زنده‌یاد باقر آیت‌الله زاده شیرازی پایه‌گذار و پیشرو در مرمت و پژوهش
تاریخ انتشار: ۲۷ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۷۸۴۱۰۷
نگاه همزمان مرحوم شیرازی به حوزه مرمت و پژوهش باعث شده بود تا او به وضع موجود بسنده نکرده و همواره پایه‌گذار و پیشرو در جریانات این حوزه باشد.
به گزارش ایران اکونومیست از اداره کل روابط‌عمومی و اطلاع رسانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، مراسم بزرگداشت زنده‌یاد باقر آیت‌الله زاده شیرازی چهره ماندگار عرصه معماری، حفاظت و مرمت بناهای تاریخی ایران به همت پژوهشکده بناها و بافت‌های تاریخی-فرهنگی با حضور پیشکسوتان، اندیشمندان و پژوهشگران این حوزه در محل پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مهناز اشرفی رئیس پژوهشکده بناها و بافت‌های تاریخی-فرهنگی که در این مراسم سخن می‌گفت، تصریح‌کرد: نگاه همزمان مرحوم شیرازی به حوزه مرمت و پژوهش باعث شده بود تا او به وضع موجود بسنده نکرده و همواره پایه‌گذار و پیشرو در جریانات این حوزه باشد.
وی از انتشار مجله اثر به عنوان نخستین و تنها مجله میراث‌فرهنگی که چاپ آن برخلاف سایر آثار این حوزه تداوم یافت توسط مرحوم شیرازی یاد کرد و گفت: نگاه این مجله و گردانندگان آن در زمان خود به امر پژوهش و موارد مورد بررسی در آن بسیار ویژه بود.
اشرفی همچنین نقطه عطف اتفاق‌های نیک در میمند را بازدید مرحوم شیرازی در سال ۱۳۸۲ از این منطقه و پیشنهاد آن برای نخستین بار به عنوان منظر فرهنگی خواند.
رئیس پژوهشکده بناها و بافت‌های تاریخی-فرهنگی، زنده‌یاد باقر آیت‌الله زاده شیرازی را معلم اخلاق دانست و گفت: شخصیت، روش، منش و سلوک رفتاری و اخلاقی مرحوم شیرازی باعث شده بود که وجود او همواره منشاء خیر باشد.
وی با بیان اینکه مرحوم شیرازی پژوهشگر و پژوهشگر پرور بود و از هر ایده نویی استقبال می‌کرد ابراز امیدواری کرد تمام فعالان این حوزه با نیت خیر و الگو قرار دادن منش زنده یاد شیرازی با نگاه عمیق به میراث‌فرهنگی و پژوهش‌های این حوزه گام بردارند.
کاشف اثر تاریخی مرمتگر است
اسکندر مختاری استادیار دانشکده هنر در ادامه این مراسم از دریچه مرمت وارد بحث در مورد شخصیت زنده یاد شیرازی شد و گفت: زنده‌یاد شیرازی در قله این وجه از شخصیت پیشکسوتان این حوزه قرار گرفته است.
وی با اشاره به اهمیت مصداق یا همان اثر تاریخی در پژوهش تاریخ مطالعات معماری و شهرسازی ایران و اینکه این روزها مغفول واقع شده و به متن اتکا می‌شود تصریح‌کرد: آن چیزی که نباید فراموش کنیم این است که مصداق به مثابه متن دست اول است که کاشف آن مرمتگر است که از یک فرصت تاریخی که برای او ایجاد شده باید استفاده کند برای بازشناسی و بازخوانی متن و به این گونه ابهامات این حوزه می‌تواند به سمت روشنی رود و این کاری بود که مرحوم شیرازی انجام می‌داد و آن را به دیگران می‌آموخت.
مختاری افزود: شخصیت شیرازی، پرورده یک فضای فرهنگی بود که در کشور وجود داشت و افرادی همچون ورجاوند، مصطفوی، پیرنیا، فروغی، گدار و ... قبل از او شروع به کار کرده بودند و شیرازی الگوی خودش را از این افراد انتخاب می‌کرد.
