به نقل از «قدس آنلاین»

ورود دادستانی به ماجرای «سامانه بی‌سامان ریلی»

تاریخ انتشار: ۵ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۵۹۲۹۲۸

 پس از آنکه روزنامه قدس در پی چندین روز پیگیری و در یک گزارش مفصل وجود یک نقص در سیستم راهبری قطارها در خراسان رضوی را برملا کرد که عدم نصب قطعه‌ای الکترونیکی می‌تواند احتمال فاجعه‌ای انسانی را متصور کند، دادستان مرکز خراسان رضوی ضمن ورود به ماجرا دستور بررسی فوری موضوع را صادر کرد. 
خلاصه‌ای از گزارش قبل
وقتی حادثه قطار مشهد-یزد رخ داد چندین پرسش در ذهن تیم رسانه‌ای روزنامه قدس متصور شد و برای بررسی یکی از این موارد که همان وقوع اتفاق‌های مشابه در حوزه ریلی استان بود، پیگیری‌های ما آغاز شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

پس از چند روز تلاش توانستیم با چند لکوموتیوران مشهدی ارتباط برقرار کنیم. آن‌ها که تمایل نداشتند هویتشان فاش شود به موضوعات جنجالی در این زمینه اشاره کردند که در صورت یک خطای انسانی سیستم‌های کنترلی الکترونیکی که قرار بود حوادث را به صفر برسانند با خطایی که دارند منجر به فاجعه انسانی خواهند شد. از همین رو جمع‌بندی ماجرا در تاریخ ۲۸ تیرماه یعنی حدود هشت روز پیش منتشر شد.
در قسمت‌هایی از این گزارش یکی از لکوموتیورانان بیان کرد: قطار مسافری مشهد به یزد در مورخ ۱۸خرداد با یک بیل مکانیکی در مجاور خط راه‌آهن برخورد می‌کند و ۱۴ نفر از هموطنان و زائران امام هشتم(علیه‌السلام) فوت می‌کنند و تعدادی هم زخمی می‌شوند.
اما مشابه این حادثه چند سال پیش، در ناحیه راه‌آهن خراسان رضوی، در بین بلاک ابومسلم به تربت در برخورد قطار با یک گریدر به وقوع پیوسته بود و منجر به خروج تنها لکوموتیو از خط آهن شد که خوشبختانه زخمی و فوتی در پی نداشت. 
 این فرد ادامه داد: در راه‌آهن برای اینکه بتوان بر سقف سرعت قطارها و وسایل نقلیه ریلی نظارت نمود و در صورت تخطی راهبران وسایل ریلی به هر دلیل، بتوان شرایط سیر قطارها را در محدوده ایمن حفظ کرد از سامانه‌ای با عنوانATC  استفاده می‌شود.
مثلاً اگر در فاصله بین دو ایستگاه به علت وضعیت هندسی خط و یا وجود موانع محدودکننده سرعت، نیاز باشد تا قطار تحت یک سرعت مشخص حرکت نماید، با نصب یک وسیله الکترونیکی با نام «بالیز» در ابتدا و انتهای ورود و خروج از آن دو ایستگاه و یا منطقه، سرعت ایمن را برای وسایل نقلیه ریلی قطعی می‌نماید به طوری که حتی در صورت بی‌توجهی راهبران(لکوموتیوران) به رعایت حد سقف مجاز سرعت، سامانهATC  پس از عبور از روی «بالیزها» وارد عمل شده و با انجام ترمز به‌اصطلاح تنبیهی خودکار قطار، سرعت سیر را به محدوده سرعت مجاز و تعریف شده کاهش می‌دهد و از بروز حوادث جانی و مالی جلوگیری می‌کند.
