از نام اساتید استفاده ابزاری کردند/ راهکار رئیس دانشگاه تهران برای حل مشکل اشتغال فارغالتحصیلان رشتههای علوم انسانی و ادبیات
تاریخ انتشار: ۲۶ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۷۷۸۵۷۴
محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران امروز در آئین معارفه رئیس جدید موسسه لغت نامه دهخدا و مرکز بینالمللی آموزش زبان فارسی، گفت: مؤسسه دهخدا یک مؤسسه ملی است که در گستره بینالمللی فعالیت میکند. کمتر نهادهایی را حتی در کشور داریم که از چنین جایگاهی برخوردار باشند. مؤسسه لغتنامه دهخدا دو مأموریت اصلی در حوزه لغتنامه فارسی و آموزش و ترویج زبان فارسی دارد که در هر دو بخش ظرفیتهای زیادی وجود دارد اما آنطور که شایسته است از آنها بهرهبرداری نشده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
رئیس دانشگاه تهران افزود: رویکردی که مؤسسه لغتنامه دهخدا و مرکز بینالمللی آموزش زبان فارسی در سالهای اخیر داشته است، از نظر آمار و ارقام مربوط به لغتنامه دهخدا و همچنین از نظر جذب دانشجویان خارجی، فاصله زیادی با وضعیت مطلوب مورد نظرمان دارد.
وی در این باره اظهار کرد: در شش سال اخیر فقط ۲ هزار و ۵۰۰ دانشجوی خارجی توسط مرکز بینالمللی آموزش زبان فارسی آموزش داده شده است. این در حالی است که چشمانداز ما این است که سالانه ۳ هزار دانشجوی خارجی فقط در دانشگاه تهران پذیرش کنیم.
رئیس دانشگاه تهران درباره عملکرد بخش لغتنامه نیز اظهار کرد: تعداد لغتهایی که در بخش تألیف مؤسسه کار شده بسیار اندک است در حالی که طیف وسیعی از اساتید، فارغالتحصیلان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی میتوانند به کمک این مجموعه بیایند. گاهی اوقات یک دایرهالمعارف سه چهار جلدی در رشتههای مختلف در شش ماه به صورت فنی و تخصصی به سرانجام میرسد. بنابراین باید کار را به صورت عملیاتی تعریف و تمام کنیم نه اینکه در طی ۵۰ سال چند جلد محدود کار شود؛ این نه در دیدگاه و نیت وقف مرحوم افشار بوده و نه از نظر مدیریتی قابل قبول است. این مجموعه پرافتخار امانتی است که به ما سپرده شده و ما باید در بهرهبرداری بهینه از آن کوشا باشیم.
به شدت نیازمند استادان بزرگ و بنام هستیم اما به شاگردپروری هم نیاز داریم
وی تاکید کرد: مؤسسه لغتنامه دهخدا باید مکانی برای اجتماع بهترین فارغالتحصیلان کشور و محلی برای رفتوآمد بزرگان ادب فارسی باشد. این مؤسسه باید محلی باشد که همه افراد پژوهشگر و متخصص و مفاخر ادبی حس کنند که خانه خودشان است. ما به شدت نیازمند استادان بزرگ و بنام هستیم، ولی باید توجه کنیم که سیستمی باید طراحی شود که شاگردپروری را نیز توسعه دهد. چرا که عمر کاری اساتید محدود است و تجربه استادان باید به نسل جدید منتقل شود تا خلأ ایجاد نشود. باید سازوکار لازم را فراهم کنیم تا چندین برابر استادان همکار مؤسسه، شاگرد تربیت کنیم و کار متناسب با شأن این مؤسسه تداوم و گسترش پیدا کند.
ضرورت برقرار شدن ارتباط محتوایی بین مؤسسه دهخدا و دانشکده ادبیات و علوم انسانی
رئیس دانشگاه تهران با اشاره به اینکه مؤسسه لغتنامه در برهههایی از زمان دارای ارتباط ساختاری با دانشکده ادبیات و علوم انسانی و ذیل این دانشکده بوده است، تصریح کرد: متأسفانه مدتهاست که نه تنها این ارتباط ساختاری وجود ندارد، بلکه ارتباط محتوایی هم برقرار نشده است. بنابراین نتوانستهایم از ظرفیتهای استادان، پژوهشگران و دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی ادبیات فارسی برای ارتقای این مجموعه تحقیقاتی، علمی و اثرگذار اجتماعی بهره ببریم. لذا حتی اگر از نظر ساختار رسمی ارتباطی بین دانشکده ادبیات و علوم انسانی و مؤسسه لغتنامه دهخدا وجود ندارد، اما ارتباط محتوایی حتماً باید برقرار شود.
وی از مرکز بینالمللی آموزش زبان فارسی تحت عنوان مدخل ورودی فرآیند جامعهپذیری فرهنگی دانشجویان غیرایرانی نام برد و تاکید کرد: رویکردی که در آموزش زبان و ادبیات فارسی اجرا میشود نباید صرفاً نگاه به آموزش زبان فارسی باشد؛ بلکه لازم است که دانشجویان خارجی علاوه بر زبان فارسی، با فرهنگ و تمدن ایرانی اعم از آداب و رسوم، دین، فلسفه و پیشینه تاریخی کشورمان آشنا شوند.
مقیمی با اشاره به اینکه سالانه نزدیک ۱۰۰ هزار دانشجوی خارجی جذب دانشگاههای کشور میشود، اضافه کرد: مؤسسه لغتنامه دهخدا باید سهم بسیار بالایی در آموزش زبان فارسی به دانشجویان غیرایرانی داشته باشد، اما این نقش از سوی برخی نهادها در داخل و خارج کشور که خیلی تخصصی هم نیستند، برعهده گرفته شده است که نه تنها از نظر ملی برای ما مناسب نیست و نمود خوبی در عرصه بینالمللی ندارد، بلکه فرآیند جامعهپذیری فرهنگی نیز در فرآیند آموزش آنها به خوبی طی نمیشود.
وی بر نقشآفرینی مؤسسه لغتنامه دهخدا و مرکز بینالمللی آموزش زبان فارسی در خصوص ترویج زبان و ادب فارسی در داخل کشور برای نسل جدید تاکید کرد و بیان نمود: آموزههای ادبی دیوان اشعار شاعران بزرگ کشور باید وارد زندگی اجتماعی مردم شود.
در بخشهای مختلف اجتماعیشدن علم، به ویژه در حوزه ادبیات با ضعفهای جدی مواجه هستیم. مهمترین چالشها در زمینههای مختلف اجتماعی و اقتصادی اعم از کشاورزی، صنعت، آب و غیره مشکل فرهنگی است و ما نتوانستیم آن طور که باید و شاید زمینههای فرهنگی و معنوی را در فعالیتهای فردی و سازمانی و اجتماعی، دانشگاهی و نهادهای مختلف تقویت کنیم و این میراث قوی را در فعالیتهای اجتماعی مردم جاری و ساری کنیم.
مقیمی اضافه کرد: جامعه ما به شدت از نظر جنبههای معنوی، روانی و فکری به کمک نیاز دارد و بیش از هر زمان دیگری رشتههای علوم انسانی و ادبیات میتوانند کمککننده باشند. خیلی از اوقات همه چیز برای توسعه و پیشرفت فراهم است ولی تفکرات مانع توسعه و پیشرفت جامعه میشود. بنابراین اگر به میراث گذشته خود بازگردیم، همه اینها حل میشود و این بازگشت به خود نیازمند مطالعه عمیق و علمی در خصوص پیشینهمان است.
راهکار حل مشکل اشتغال فارغالتحصیلان رشتههای علوم انسانی و ادبیات
رئیس دانشگاه تهران درباره دغدغه اشتغال فارغالتحصیلان رشتههای علوم انسانی و ادبیات، گفت: گاهی اوقات فکر میکنیم فارغالتحصیلان این رشتهها باید صرفاً معلم یا استاد دانشگاه شوند. این تصور بخاطر این است که ما فرصتهای کاری متناسب با این رشتهها را شناسایی نکرده و متناسب با آنها سازوکار لازم ایجاد نکردهایم. ورود مؤسسه لغتنامه دهخدا به حرکت ترویجی برای زبان و ادب فارسی به میزان قابل توجهی میتواند دانشآموختگان را در بخشهای مختلف جامعه مشغول و اثرگذار کند.
ایجاد خانه خلاق و نوآوری علوم انسانی در مؤسسه دهخدا
دکتر مقیمی در این باره توضیح داد: برای تحقق این موضوع، لازم است شعبهای از پارک علم و فناوری دانشگاه تهران با عنوان خانه خلاق و نوآوری علوم انسانی در مؤسسه دهخدا شکل بگیرد. یکی از زمینههای ایجاد کسبوکار در حوزه فعالیتها و صنایع فرهنگی که جزو مزیتهای ویژه کشورمان نیز است، همین رشته ادبیات فارسی است که فضای لازم برای شناسایی کسبوکارهای مرتبط با این حوزه، وصل کردن افراد صاحب ایده به شتابدهندهها، تسهیل همکاری و شبکهسازی و فراهم آوردن بسترهای سرمایهگذاری مرتبط با این رشته میتواند در خانه خلاق و نوآوری علوم انسانی مورد توجه قرار گیرد.
ایجاد واحدهای فناور و دانشبنیان در حوزه ادبیات فارسی و موضوعات فرهنگی؛ بهترین راه درآمدزایی در مؤسسه دهخدا
رئیس دانشگاه تهران، بهترین راه درآمدزایی و خودکفایی مالی در مؤسسه دهخدا را ایجاد واحدهای فناور و دانشبنیان با تاکید بر روی حوزه ادبیات فارسی و موضوعات فرهنگی دانست و خاطرنشان کرد: شرکتهای دانشبنیان مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران به شدت به جنبههای فرهنگی و هنری نیاز دارند. با توجه به اینکه عمده واحدهای فناور و شرکتهای دانشبنیان به دنبال تولید محصولات فنی و به عبارتی پرداختن به جنبههای مادی تمدنی هستند، ما برای مقابله با پدیده تأخر فرهنگی (عدم همزمانی ورود عناصر مادی و معنوی فرهنگ و تمدن) نیازمند این هستیم که مؤسسه دهخدا با ارائه خدمات فرهنگی، ادبی و تمدنی به واحدهای فناور و دانشبنیان از طریق کارکرد خانه خلاق و نوآوری علوم انسانی به تقویت جنبههای معنوی فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی کمک کند.
در ماجرای جوسازی درباره مؤسسه دهخدا، از نام استادان استفاده ابزاری کردند
مقیمی در بخش دیگر سخنانش در واکنش به جوسازیهایی که تحت عنوان «توقف فعالیت بخش تألیف لغتنامه بزرگ فارسی» در برخی سایتها منتشر شده است، اظهار کرد: بر اساس بررسیها، اتفاقاتی که از سوی یکی دو نفر از کارکنان مجموعه افتاده، تعجببرانگیز است. این افراد که ظاهراً خود را متعلق به مؤسسه میدانستند، کارهایی انجام دادند که نشان داد منفعت شخصیشان بر همه چیز اولویت دارد. چراکه نه تنها حیثیت مؤسسه برای آنها اهمیت نداشته، بلکه پا بر روی حیثیت مؤسسه و مفاخر ادبی گذاشته و حتی از نام استادان نیز استفاده ابزاری کردهاند. البته در حال بررسی این موضوع هستیم که این یکی دو نفر از کارکنان مجموعه، چه منفعتی داشتهاند که این جوسازیها را انجام دادهاند.
به کسی اجازه نمیدهم به این راحتی با اعتبار مؤسسه دهخدا، با اعتبار دانشگاه تهران و با اعتبار اساتید خوشنام ما بازی کند
رئیس دانشگاه تهران تصریح کرد: متأسفانه در حاشیهسازی این یکی دو نفر، یک استاد تمام مانند خانم دکتر زمردی با رزومه پربار که خود فرزند دانشگاه تهران است، مورد هجمه قرار گرفتند که به هیچ وجه این اقدام قابل توجیه نیست و به کسی اجازه نمیدهم به این راحتی با اعتبار مؤسسه دهخدا، با اعتبار دانشگاه تهران و با اعتبار اساتید خوشنام ما بازی کند. مؤسسه لغتنامه دهخدا باید درخشانتر از گذشته به راه خود ادامه دهد و در کشور و دنیا نماد اخلاقمداری باشد.
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: موسسه دهخدا دانشگاه تهران مرکز بین المللی آموزش زبان فارسی خانه خلاق و نوآوری علوم انسانی رشته های علوم انسانی و ادبیات مؤسسه لغت نامه دهخدا رئیس دانشگاه تهران لغت نامه دهخدا واحدهای فناور فارغ التحصیلان مؤسسه دهخدا ادبیات فارسی دانش بنیان رشته ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۷۷۸۵۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
وزیر فرهنگ: دکتر مجتهدی غرب را کاملاً میشناخت، اما غرب زده نبود
ویژهبرنامه استاد فلسفه و غربشناس برجسته، دکتر کریم مجتهدی با عنوان «یک عمر معلم» امروز دهم اردیبهشت به مناسبت روز معلم در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم ویژه برنامه استاد فلسفه و غرب شناس برجسته کریم مجتهدی با عنوان «یک عمر معلم» در ابتدای سخنانش گفت: از دکتر نجفی، استاد گرامیمان، بهدلیل اهتمام در تکریم بزرگان علم و دانش چه در دوره حیات و چه در دوره مماتشان تشکر میکنم.
وی افزود: دکتر مجتهدی پس از بازنشسته شدن در دانشگاه تهران، در پژوهشگاه علوم انسانی حضور داشتند و من شاهد بودم که دکتر نجفی سعی بلیغی در تکریم، تعظیم و تجلیل از ایشان داشت که برای ما بسیار آموزنده بود.
اسماعیلی ادامه داد: بنده در دوره دکترا در سال ۱۳۸۱ خدمت مرحوم مجتهدی بودم و دو نیمسال را نزد ایشان درس گرفتم (دکتر مجتهدی اجازه نمیدادند از واژه نیمترم استفاده کنیم). یک نکته جالب تأکید ایشان بر استفاده و پاسداری از زبان فارسی بود. بهطوریکه ما حتی برای دوره تحصیلی نمیتوانستیم از کلمه «ترم» استفاده کنیم. این در حالیاست که ایشان دانش وسیعی در حوزه غرب و زبانهای لاتین داشت. بنده توفیق داشتم در روزهای پایانی حیاتشان هم به زیارتشان رفتم و همیشه به عنوان یک شاگرد افتخار میکنم که در دورهای این سعادت نصیبم شد که در محضر دکتر مجتهدی درس بگیرم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: در سال ۹۲ و ۹۳ که هنوز مسئولیت اجرایی در دولت و وزارت خانه نداشتم وقت بیشتری در پژوهشگاه با دکتر نجفی و دکتر زیویار میگذراندم. خاطرم هست یکبار وقتی از جلوی در اتاق ایشان رد شدم، رفتم داخل تا با ایشان سلام و علیکی داشته باشم، از من پرسیدند چه میکنی و گفتم در دانشگاه تهران تدریس میکنم. ایشان گفت، بنشین تا برای تو یکسری نکات معلمی را بگویم که باید یاد بگیری. در آن جلسه که حدود ۴۰-۳۰ دقیقه در مورد اخلاق معلمی صحبت کردیم، واقعاً حرفهای ایشان برای من راهگشا بود و دکتر مجتهدی در آن فرصت هم مقام معلمی خودش را رها نکرد. ایشان توصیه میکرد، یک معلم علوم سیاسی حتماً باید یک دهه در کار اجرایی کسب تجربه کند، چون معلم علوم سیاسی نمیتواند با ذهنیاتش مشکلات کشور را حل کند.
مرحوم مجتهدی تا آخرین لحظه کار معلمی را رها نکرد و از این جهت میتوان به ایشان لقب معلم همیشگی را داد. ایشان در کلاس درس دقت بسیاری داشتند، علاوه بر اینکه بسیار منظم و وقتشناس بودند، به طوریکه هیچکس نمیتوانست سر کلاسهای ایشان دیر بیاید که بنده در اولین جلسه حدود ۵_۶ دقیقه تأخیر داشتم، طوری بر سرم داد کشید که در طول دوره آموزشی از اول ابتدایی تا آن زمان هیچ معلمی چنین برخوردی با من نکرده بود. پس از آن همگی ۱۰ دقیقه زودتر در کلاس حاضر میشدیم.
اسماعیلی با اشاره به نقش مهم مرحوم مجتهدی در آشنایی منصفانه استادان و دانشجویان ایرانی با فلسفه غرب گفت: دکتر مجتهدی غرب را کاملاً میشناخت، اما غرب زده نبود. به فلسفه غرب کاملاً مسلط بود، اما شیفته فلسفه غرب نبود و در آثارش هم موجود است که میگوید، من مدافع فلسفه غرب نیستم. در عوض شیفتگی عمیقی به داراییهای ایران و سنت اصیل ایرانی_اسلامی داشت و مرتب از دغدغههای فرهنگیاش سخن میگفت و بارها تأکید میکرد که ما میتوانیم از سهروردی، ملاصدرا و میرداماد آینده فرهنگی کشور را بسازیم.
اسماعیلی در بخش پایانی سخنانش یادآور شد: همیشه یاد دکتر مجتهدی عزیز در اذهان دانشجویانش زنده خواهد ماند، چون جسم مادی ایشان از میان ما رفته، بهقولی سعدیا مرد نکونام نمیرد هرگز... مجتهدی عزیز ما زنده است، چون آثار عمیقش در بین دانشجویان و استادان مورد استفاده قرار میگیرد. سالهای سال و قرنهای بعد، مجتهدی همچنان زنده خواهد بود. یک معلم واقعی و چهره ماندگار که امیدوارم خداوند متعال روح این استاد عزیز ما را با اولیاء الهی، ائمه اطهار، شهدا و صالحان محشور فرمایند.
وزیر علوم: شخصیت علمی و دانشمند شدن کار سادهای نیست
محمدعلی زلفیگل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری یکی دیگر از سخنرانان ویژهبرنامه «یک عمر معلم» در آغاز سخنانش با تشکر از رئیس پژوهشگاه بهخاطر برگزاری چنین برنامه نکوداشتی گفت: چنین اقداماتی راهیست برای ارتقاء خودباوری، معرفی الگوهای موفق به جامعه، تقویت هویتسازی و هویتمداری برای جامعه اسلامیمان که از این جهت این اقدام مبارک را میستائیم.
زلفیگل در ادامه با تجلیل و قدردانی از جامعه فرهیخته، فرزانه و آموزش عالی کشور که هماهنگ و همصدا با جامعه دانشگاهی دنیا، فجایع غزه را محکوم کردند، تأکید کرد: وجدان بیدار دنیا را میستائیم که ظلم و کشتار زنان و کودکان توسط مدعیان آزادی و حقوق بشر دنیا را محکوم کردند. امیدواریم سازمان ملل متحد هم این صدای حقطلبی عالمان، دانشمندان و اندیشمندان دنیا را بشنود و وارد تصمیمسازی و تصمیمگیری شود که خیلی زود دیر میشود. اگر سازمان ملل دیر تصمیم بگیرد، شرمنده نسلهای آینده و تاریخ خواهد شد. همانطور که شعر سعدی (چو عضوی به درد آورد روزگار) در سردر سازمان ملل ثبت شده، برگردند به تمدن ایرانی، تمدن حقطلبی، حقگویی و حقجویی تا هرچه زودتر جلوی این ظلم و ستم را بگیرند.
وی افزود: خوشبختانه دنیا حقطلبی ایران عزیز اسلامی را باور کرد. حداقل شهروندان جامعه خودمان ارزشی که جمهوری اسلامی و تمدن ما برای عالمان و دانشمندان قائل هست را با دنیایی که ادعای آزاداندیشی، دموکراسی و حقوق بشر دارند، مقایسه میکنند. در جمهوری اسلامی ایران قانون اجازه ورود نیروهای نظامی و امنیتی به دانشگاهها را نمیدهد که در اعتراضات ۱۴۰۱ دیدید که چند ماه طول کشتید، اما یک نیروی نظامی و امنیتی اجازه ورود به دانشگاهها را نداشت و ما هم اجازه ورود ندادیم. در شرایط سخت وزیر علوم در دانشگاه صنعتی شریف حضور پیدا کرد تا خودش مسائل را حل کند. این شرایط دانشگاههای جمهوری اسلامی را با شرایط دانشگاههای مدعیان آزادی و حقوق بشر مقایسه کنید. واقعاً باید قدردان باشیم.
زلفیگل گفت: همانطور که تمدن ما برای عالمان حرمت قائل بوده، جمهوری اسلامی ایران آن حرمت را چند برابر کرده است و بایستی این حرمت را پاس بداریم. امروز هم اگر این مراسم نکوداشت یک فیلسوف و یک دانشمند برگزار شده، در همان راستای حرمتگذاری به علم و عالم هست. از نظر مقام معظم رهبری هم وظیفه دانشگاهها، تولید علم، تربیت عالم و جهتدهی به علم و عالم است. بههمین دلیل است که علما در جامعه و تمدن ما از ارزش و جایگاه ویژهای برخوردار هستند، فقط ما باید چنین تقدیرهایی را بهموقع انجام دهیم و در زمان حیات عالمانمان، بیشتر از آنها تجلیل کنیم و داشتههایمان را پاس بداریم.
وی با اشاره به جمله دکتر مجتهدی در خصوص «غربشناسی لازم، غربگرایی ممنوع است»، تأکید کرد: این جمله بسیار عمیق است و باید در خیلی از مراکز علمی، حک و برجسته شود. معنای جمله این است که ما باید از تجربه دنیا استفاده کنیم. معنای این جمله عمیق این است که ما باید از تجربه دنیا استفاده کنیم. به قول هلندیها تجربهها را باید ارزان خرید. سعدی (ره) هم میگوید:
مرد خردمند هنر پیشه را / عمر دو بایست در این روزگار
تا به یکی تجربه آموختن / با دگری تجربه بردن بهکار
وزیر علوم تاکید کرد: خداوند به انسان دو عمر نداده، اما شرایطی داده که مثلاً با مطالعه تاریخ و بررسی ضعف و قوت گذشتگان میتوانیم از طریق تحقیق و پژوهش هزاران عمر داشته باشیم. جهاد تبیین هم یعنی شناساندن عالمان کشور به نسل جوان که مورد تأکید مقام معظم رهبری هم هست. نسل جوان باید بدانند که اگر تلاش کنند انسان مؤثری برای جامعه شوند، قدرشان دانسته میشود که در شهر تبریز هم پارک مفاخر نمونه آن است. در مجموع برگزاری چنین مراسمهایی در راستای جهاد خودباوری و جهاد هویتسازی است که از نیازهای اصلی امروز ما بهشمار میآید تا دانشجویان و نسل امروز ما امیدوار به آینده زندگی کنند.
زلفیگل در ادامه با تأکید به جهاد امید و امیدباوری از اصحاب علوم انسانی حاضر در جلسه و رئیس پژوهشگاه کمک خواست تا به شخصیت علمی متوازن کشور بیشتر توجه کنند و گفت: در چند سال اخیر توازن علمی کشور ما از بین رفته است، به این معنا که تقریباً یک دوم دانشآموزان ما سراغ تحصیل در رشته علوم تجربی و رشتههای معروف و پرطرفدار میروند بهدلیل اینکه نگران آینده شغلی خود هستند. این در حالی استکه استقبال از رشته ریاضی به ۱۰۰ هزار نفر نزدیک میشود و رشتههای علوم پایه نادیده گرفته میشوند یا رشتههای علوم انسانی تضعیف میشوند. یعنی شخصیت علمی کشورمان حالت متوازن خود را از دست میدهد، چه باید کرد؟ بنده در این فرصت از دکتر نجفی میخواهم که یک طرح تحقیقاتی و کار بنیادی راجع به این موضوع تهیه کنند و اعضای هیأت علمی و دانشمندان پژوهشگاه با درنظر گرفتن مطالعات تطبیقی، ملی و فراملی بگویند که ما (مدیران اجرایی) چه تصمیمی بگیریم؟ چهکار کنیم که شخصیت علمی دانشمندان کشورمان متوازن باشد؟ در کشورهای پیشرفته نخبهترین افراد وارد رشتههای علوم انسانی میشوند این در حالی است که این موضوع دقیقاً در کشور ما برعکس است و لازم است اصحاب این رشته به ما راهکار دهند و بگویند چه کنیم. شاید لازم باشد مثل خیلی از کشورها یک دیپلم بیشتر نداشته باشیم!
زلفی گل گفت: ما اگر به رشتههای خاص توجه کنیم و نسبت به رشتههای علوم انسانی بیتوجه باشیم، آن شخصیت متوازن علمی کشور را نمیتوانیم داشته باشیم. علوم انسانی است که مدیریت کلان کشور را اداره میکند، رشته فلسفه است که تعینکننده راه و رسم زندگی و جامعه برای آینده است. اجازه ندهیم رشتههای پایه و علوم انسانی بیش از این تضعیف شوند. فکر از حکیمان و اجرا از حاکمان که شما حکیم هستید و باید راهکار بدهید.
وزیر علوم در پایان سخنانش در مورد شخصیت علمی، روند تحصیل و زندگی مرحوم مجتهدی مواردی را مطرح کرد و گفت: قدر داشتههایمان را بدانیم، برای شکلگیری یک شخصیت علمی هزینه زیادی صرف میشود، شخصیت علمی و دانشمند شدن کار سادهای نیست، اما حفظ این دانشمندان سختتر از دانمشند شدن است همانطور که همه میگویند، قهرمان شدن سخت است و قهرمان ماندن، سختتر! بنابراین سرمایههای نمادین و علمی کشورمان را حفظ کنیم، قدر بدانیم و بر صدر بنشانیم.
در بخش دیگری از این مراسم نجفی رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی پس از عرض خیرمقدم و خوشآمدگویی به حضار در سخنانی گفت: ما قصد داشتیم مراسم چهلمین روز درگذشت دکتر مجتهدی را برگزار کنیم که این روز مصادف شد با ۱۳ اسفندماه و زمان انتخابات مجلس شورای اسلامی، این مراسم با تأخیر برگزار شد.
نجفی تأکید کرد: معمولاً استادان و معلمان دو وجه شخصیتی دارند؛ یکی وجه تعلیم و تدریس و دیگری وجه تحقیق و تألیف که اکثر استادان در یک وجه آن برجسته میشوند، اما دکتر مجتهدی در هر دو وجه آن برجسته بود، یعنی هم محقق و هم معلم خوبی بود و به همینخاطر اسم این مراسم را «یک عمر معلم» انتخاب کردیم.
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ادامه داد: مرحوم مجتهدی در زمان حیاتشان میگفتند، «من یک معلم ساده هستم» و روی این موضوع تأکید داشتند. ما اوایل فکر میکردیم معلم ساده بودن، چیزی نیست، اما حالا متوجه شدیم، معلم ساده بودن موضوع بزرگ و مهمی است. بههرحال دکتر مجتهدی بهخاطر اینکه، هم محقق و هم معلم و مدرس بود، یک جریان فکری راه انداخت که ما در این مراسم فقط قصد نداریم از یک مرد سالخورده، محقق و معلم تجلیل کنیم، بلکه ما میخواهیم بهواسطه اندیشههای ایشان یکی از بزرگترین مشکلات خودمان را حل یا لااقل مسئلهسازی کنیم که همانا مشکل «بحران هویت» است.
نجفی با اشاره به ۳۰-۴۰ سال عمر تحقیقی مرحوم مجتهدی تصریح کرد: ایشان شدیداً به ایران و ایرانی بودن و غیرت و فرهنگ و ملیت ایرانی تعلقخاطر داشت که در بحث و کلام ایشان تمام این موارد ارزشمند است که ما باید به آن توجه کنیم. من نمیگویم دکتر مجتهدی فردی حزبالهی، بسیجی یا انقلابی بود، اما میتوانست انقلاب را ببیند که جامعه دانشگاهی ما به این نوع نگاه احتیاج دارد. این نوع نگاه میتواند به ما یک وحدت فرهنگی بدهد. مرحوم مجتهدی معتقد بودند ما باید نگاه عمیقی به مسائل داشته باشیم که چنین نگاهی باعث میشود ما شرایط فعلی ایران و انقلابمان را بهتر درک کنیم؛ و این موضوع یکی از مسائل ماست که خود ایشان تأکید داشتند، ایراد ندارد «پرسش» از فرهنگ دیگری باشد، اما جواب و پاسخ باید از فرهنگ خودمان باشد که ایشان همیشه میگفتند، «غربشناسی واجب، اما غربزدگی حرام است».
همچنین در این مراسم از کتابخانه تخصصی فلسفه و غربشناسی، تندیس مرحوم مجتهدی به همراه ۲۰ جلد آثار جدید انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی رونمایی شد.
مقالات علمی اعضای هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی؛ عبدالمجید مبلغی، رضا غلامی، هادی وکیلی، محمدعلی فتحالهی، مصطفی شهرآئینی، عبدالرحمن حسنیفر، طاهره کمالیزاده و امیر صادقی پیرامون کتب و آثار مجتهدی برای حضار ارائه شد.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ساير حوزه ها