وی با بیان اینکه زنده‌یاد شیرازی منحصر به فرد نبود بلکه فرزند یک فرهنگ بود که در حال حاضر وجود ندارد خاطرنشان‌کرد: افرادی مانند مهریار، صراف، میرفتاح، حاج سیدجوادی و... که همراه و همکار او بودند نیز همگی دارای یک منزلت فرهنگی بودند، در این فضا بود که شیرازی توانست کار کند و حرفش طنین داشت.
مختاری در ادامه به برخی از پژوهش ها، مقالات، تألیفات و ... زنده یاد باقر آیت‌الله زاده شیرازی اشاره کرد و به بیان نکاتی در خصوص ویژگی‌های هر یک پرداخت.
تأکید مرحوم شیرازی بر امر پژوهش و مستندسازی
مصیب امیری رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری نیز در این مراسم با اشاره به فعالیت‌های گسترده مرحوم شیرازی و مرحوم مهیار در بم گفت: تمام فعالیت‌های زنده یاد شیرازی با موضوع پژوهش همراه بود همانند تمام بزرگان و گذشتگان حوزه مرمت و حفاظت که به امر پژوهش دقت داشتند و در کنار کار از تمام مراحل مرمتی مستندات لازم را تهیه می‌کردند.
وی با اشاره به تأکید مرحوم شیرازی بر امر پژوهش و مستندسازی افزود: او معتقد بود در امر مرمت، بخشی از تاریخ گذشته را بازسازی می‌کنیم و لزوم این وجود دارد که بخش‌های اصیل حفاظت شوند.
امیری با اشاره به اهمیتی که مرحوم شیرازی به موضوع نظافت و پاک‌سازی کارگاه‌های مرمت می‌داد گفت: او همواره اعتقاد داشت که کار در حوزه مرمت آثار تاریخی بسیار متفاوت با کار در یک بنای جدید و ساختمان‌سازی است و همواره این را مورد تأکید قرار می‌داد که نیم ساعت قبل از پایان کار، کارگاه آموزشی را پاک‌سازی کنیم به نحوی که انگار خانه را برای میهمان آماده می‌کنیم.
اهمیت به شواهد تاریخ معماری
ذات‌الله نیکزاد عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در ادامه این نشست گفت: نکته برجسته شخصیت پژوهشی زنده یاد شیرازی دریچه‌ای است که او از راه مرمت به پژوهش و تاریخ معماری گشوده است
وی با بیان اینکه نخستین گزارش معماری (ایرانی) با شرح فرآیند آغاز و پایان در سال ۱۳۴۶ در خصوص مرمت بناهای تاریخی اصفهان توسط مرحوم شیرازی به رشته تحریر درآمد تصریح‌کرد: ویژگی پژوهش‌های صورت گرفته توسط زنده یاد شیرازی و افرادی که به روش او کار می‌کردند اهمیت به شواهد تاریخ معماری است.
نیکزاد با اشاره به منش و سلوک اخلاقی ویژه مرحوم شیرازی در امر پژوهش گفت: اخلاق مرمت تمام قد در مقابل وجود زنده یاد شیرازی تجلی یافته بود.
شیرازی در مرمت، معماری و طراحی صاحب سبک بود
مرتضی فرشته‌نژاد با اشاره به برخی از پژوهش‌ها، تألیفات و ترجمه‌های صورت گرفته توسط زنده یاد باقر آیت‌الله زاده شیرازی تصریح‌کرد: مرحوم شیرازی در مرمت، معماری و طراحی صاحب سبک بود.
وی با اشاره به فعالیت‌های مرحوم شیرازی در اصفهان گفت: در هرجای اصفهان که بنگریم و پای صحبت هرکه بشینیم سخن از بازسازی، مرمت، سامان‌دهی و ... است که توسط او در جای جای این شهر انجام شده است.
فرشته‌نژاد به بازماندگان و فعالان این حوزه توصیه کرد کاری کنید که مانند زنده یاد شیرازی جایی در دل مردم برای خود باز کنید
زنده یاد شیرازی نیازی به بزرگداشت ندارد
مهرداد قیومی بیدهندی در این مراسم با بیان اینکه زنده یاد شیرازی نیازی به بزرگداشت ندارد و در واقع این ما هستیم که به گرامیداشت یاد او نیازمندیم، گفت:رسم برگزاری بزرگداشت بسیار خوب است ولی نکته منفی آن این است که برگزار کننده را از حفظ و نگهداشتن تاریخ معماری و حفظ میراث‌فرهنگی فارغ کند.
وی در ادامه به وجود برخی از ویژگی‌ها نظیر تفکر، صاحب دیدگاه بودن، نگاه به معماری از منظر انسانی، نگاه ناقدانه به گذشته، نظریه‌پردازی، مسیر و محصول پژوهش، در پژوهش‌های زنده یاد باقر آیت‌الله زاده شیرازی اشاره و به تشریح هر یک در آثار او پرداخت.
قیومی بیدهندی با اشاره به اینکه نسبت به پژوهش‌های گسترده و زیادی که توسط زنده یاد شیرازی صورت گرفته است محصول نوشتاری کمی از او در دسترس است گفت: باید برای گردآوری و چاپ این آثار اقدامی صورت گیرد که من در این خصوص اعلام آمادگی می‌کنم.»
نگاه دیندارانه و عشق به وطن را دو بال پرواز پدر
فرزاد شیرازی فرزند زنده یاد مرحوم شیرازی نیز در این مراسم گفت: شخصیت پدر عزیز ما دارای ابعاد مختلفی بود، او به دلیل مشغله کاری کمتر در فضای خانه حضور داشت، اما تمام چارچوب‌ها را برای ما در نظر گرفته بود و در عین حال به ما آزادی عمل می‌داد تا بتوانیم خود تصمیم بگیریم.
وی گفت: از مسائلی که پدر مهارت خاصی در آن داشت همراه کردن دینداری مخلصانه به همراه تخصص و عشق به وطن بود به نحوی که او در کنار اینکه فردی بود متخصص به امر مرمت و در ارتباط با اصول شهرسازی و معماری و شناخته شده عام و خاص، ایمان قوی و عمیقی به پروردگار داشت.
فرزند زنده یاد مرحوم شیرازی، نگاه دیندارانه و عشق به وطن را دو بال پرواز پدر مرحوم‌اش خواند که بی شک هر کدام بدون دیگری نمی‌تواند موفقیت جامعه را در نتیجه داشته باشد.
فرزاد شیرازی با اشاره به بعد پژوهشی شخصیت زنده یاد شیرازی افزود: در امر پژوهش پدر از صفر تا صد مطالب را با عمق و دقت نظر بررسی می‌کرد و آن را با دلسوزی به شاگردان خود می‌آموخت.
منبع: خبرگزاری ایرنا برچسب ها: باقر آیت الله زاده شیرازی ، مرمت ، میراث فرهنگیمنبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: باقر آیت الله زاده شیرازی مرمت میراث فرهنگی مرحوم شیرازی مرحوم شیرازی زنده یاد شیرازی میراث فرهنگی تاریخ معماری امر پژوهش حوزه مرمت پژوهش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۷۸۴۱۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سفر به سومین دیار حرم اهل بیت (ع) در ایران - بخش نخست
از آنجا که این جایگاه ، بنا به ویژگی های علمی در زمینه‌های اصول و فقه و دیگر علوم جاری در حوزه‌های علمیه مورد توجه قرار داشته و دارد و با وجود درایت و تیزنگری ، هوشمندی ، سیاستمداری و آشنایی با اوضاع و شرایط جامعه مسلمانان اعم از سنی و شیعه و نیز دیگر جوامع مذهبی جهان، در هر دوران شخصی را به عنوان «مرجع جامع‌الشرایط» به جامعه شیعیان معرفی می کند.
از این رو سنت مراجع شیعه، بذل توجه به مراکز اصلی شیعه بوده و می باشد که در این میان حجة الاسلام والمسلمین جناب آقای حاج سید جواد شهرستانی ، داماد و نماینده تام‌الاختیار حضرت آیة الله العظمی سیستانی در نزدیک به سه دهه اخیر ، برای نخستین بار دست به سفرهای درون‌مرزی و برون مرزی زده و بدین ترتیب به امور شیعیان و حوزه‌های علمیه و مدارس وابسته به آن ، در درجه نخست و نیز اصولاً آگاهی از وضع و شرایط اجتماعی و اقتصادی آنان و رفع نیازمندی های شیعیان می پردازد.
بدون تردید شرایط کنونی جهان به ویژه در منطقه و برنامه‌ریزی های سیاست جهانی برای وارونه جلوه دادن چهره اسلام حقیقی و نیز تحقیر و به انزوا کشانیدن مسلمانان به ویژه شیعیان در جای جای جهان، خصوصاً در منطقه خاورمیانه ، مسئولیت سنگین‌تری را متوجه نهاد مرجعیت نموده و از این روست که می بایست با سفرهای دوره‌ای هراز چندگاهی ، ضمن آشنایی با شرایط اجتماعی و اقتصادی شیعیان به طور خاصً و دیگر جوامع مسلمان به طور عام، به رفع نیازمندیی ها و به‌روز درآوردن مراکز علمی فرهنگی آنان اقدام گردیده و از سوی دیگر موجب دلگرمی آنان گردد که این عزیزان احساس کنند همواره دارای پشتوانه و مرکزی هستند که در اندیشه آنان بوده و دغدغه آنان را در سر دارد.
اینجانب که در این چند دهه اغلب توفیق همراهی با معظًم له و هیأت همراه در سفرهای درون مرزی و برون مرزی را داشته و پیش از این گزارش های گوناگونی از این سفرها را همچون سفر های برون مرزی به کشور های لبنان ، افغانستان ، هند ، کشمیر ….و نیز درون مرزی چون سفر به بخش های شمال ، جنوب و شرق کشور را منتشر ساخته ام ، سعی داشته ام تا آن جا که ممکن است بصورت گذرا ، بخشی از فعالیت های این گونه سفرها را که اغلب با دیدار ها از مراکز حوزه های علمیه ، مدارس ، اساتید علمی آنان ، أئمه جمعه و جماعات ، و شخصیت های علمی حوزوی ، نیز اجتماعی و سیاسی و گاه بر اساس ضرورت ، دیدار با مردم مناطق محروم کشور را به نظر خوانندگان ، و نیز ثبت در تاریخ ، به قلم آورم.
در همین راستا توفیق یار گردید که در تاریخ شنبه ۲۵ فروردین ماه جاری (۱۴۰۳ شمسی ) به مدت چهار روز با هیأت اعزامی از سوی دفتر آیة الله العظمی سیستانی ، که به ریاست و مدیریت و حضور جناب حجة الاسلام و المسلمین حاج سید جواد شهرستانی به استان فارس ( شیراز ، کازرون ، جهرم و فسا ) ، سفر کرده و پس از زیارت از دو مرقد مطهر سید علاء الدین ، و شاهچراغ علیهم السلام و دیدار با تولیت های این دو مزار مبارک و دیدار با امام جمعه های شیراز ، کازرون ، جهرم ، فسا و جز این ها از أئمه جمعه دیگر شهرهای این دیار ، به دیدار باطلاب علوم دینی در مدارس و حوزه های علمیه متعدد آن ، ودیدار با علماء و شخصیت های حوزوی و اساتید این بلاد صورت پذیرفت.
در این سفر نزدیک به بیش از پنجاه دیدار در برنامه گنجانیده شده بود که برنامه همه روزه از شش بامداد ، تا ساعت دو بامداد روز بعد ادامه می یافت که بحمد الله همچون دیگر سفرهای معظم له ، از سفرهای موفق بشمار می آمد.
امیدوارم توفیق یار گردد که در این راستا و دیدارها قلم نگاره هایی را به تحریر در آورم.
گفتنی است که شیراز در سال۷۴ هجری به دست مسلمانان فتح شد. هجرت امام رضا (علیه‌السلام) به ایران ، خیل عاشقان ولایت و سادات علوی را راهی ایران نمود که برخی از آنان در شیراز به دست حاکمان عباسی به شهادت رسیدند.
تاریخ پیدایش حوزه علمیه شیراز به قرن دوم با روی کار آمدن آل بویه باز می‌گردد و با به قدرت رسیدن صفویان و افزایش قدرت تشیع حوزه علمیه شیراز نیز رو به گسترش پا نهاد و تا به امروز این راه را ادامه داده است.
این دوره از قرن دوم شروع و تا قرن دهم ادامه می‌یابد. حکومت آل بویه موجب شکوفایی حوزه علمیه شیراز در این دوره است و برخی از فقها و حکیمان از این دیار به کاروان دانش می‌پیوندند. اواسط قرن چهارم هجری شیراز به تصرف دیلمیان درآمده و تشیع به عنوان مذهب رسمی مورد توجه قرار گرفته است.
از فعالیت‌های فرهنگی آل بویه در این دوره مسجد جمعه و کتابخانه عضدالدولة است. این روند موجب گشت تا در قرن پنجم هجری دانشمندانی شیعی از این سرزمین پا به عرصه نهند.
در دوره‌های بعد که به هفتم تا دهم هجری تعلق دارد نام ۳۱ مدرسه علمیه در حوزه شیراز ثبت شده است.
صفویان در نشر تشیع در ایران هر چند پیشگام بشمار نمی آیند و برخی دیگر از حکومت‌های شیعه چون آل بویه و علویان بر آنان پیشی دارند، لیکن آنها در دایره گسترده‌تری تمدن اسلامی و فرهنگ شیعی را نشر داده‌اند. آغاز دوره دوم حوزه علمیه شیراز با استقرار دولت صفوی آغاز و تا قرن پانزدهم ادامه می‌یابد.
با رواج فرهنگ شیعی در ایران بسیاری از دانشمندان بحرین و با توجه به نزدیکی جغرافیایی ، از اوایل قرن یازدهم به شیراز مهاجرت نموده و در این شهر مقیم شدند.
برخی از مشهورترین این بزرگان عبارتند از :
سید ابو علی ماجد ، فرزند سید هاشم بحرانی (متوفی ۱۰۲۸. ق) ، احمد بن عبد السلام بحرانی (زنده به سال ۱۰۲۸. ق) ، شیخ صایح بن عبد الکریم بحرانی (متوفی ۱۰۹۸. ق) ، سید ماجد فرزند سید محمد بحرانی (زنده به سال ۱۰۹۷. ق) ، شیخ یوسف بحرانی (۱۱۰۷ـ۱۱۸۶. ق) صاحب کتاب « الحدائق الناضره » که به صاحب حدائق شهرت یافته است.
در این دوره ده‌ها مدرسه علمیه در شیراز به عنوان نهاد آموزشی به فعالیت مشغول بودند که مهمترین آن ها اشاره می نمایم:
مدرسه محبیه ، مدرسه خان ، مدرسه میرزا لطفی ، مدرسه هاشمیه ، مدرسه اسماعیلی ، مدرسه حکیم ، مدرسه نظامیه ، مدرسه امامیه ،
مدرسه صالحیه ، دمدرسه مقیمیه ، مدرسه حاجی میرزا خان ، مدرسه آقا بابا خان ، مدرسه شفاعیه.
از بزرگان این دوره می توان به « صدر المتألهین شیرازی » و «حاج میرزا محمدحسن» معروف به « میرزای شیرازی » اشاره نمود که هر چند هیچیک از این دو بزرگ در شیراز اقامت دائم نداشته‌اند، لیکن نام شیراز را به عنوان دیاری شیعی که فرزانگانی در فلسفه و فقه را به جهان تشیع عرضه نموده است ، در خاطره‌ها زنده می‌کنند. به ویژه میرزای شیرزای که در تاریخ شیعه به ( المجدًد الشیرازی ) شهرت یافت که نهضت ضد استعماری تنباکو را به وجود آورد و با فتوای تاریخی و تاثیر گزار خود ، قدرت دینی عالمان شیعه را به نمایش گذاشت.
همانطور که پیش از این اشاره گردید هجرت امام رضا (علیه‌السلام) به ایران ، خیل عاشقان ولایت و سادات علوی را راهی ایران نمود که برخی از آنان در شیراز به دست حاکمان عباسی به شهادت رسیدند.
برخی از این بزرگان عبارتند از:
احمد بن موسی الکاظم معروف به شاهچراغ ، سید علاءالدین حسین بن موسی الکاظم علیه السلام، (برادر کوچکتر شاهچراغ ) ، محمد بن موسی الکاظم ، علی بن حمزة بن موسی الکاظم ، ابراهیم عسکر بن موسی بن ابراهیم أصغر بن موسی الکاظم ،حسین بن اسحاق بن موسی الکاظم ، محمد بن حسن بن حسن بن حسین بن اسحاق بن موسی الکاظم ،
قاسم بن احمد بن حسن بن سلیمان بن قاسم الرسی ابن ابراهیم طباطبا بن اسماعیل بن ابراهیم بن حسن بن حسن بن علی بن ابیطالب علیهم السلام که هرکدام از این بزرگان دارای حرم و بارگاه های باشکوهی در شیراز می باشند و مردم این دیار از رشحات معنوی پیکر های پاک نهفته در خاک آن همواره در طول تاریخ بهره مند بوده و می باشند.
در حقیقت شیعه از قرن دوم هجری در شیراز حضور یافته و در طی سال‌ها به جایگاه رفیعی نایل آمده است.
از اواخر قرن سیزدهم هجری ، حوزه علمیه شیراز شاهد تعداد قابل توجهی از دانشمندان فرزانه در فقه و اصول و معارف الهی گردید که برخی از آنان با موضع‌گیری در مقابل شیخیه کرمان، کتاب‌هایی را در ردّ فرقه شیخیه به رشته تحریر درآوردند و برخی بر علیه استعمار انگلیس موضع‌گیری نموده و مردم را علیه آنان بسیج کردند.
در اینجا به برخی از مشاهیر دانشمندان شیراز اشاره می نمایم:
حجة الاسلام میرزا محمد ابراهیم شیرازی (قرن سیزدهم) ، حجة الاسلام آقا سید ابو الحسن دستغیب شیرازی (متوفی بعد از ۱۳۰۰. ق) وی در علوم عقلی و ریاضی مهارت بسزایی داشتند ، حجة الاسلام سید ابو القاسم شیرازی (متوفی حدود ۱۲۸۰. ق) وی از مدرسین حوزه علمیه شیراز بود ،
حجة الاسلام سید احمد بن سید عبد الکریم شیرازی (متوفی حدود ۱۲۵۰. ق) وی از دانشمندان متبحّر حوزه شیراز بود، « کشف الاسرار ، جبر و اختیار » از آثار اوست ، آیة الله سید اسماعیل بن سید رضی شیرازی (۱۲۵۸ـ۱۳۰۵. ق) وی پدر حضرت آیة الله العظمی میرزا عبد الهادی شیرازی و پسر عموی میرزای بزرگ شیرازی بوده و از علمای جلیل القدر و فقهای عصر خویش محسوب می‌شده است ، آیة الله سید میرزا آقا فرزند سیداحمد مستوفی حسنی شیرازی که داماد میرزای شیرازی بشمار می آمد ، آیة الله العظمی شیخ محمد باقر شیرازی ، که از معاصرین وحید بهبهانی و علامه بحر العلوم است ، آیة الله العظمی سید محمد باقر موسوی طیب شیرازی (متوفی حدود ۱۲۳۵. ق) وی از عالمان متبحر قرن سیزدهم هجری است ، آیة الله شیخ محمدجعفر بن محمد، « ملًا آقا بزرگ شیرازی » (متوفی حدود ۱۳۰۰. ق) معظم له از مراجع قضاء و افتاء شیراز محسوب می‌شد ، حجة الاسلام شیخ جعفر تجوری شیرازی ، که از شاگردان مجدد شیرازی بشمار می آمد ، حجة الاسلام شیخ محمدجواد فرزند محمدرضا آیت‌اللهی (متولد ۱۳۰۹. ق)، حجة الاسلام ملا محمد جواد شیرازی (متوفی حدود ۱۲۶۰. ق)، ایشان از فقهای شیراز و مؤلفان آن سامان است « الکواکب المضیئة » از جمله تالیفات او می‌باشد ، حجة الاسلام سید حسین بن محمد رضا حسینی شیرازی ، وی عالمی فاضل و از شاگردان شیخ فضل الله نوری است، حجة الاسلام شیخ محمد رضا بن اسد الله عالمی (متوفی حدود ۱۳۴۰. ق)، وی از ادیبان شیراز است. « بصیر السعداء » و « عقود الدرً النضید » از آثار اوست ، حجة الاسلام سید محمد رضا بن اسماعیل موسوی شیرازی (۱۲۲۳ـ۱۳۰۰. ق)، وی از شاگردان حاجی کلباسی است و کتاب‌هایی در معارف اسلامی نگاشته است ، آیة الله شیخ عبد الجبار شیرازی (متوفی ۱۳۱۹. ق)، وی از فقهای شیراز و از شاگردان شیخ انصاری و میرزای بزرگ شیرازی و مرجع مردم شیراز در مسایل شرعی و احکام دینی بوده است ،
آیة الله العظمی سید عبد الهادی حسینی شیرازی (۱۳۰۵ـ۱۳۸۳. ق) ، آیة الله سید علی اکبر فال اسیری شیرازی (متوفی ۱۳۱۹. ق)، وی از فقهای بزرگ عصر خویش و از شاگردان میرزا حبیب الله رشتی است که نهضت تنباکو را در شیراز هدایت نمود ، آیة الله حاج سید محمد باقر آیة اللهی (متولد ۱۳۲۲. ق)، وی فرزند آیت‌الله العظمی میرعبدالباقی است که از حوزه علمیه شیراز، نجف ، اصفهان و قم بهره برده سپس به شیراز بازگشته و به خدمات دینی مشغول شده است ، حجة الاسلام سید محمد کاظم آیة اللهی (متولد ۱۳۳۲. ق)، وی فرزند دیگر آیة الله میر عبد الباقی است که در حوزه علمیه شیراز و قم به تحصیل پرداخته و کتاب‌ها و رساله‌هایی در فقه به رشته تحریر درآورده است ، آیة الله سید ابو القاسم ارسنجانی (متولد ۱۳۱۸. ق)، وی از طلاب شیراز بود که برای تکمیل تعالیم دینی راهی نجف اشرف شده بود لیکن با تبعید آیات عظام نجف به قم در سال ۱۳۴۲. ق به ایران آمد و پس از تحصیل در مکتب مرحوم آیة الله حائری یزدی و میر سید علی یثربی به شیراز رفته و به تدریس در آن حوزه و ترویج احکام دین پرداخت ، آیة‌الله العظمی شیخ جعفر بن محمد حسین محلاتی شیرازی (متولد ۱۲۴۳. ق)، معظم له از مجتهدان شیراز بود که از اساتید حوزه‌های علمیه شیراز، سامراء و نجف بهره برده و در شیراز اسکان یافته بود. وی در جنگ جهانی اول ( ۱۳۳۲ـ۱۳۳۷ ق ) مردم را به دفاع از ایران و جنگ با دولت انگلیس فراخواند. در این ایام خود نیز لباس رزم پوشیده و به صف مبارزان پیوست تا اینکه انگلیسی‌ها بوشهر را تخلیه کردند ، آیة الله سید صدر الدین مجتهد شیرازی (متولد ۱۲۲۱. ق)، ایشان از دانش آموختگان حوزه شیراز و نجف می‌باشد که پس از تحصیل به موطن خویش بازگشته و «جمعیت انصار» را تشکیل دادند.
از آثار ایشان یک دوره دایرةالمعارف بیست جلدی به نام « مجموعة الاشتات » است ، آیة الله میرزا ابراهیم بن محمد علی مجتهد محلاتی شیرازی (متوفی ۱۳۳۶. ق)، ایشان از فقها و مجتهدان جامع الشرایط و از شاگردان مجدد شیرازی است که تقریرات درس استاد در فقه و اصول را به رشته تحریر درآورده است ، آیة الله سید نور الدین بن میرزا ابو طالب حسینی شیرازی ایشان از آیات عظام نجف اشرف اجازه اجتهاد دریافت کرده و به تالیف کتاب و ارشاد مردم مشغول بود ، آیة الله العظمی شیخ بهاء الدین محلاتی فرزند شیخ جعفر از بزرگ علماء و مراجع عصر ما در استان فارس بشمار می آمد. بزرگ خاندان محلاتی شیراز «آخوند ملا محمد علی محلاتی » است که در سال ۱۲۶۰ هـ. ق. از محلات به شیراز هجرت کرد و در سال ۱۲۸۴ هـ. ق. در این شهر بدرود حیات گفت. وی خانواده محلاتی‌ها را در شیراز تشکیل داده و به مناسبت محلاتی بودن ، فرزندانش این عنوان را برای نام خانوادگی خویش برگزیدند. ملا محمدعلی محلاتی اصلا شوشتری بوده و جدش «آخوند ملا محمد شوشتری » از شوشتر به محلات هجرت نموده و در آن جا سکنی گزیده بود. « محمد بن علی نجار »، جد بزرگ ملا محمدعلی محلاتی یکی از علمای معروف شوشتر بوده است.
گفتنی است که عالمان و فقیهان سترگی در این دیار از قرن دوم تا کنون سر بر آورده و نه تنها شیراز و پیرامون آن را ، بلکه حوزه های علمیه نجف و قم ، و اصفهان ، و مشهد و جز این ها از دیگر حوزه های شیعه جهان اسلام را از علم و دانش خود بهره مند ساخته اند ، که در این قلم نگاره ، و در حدً بضاعت علمی خود ، و حوصله خوانندگان ، تنها به بخشی از مرزداران اسلام در این دیار بسنده نمودم ، که صد البته سخن در این راستا و اشاره به ستارگان فروزان و برجسته آن فراوان است.
لازم به اشاره است که هم اکنون در حدود نزدیک به چهار هزار طلبه که سه هزار نفر آنان را مردان تشکیل می دهند ، در استان فارس و در ٥١ حوزه علمیه مشغول به تحصیل و فعالیت می باشند.
امیدوارم که در این راستا ضمن شرح سفر و دیدار استانی جناب آقای شهرستانی و هیأت همراه با حوزویان و اساتید و حوزه ها و مدارس علمیه شهرهای یاد شده ، اطلاعاتی افزون بر آن از حوزه های شیراز ، و مدارس کهن و تاریخ آن ها و تاثیر گزاری و حضور بزرگانی نام آور و ماندگار در تاریخ شیعه را تقدیم دارم.
جمعه هفتم اردیبهشت ۱۴۰۳
220
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900034
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند