به نقل از «ایران اکونومیست»

منصور فروزش:«زمزمه‌های گمشده در دوردست» مساله افراد آسیب‌پذیر است

تاریخ انتشار: ۱۴ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۶۷۶۹۷۷

اولین نشست «پاتوق مستند» که به نمایش و نقد و بررسی مستند «زمزمه‌های گمشده در دوردست» اختصاص داشت در پردیس سینمایی آزادی برگزار شد.

به گزارش ایران اکونومیست از روابط عمومی برنامه، اولین نشست پاتوق مستند که به همت سازمان سینمایی سوره در پردیس سینمایی آزادی راه‌اندازی شده است، به نمایش و نقد و بررسی مستند زمزمه‌های گمشده در دوردست به کارگردانی منصور فروزش و تهیه‌کنندگی سیدمهدی دزفولی اختصاص یافت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این مراسم که اجرای آن برعهده محمد دلاوری بود، میثم مهدیار؛ استاد دانشگاه، منصور فروزش؛ کارگردان، سیدمهدی دزفولی؛ تهیه‌کننده و برخی از مستندسازان و منتقدان حضور داشتند.

میل به مهاجرت از خود مهاجرت تلخ‌تر است
پس از نمایش مستند، جلسه نقد و بررسی برگزار شد و محمد دلاوری گفت: اکنون به صورت روزانه با افرادی مواجه می‌شویم که یا از بقیه می‌پرسند، قصد مهاجرت دارند یا نه؟ و یا می‌گویند می‌خواهند از ایران بروند. 

وی تاکید کرد: میل به مهاجرت از خود مهاجرت تلخ‌تر است زیرا یک فرد ممکن است یک عمر در جایی زندگی کند که همواره احساس تعلق به سرزمینش نداشته باشد و زیر پای خود را محکم نبیند.

دلاوری با بیان اینکه مردم گاهی احساس بی‌پناهی می‌کنند گفت: در حقیقت یکی از عوامل مهاجرت شاید این مساله باشد که مردم فکر می‌کنند کسی حواسش به آنها نیست و مهاجرت می‌کنند تا کسی به آن‌ها توجه کند. در این میان سوال اینجاست که وظیفه حاکمیت چیست؟

این مجری خاطرنشان کرد: اینکه یک فیلمساز به کمپی که مهاجران غیرقانونی در آن زندگی می‌کنند، سر زده و اثری ساخته است، کار بسیار سخت، مهم و بزرگی‌ است. در حقیقت می‌خواستم این کار را انجام بدهم اما نتوانستم درحالی‌که کارگردان زمزمه‌های گمشده در دوردست توانسته با مهاجران غیرقانونی که وحشت‌زده هستند، ارتباط گیرد و اثری در این زمینه خلق کند.

مهاجرت نه امری مثبت‌ است و نه امری منفی‌
در ادامه مراسم، ابراهیم فیاض پژوهشگر حوزه جامعه‌شناسی و استاد دانشگاه که به صورت اینترنتی مهمان این برنامه بود گفت: مهاجرت در جهان امروز به واسطه تکنولوژی‌های نوین و صنعت دیجیتال تبدیل به یک بحث بسیار جدی و اساسی شده است یعنی همه می‌توانند با یک جستجوی ساده به این نتیجه برسند که در کدام کشور می‌توان به بهترین شغل رسید و در کدام کشور می‌توان مباحث علمی را به واسطه رشته تحصیلی خود دنبال کرد.

وی ادامه داد: تولد، مرگ، ازدواج و مهاجرت جزو چهار واقعه اساسی‌ است که به شدت روی جمعیت اثرگذار است. در حقیقت نسبت به آگاهی از جهان، پدیده مهاجرت به وجود می‌آید. تا قبل از دهه ۵۰ بحث مهاجرت در ایران جدی نبود و کسانی که قصد آن را داشتند یا جزو طبقه فرادست بودند و یا دولت آن‌ها را به خارج از کشور می‌فرستاد اما از سال ۵۰ تا ۵۷ شوق ایرانیان برای مهاجرت بیشتر شد. میل به مهاجرت در دهه ۷۰ میان قشر متوسط جامعه، در دهه ۸۰ میان بیشتر اقشار جامعه و در دهه ۹۰ میان همه اقشار حتی روستاییان افزایش پیدا کرد.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: هر کشوری که بتواند یک مغز متفکر از ایران جذب کند، امتیازات اساسی برای خود به دست می‌آورند و اکنون مهاجرت از سوی دانشگاهیان بسیار زیاد شده است.