جالب است که سامانه ATC از سال ۱۳۹۳ راه‌اندازی شده بود اما هنوز در چند نقطه در استان اقدام به نصب بالیز نکرده‌اند. 
این فرد ادامه داد: اگر بالیز به حکم قانون در محل‌های اعلامی نصب می‌شد احتمال وقوع حادثه بسیار کم و نزدیک به صفر می‌شدو حتی در اثر برخورد احتمالی لکوموتیو با مانعی یک نفر فوتی هم نخواهیم داشت. 
همچنین از سوی دیگر تصاویری از داخل کابین راهبر در اختیار رسانه قرار داده شد که بازبینی آن نشان می‌داد در چند نقطه در استان که همان نزدیکی پیچ‌های تند و خطرآفرین است و باید سرعت قطار مناسب با تحمل فشار روی خط آهن باشد مثلاً روی تابلو سرعت مجاز ۱۲۰ کیلومتر درج شده در صورتی که سامانه ناوبری هوشمندATC  پیش چشم لکوموتیوران اجازه حرکت تا ۱۴۰ کیلومتر را به او بدهد و نظارت شخص راهبر هم نباشد و با سرعت سیستم هوشمند یک قطار با وزن چند هزارتنی از محل عبور کند امکان احتمال فاجعه‌ای دیگر متصور است.
از طرفی این ماجرا در چند نقطه دیگر هم وجود دارد که مستندات آن در اختیار رسانه قرار گرفته است و دلیل این ماجرا عدم نصب بالیز در محل‌هاست چراکه سامانه ناوبری هوشمند آخرین بالیز و مجوز سرعت صادره خروج از محدودیت کاهش سرعت را مبنا قرار می‌دهد و این مشکل می‌تواند حادثه‌آفرین باشد.
مدیرکل راه آهن خراسان رضوی در این باره گفت: سامانه ATC چند فاز دارد، این سامانه در واقع کنترل اتوماتیک قطار نامیده می‌شود و نخستین بار هم در استان خراسان نصب شد و در حال نصب در محورهای پرتردد است. 
پای هر چراغ و... یک بالیز نصب است و اگر چراغی قرمز باشد اجازه حرکت به قطار نمی‌دهد. اگر در محلی سرعت قطار ۸۰ کیلومتر مشخص شده باشد اجازه حرکت با سرعت بیشتر داده نمی‌شود. این فاز اول بوده است و هنوز کل شبکه مجهز به سامانه ATC نیست که آن‌ها هم در دست اقدام است.
مصطفی نصیری ورگ گفت: بالیزهایی داریم با نام موقت که در فاز بعدی و در محل‌های تقلیل سرعت نصب می‌شوند که اگر لکوموتیوران سرعت را رعایت نکرد سرعت را کاهش می‌دهد.
مدیرکل راه‌آهن خراسان رضوی در واکنش به این موضوع که اگر هوشیاری لکوموتیوران از دست رفت وجود بالیز می‌تواند از حادثه جلوگیری کند و در سه قوس تابلو تقلیل سرعت دائم وجود دارد، اما خبری از نصب این سیستم نیست، بیان کرد: این‌ها در فاز بعدی ATC نصب خواهد شد، موضوع را هم ستاد مرکزی به ما اعلام کرده است. این سامانه ایمنی خوبی ایجاد می‌کند. 
این موضوع درحالی بود که در انتهای گزارش، رسانه از دادستان مشهد درخواست داشت به عنوان مدعی‌العموم پیش از آنکه شاهد حادثه‌ای دیگر در این حوزه باشیم به ماجرا ورود کند. 

