به نقل از «ایران اکونومیست»

خواننده «آمده‌ام ای شاه پناهم بده» می‌دانست باید حنجره‌اش را خرج راه درست کند

تاریخ انتشار: ۲۶ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۷۷۸۴۹۸

ـ خواننده مذهبی و مداح ـ که قطعه معروف «آمده‌ام ای شاه پناهم بده» را خوانده بود، ۳۰ خرداد ۱۴۰۱ درگذشت و اکنون در یک مراسم یادبود درباره ویژگی‌های موسیقایی او و شخصیتش صحبت شده است.

به گزارش ایران اکونومیست به نقل از روابط عمومی فرهنگسرای اندیشه، ویژه‌برنامه «آیین آواز» همراه با مراسم یادمان محمدعلی کریم‌خانی شاعر و خواننده قطعه مشهور «آمده‌ام ای شاه پناهم بده» شب گذشته در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این مراسم چهره‌هایی نظیر امیرحسین سمیعی معاون هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، منوچهر سهیلی، مرتضی غزنوی، طهمورث شاهرخی، آرش نصیری، رضا مهدوی، بهمن کریم‌خانی فرزند این خواننده و ... حضور داشتند.   

رضا مهدوی پژوهشگر و موسیقیدان و نوازنده سنتور در این مراسم گفت: زنده‌یاد مرحوم محمدعلی کریم‌خانی شخصیتی است که تمام زندگی خود را مصروف خاندان عصمت و طهارت کرد و از موسیقی ملی برای این کار بهره گرفت. مرحوم کریم‌خانی کسی است که آثار زیادی دارد و بهتر بود در اینجا نه فقط درباره دو اثر مشهور او بلکه هر آن چیزی که تولید نشد و در محافل رسمی و غیررسمی خوانده شد صحبت کنیم. آقای کریم‌خانی اهل قزوین است و این خطه هنرمندان زیادی در عرصه موسیقی داشته است.

وی ادامه داد: می‌خواهم بر درست‌خوانی تاکید کنم، چرا که مناسبت‌خوانی و مناسب‌دانی را از دست داده‌ایم. باید یاد بگیریم که طبق حال مجلس و روحیه آن چه بنوازیم و چه بخوانیم، اما متاسفانه امروز گوش‌های ما کمتر موسیقی درست می‌شنود. اشتباه است که می‌گویند نسل جدید قرابتی با این فرهنگ آوازی ندارد، چرا که هر انسانی به دنبال هویت است و نمی‌تواند از اصل خود جدا شود.

او با اشاره به هنر ناب محمدعلی کریم‌خانی گفت: موسیقی بی‌اصالت در جغرافی‌های مختلف تلو تلو می‌خورد تا ببیند که آیا در جایی می‌تواند هویت پیدا کند یا خیر و عمر خوانندگان آن نیز به زور شرکت‌های کلان موسیقایی و گردانندگان پشت صحنه به دو سال می‌رسد. این موضوع در حالی است که وقتی کسی مثل آقای کریم‌خانی می‌خواند: «آمده‌ام ای شاه پناهم بده»، همه ما دچار احساس خوب می‌شویم. آقای کریم‌خانی به درستی مکتب پیامبران و امامان را می‌شناخت و می‌دانست آن چیزی که به امانت از سوی پروردگار در حنجره‌اش گذاشته شده است باید خرج چیزهای درست کند. او همیشه معتقد بود که باید شأن امام حسین (ع) را رعایت کنیم و هیچ‌وقت به‌گونه‌ای نخواند که اشک اضافه‌ای از کسی بگیرد.

مهدوی در بخش پایانی سخنان خود بیان کرد: او جزو شخصیت‌هایی است که سبک و سیاق او شباهت بسیار زیادی به مرحوم سیدجواد ذبیحی دارد که هنوز هم صدای او از گوش ما بیرون نرفته است. ذبیحی کسی بود که آقای پیرنیا به خاطرش «گل‌ها» را ساخت.

علی شیرازی خواننده و پژوهشگر آواز، دیگر سخنران این جلسه بود. وی در سخنانی کوتاه درباره محمدعلی کریم‌خانی گفت: محمدعلی کریم‌خانی، سیدجواد ذبیحی، سلیم موذن زاده، احمد مراتب، تاج اصفهانی، حسین صبحدل، مرشد محمد مرادی و ... پیش از آنکه ذاکر، مدیحه‌سرا و مرشد زورخانه باشند، هنرمند هستند. دلیل اینکه مراسم «آیین آواز» امشب را به آقای کریم‌خانی اختصاص دادیم، هنرمند بودن اوست. این برنامه به این دلیل برگزار شد تا به همدیگر یادآوری کنیم که محمدعلی کریم‌خانی یک هنرمند و موسیقی‌دان تمام عیار است. من ویدئوهای زیادی را از ایشان دیدم که واقعا به زیبایی چهچه می‌زده است و شبیه به هنرمندان دیگری نظیر ایرج بوده است.

امیرحسین سمیعی معاون هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در بخش دیگری از این مراسم بزرگداشت بیان کرد: خوشحالم که مراسم امروز «آیین آواز» اختصاص به مردی دارد که صدایی نورانی، متعهد و دوست‌داشتنی داشت. او با صدایی بلند، نوکری اباعبدالله را فریاد زد و در آن درجه هنری خود را به رخ کشید.

وی اضافه کرد: درهم‌تنیدگی هنر و فرهنگ در مناسک عزاداری ما بخشی از تاریخ اصیل شیعی ماست که باید بدان افتخار کنیم. دفاع از حق و حقیقت و ستایش قیام اباعبدالله به فرهنگ و هنر ما گره خورده است. قالب‌های مختلف هنری خود را به این مفهوم عمیق متصل کردند تا ماندگار شوند. از معرق و تذهیب و خوشنویسی گرفته تا نقاشی و موسیقی. همه آنان در جهت اعتلای شعائر آیینی ما و رساندن پیام عاشورا حرکت کردند.

معاون هنری سازمان فرهنگی هنری تاکید کرد: هنر آوازخوانی انصافا از پیشگامان هنر در این زمینه بوده و استاد کریم‌خانی قطعا یکی از چهره‌های شاخص این عرصه است و نسلی متفاوت از دانش‌آموختگان سینه به سینه آواز ایرانی و هنر آیینی را به ما یادآوری می‌کند.

سید روح الله موسوی نویسنده کتاب «نجوای عاشورایی» مهمان دیگر این جلسه بود. کتاب نجوای عاشورایی درباره آثار زنده‌یاد کریم‌خانی و به قلم او تدوین شده است.

این نویسنده گفت: امروز به همت دست‌اندکاران برنامه «آیین آواز» در فرهنگسرای اندیشه مراسم یادمان استاد فقید آواز مذهبی، آقای محمدعلی کریم‌خانی برپا شد. بنده از حدود ۲۰ سال پیش درصدد گردآوری آثار ماندگار ایشان برآمدم و چون ایشان در دوران جوانی به شهر آواز ایران یعنی خوانسار آمد، علاقه‌ام را به تالیف کتابی با موضوع آوازها و مداحی‌های ایشان برانگیخت.

وی ادامه داد: نجوای عاشورایی با همکاری و همراهی خود ایشان به رشته تحریر درآورد. آقای آریا عظیمی‌نژاد نیز در تالیف این کتاب کمک‌های شایانی کردند که باید از ایشان تقدیر و تشکر کنم. استاد کریم‌خانی، قبل از اینکه با قطعه مشهور «آمده‌ام ای شاه پناهم بده» و آلبوم «ساقی سرمست» در ایران و دنیا مشهور شود، در ایام عزاداری سید و سالار شهیدان در شهرستان خوانسار بیش از سه دهه بهترین آوازها و نغمات مذهبی را از خود به یادگار گذاشت که به قول اهل فن، بهترین آوازهای مذهبی خود را در همانجا خوانده است.

بهمن کریم‌خانی شاعر، خواننده و فرزند «محمدعلی کریم‌خانی» در بخش پایانی این جلسه سخنرانی کرد و گفت: پدرم، چهار فرزند دارند؛ سه پسر و یک دختر. از همان دوران کودکی، گوش‌های ما با موسیقی، شعر و هنر آشنا شد. برادران من در حوزه موسیقی و آواز فعالیت دارند و بنده گرایش بسیار بیشتری به شعر دارم. به همین دلیل می‌خواهم درباره ابعاد شعری فعالیت استاد کریم‌خانی صحبت کنیم.

وی با اشاره به اهمیت شعر در آوازخوانی گفت: به نظرم شعر یکی از ارکان آواز در موسیقی است. اگر هنرمندی می‌خواهد اثری جاودانه و همه‌پسند خلق کند، باید انتخاب شعر درستی داشته باشد و حتی می‌تواند نیمی از راه باشد. استاد کریم‌خانی در محافل کوچک و بزرگ که اجرا داشت و چه در استودیو به انتخاب شعر توجه و دقت بسیار زیادی داشت. او به تمام معنا عاشق اباعبدالله، حضرت اباالفضل و امام رضا بودند و در همه کارهایی که خوانده‌اند، این عشق را می‌توان دید. شب تاسوعا را بسیار دوست داشت و می‌گفت که حضرت اباالفضل در این شب سنگ تمام گذاشته و من هم باید در هیئت سنگ تمام بگذارم.

فرزند محمدعلی کریم‌خانی درباره ارادت پدرش به حضرت عباس (ع) گفت: خاطرم هست در یکی از مراسم‌ها در شب تاسوعا در شهر خوانسار این شعر زیبا از آقای علی انسانی را در وصف حضرت عباس خواندند:‌ «ای خداوند ادب، بنده عشق، کشته مهر و وفا زنده عشق ...» یک قطعه موسیقی زمانی می‌تواند فاخر باشد که شعرش فاخر باشد. صدای فاخر هم بسیار مهم است. به نظرم کسانی که به سمت مداحی و خوانندگی می‌روند باید به این موضوع دقت بسیار زیادی داشته باشند.

 

منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: محمدعلی کریم‌خانی

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: محمدعلی کریم خانی آمده ام ای شاه پناهم بده محمدعلی کریم خانی استاد کریم خانی آیین آواز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۷۷۸۴۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مظلوم‌تر از تئاتر، موسیقی اصیل ایرانی است/تخصیص یارانه دولتی برای سفره فرهنگی مردم

به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا،‌ کنسرت «اشعار نو از نغمه‌های کهن» در نوزدهمین شب موسیقی فرهنگسرای ارسباران در شب‌های پنج شنبه و جمعه، ۶ و ۷ اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ برگزار شد. در این کنسرت که به سرپرستی محمدرضا برزین و خوانندگی صادق شیخ زاده اجرا شد، تصنیف‌ها و قطعات پیش در آمد اصفهان، شاه ختایی، پنبه جاری، المنت و لله، کهربا، نخجیر، ریشه در خاک، حریم یار، کردی و آفتابکاران با آهنگسازی علی اصغر بهاری، محمد رضا برزین، صادق شیخ زاده و قطعاتی با ملودی‌های قدیمی و محلی بر اساس اشعاری ازهوشنگ ابتهاج، فریدون مشیری، فاضل نظری، علی حاتمی، حامد عسگری و اشعار محلی اجرا شد.

صادق شیخ زاده خواننده درباره این کنسرت گفت‌وگویی با خبرگزاری آنا انجام داده که مشروح آن را می‌خوانید:

لطفا درباره جزییات این کنسرت برایمان توضیح بدهید .

کنسرت نغمه‌های کهن یا اشعاری نو از نغمه‌های کهن یک اجرای دغدغه انگیز برای شنیده شدن نغمه‌های با اصالت است، آنچه که امروزه بیشتر مردم در ارتباط با گذشته با آن در ارتباط هستند. تمام تلاشمان این بود که بتوانیم در قالب یک موسیقی اصیل به بازخوانی نغمه‌هایی بپردازیم که برگرفته از موسیقی فولکلور، موسیقی دستگاهی یا برگرفته از رسوم و آیین‌های مناطق مختلف  هستند تا با اشاعه آنها مردم شعر تازه بشنوند و فضایی تداعی کنیم که اگر چه به جهت کلامی به مردم نزدیکتر است، اما ممکن است نغمه‌های آن در طول سالیان سال فراموش شده باشد.

چطور شد در فرهنگسرای ارسباران اجرا رفتید؟

از سویی به جهت حمایت‌های فرهنگسرای ارسباران و اینکه تصمیم گرفتیم جایی اجرا برویم که مردم هم قدرت خرید داشته باشند و بتوانند در این کنسرت شرکت کنند و خوشبختانه استقبال هم از کنسرت خوب بود به طوریکه یک سانس را به دو سانس در دو شب رساندیم ، امیدواریم این استقبال ادامه پیدا کند و بتوانیم در روزهای دیگر هم اجرا داشته باشیم

درباره قطعات و سازندگان آن هم برایمان توضیح دهید؟

اجرا توسط قطعات تنظیم و یا ساخته شده محمدرضا برزین اتفاق می‌افتد که نوازنده خوبی در ساز سه تار است، سنتور را سوها شمعدانی،‌عود آناهیتا نصیریان، سازهای کوبه‌ای پویان توکلی ، تنبک امیرحسین تات و ساز سه تار با مسعود صادقی است.

با توجه به مبالغ بالای کنسرت‌ها در این ایام، چقدر قدرت خرید مردم و حضور عموم برای شرکت در این کنسرت برایتان اولویت داشت؟

در واقع این نکته برایمان حائز اهمیت بود، چقدر هم خوب است که دولت و حاکمیت بخشی از هزینه‌های کنسرت‌ها را تقبل کند. بدون تعارف این تعداد کنسرتی که هر شب در کشور برگزار می‌شود اگر بخشی از هزینه‌ها را هم دولت بدهد، خیلی استقبال چشمگیر می‌شود، بنابراین سر سفره فرهنگی مردم باید یارانه‌های دولتی با حمایت‌هایی این چنین داشته باشیم که خوشبختانه ما توانستیم از آن برخوردار شویم.

ما امروز می‌بینیم که حتی خواننده‌های شهیر موسیقی ایرانی روی به موسیقی‌های الکترونیک و موسیقی‌های غیر ایرانی می‌آورند، حتی به نظر من آن موسیقی‌ها موسیقی‌های پاپ نیست همانطور که بهتر از من می‌دانید موسیقی پاپ موسیقی مردمی هست بنابراین یک موسیقی می‌تواند موسیقی کلاسیک باشد، فولکلور باشد حتی سنتی باشد به خاطر فرم اجرا ولی پاپ تلقی شود، یعنی جمیع مردم با آن احساس نزدیکی کنند، حتی این موسیقی‌هایی که توسط بعضی از خواننده‌ها اجرا می‌شود و به روی صحنه می‌رود موسیقی‌های پاپ نیستند.

البته برخی هم موسیقی خاص هستند، موسیقی که در ژانر موسیقی الکترونیک، موسیقی کلاسیک، حتی موسیقی کلاسیک غربی است ولی باز این حرف به این منظور و به این مفهوم نیست که آن‌ها نباید باشد چرا آنها هم باید باشند، اما اقبال صد درصدی خوانندگان موسیقی اصیل ایرانی به آن موسیقی‌ها منجر به این می‌شود که این سمت ما خیلی خالی باشیم ما خیلی تنها و معدود باشیم امروزه شما می‌شنوید که توسط یک سلسله از هنرمندان عزیز و گرامی ابراز نگرانی درباره تئاتر وجود دارد،‌ این هم به جا است اما واقعا باید بگویم که مظلوم‌ تر از تئاتر، موسیقی اصیل ایرانی است حتی موسیقی سنتی هم نه، موسیقی اصیل ایرانی.

متأسفانه به دلیل ذائقه‌ای که توسط عده‌ای بین مردم ایجاد شده، دافعه نسبت به سازهایی چون سه تار، سنتور،‌عود، سازها کوبه‌ای و آواز ایرانی ایجاد شده است، در صورتی که اینها شاخه‌های موسیقی اصیل ایرانی هستند. 

شما سالهاست که در عرصه آواز ایرانی فعالیت می‌کند، دراین باره چه تجربیاتی دارد و برایمان بگویید.

به عنوان کسی که برنامه های مختلف داشته‌ام می‌گویم، که اتفاقاً مردم در مناسبت‌های آیینی خودشان بسیار هم علاقمند این موسیقی و آواز‌ها هستند، اگر این آواز‌ها درست طراحی شود برای لحظات خلوت آدمی فوق العاده است.

ما انسان‌ها دارای حالت‌های مختلف، متنوع و گوناگونی به جهت روانی هستیم و برای هر کدام از این حالت‌ها موسیقی خاص خود را طلب می‌کنیم و مثل یک نوع تغذیه روحی است، به همین دلیل ما به تمام فرهنگ‌ها که از دل فرهنگ خودمان بیرون می‌آید ادای دین می‌کنیم و به آن اصالت می‌دهیم و در این مواجهه هم نیاز داریم که هر کدام از آنها را مصرف کنیم اتفاقاً موسیقی جدی هم موسیقی مصرفی است، اما موسیقی مصرف شده برای حالات خاص آدمی و هر آدمی البته حالات خاص خودش را دارد اما این طیف حالت‌ها از چند گونه بیرون نیست و من امیدوارم که این نوع اجراها مورد حمایت قرار بگیرد.

بنابراین اگر حمایت درستی صورت گیرد، اقبال مردمی هم زیاد می‌شود و ما با فوجی از مخاطب روبه رو می‌شویم، در حال حاضر کنسرت‌هایی که در سالن‌های مجلل برگزار می‌شوند که بعضا حتی استانداردهای ابتدایی موسیقی را هم ندارند. ما سالن تخصصی اجرای کنسرت کم داریم اما هستند اندازه‌ای که کارمان راه بیافتد.

انتهای پیام/