فیاض اضافه کرد: مهاجرت نه امری مثبت‌ است و نه امری منفی‌ بلکه باید کار کارشناسی در ابعاد مختلف روی آن صورت بگیرد زیرا این قضیه به شدت روی آینده ایران اثرگذار است.

هیچ زمان نمی‌توان همه حقیقت را به نمایش گذاشت
در ادامه منصور فروزش کارگردان زمزمه‌های گمشده در دوردست با بیان اینکه اگر هزاران تحقیق و پژوهش در زمینه مهاجرت انجام شود باز هم نمی‌توان نظر قطعی درباره آن داد زیرا انسان مدام در حال تغییر و پیشرفت و تا حدودی غیرقابل پیش‌بینی‌ است، گفت: مستند زمزمه‌های گمشده در دوردست از یک پدیده و مساله کوچکی از مهاجرت آن هم مهاجرت غیرقانونی ایرانیان صحبت می‌کند.

وی ادامه داد: ما در این مستند به مهاجرت نخبگان نپرداختیم زیرا زیاد درباره آن صحبت شده و می‌شود و این افراد به اصطلاح همیشه در چشم هستند.

کارگردان زمزمه‌های گمشده در دوردست تاکید کرد: مساله این مستند درباره افرادی‌ است که بسیار آسیب‌پذیر هستند و ما آنها را نمی‌بینیم. بحث این افراد، استخدام در یک بیمارستان در خارج از کشور یا تحصیل در دانشگاه سرشناس خارجی نیست بلکه رفتن از جایی‌ است که هیچ سهمی از آن ندارند و پیدا کردن سهمی‌ است که شاید متعلق به آنها نباشد.

فروزش با اشاره به اینکه در این مستند صورت خشن و ترسناک وضعیت کمپ‌ها را نشان نداده است افزود: یکسری مسائل را نمی‌توان نمایش داد زیرا کسی باور نمی‌کند. علاوه بر این، نمایش یک سری مسائل، اخلاقی نبود و از خط قرمزهایی عبور می‌کرد که برای جامعه ما پذیرفته نیست. باید این نکته را ذکر کنم که هیچ زمان نمی‌توان همه حقیقت را به نمایش گذاشت و آن چیزی که روی پرده سینما می‌بینیم، بازنمایی ناقصی از حقیقت است.

وی با اشاره به اینکه حقیقت در دل انسان‌هاست، گفت: اگر قرار باشد بین فضا و انسان انتخاب کنم، ترجیح می‌دهم انسان را برگزینم و باید بگویم دوربین من با انسان‌ها ارتباط برقرار می‌کند.

فروزش خاطرنشان کرد: من به عنوان فیلمساز قرار نیست راهکار ارائه بدهم بلکه پدیده‌ای را در حد توان و سواد خود نشان داده‌ام و باید افرادی که ساعت‌ها و روزها روی این مساله کار کرده و می‌کنند و درآمدشان از این مسیر تامین می‌شود، بگویند چرا مهاجرت غیرقانونی به وجود آمده است و چه کاری می‌توان انجام داد تا به نتیجه بهینه برسد نه اینکه برطرف و پاک شود.

در این مستند، شعار ندادیم

سیدمهدی دزفولی تهیه‌کننده زمزمه‌های گمشده در دوردست در ادامه نشست با اشاره به اینکه مساله مهاجرت به دو دسته مهاجرت قانونی و غیرقانونی تقسیم می‌شود، افزود: موضوع این مستند مهاجرت غیرقانونی‌ است که طبق آمار و ارقام بیش از ۸۰ تا ۹۰ درصد مهاجرت از ایران را شامل می‌شود همچنین بر اساس آمار مهاجرت، جزو ۱۰ چالش اصلی جامعه کنونی ماست. در حقیقت مانند خونی می‌ماند که از بدن جامعه خارج می‌شود و می‌تواند آن را زمین‌گیر و آسیب‌پذیر کند.

این تهیه‌کننده یادآور شد: کارهای زیادی طی یک تا دو دهه اخیر درباره مهاجرت ساخته شده است که بدون تعارف کارهای صریحی نبودند اما اینکه فیلمسازی این جسارت داشته باشد که به قلب اروپا سفر و با پناهجویان به صورت صریح صحبت کند، اتفاق ویژه‌ای‌ است که در زمزمه‌های گمشده در دوردست رخ داده است.

دزفولی با بیان اینکه فرم مستند مشاهده‌گر و کارگردان شعار نداده است، خاطرنشان کرد: دست خارجی در این مستند در کار نیست و واقعیت مهاجرت غیرقانونی به تصویر کشیده شده است. در حقیقت این مستند تلاش کرده است که با سوژه ارتباط نزدیکی برقرار کند تا بتواند با مخاطب صریح حرف بزند و وفادار به حقیقت باشد.

کسانی مهاجرت می‌کنند که احساس می‌کنند دیگر آینده‌ای ندارند
در ادامه مراسم، میثم مهدیار استاد دانشگاه گفت: درباره مهاجرت بسیار صحبت شده و در حوزه علوم اجتماعی این موضوع ادبیات فربهی دارد اما من می‌خواهم از زاویه‌ای که کمتر به آن توجه شده است، به این مساله نگاه کنم.

وی ادامه داد: ما به این مساله که چه عواملی میل به رفتن را زیاد می‌کند، کمتر پرداختیم. زمانی که تعلقات کمتر می‌شود، میل به رفتن زیاد می‌شود. از سوی دیگر تصویری که در خارج از کشور نشان داده و در حقیقت ساخته می‌شود، جذاب است اما مساله این است که تصویرسازی چه قدر واقعی‌ است؟ در این میان تصویری که از خودمان داریم نیز مهم و عدم‌تقارن بین تصاویر، یکی از زمینه‌های اصلی گسترش بحث مهاجرت بوده است

این استاد دانشگاه تصریح کرد: درباره تصویری که از خارج از کشور وجود دارد، زیاد صحبت شده است و عده‌ای فکر می‌کنند جایی‌ است که همه مشکلات برطرف شده است و انسان‌ها در آرامش، رفاه و امنیت هستند اما من قصد دارم درباره تصویری که از جامعه ایران وجود دارد، صحبت کنم که در چند دهه اخیر پررنگ شده است و آن چیزی‌ است که به عنوان خلقیات ایرانیان می‌شناسیم. در این میان هیچ صفت منفی نیست که به ایرانیان نسبت ندهند.

مهدیار خاطرنشان کرد: تصور من این است که یکی از عوامل کمتر شدن تعلقات ایرانیان نسبت به جامعه، تاریخ و هویت‌ خود تحت تاثیر این ژانر بوده است اگرچه عوامل دیگر نیز در این اتفاق دخیل بوده است. زمانی که چنین تصویری از ایران می‌سازیم که کل تاریخ ایران را تاریخ راکد یکپارچه سیاه و استبدادی نشان می‌دهیم، دیگر کسی نمی‌تواند آینده‌ای برای خود و خانواده‌اش متصور باشد. در حقیقت کسانی مهاجرت می‌کنند که احساس می‌کنند دیگر آینده‌ای ندارند.

پاتوق مستند عنوان جدیدترین برنامه‌ای‌ است که به همت سازمان سینمایی سوره با مشارکت پردیس سینمایی آزادی در راستای هم‌اندیشی و هم‌افزایی میان مستندسازان و علاقه‌مندان به سینمای مستند، راه‌اندازی شده است و به نمایش، نقد و بررسی مستندهای روز ایران و جهان می‌پردازد.

 

  منبع: خبرگزاری ایرنا برچسب ها: پردیس سینمایی آزادی ، سینما ، مستند

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: پردیس سینمایی آزادی سینما مستند زمزمه های گمشده در دوردست پردیس سینمایی آزادی مهاجرت غیرقانونی استاد دانشگاه خارج از کشور منصور فروزش نقد و بررسی آینده ای نه امری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۶۷۶۹۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

غیرت؛ دگرگونی عقلانی

«حمیدرضا الداغی» مردی ۴۵ ساله بود که حالا اغلب ایرانی‌هایی که نامش را به خاطر دارند، او را به عنوان «شهید غیرت» می‌شناسند؛ فردی که تصمیم گرفت در برابر تعرض به چند بانوی ایرانی از خود غیرت نشان دهد و در دفاع از آنها جان خود را از دست داد.