دستور بررسی فوری ماجرا از سوی دادستان
پس از چند روز متوجه شدیم قاضی محمدحسین درودی، دادستان مرکز خراسان رضوی به محض مشاهده این گزارش و مطالعه آن به ماجرا ورود کرده است.
پیگیری‌های دقیق‌تر ما حاکی از آن بود که دادستان مشهد گزارش روزنامه قدس را پیوست دستور قضایی کرد و از معاون خود در حوزه پیشگیری از وقوع جرم دادسرای عمومی و انقلاب مشهد خواست نظر به اهمیت موضوع و در راستای دفاع از حقوق عمومی و پیشگیری از حوادث احتمالی ریلی اقدام‌های لازم را با قید فوریت در چارچوب قوانین و مقررات در دستور کار قرار دهد. دادستان مشهد همچنین از معاون خود خواست در پایان، نتیجه اقدام‌های قضایی صورت گرفته به حوزه دادستانی منعکس شود.
این ماجرا در حالی بود که طبق شنیده‌ها یک نهاد نظارتی هم به ماجرا ورود کرده و کارشناسان آن‌ها نیز در حال پیگیری و رصد موضوع هستند.

مستندات تازه در اختیار رسانه
از سوی دیگر درحالی ورود دادستان مشهد به ماجرا جای قدردانی دارد که روز گذشته اسناد دیگری از چند نقطه حادثه‌خیز جدید در مسیر ریلی استان که در آن محل‌ها هم قطعه الکترونیکی کنترل‌کننده سرعت نصب نشده است در اختیار تیم رسانه‌ای قدس قرار گرفت. بررسی این موارد نشان می‌داد در این نقاط که بنا به دلایلی رسانه از ذکر نام مناطق خودداری می‌کند، سامانه ناوبری هوشمند(ATC) قطار در حالی به لکوموتیوران اجازه عبور با سرعت ۸۰ و۹۰ کیلومتر را می‌دهد که به ترتیب باید از محل‌ها با سرعت ۱۵ و ۳۰ کیلومتر عبور کرد که بازهم اگر هوشیاری راهبر قطار نباشد می‌تواند در این مناطق فاجعه‌ای دیگر رخ دهد.

خبرنگار: عقیل رحمانی

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: ریل قطار دادستان مرکز خراسان رضوی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۵۹۲۹۲۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کنسرسیوم هنوز تشریفات گمرکی قطار ترانزیتی افغانستان - ترکیه از خاک ایران را انجام نداده است

تین نیوز

معاون بهره برداری و بازرگانی راه آهن در خصوص قطار ترانزیتی افغانستان - ترکیه که در خاک ایران قرار دارد، گفت: کنسرسیوم توسعه ریلی به خلاف اعلام کرد "واگن بارداری وارد ایران نشده است"، اما چون این واگن ها بارگیری شده بود، با دستور مدیرعامل راه آهن با ارسال آنها موافقت شد که هنوز هم کنسرسیوم تشریفات گمرکی را برای ترانزیت بار انجام نداده است.

 

به گزارش تین نیوز به نقل از ایسنا، مرتضی جعفری در خصوص قطار ترانزیتی افغانستان - ترکیه و اظهارات مدیرعامل کنسرسیوم توسعه ریلی در خصوص سوء مدیریت راه آهن در جمع خبرنگاران بیان کرد: از سال گذشته بر اساس صورت جلسه هایی که مستند است، قرار بر این شد راه آهن جمهوری اسلامی ایران برای قطارهای عملیاتی جهت اصلاح خطوط و ادامه خط آهن روزنک - هرات مساعدت کند و به افغانستان ارسال کند.

وی ادامه داد: نکته قابل توجه این که طی بازدید معاون فنی راه آهن از منطقه، اشکالات در خط آهن موجود را کتباً اعلام کرده و آن را هم برای آقای کاظم قمی -نماینده ویژه رئیس جمهوری در امور افغانستان- و هم راه آهن کشور افغانستان فرستادیم.

معاون بهره برداری و بازرگانی شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران خاطرنشان کرد: نظر بر این بود که اول اصلاحات انجام شود و بعد از انجام اصلاحات، قطار تجاری (افغانستان- ترکیه) راه اندازی شود، اما طبق مستندات اعلامی، تا کنون هیچ اقدامی که منجر به رفع اشکالات شود به راه آهن جمهوری اسلامی ایران اعلام نشده است و کنسرسیوم فقط به صورت کلی اعلام کرده که کارهایی را در این رابطه انجام داده است.

کنسرسیوم توسعه ریلی، ماشین آلات تخصصی را برای اصلاح خطوط نداشت 

جعفری توضیح داد: البته از قبل هم مشخص بود که با توجه به امکانات این کنسرسیوم، امکان این که بتواند استانداردهای اولیه راه آهن را فراهم کند، ندارد. به این دلیل که رعایت این استانداردها نیاز به ماشین آلات تخصصی خطی دارد و این کنسرسیوم هم این ماشین آلات را نداشتند که بتوانند این اصلاحات را انجام دهند.

وی با بیان اینکه همواره اعلام کرده ایم این آمادگی را داریم تا با راه آهن افغانستان تعامل داشته باشیم و ماشین آلات را بفرستیم تا به استانداردهای موردنظر برسیم، افزود: اما در آخرین مکاتبه با کنسرسیوم توسعه ریلی در اواخر سال گذشته اعلام کردیم که نتیجه اقدامات تعهدشده هنوز به راه آهن اعلام نشده است؛ اما ما باز هم به جهت تعامل، قطارهای عملیاتی را به این مسیر اعزام می کنیم.

معاون بهره برداری و بازرگانی راه آهن بیان کرد: با ارسال آخرین قطار عملیاتی، به نظر می رسد که کنسرسیوم از حسن نیت راه آهن جمهوری اسلامی ایران سوء استفاده کرده و واگن های تخلیه شده را بارگیری کرد؛ و بدون اینکه هیچ هماهنگی با راه آهن ایران داشته باشد ارسال کرده است.

کنسرسیوم به دروغ اعلام کرد که واگن بارداری وارد ایران نشده است

جعفری ادامه داد: همان شب زمانی که من مطلع شدم، از مامور مربوطه پرسیدم و با مدیرعامل کنسرسیوم صحبت کردیم و آن ها خودشان اعلام کردند که واگن بارداری وارد ایران نشده است. به جهت اینکه ما هیچ گونه ارتباطی با مرز نداریم و هنوز ارتباطات از طریق تلفن ثابت، بیسیم و تلفن همراه فراهم نیست، فقط به استناد اظهارات آقای مصطفی رضایی -مدیرعامل کنسرسیوم- و مامور ایشان مبنی بر این که لکوموتیو به صورت منفرد وارد کشور شده و واگن بارداری نیامده است، اکتفا کرده و گفتیم قطاری وارد ایران نشده است.

وی ادامه داد: اما بعد از بررسی متوجه شدیم کنسرسیوم همه این موارد را به خلاف گفته است و قطار وارد ایستگاه شمتیغ در مرز ایران و افغانستان شده  و آن ها به خلاف اعلام کردند که واگنی وارد نکردیم. البته فیلمی از ایستگاه روزنک منتشر کردند و برآورد راه آهن این بود که کنسرسیوم توسعه ریلی یک فیلم تبلیغاتی ساخته است.

معاون بهره برداری و بازرگانی راه آهن اظهار کرد: نکته جالب این که مسئولان گمرک هم در این رابطه اظهار بی اطلاعی کرده اند، بنابراین اینکه کنسرسیوم مدعی شده که همه سازمان های مربوطه از ورود قطار به کشور اطلاع داشته اند صحت ندارد. بنابراین اگر غیر از این موارد که به خلاف مطرح شده، مستنداتی دارند، اعلام کنند.

جعفری خاطرنشان کرد: هیچ هماهنگی در جهت اینکه قرار است قطار ترانزیتی از افغانستان وارد کشور شود، انجام نشده است و به ما اطلاع ندادند. اما پس از اینکه با آن ها صحبت کردیم و گفتند قطاری وارد نشده، وقتی مامور فرستادیم و متوجه شدیم واقعیت را نگفتند و ۱۰ واگن باردار در مرز شمتیغ متوقف شده است. که با دستور مدیرعامل راه آهن با توجه به اینکه این واگن ها بارگیری شده بود، با ارسال آنها موافقت شد.

کنسرسیوم توسعه ریلی تشریفات گمرکی را هم برای ارسال بار انجام نداده است

وی ادامه داد: با وجود این از همان روز که ما با ارسال بار موافقت کردیم، هنوز هیچ اقدامی از سوی کنسرسیوم توسعه ریلی برای انجام تشریفات گمرکی صورت نگرفته است و حتی اظهارات گمرکی را به گمرک تسلیم نکرده اند. با وجود پیگیری های انجام شده هنوز این کار انجام نشده است. اما با توجه به این که امکان سوء استفاده مجدد کنسرسیوم وجود دارد، فعلاً راه آهن اقدامی در این رابطه انجام نداده است.

معاون بهره برداری و بازرگانی راه آهن بیان کرد: در زمان حاضر در ترکمنستان دو مرز فعال داریم و فعالان بخش خصوصی در آنجا بار ترانزیت را  واردات و صادرات می کنند؛ در مرز رازی و میرجاوه نیز ترانزیت کالا در جریان است و هیچ مشکلی وجود ندارد؛ اما چون کنسرسیوم توسعه ریلی نمی خواهد مقررات راه آهن را انجام دهد، تلاش می کند  جو را به هم بریزد و کارهایی را که خارج از مقررات است، انجام دهد.

جعفری خاطرنشان کرد: بهتر است کنسرسیوم، از مسیر درست کار را پیش ببرند. به جای اینکه بخواهند در رسانه ها خلاف واقع بگویند که راه آهن به آنها مجوز داده، کار را از راه درست انجام دهند.

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید