گزارش تحلیلی تسنیم| واکاوی علمی دلایل اعوجاج و نقص مرمتی گنبد میدان نقشجهان
تاریخ انتشار: ۲۴ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۷۵۴۰۰۱
اعوجاج و نقص مرمتی گنبد میدان نقشجهان بعد از بازگشایی داربستهای این گنبد، انتقادات و نظرات مختلفی را به دنبال داشت و تشکیل کمیته نظارت برای رصد لحظهای مرمت آثار تاریخی در کنار واکاوی دلایل این موضوع ازجمله مهمترین خروجی پیگیریها به شمار میرفت.
به گزارش ایران اکونومیست از اصفهان، مسجد امام(ره) یکی از آثار به یادمانده از عهد صفوی است، که به واسطه هنرمندیهای ماندگار معماران و هنرمندان معماری ایرانی اسلامی تاکنون پابرجاست و به واسطه ویژگیهای خاص و متفاوت خود، به ثبت جهانی رسیده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به دنبال نگرانیهای شکل گرفته پیرامون این اثر ثبت ملی و جهانی، بسیاری از مردم، دلسوزان و فعالان مواریث تاریخی خواستار تشکیل کمیته نظارت بر مرمت گنبد مسجد امام(ره) و رسیدگی به شناسایی مقصران این موضوع شدند که به دنبال آن کمتر از یک ماه کمیته نظارت بر مرمت گنبد مسجد امام(ره) در تاریخ 21 مرداد 1401 با حضور سیدمرتضی فرشتهنژاد استاد حوزه معماری و مرمت بناهای تاریخی، اسکندر مختاری طالقانی، پژوهشگر و استاد دانشگاه حوزه معماری و میراث فرهنگی، مهرداد حجازی استاد دانشگاه رشته عمران و علیرضا ایزدی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان تشکیل شد.
علیرضا ایزدی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان در گفتوگو با خبرنگار از اصفهان، پیرامون تشکیل کمیته نظارت بر مرمت گنبد مسجد امام(ره) اظهارداشت: با آقای مهندس ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی و دکتر دارابی، قائممقام وزیر و معاون میراثفرهنگی وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی، نشستهای مختلفی را داشتیم و توضیح دادهام که ما در اصفهان به واسطه تنوع کمی و کیفی بناهایمان خواستار نوع نگاه متفاوت به برخی استانها هستیم که خوشبختانه این موضوع منجر به تشکیل کارگروه ویژه با حضور معاونان وزیر به دبیری اینجانب در تهران شد. مقرر شد به صورت فصلی موارد خاص اصفهان در این کارگروه مطرح شود و بتوانیم موارد و مشکلات اصفهان را با هدف کسب نتیجه مطلوب بررسی کنیم.
بهرهمندی از ظرفیت کارگروه ویژه به منظور جذب اعتبارات در پروژههای مرمتی
وی افزود: این موضوع امکان آن را فراهم میسازد تا ضمن تغییر نگاهها، اعتبارات متناسبتر و بهتری را جذب کنیم. یکی از مباحث مربوط به کارگروه که در جلسه نخست آن با حضور وزیر میراث فرهنگی تشکیل شد آن بود که در حوزه مرمتی نیز بتوانیم اقدامات مناسبی را انجام دهیم که بحث مسجد امام(ره) و سایر موارد جزء این موضوعات این کارگروه است که از جمله اهداف آن میتوان به جذب اعتبارات و بودجه بیشتر و از سوی دیگر داشتن نگاه ویژه نظارتی بر موارد مرمتی در استان اشاره کرد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان با بیان آنکه یکی از خروجیهای نشستی که با وزیر میراث فرهنگی و معاون ایشان برگزار شد آن بود که تعدادی از اساتید به عنوان هسته اولیه شورای عالی نظارت بر روندهای مرمتی در آن حضور داشته باشند، بیان کرد: خوشبختانه با حضور اساتید اهل فن، این شورا با حکم آقای دکتر دارابی قائم مقام و معاون وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شکل گرفت. ابتدا دکتر حجازی، مهندس فرشتهنژاد و دکتر مختاری درخواست ما را قبول کردند که در این راستا با توافق و تعامل دوستان تعداد دیگری نیز به این شورای عالی اضافه خواهند شد.