به گزارش ایسنا، وطن امروز به مناسبت سالگرد شهادت حمیدرضا الداغی نوشت: غیرت، واژه‌ای نام‌آشنا در بین مردم ایران است که در تعابیر مختلفی از آن یاد شده است. اغلب غیرت را برای مردان به کار برده‌اند و آن را جزئی از ویژگی‌های مردانه دانسته‌اند. به این واژه که در ادبیات عمومی ما نیز کاربردهای فراوانی دارد، می‌توان با ادبیات مختلفی رجوع کرد. غیرت یکی از شاخه‌های «مسؤولیت اجتماعی» که به طور فطری در انسان نهفته است. از سوی دیگر برخی افراد در جامعه تلاش کرده‌اند تا مفهوم غیرت را به مفاهیم نازل‌تر تقلیل دهند؛ «حسادت جنسی»، «تعصب»، «حصربندی فعال» و... از جمله برچسب‌هایی است که در سال‌های اخیر به مفهوم غیرت نسبت داده شده‌اند، گویی که غیرت یک نقص است که باید آن را سرکوب کرد. برخی نیز پا را فراتر گذاشته و این مفهوم را به صفتی حیوانی تقلیل داده‌اند. بر اساس ادعای این دسته از افراد، غیرت یک واکنش زیست‌شناختی است که نوعی واکنش به ربایش جنس مخالف قلمداد می‌شود؛ این دسته از افراد معتقدند در شرایط قانونمندی دنیای مدرن به دلیل اینکه ربایش افراد جرم‌انگاری شده است، لذا غیرت نیز امری سنتی تلقی شده و دیگر کاربردی ندارد! اما آیا می‌توان مساله غیرت را به امری زیست‌شناختی تقلیل داد؟

ابن‌فارسی معتقد است غیرت دارای ۲ ریشه است: یکی از آنها به معنای «صلاح، اصلاح و منفعت» است و دیگری به «اختلاف بین ۲ چیز» دلالت دارد. در اصطلاح نیز غیرت به اشکال متعددی که تقریبا مشابه هستند، تعریف شده است. ملااحمد نراقی، غیرت را تلاش برای حفظ چیزی که نگهداری آن مهم است، می‌داند؛ چیزی که فضایل نفسانی است و ناشی از شجاعت، بزرگ‌منشی و قوت نفس است. اما می‌توان یکی از دقیق‌ترین تعبیرها را از علامه طباطبایی دریافت کرد. این مفسر و فیلسوف بزرگ معتقد است: غیرت یک اخلاق حمیده و ملکات فاضله است و عبارت است از دگرگونی حالت انسان از حالت عادی و اعتدال به طوری که انسان را برای دفاع و انتقام از کسی که به یکی از مقدساتش اعم از دین، ناموس یا جاه و امثال آن تجاور کرده از جای خود می‌کند و این صفت غریزی صفتی است که هیچ انسانی به طور کلی از آن بی‌بهره نیست. هر انسان را که فرض کنیم - هر قدر هم که از غیرت بی‌بهره باشد - باز در برخی موارد غیرت را از خود بروز می‌دهد.

علامه طباطبایی با عام دانستن مفهوم غیرت، این نکته را تبیین می‌کند که زمانی که شما در حراست از هر امر مقدسی از حالت اعتدال خروج می‌کنید و دگرگون می‌شوید، در واقع رگه‌های غیرت در شما فعال شده است. حال گاهی این غیرت نسبت به خانواده به کار گرفته می‌شود، گاهی عمومی‌تر نسبت به زنان و دختران استفاده می‌شود و گاهی نیز دفاع از وطن است.

بهتر است این مساله را با چند سوال پیش برد، اساسا امر مقدس برای یک جامعه چطور ساخته می‌شود و چه چیزهایی برای مردم مقدس شمرده می‌شود؟ این مساله از آن جهت دارای اهمیت است که اگر شما موضوعی را مقدس نشمارید طبعا فطرت شما نیز برای دفاع از آن فعال نمی‌شود. سوال بعد این است که دسته‌بندی امر مقدس توسط چه کسی یا چه کسانی انجام می‌شود؟ یعنی چه کسی این دسته‌بندی را پیش روی یک جامعه قرار می‌دهد که چه مساله‌ای مقدس است و در صورت تعرض و تجاوز به حدود آن، شما باید از خود غیرت نشان دهید. شاید در نگاه نخست پاسخ به این سوالات عرفی تلقی شود، یعنی آنچه در ادبیات عمومی جامعه مقدس شناخته شود در نتیجه همان است اما اساسا اینگونه نیست، بلکه غیرت امری فرهنگی است که از تاریخ یک جامعه برخاسته است. زمانی که آرش جان خود را در کمانی قرار می‌دهد و آن را رها می‌کند، در واقع نسبت به مرزهای یک سرزمین غیرت نشان می‌دهد. این فرهنگ به واسطه شاعران و نویسندگان و تاریخ‌نگاران به نسل‌های بعدی منتقل می‌شود و دولت‌ها و حاکمیت‌ها وظیفه دارند تا نسبت به آن اهتمام داشته باشند.  این مساله از آنجا لازم توجه است که سست شدن پایه‌های غیرت در بین اقشار یک جامعه منجر به فروپاشی اجتماعی خواهد شد. 

 غیرت در متون اسلامی مبتنی بر ۵ مولفه است:

۱- مولفه بینشی است (ایمان و عدم کفرورزی)

۲- مولفه هیجانی عاطفی است (عدم سخت‌دلی، حمیت و عزت نفس)

۳- مولفه رفتاری است (پرهیز از موسیقی و شجاعت) 

۴- مولفه ارتباطی است (کنترل ارتباط با نامحرم، کنترل ظاهر همسر، جلوگیری از خرید غیرضروری، محافظت از همسر در برابر نگاه بیگانه و عدم سخت‌گیری بی‌مورد)

۵- مولفه جنسی است (عدم ارتباط جنسی با نامحرم و عفت‌ورزی)

آنطور که گفته شد، غیرت ابعاد گسترده و به‌هم‌پیوسته‌ای دارد که فرد باید آنها را در خود پیدا کند و دولت‌ها باید زمینه تقویت آنها را فراهم کنند. 

«حمیدرضا الداغی» مردی ۴۵ ساله بود که حالا اغلب ایرانی‌هایی که نامش را به خاطر دارند، او را به عنوان «شهید غیرت» می‌شناسند؛ فردی که تصمیم گرفت در برابر تعرض به چند بانوی ایرانی از خود غیرت نشان دهد و در دفاع از آنها جان خود را از دست داد. او ساعت ٢١ هشتم اردیبهشت در یکی از معابر شهری سبزوار به منظور دفاع از همشهریان خود از سوی چند جوان بشدت مورد اصابت ضربات سلاح سرد قرار گرفت و به فیض شهادت نائل آمد.

حالا بهتر است مساله را به گونه‌ای دیگر مورد بررسی قرار دهیم: «فردی که در برابر ظلم به یک فرد یا افراد دیگر وارد درگیری می‌شود، بدون آنکه پیش از آن‌ شناختی نسبت به آن فرد مورد ظلم واقع شده داشته باشد، آیا رفتاری زیست‌شناختی از خود بروز داده است؟ امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید: مرد برای اداره منزل و خانواده خود به ۳ خصلت نیاز دارد که اگر در طبیعت او نباشد، باید خود را با تکلف به آنها وادارد: خوش رفتاری، گشاده‌دستی سنجیده و غیرت برای حفاظت از آنها.

جامعه ایرانی طی سال‌های اخیر هجمه‌های زیادی را علیه مساله «غیرت» تجربه کرده است. کمپین‌های مختلفی چون «زن ناموس هیچ‌کس نیست» از جمله همین موارد است که هر از چند در شبکه‌های اجتماعی داغ می‌شود. این مساله با هدف سرکوب موضوع «غیرت» از سوی مهاجمان مورد استفاده قرار می‌گیرد و بهانه‌های مختلفی نیز دارد. لذا لازم است جامعه نسبت به مفاهیم غیرت همواره حساس باشد. البته هست اما در سال‌های اخیر و بویژه پس از روزهای حوادث ۱۴۰۱، گویی نوعی وادادگی همراه با لجاجت وارد رفتار برخی از مردم جامعه شده است. در حالی که برخی مردم ما نسبت به عواقب این وضعیت آگاه هستند اما بر اساس نوعی فرهنگ تحمیلی گویی تمایل دارند از ریشه‌های فرهنگی و اعتقادی خود فاصله بگیرند یا اینکه القای این فاصله را نوعی به‌روز بودن و امروزی بودن جلوه دهند. از این جهت شخصی چون شهید الداغی در بین مردم می‌روید و بار دیگر این مساله را به ما یاد آوری می‌کند. ۲ سال پیش در هشتم اردیبهشت ۱۴۰۱ ما دوباره به این موضوع فکر کردیم که زن در جامعه ایرانی امری مقدس است، فراتر از همه ادعاهای غرب که زن را یک موجود عادی ابزارگونه می‌بیند.

انتهای پیام