چرا نباید آیین محرم را این‌قدر خیابانی کنیم؟
تاریخ انتشار: ۴ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۵۹۱۵۲۰
دگرگونی آیین‌های عزاداری از مکان‌های سنتی به خیابان باعث دگرگونی شکل، فرآیند و حتی محتوا در این آیین‌ها می‌شود. تا این حد خیابانی شدن، آدابی را رقم می‌زند که عنصرهایی چون روایت، ذکر، تذکر و حتی داد و ستد فرهنگی- قومی را از آیین‌ها می‌کاهد.
به گزارش خبرگزاری برنا؛ این مضمون یادداشت رضا دبیری نژاد - موزه‌دار و پژوهشگرِ ایران‌شناس – است درباره‌ی یکی از تغییرهای سال‌های اخیر در آیین پرشکوه عزاداری حسینی (ع).
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او در یادداشت خود آورده است: «تهران شهر خیابان شده است، شاید خیابان مهمترین سمبل شهر باشد اما وقتی خیابان مهمترین محمل حضور و زیست شهروندان می‌شود، شهر در سیطره خیابان در می‌آید. انتخابات می‌شود، مردم به خیابان می‌ریزند، مسابقه فوتبال تمام می‌شود، تماشاگران به خیابان می‌ریزند؛ حتا اگر مسابقه فوتبالی در جام جهانی یا والیبالی در دیگر سوی دنیا باشد. حالا «خیابانی شدن»، آیین محرم را هم تسخیر کرده است. حال باید پرسید، آیا خیابان‌ها جایگزین میدانگاه‌های عزاداری محرم شده است؟
غرفه‌ها و طاق‌هایی که در خیابان‌ها افراشته شده‌اند یا دسته‌های عزاداری که باید مسیرهای خیانی را طی کنند حتا با طبل‌ها و چراغ‌ها و بیرق‌های خود. اما باید در نظر داشت که هر مکانی قواعد خود را دارد؛ همچون یک بافت زمینه‌ای، این بافت زمینه‌ای و قواعدش بر آیین‌های وارده اثر می‌گذارد و فرم آنها را دگرگون یا تسخیر می‌کند.
خیابان محل جولان ماشین است، محل گذر است، محل سرعت است و همواره همنشین خیابان مغازه و ویترین است. اینگونه است که آیین‌ها با همین نشانه‌ها و کارکردها ادغام می‌شوند. اینگونه است که جایگاه‌های عزاداری شبیه ایستگاه می‌شوند و شکل ویترینی به خود می‌گیرند، یا ویترین‌ها آرایه‌های عزا را به خود می‌چسبانند، بی‌آنکه در نظر گرفته شود هر مکان، کارکرد، تعریف و نقشی خاص دارد.
در تلفیق دو معنا یا کارکرد، آنکه در شرایط حاضر قدرتمندتر است، نقش و کارکرد خود را بر دیگری غلبه می‌دهد. خیابان جایگاه ماشین است و آدمی با ماشین در خیابان معنا می‌یابد. اینگونه است که ماشین‌ها هم با آیین‌های عزا در هم می‌آمیزند؛ از نوای پخش‌شان تا ماشین نوشته‌های محرمی که یک آن در محرم آرایه و مد می‌شوند.
مُدشدگی حاصل این زیست است که با غلبه خود از نقش اولیه و چندوجهی آیین‌ها می‌کاهد. خیابان محل عبور است و محل سرعت و اینگونه عزاداری خیابانی هم شکل گذر و سرعت به خود می‌گیرد و این گذری شدن و سرعت گرفتن با اشکال سنتی که محل گردآمدن، نشستن، گفت‌وگو، دیدار و آداب مترتب بر آنهاست در تقابل قرار می‌گیرد.
در واقع دگرگونی آیین‌های عزاداری از مکان‌های سنتی به خیابان باعث دگرگونی شکل، فرآیند و حتی محتوا در این آیین‌ها شده است. وقتی یک بنگاه معاملاتی ماشین به عرضه تبدیل نذر می‌شود یا وقتی ماشین‌ها صف می‌کشند تا نذری بگیرند و حتا ماشین گردی برای تماشا یا همرای هیئت‌ها به آداب جاری تبدیل می‌شود، وقتی ایستگاه محل توقف چند لحظه‌ای ماشین‌ها در ترافیک می‌شوند، همگی آدابی دیگر را رقم زده است که عناصری چون روایت، ذکر، تذکر و حتی داد و ستد فرهنگی- قومی را از آیین‌ها می‌کاهد.
خیابانی شدن محرم، نقش مکانی را به مثابه یکی از گزاره‌های اصلی آیین برجسته می‌کند. در آیین‌هایی همچون محرم مکان از ساحت کارکردی خود خارج شده و معنایی سمبلیک به خود می‌گیرد؛ چنان‌که با حسینیه شدن نوعی مقدس‌انگاری موقت پدید می‌آید، اما آیا خیابان هم می‌تواند این مراتب تغییر محتوایی و مقدس شدگی را طی کند. آیا خیابانی شدن هم می‌تواند آداب معنایی جدیدی را در محرم بسازد، آیا خیابانی شدن بخشی از زیست شهری و علاقه نسل جوان امروز است که لاجرم محرم هم باید از آن تبعیت کند؟»
منبع: خبرگزاری برنا
کلیدواژه: عزاداری فوتبال محرم موزه نسل جوان خیابانی شدن آیا خیابان آیین ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۵۹۱۵۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
قتل پسر جوان طی درگیری خیابانی
به گزارش خبرگزاری مهر، سردار علی ولیپور گودرزی، رئیس پلیس آگاهی پایتخت گفت: ۳۰ فروردین‌ماه، کارکنان انتظامات بیمارستان «لقمان حکیم» از طریق تماس تلفنی با مرکز فوریت‌های پلیسی ۱۱۰، مرگ مشکوک پسر جوانی را با ضربات چاقو روی تخت بخش اورژانس، گزارش کردند.
رئیس پلیس آگاهی پایتخت ادامه داد: به‌دنبال اعلام این گزارش، تیمی از کارآگاهان اداره دهم پلیس آگاهی پای در سردخانه بیمارستان گذاشتند و با جسد پسری حدوداً ۱۸ ساله مواجه شدند که براثر ضربه چاقو به گردن به قتل رسیده بود. بررسی‌های اولیه نشان می‌داد که پسر جوان در یک نزاع ۳ نفره در تقاطع خیابان «مدرس ولی‌عصر (عج)» تهران قربانی جنایت شده است.
وی افزود: تحقیقات ابتدایی حکایت از آن داشت که مقتول به‌همراه دوست خود بهنام بهنام مشروبات الکلی مصرف کرده بودند، و با یک پسر جوان دیگر در خیابان درگیر شده‌اند اما احتمالاً بهنام سهواً دوست خود را هدف ضربه چاقو از ناحیه گردن قرار داده است، همچنین پسر جوانی که با این ۲ نفر درگیر شده بود و چاقو به‌همراه داشته است، پس از وقوع جنایت از صحنه متواری می‌شود.
سردار گودرزی ادامه داد: بدین ترتیب بهنام خیلی زود بازداشت شد. در ادامه نیز کارآگاهان اداره دهم پلیس آگاهی مأموریت یافتند با بازبینی دوربین‌های مداربسته اطراف صحنه جرم و اقدامات اطلاعاتی، پسر جوانی را که یک طرف درگیری بوده است، شناسایی و سپس نسبت به دستگیری وی اقدام کنند.
این مقام ارشد انتظامی عنوان کرد: با صدور قرار قانونی از سوی مرجع قضائی، جسد مقتول برای معاینات دقیق‌تر به پزشکی قانونی منتقل شد و متهم برای روشن شدن زوایای پنهان پرونده در اختیار کارآگاهان اداره دهم پلیس آگاهی قرار گرفت همچنین تحقیقات در خصوص دستگیری دیگر متهم فراری پرونده همچنان ادامه دارد.
کد خبر 6100325
امیدواری ژینولا به کامبک پاری سن ژرمن مقابل دورتموند: آنها از نظر جسمانی، تکنیکی و تاکتیکی آماده هستند