ارتقاء کیفیت و سرعت اقدامات مرمتی از طریق بهرهگیری از ناظرات متخصص
وی ادامه داد: به دنبال آن هستیم که با تعامل اعضای کمیته نظارت بر مرمت گنبد مسجد امام(ره) قوه محرک ناظر اهل فن و اهل تجربه را شکل گیرد و در آن بتوانیم مباحث مربوط به مرمت را پالایش و ویرایش کنیم، همچنین در زمان اجرا ضمن نظارت و داشتن ناظران مشخص، کیفیت کار را افزایش داده و سرعت کار را ارتقاء دهیم.
اتفاقاتی که تاکنون گریبانگیر گنبد مسجد امام(ره) شده، نشان از عدم شناخت کافی دارد
اسکندر مختاری طالقانی پژوهشگر و استاد دانشگاه حوزه معماری و میراث فرهنگی در پاسخ به سئوال خبرنگار از اصفهان پیرامون تشکیل کمیته نظارت بر مرمت گنبد مسجد امام(ره) اظهار داشت: تلاش میکنم که شناخت شخصی خود را نسبت به این موضوع تا حد ممکن افزایش دهم چرا که به نظرم هرچقدر شناخت افزایش یابد تصمیمگیری راحتتر است. اتفاقی که تاکنون رخ داده نشان از عدم شناخت کافی دارد که منجر به بروز مشکلات شده است. این موضوع هنگامی جالب میشود که با بررسیها درمییابیم که این اتفاق تنها در یک مقطع نبوده و حداقل در طول 80 سال اخیر چندین دفعه تکرار شده است.
وی افزود: سئوال این است که آیا میشود از بروز این اتفاقات پیشگیری کرد؟ آیا میشود اینبار سخنان و تصممیات ما پیرامون گنبد مسجد امام(ره) متکی بر شناخت کامل باشد؟ آیا میتوان این پروژه را به یک موضوع ملی ارتقاء داد و همافزایی لازم را پیرامون آن ایجاد کرد؟ اگر شناختمان را کامل، مستندنگاری، آسیبشناسی، شناسایی راهحلها و برنامهریزی مناسبی برای تحققپذیری راهحلها انجام دادیم و توانستیم دولت را به اینکه این موضوع یک پروژه ملی است قانع کنیم و نه آن شود که در بهترین شکل پیمانکاری که تنها کاشیکاری بلد است را جذب کنیم، در این صورت اتفاق خوشایندی را شاهد خواهیم بود.
پژوهشگر و استاد دانشگاه حوزه معماری و میراث فرهنگی در پاسخ به این سوال که ارزیابی شما از وضعیت کنونی گنبد مسجد امام(ره) چیست، افزود: در گام نخست باید از سوی اعضای این کمیته بازبینی مناسبی از محل و سازههای زیرین این کاشیها صورت پذیرد، بدین صورت که بتوانیم آن فضای حدفاصل دو پوسته را دیده و آنچه به وقوع پیوسته را تحلیل کنیم، گام بعدی آن است که دیگران را نیز برای بازدید از این سازه دعوت کرده و پس از آن به برنامهای که شامل الزامات فنی است دست یابیم بدین معنا که حتما باید فتوگرامتری و اسکن از وضع موجود گنبد صورت گیرد، سپس تحلیلهای لازم برای فهم پایداری اولیه و شناسایی تغییرات در مرور زمان انجام شود و راهحلهای کوتاه مدت، بلند مدت و مهمتر از آن ساز و کار مرمت این سازه برای آنکه بتواند استوار بماند را تعیین کنیم.
وی با بیان آنکه در بررسی کشورهای دیگر میبینیم که برای سازههای بسیار بیاهمیتتر از میدان نقش جهان اصفهان داربست را طراحی و به اندازه یک ساختمان برای یک داربست هزینه میکنند، تصریح کرد: در اتفاقی که برای نصب داربست درخصوص گنبد مسجد امام(ره) افتاده، باید گفت که پهنه 22 متر است، هر طرف 11 متر داربست کنسول شده، بدین معنا که داربست در هر طرف به اندازه 11 متر پیش نشستگی دارد. ما باید به فکر داربستی باشم که کنسولش بر بار خودش باشد و باید کاری کنیم که از داربستی استفاده کنیم که بار آن به گنبد وارد نشود که این موضوع نیازمند طراحی و صرف هزینه است.
مختاری افزود: اگر کارشناسان و متخصصان جمع شوند و ضرورت این موضوع را تأیید کنند دولت نیز متوجه میزان اهمیت و پروژه گنبد مسجد عباسی خواهد شد چرا که این اتفاق در گذشته رخ نداده است.
وی با بیان آنکه باید نسبت به این موضوع دیدگاه ملی داشت، خاطرنشان کرد: ضروری است که مقدماتی برای تعیین بودجه تهیه شود. به طور فرض اگر ما به این نتیجه رسیدیم که این گنبد به 3 قالب احتیاج دارد، این 3 قالب با یک قالب تفاوت دارد و باید موارد مختلف را در تثبیت سازه به شکل وضع موجود آن پیشبینی و بررسی کرد، همچنین این موضوع مشخص است که با یک قالب ترتیب مشخص در نهایت دیده نخواهد شد به همین دلیل باید موارد را پیشبینی، به مقامات انتقال و ضمن ارائه طرح بودجه مدنظر را به منظور پیشبرد امور دریافت کرد.
به دلیل دست کم گرفتن مسائل و موضوعات شاهد چنین اتفاقاتی هستیم
پژوهشگر و استاد دانشگاه حوزه معماری و میراث فرهنگی با اشاره به مرمتهای انجام شده در کشورهای اروپایی گفت: در لندن برای مرمت ساعت بیگ بن که اهمیت آن نسبت به میدان نقش جهان بسیار کمتر است، از یک ساختمان برای انجام مرمت ساخته شد و عامل اجرایی آن توانست بدون داشتن هیچگونه نگرانی و دغدغه کار خود را انجام دهد. با دست کم گرفتن موضوعات و مسائل شاهد چنین اتفاقاتی هستیم. از نظر من گنبد مسجد عباسی میتواند یک نقطه پر افتخار مرمتی در سطح ملی و جهانی باشد، در این صورت میتوانیم مدعی میراثداران خوب باشیم.
وی درخصوص میزان اثربخش بودن این کمیته برای رفع مشکلات مرمتی گنبد مسجد امام(ره) بیان کرد: من اگر عمری را برای حل مسائل مرمتی این گنبد بگذارم هیچ اشکالی ندارد. در نخستین گام باید بین 2 پوسته گنبد رفت و متوجه شد که بهترین راه درمان برای این بیمار چیست. به نظر من پوسته کاشی که بیماری را نشان داده گام آخر است، همچنین ضروری است تا همه فرضیهها را باید در نظر گرفت و بررسی نمود. قالب گردان که باید بالای گنبد باشد خود یک سازه است، در حالیکه این قالب باید روی یک ریل در پای گنبد حرکت کند و در آن بالا به یک محور متصل باشد، اگر این نسل نتواند این کار را انجام دهد به نسلهای آتی بدهکار است.
سیدمرتضی فرشتهنژاد، عضو دیگر کمیته نظارت بر مرمت گنبد مسجد امام(ره) و استاد و پیشکسوت معماری و مرمت بناهای تاریخی در اصفهان در گفتوگو با خبرنگار پیرامون تشکیل کمیته نظارت بر مرمت گنبد مسجد امام(ره) اظهار داشت: مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان طی تماسی با من پیرامون حضور در این کمیته صحبت کردند که حکمی به عنوان یکی از اعضای این کمیته برای من صادر شود و من نیز پذیرفتم.
برای مرمت اصولی ضروری است به ضوابط مرمت توجه شود
وی پیرامون ارزیابی درخصوص وضعیت کنونی گنبد مسجد امام(ره) بیان کرد: اگر بخواهند مرمت اساسی، علمی و اصولی نسبت به گنبدهای مسجد امام(ره) و مسجد شیخ لطفالله انجام دهند ضروری است که به ضوابط و اصول مرمت تمکین کنند، اما متولیان کنونی تمکین نمیکنند و همیشه افراد را ترجیح میدهند. مثل این میماند که کسی را از سر چهارراه بیاوری و از او بخواهی امر مرمت را انجام دهد، که در این صورت از چنین فردی نمیتوان انتظار داشت. فرض کنید استاد علیاکبر با امکانات و علم امروز زنده شود و ایشان را در حوزه مرمت گنبد کنار بگذارند و هر روز به او بگویند نظرشما برای بهرهگیری از فلان نفر و فلان استاد چیست.
مهمترین تأثیر تشکیل کمیته نظارت، فراهم شدن فضایی برای طرح سخنان است
استاد و پیشکسوت معماری و مرمت بناهای تاریخی در اصفهان ادامه داد: ما علم مرمت بناهای تاریخی داریم که این علم به موازات علم معماری به طور همزمان برای هر بنایی آغاز میشود و ضوابط بینالمللی دارد. متفکران، متخصصان وافراد صاحب تجربه زیادی در این باره ضوابط تدوین کردهاند و اگر بخواهیم این مطالعات را کنار بگذاریم و مطابق میل و سلیقه خود عمل کنیم، کار به درستی پیش نخواهد رفت.
وی پیرامون ایرادات اصلی مرمت گنبد مسجد امام(ره) خاطرنشان کرد: در ابتدا ضروی است که آسیبشناسی و نقشه فتوگرامتریک مطابق با آنچه من میگویم صورت گیرد، اینگونه است که تمام معایب گنبد به طور دقیق مشخص خواهد شد. نقشهبرداری فتوگرامتریک در بسیار از محلها در حال استفاده است که ما نیز برای مسجد جامع عتیق از آن بهرهبردهایم و کمک ویژهای به امر مرمت میکند، همچنین شاید بتوان گفت هزینه آن در مقابل هزینههای هنگفتی که به هدر میرود 50 میلیون تومان هم نباشد.
متولیان کنونی از شیوه آزمون و خطا برای امر مرمت بهره گرفتهاند
فرشتهنژاد تصریح کرد: در ابتدا باید آسیبشناسی اصولی و علمی صورت گیرد و اگر این کار انجام نشود امر مرمت به درستی پیش نخواهد رفت. متولیان کنونی از شیوه آزمون و خطا برای مرمت این آثار بهره میگیرند و آن را نیز تکرار میکنند. اگر کنگره نقد مرمت برگزار کنند تمام نظرات و صحبتهایم را پیرامون مرمت گنبدهای میدان نقش جهان خواهم گفت، همچنین باید بگویم مهمترین تأثیر تشکیل این کمیته آن است که میتوانم نظراتم را در آن بگویم و درصورتی که اعضا با آن موافق باشند اقدامات لازم عملیاتی شود.
اعوجاج، مشکلات ناشی از استقرار طولانی مدت داربست، نقص مرمتی، عدم نظارت کافی یا هر مشکل دیگری که ماحصل آن در پوسته گنبد میدان نقش جهان اصفهان خود را نشان داده، همه و همه نیازمند عزمی ملی، اراده همگانی و تخصیص بودجه لازم برای رفع مشکل و جلوگیری از تکرار این اتفاق ناگوار در سایر آثار ارزشمند تاریخی اصفهان است. اگرچه تشکیل کمیته نظارت بر مرمت آثار تاریخی با پیگیری مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان و البته با دستور مستقیم وزیر میراث فرهنگی اتفاق مبارکی به شمار می رود اما نباید فراموش کرد که پیگیری دلایل این اتفاق ناگوار و مشکلاتی که منجر به وقوع چنین نقصی در گنبد ارزشمند مسجد امام(ره) اصفهان شده و البته مقصران این موضوع، از مهمترین اقداماتی است که بنظر میرسد باید در خصوص آن اتفاقی جدی عملیاتی شود.
163/
منبع: خبرگزاری تسنیممنبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان مدیرکل میراث فرهنگی مرمت بناهای تاریخی وزیر میراث فرهنگی میراث فرهنگی میدان نقش جهان فرشته نژاد امر مرمت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۷۵۴۰۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حیدرآباد؛ اصفهانی نو در قلب هندوستان
حیدرآباد هند با باغهایی به سبک ایرانی و ساختاری شبیه به چهارباغ اصفهان، در سال ۱۵۹۱ در طول حکومت صفویه و توسط محمدقلی قطبشاهی بنا شد. این شهر تاریخی بهواسطه شباهتهای بسیاری که به اصفهان دارد، به اصفهان نو معروف است.
به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، حیدرآباد یکی از محبوبترین شهرهای هند، یک مرکز گردشگری و شهری جذاب است که با سلسلهها، امپراتوریها و تبادلات فرهنگی پیوند خورده است و خاستگاه آن را میتوان به سلسله چالوکیا از سال ۶۲۴ تا ۱۰۷۵ پس از میلاد و بهدنبال آن سلسله کاکاتیا بین قرنهای دوازدهم و چهاردهم جستوجو کرد. این منطقه به قلعهها و مسیرهای تجاری معروف است که آن را به مناطق مختلف هند وصل میکند.
تاریخچه و فرهنگحیدرآباد دارای فرهنگی متنوع و میراث فرهنگی غنی است. این شهر که توسط سلسله آصاف جاهی اداره میشد، به شهر نظامها معروف بود. پس از آن تحت سلطه مغولها درآمد و شاهد تحولی اساسی در دیدگاه فرهنگی مردم خود بود. امروزه حیدرآباد به تاریخ غنی فرهنگی خود شناخته میشود و در دنیای معاصر شهری با ترکیبی از فرهنگهای منحصربهفرد و سبک زندگی مدرن است.
مردم حیدرآباد خوشبرخورد، مهماننواز و سخاوتمند هستند و در هر نقطه از شهر به گویش خاص خود سخن میگویند. آنها در عین برخورداری از یک زندگی مدرن بهشدت به باورهای سنتی خود پایبند هستند، بنابراین سبک زندگی آنها ترکیبی از سنت و مدرنیته است.
حیدرآباد با افول امپراتوری مغول بهعنوان مهمترین مرکز فرهنگی هند شکوفا شد. مهاجرت هنرمندان نمایشی در سال ۱۸۵۷ فضای فرهنگی این شهر را بسیار غنی کرد. این مهاجرت با آمیختگی زبانها، فرهنگها و مذاهب شمال و جنوب هند همراه بود که به همزیستی سنتهای هندو و مسلمان در آن منجر شد. اختلاط مذاهب همچنین منجر به برگزاری جشنها و اعیاد مختلف در حیدرآباد شد.
موسیقی نیز هنر رایجی در این شهر است و ساکنان آن موسیقی مرفای شهری و دولاک کهگیت (آوازهای خانگی مبتنی بر فولکلور محلی) و قوالی را بهویژه در عروسیها، جشنوارهها و سایر رویدادهای جشن مینوازند. فستیوالهای حیدرآباد بیشتر برای تشویق و توسعه موسیقی ترتیب داده میشود. این شهر فیلمهایی نیز به گویش محلی حیدرآبادی تولید میشوند و میزبان جشنوارههای بینالمللی فیلم مانند فستیوال کودک و جشنواره بینالمللی فیلم حیدرآباد بوده است.
صنایع دستیحیدرآباد به سبک نقاشی گلکوندا بهعنوان شاخههایی از نقاشی دکنی معروف است. سبک گولکوندا که در قرن شانزدهم ابداع شد، سبکی بومی است که تکنیکهای خارجی را در هم میآمیزد و شباهتهایی به نقاشیهای ویجایاناگارا در میسور دارد. استفاده قابلتوجه از رنگهای طلایی و سفید درخشان بهطور کلی در این سبک دیده میشود. سبک حیدرآباد نیز در قرن هفدهم پدید آمد و بهشدت تحتتأثیر نقاشیهای مغول است. در این سبک از رنگهای روشن استفاده میشود و بیشتر مناظر، فرهنگ، لباسها و جواهرات منطقه به تصویر کشیده میشود.
غذاهای حیدرآبادی شامل طیف وسیعی از غذاهای برنجی، گندم و گوشت و استفاده ماهرانه از ادویههای مختلف در ترکیبی از غذاهای مغولی، عربی، فرانسوی، ایرانی و ترکی است. بریانی و حلیم حیدرآبادی نیز غذاهای نمادین این شهر هستند.
دیدنیهای حیدرآبادحیدرآباد به مکانهای تاریخیاش شهرت دارد. این شهر میراث تاریخی غنی دارد و مملو از مکانهای تاریخی است که خاطرات باشکوهی از دوران گذشته ارائه میدهند.
قلعه گلکوندا، حیدرآبادقلعه گلکوندا یک شگفتی مهندسی و یکی از بهترین مکانهای گردشگری حیدرآباد است. صدای کف زدن در نقطهای زیر ورودی گنبد آنکه بلندترین نقطه قلعه است در فضای اطراف طنینانداز میشود. این قلعه باشکوه که روی یک تپه گرانیتی ساخته شده، دارای هشت دروازه، چندین معبد و مسجد، اصطبل، اتاقهای سلطنتی و چهار پل متحرک است و معماری باشکوه و اهمیت تاریخی دارد.
چهارمنارچهارمنار، نماد حیدرآباد، سازهای مربعشکل از گرانیت، سنگ مرمر پودرشده، ملات و سنگ آهک است و به نردهها، بالکنها و تزئینات گچبری خود شهرت دارد. این بنای یادبود در سال ۱۵۹۱ توسط محمدقلی قطب شاه، پنجمین پادشاه سلسله قطب شاهی، بنا به گزارشها به عنوان اولین ساختمان در حیدرآباد، پایتخت جدید او ساخته و در طول سالها به یک بنای تاریخی و نمادین از میراث شهر تبدیل شد.
چهار مناره این سازه با ۵۶ متر ارتفاع در چهار گوشه سازه اصلی قرار دارند. هر مناره دارای بالکن دوتایی است و ۱۴۹ پله برای رسیدن به طبقه بالایی آن وجود دارد. در طبقه بالای چهارطبقه چهارمنار یک مسجد وجود دارد. این سازه با یک تونل زیرزمینی که برای کمک به فرار پادشاهان و ملکهها در هنگام حمله دشمن ساخته شده است به قلعه گلکوندا متصل میشود.
مقبره قطبشاهیمقبرههای قطبشاهی یکی از قدیمیترین آثار تاریخی حیدرآباد است و تقریباً ۸۵۰ متر با دروازه قلعه گلکوندا فاصله دارند. این مجموعهها یک یا دو طبقه و دارای مساجد و مقبره پادشاهان قطبشاهی هستند. یک تابوت کتیبهدار طاق مرکز هر مقبره را میپوشاند. گنبدها در ابتدا دارای کاشیکاری سبز آبی زیبا بودند، اما امروزه تنها قطعاتی از آنها باقی مانده است. ساختار مقبرهها متأثر از سبکهای ایرانی، پاتان، دکن و هندو است.
مسجد مکهمسجد مکه با ظرفیت ۱۰ هزار نفری بزرگترین مسجد هند است. این بنا در قرن هفدهم میلادی ساخته شده و نام خود را از مسجد جامع مکه گرفته است. آجرهای بهکاررفته در طاق نمای مرکزی از خاک مکه ساخته شده است و سه نمای جذاب آن با طراحی بسیار عالی از یک سنگ گرانیت تراشیده شدهاند که استخراج آن پنج سال طول کشیده است. این سازه بهطور جامع طراحی شده و دارای نقوش گلی است که در سراسر مجموعه مسجد کشیده شده است. در ورودی حیاط نیز قبر مرمری حاکم اسفجاه قرار دارد.
کاخ چوماهلاکاخ چوماهلا که در قرن هجدهم ساخته شد، مرکز حکومت سلسله آسفجاهی بود و بعدها بهعنوان اقامتگاه نظامهای حیدرآباد خدمت کرد و تمام مراسم تشریفاتی در این کاخ برگزار میشد. این بنای وسیع دارای دو حیاط، تالار بزرگ دربار به نام خلوت همراه با فوارهها و باغهایی به وسعت ۱۲ جریب زمین است. حیاط جنوبی قدیمیترین قسمت کاخ و دارای چهار کاخ کوچکتر است. حیاط شمالی که زمانی بخش اداری را در خود جای داده بود، دارای راهرویی طولانی با اتاقهایی است که رو به فواره و حوض مرکزی قرار دارد. این بنای چشمگیر مزین به گچبریهایی چشمگیر است و تالار دربار سکویی مرمری دارد که زمانی صندلی سلطنتی بوده است.
موزه سالار جنگسالار جنگ یکی از بزرگترین موزههای جهان و یکی از سه موزه ملی در هند است. این مجموعه اقلام جمعآوریشده از ژاپن، فرانسه، آلمان، نپال، چین، برمه، ایران، مصر، اروپا و آمریکای شمالی را در خود جای داده است. موزه دارای حکاکیها، مجسمهها، منسوجات، نقاشیها، ساعتها، فرشها، سلاحها، نسخههای خطی، سرامیکها، مبلمان و کتب مقدس است و در مجموع ۳۸ گالری (۲۰ گالری در طبقه همکف و ۱۸ گالری در طبقه اول) دارد. هر موضوع در یک فضای جداگانه نمایش داده شده است.
طارماتی برادریطارماتی برادری باغی به سبک ایرانی و سرای تاریخی با ۱۲ در است و یک شاهکار مهندسی در نظر گرفته میشود زیرا درها امکان تهویه متقاطع را فراهم میآورند که در آن دوران بسیار منحصربهفرد بود. این بنا ساختار آکوستیک عالی دارد و محل اجرای موسیقیهای کلاسیک و یک تئاتر روباز بزرگ با ظرفیت ۱۶۰۰ نفر است.
مسجد تولیمسجد تولی که به نام مسجد دامری نیز شناخته میشود، تنها دو کیلومتر با قلعه گلکوندا فاصله دارد. این مسجد زیبا روی سکویی مرتفع ساخته شده و دارای دو تالار، دو مناره بزرگ، شش مناره کوچک و پنج طاق زیبای تزئینشده با مدالهای نیلوفر آبی است. این مسجد در مقیاس معماری پس از مسجد مکه قرار دارد و توسط سازمان باستانشناسی هند بهعنوان میراث فرهنگی معرفی شده است.
خواهرخواندگی اصفهان و حیدرآبادحیدرآباد معروف به شهر مروارید و دارای معابد و مساجد شناختهشده است. این شهر تاریخی بهواسطه شباهتهای بسیاری که به اصفهان دارد، به اصفهان نو معروف است. حیدرآباد دارای باغهایی زیبا به سبک ایران و شبیه به چهارباغ اصفهان است.
لایحه خواهرخواندگی این شهر با اصفهان یکم خرداد سال ۱۳۹۹ تصویب شد و در بیستوپنجم خرداد همان سال به تصویب نهایی رسید.
کد خبر 748000