Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «ایران اکونومیست»
2024-04-27@15:54:35 GMT

دانشگاه‌ها؛ له یا علیه محیط زیست؟

تاریخ انتشار: ۲۹ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۷۹۴۵۷۳

دانشگاه‌ها؛ له یا علیه محیط زیست؟

روزهای گذشته، ویدیویی که از قطع درختان دانشگاه الزهرا(س) در فضای مجازی دست به دست شد، صدای اعتراض برخی کاربران فضای مجازی و بعدتر اعضای شورای شهر تهران را بلند کرد. دانشگاه الزهرا با صدور اطلاعیه‌ای درباره این ویدیو و اتهام قطع درختان توضیحاتی ارائه کرد.این در حالی است که پیش از این، دانشگاه تهران نیز متهم به قطع درختان شده بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

باید دید چرا برخی نهادهای علمی از تاثیر اینگونه اقدامات خود بر افکار عمومی آگاه نیستند؟

به گزارش ایران اکونومیست، "ون" یعنی زبان گنجشک. نام درختی است که چوبی محکم دارد و از آن الوار می سازند. میگویند محله ونک به این دلیل چنین نامیده شده که در آن درختان زبان گنجشک فراوانی وجود داشته است. زمین های این محله سرسبز در انتهای سلسله قاجار به تصرف میرزا یوسف مستوفی الممالک درآمد و سالها بعد حسن مستوفی الممالک بخشی از آن را وقف کرد. دانشگاه الزهرا در زمینی که جزو موقوفات حسن مستوفی الممالک، به شمار می آمد بنا شد و مدرسه عالی دختران  نام گرفت.

سال ۱۳۴۳ شورای مرکزی دانشگاه‌های ایران، گشایش مدرسه عالی دختران را تصویب کرد. در سال ۱۳۵۴ این مدرسه از نظر حقوقی به یک سازمان آموزشی دولتی غیرانتفاعی تبدیل شد و در ردیف دانشگاه های کشور قرار گرفت و مدرسه عالی دختران به دانشگاه فرح پهلوی تبدیل شد. این دانشگاه ۱۴ هکتاری، فضای سبزی ارزشمند دارد که به ادعای مسئولان دانشگاه، عمر یکی از درختان آن به اندازه درخت چنار معروف امامزاده صالح(ع) است که برخی می‌گفتند عمری هزار ساله داشته است.

در روزهای گذشته، ویدیویی در فضای مجازی دست به دست شد که نشان می‌داد دانشگاه الزهرا اقدام به قطع تعدادی از درختان موجود در این دانشگاه کرده است. در این ویدیو تنه‌ها و شاخه‌هایی از درختان روی زمین افتاده است.

دانشگاه الزهرا شنبه ۲۳ مرداد ماه با انتشار اطلاعیه‌ای با بیان این که «دانشگاه الزهرا در زمره پرچم داران دانشگاه‌های سبز ایران و جهان بوده است و همواره دغدغه رسیدن به نقطه ایده آل توسعه پایدار و حفظ زیست بوم را داشته و خواهد داشت»، اعلام کرد: هیچ درختی در دانشگاه الزهرا قطع نشده است بلکه انجام فرآیند خشکه زنی و هرس سبک درختان اتفاقا با هدف شادابی درختان کهنسال و در راستای حفاظت از آنان صورت گرفته است.

مسئولین این دانشگاه همچنین اعلام کردند که این فرآیند با اطلاع و مجوز شهرداری منطقه ۳ و جهت پیشگیری از هر گونه حادثه و آسیب به دانشجویان و پرسنل دانشگاه و زیر نظر کارشناسان ناحیه یک شهرداری منطقه ۳ انجام شده است.

اما در همین روز، ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران، ضمن هشدار در خصوص اپیدمی قطع درختان گفت: متاسفانه به تازگی شاهد بودیم که یک نهاد علمی که نام یکی از ائمه را به همراه دارد اقدام به قطع درختان کرده است اگر یک فرد حقیقی یا یک شرکت تجاری اقدام به قطع درخت کند علتش مشخص است اما این‌که یک نهاد دانشگاهی اقدام به خشک کردن و قطع درختان کند قابل پذیرش نیست. این در حالی است که این مرکز در گذشته ۱۱ درخت را قطع کرده بود و جریمه مالی شده بود؛ اما حتی یک ریال نیز جریمه نداده و حالا مجددا نسبت قطع درختان اقدام کرده است. براساس قانون هیچ کس نمی‌تواند نسبت به قطع و یا جابه‌جایی درختان اقدام کند مگر آنکه کمیسیون ماده هفت و شهرداری تشخیص جابه‌جایی یا قطع بدهند که این مهم نیز باید توسط سازمان بوستان‌ها انجام شود.

حبیب کاشانی، خزانه دار و عضو شورای شهر تهران در همین جلسه طی تذکری در خصوص قطع درختان در دانشگاه الزهرا گفت: قانون گذار اختیار مجازات را به کمیسیون ماده ۷۷ داده است که به شرح ذیل است: برای انتقال، جا به ‏جایی، قطع، در کمیسیون ۷۷ دادگاهی متشکل از سه نماینده، نماینده شورا، نماینده قوه قضاییه و نماینده وزارت کشور وجود دارد و رأی این دادگاه هم گذرا نخواهد بود و این دادگاه این اختیار را دارد که در زمینه ضبط اموال هم اقدام کند. لذا خواستارم مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری تهران، متخلفین را به دادگاه معرفی کنند و قانونی با ایشان برخورد شده و قانون در رابطه با ایشان اجرا شود.

رئیس شورای شهر تهران هم در همین رابطه گفت: احتمالا مسئولین دانشگاه مطلع بودند، اما قطعا باید موضوع پیگیری شده و جرائم نیز اخذ شود.

باید دید اگر به گفته مسئولان دانشگاه الزهرا، این دانشگاه مجوزهای لازم را از شهرداری دریافت کرده‌اند، چرا اقدام آنها در خصوص «هرس و خشکه زنی» درختان، اعتراض اعضای شورای شهر را در پی داشته است.

این نخستین بار نیست که یک نهاد علمی متهم به قطع یا آسیب زدن به درختان می شود. بعد از تعطیلات نوروز خبری از سوی شهرداری منطقه ۳ تهران منتشر شد که بر این اساس مرکز لرزه نگاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران اقدام به جابه جایی ۲۰۰ نهال و قطع ۵۰ درخت کرده و پس از ورود عوامل شهرداری منطقه ۳ تهران، درگیری فیزیکی بین ماموران شهرداری و حراست این موسسه رخ می‌دهد که در نهایت نیروهای حراست دانشگاه با باتوم و گاز اشک‌آور به ضرب و شتم نیروهای شهرداری می‌پردازند.

پس از انتشار این خبر، تعدادی از اعضای شورای شهر تهران طی مصاحبه های مختلف با رسانه ها خواستار پاسخگویی مسئولان رده بالای دانشگاه و حتی شخص وزیر علوم شدند و اعلام کردند شکایت نامه ای علیه دانشگاه تنظیم و موضوع را از طریق مراجع قضایی پیگیری خواهند کرد.

اما پس از رسانه ای شدن این موضوع، مسئولان دانشگاه تهران با برگزاری یک نشست خبری ضمن تکذیب هر نوع قطع درخت در موسسه ژئوفیزیک دانشگاه، اقدام این موسسه در جابجایی درختان را اقدامی با مجوز قانونی و در راستای توسعه فعالیت های علمی و آموزشی دانشگاه توصیف کرده و تاکید نمودند: فعالیت های توسعه در این موسسه در برنامه ششم توسعه تصویب شده است و دانشگاه تهران سال گذشته برای ساخت این پروژه از دولت بودجه دریافت کرده است.

دانشگاه‌ها، خود اصلی ترین نهادهای مقابله با اقدامات ضدمحیط زیستی در دنیا هستند. به خصوص در شرایط کنونی که حیات هر درخت، ضامن حیات انسان‌ها است. اقداماتی چنین شبهه برانگیز بدون اقناع افکار عمومی می‌تواند قبح تصمیمات ضدمحیط زیستی را بشکند.

 

منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: دانشگاه الزهرا ، قطع درختان دانشگاه تهران ، قطع درختان

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: دانشگاه الزهرا قطع درختان دانشگاه تهران قطع درختان شورای شهر تهران شهرداری منطقه ۳ دانشگاه الزهرا دانشگاه تهران قطع درختان قطع درخت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۷۹۴۵۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تنفس زمین نیازمند آگاهی/ ردپای انسان در نابودی محیط زیست

خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها: زمین پاک، نویدبخش آینده روشن و به دور از آلاینده‌، رویایی دور اما شیرین برای بشریت در دوره مدرن حاضر است، اگر مراقبت از زمین تبدیل به تفکر رایج جوامع شود، هر روز، روز زمین پاک و یادآوری اهمیت نگهداری و حفظ منابع خدادادی و ارزشمند است.

آگاهی بخشی به مردم در حوزه حفظ و نگهداری اهمیت ذخایر طبیعی و مساله پاک کردن زمین از آلودگی‌ها یک رسالت دیرینه بین اقوام و ملل است.

احترام گذاشتن به طبیعت هم یک رسم دیرینه اهالی زمین است و در برخی مناطق جهان پرستش و احترام به مادر طبیعت به دلیل بخشیدن تحفه زمین، آب و خاکی که در اختیار ما قرار داده یک ارزش دینی محسوب می‌شود.

امروزه اما سهل انگاری و انفجار جمعیتی و توسعه صنایع، مساله آلودگی زمین را تبدیل به یک دغدغه و بحران زیست محیطی کرده است.

میزان زباله و آلاینده‌های تولیدی توسط صنایع در سراسر جهان تبدیل به مساله اول جهان در حال توسعه امروز شده که بزرگترین خطر هم برای زمین لحاظ کردن همین امر است.

در حال حاضر تنها ظرفیت برای ادامه حیات همین کره خاکی یعنی زمین است که موجودات زیادی از جمله انسان را در دل خود قرار داده و یکی از بزرگترین عوامل خطرزا و نابود کننده زمین هم وجود انسان‌ها است.

جلوگیری از قطع درختان و افزایش کمربند سبز دور زمین، دفع و بازسازی اصولی زباله‌ها و جلوگیری از انباشت آنها و مصرف بهینه و درست آب و نگهداری از فرسایش خاک از مهم‌ترین عوامل افزایش طول عمر زمین خواهد بود.

وجود ۳۷۴ هزار هکتار جنگل در کردستان

مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کردستان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: استان کردستان دارای ۳۷۴ هزار هکتار جنگل طبیعی و دست کاشت است.

بهزاد شریفی‌پور بیان کرد: این استان همچنین دارای یک میلیون و ۴۱۴ هزار هکتار مرتع و ۱۴ هزار خانوار بهره‌بردار جنگلی و ۶۷ هزار خانوار بهره‌بردار مرتعی است.

وی افزود: استان کردستان در اجرای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در چهار سال سهم تولید سالانه سه میلیون نهال و جمعاً ۱۲ میلیون نهال در سال را اجرایی کرده‌است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان بیان کرد: قسمتی از این تولیدات برای توسعه و غنی‌سازی در عرصه‌های جنگلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

شریفی‌پور اذعان کرد: سال ۱۴۰۲ بیش از سه میلیون نهال تولید و توزیع شد که بر اساس دستورالعمل‌های صادره تمامی محل‌های کاشت در سامانه «ساتک» به صورت مختصات مکان محور قابل رصد است.

وی عنوان کرد: این اداره کل در اجرای قانون هوای پاک قسمت اعظمی از تولیدات به شهرداری‌ها و دهیاری‌های سطح استان جهت توسعه غنی‌سازی پارک‌ها و بوستان‌های شهری و روستایی اختصاص داده است.

کاشت نهال و افزایش درخت، یعنی افزایش پوشش سبز و کمربند سبز در جهان موجب تنفس بهتر زمین خواهد شد، هر چند مراقبت از این کمربند سبز هم نیازمند همت همگانی است تا در مقابل آسیب‌های مختلف از جمله قطع درختان و جلوگیری از آتش‌سوزی از این ثروت جهان بخش حراست کرد.

آتش‌سوزی عامل تخریب منابع طبیعی

مسؤول روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی کردستان هم اظهار کرد: آتش‌سوزی یکی از عوامل مهم تخریب عرصه‌های منابع طبیعی، جنگل‌ها و مراتع است.

پیمان فتاحی افزود: در صورت وقوع حریق، خسارات سنگین و جبران‌ناپذیری به این منابع ارزشمند و خداداد ملی وارد می‌شود.

وی بیان کرد: به‌منظور پیشگیری از وقوع این پدیده‌ی مخرب در جنگل‌ها و مراتع این خطه سرسبز همکاری و مساعدت آحاد مردم حائز اهمیت و امری بسیار مهم و ضروری است.

فتاحی عنوان کرد: با افزایش دما و خشکی هوا، احتمال وقوع آتش‌سوزی در محیط‌های طبیعی افزایش یافته است و رعایت کردن برخی نکات از جمله رها نکردن ته سیگار و پرهیز از رهاسازی زباله در طبیعت، به دلیل اینکه برخی اشیا مانند عدسی عمل کرده و موجب آتش‌سوزی می‌شود، دارای اهمیت بوده و لازم است همگان بر انجام آن اهتمام ورزند.

بازیافت یا بازگردش انرژی و مواد هم می‌تواند دگرگونی و تحول شگرفی ایجاد کند، روشی خردمندانه که در نگهداری بهتر از زمین مؤثر است.

قطعاً افزایش جمعیتی جهان و بهره‌برداری بی‌رحمانه و بدون توقف از منابع و ذخایر، همچنین گسترش صنایع استفاده از مواد مصرفی را ده برابر و در مقابل هم ضایعات و پسماندها هم افزایش یافته که همین امر آینده زمین را به مخاطره می‌گذارد.

بازیافت مواد یکی از مهم‌ترین راه‌های جلوگیری از هدر رفت عمر زمین و کنترل مصرف منابع و ذخایر است.

آسیب نزدن به زمین و محیط پیرامون ما حائز اهمیت‌ترین بحث حول محور نگهداری و افزایش طول عمر سکنا گزیدن در زمین است و آسیب به چرخه طبیعت در نهایتاً به خود ما آسیب می‌رساند.

ورود فاضلاب روستاها به رودخانه‌ها به محیط زیست آسیب می‌زند

مدیرکل محیط زیست کردستان هم در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: حوادث طبیعی از جمله آتش‌سوزی و حریق تنوع زیستی را از بین می‌برد و همچنین ورود فاضلاب روستاها به رودخانه و آبراهه‌ها، انباشت فضولات دامی در کنار آب‌ها و واژگونی تانکر سوخت از عوامل آسیب رسان به خاک و محیط زیست است.

اقبال حمیدی اعلام کرد: خودروهای فرسوده هم بخش دیگر از معضلات استان بویژه در شهر سنندج است.

وی خاطرنشان کرد: در بحث صنایع به دلیل کمتر صنعتی بودن کردستان آلودگی محیطی کمتری در این بخش ایجاد می‌شود.

وی با بیان اینکه در حوزه پسماند و زباله‌ها وفق ماده ۲۳ قانون مدیریت پسماند، نظارت و مسؤولیت حسن اجرای این قانون برعهده سازمان حفاظت محیط زیست است، عنوان کرد: معضل اصلی استان پسماند زباله‌ها و نامناسب بودن جایگاه آنها است که تبدیل به یک شرایط نامناسب شده است.

مدیرکل محیط زیست کردستان گفت: تا زمانی که شهرداری‌ها اولویت کار خود را ساماندهی پسماند قرار ندهند این مشکل حل نمی‌شود و باید دفن اصولی و تفکیک آن از مبدا انجام شود تا زباله گردها هم به طور مخاطره انگیز و غیر بهداشتی این کار را انجام ندهند.

حمیدی بیان کرد: ۳۰ درصد زباله‌ها قابل بازیافت هستند و باید زمینه انجام این کار توسط شهرداری و در منازل صورت گیرد تا محل جولان سگ‌های ولگرد نشود.

وی افزود: همچنین در خصوص ماده ۲۳ اداره کل حفاظت محیط زیست ضمن تشکیل جلسات کارگروه استانی و شهرستانی به صورت مستمر، با دستگاه‌ها و واحدهایی صنعتی، معدنی و خدماتی را که در زمینه مدیریت اصولی پسماند کوتاهی و یا تخلف انجام داده‌اند برخورد و مصداق آن ارجاع چندین شهرداری سطح استان به مراجع قضائی جهت اجرای قانون و جریمه واحدهای متخلف در این زمینه بوده است.

حمیدی بیان کرد: دستگاه‌های متولی پسماند مسؤولیت تفکیک و بازیافت پسماندها را دارند که در واحدهای تولیدی و صنعتی و حتی معدنی بدلیل ارزش ذاتی پسماند تقریباً تمام و یا قسمت اعظم پسماند تولیدی این واحدها بازیافت می‌شود اما مشکل اصلی در بحث تفکیک و بازیافت پسماندها مربوط به شهرداری‌ها و دهیاری‌ها است.

مدیرکل محیط زیست کردستان ادامه داد: نبود دغدغه، ضعف اعتباری شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، نداشتن برنامه منسجم شهرداری برای مدیریت اصولی و تفکیک از مبدا زباله، جمع‌آوری و انتقال آن، نبود تجهیزات لازم برای انتقال و دفن و دفع زباله در جایگاه‌های زباله شهرها و نبود پرسنل تخصصی مدیریت پسماند ساماندهی پسماند در استان را با مشکل حاد مواجه کرده است.

حمیدی بیان کرد: در حال حاضر جایگاه زباله شهر بانه قسمت قابل توجهی از پسماند را در محل جایگاه زباله بازیافت کرده و شهرداری سنندج هم در حال مکان یابی و راه اندازی مجدد کارخانه کمپوست است.

ایجاد کمربند سبز راهی برای داشتن هوای پاک

رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری سنندج هم در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: اقدامات خاصی از جمله فنس کشی و ایجاد کمربند سبز، واگذاری خدمات دفن به بخش خصوصی و ارسال طرح تفکیک از مبدا پسماندهای خشک قابل بازیافت در سنندج برای ارتقای وضعیت جایگاه دفن پسماند شهری انجام شده است.

شکور صلواتی افزود: برای رفع مشکلات و چالش‌های محل‌های دفن پسماند برای جذب اعتبارات از محل ۱۲ هزار میلیارد تومان بند و قانون بودجه ششم کشور از طریق سازمان شهرداری‌ها منتظر نتیجه پیگیری‌ها و واریز این اعتبارات هستیم.

وی گفت: شهرداری در راستای اهداف زیست محیطی و جلوگیری از آلودگی، حفظ منابع طبیعی و … اقدام به پذیرش پسماندهای ویژه، عفونی و صنعتی و روستایی (به شعاع ۲۰ کیلومتری سنندج) در محل دفن کرده در حالی که هیچ مسؤولیتی در خصوص آن ندارد.

صلواتی بیان کرد: باید با توجه به اهمیت قابلیت انفجار یا اشتعال و در کل خطرزایی پسماندهای ویژه به منظور تدقیق الگوهای ارائه شده جهت تحقق بهینه قانون مدیریت پسماندها، برای اجرای ماده ۲۲ آئین نامه، ضمن تعیین محل دفن پسماندهای ویژه، از آلودگی‌های زیست محیطی و مشکلات متعاقب آن جلوگیری شود.

رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری سنندج عنوان کرد: شرح «ممنوعیت فعالیت‌های خدمات دفن» در محل دفن کنونی پسماندهای شهرستان سنندج کمکی به رفع مشکلات زیست محیطی شهرستان نخواهد کرد.

وی خاطرنشان کرد: شهرداری سنندج و سازمان مدیریت پسماند در سال ۱۳۹۸ با بهره‌گیری از مشاورین ذی‌صلاح زیست محیطی اقدام به مکان‌یابی و طراحی محل دفن جدید پسماندهای شهری کرد که مجدداً علیرغم اظهارات مبنی بر اینکه «بهره‌برداری از محل دفن کنونی منوط به رعایت شرایطی بوده و جابجایی محل دفن، انتشار آلودگی را به‌همراه خواهد داشت» مجدداً محل دفن کنونی مورد تأیید قرار گرفت.

بی‌توجهی انسان بزرگترین تهدید کره خاکی

اقبال عبدی یک کوهنورد کردستانی و فعال زیست محیطی هم در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، بیان کرد: بزرگترین تهدید کره خاکی، انسان‌های با تکبر زیاد هستند.

وی گفت: دوستی با محیط زیست باید از کودکی و در خانه و مدرسه به فرزندانمان آموزش داده شود تا در بزرگسالی این رابطه با طبیعت نهادینه و تبدیل به فرهنگ و عرف و عادت شود.

وی عنوان کرد: با عدم مراقبت از زمین رفته رفته انرژی‌ها رو به افول گذاشته و زمین پاک از بین رفته آب و آسمان هم کثیف خواهند شد.

قطعاً آموزش ابتدایی تأثیر قابل توجهی در تقویت فرهنگ زیست محیطی و رسیدن به اهداف توسعه پایدار خواهد داشت که آحاد جامعه موظف به رعایت آن هستند.

در قانون اساسی ایران و در اصل پنجاه آن در مورد اهمیت محیط زیست آمده است: در جمهوری اسلامی حفاظت محیط زیست که نسل امروز و نسل‌های بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند وظیفه عمومی تلقی می‌شود.

برای داشتن زمین پاک، آسمان آبی و رودخانه‌های خروشان بی آلاینده باید در حد توان همه دنیا تلاش کنند.

کد خبر 6088319

دیگر خبرها

  • نجات جوجه جغد‌ها در پاسارگاد
  • توضیحات شهرداری منطقه ۷ تهران درباره قطع درختان کنار باغ موزه قصر
  • ۵ اتفاقی که شهرداری تهران پای درختان ایستاد | دیه قطع درختان شهر کجا هزینه شد؟
  • ۵ اتفاقی که شهرداری تهران پای درختان ایستاد | توسعه فضای سبز با عوارض قطع درختان
  • ۵ اتفاقی که شهرداری تهران پای درختان ایستاد
  • معضل جدی مدیریت پسماند در گناباد
  • علت قطع درختان منطقه ۷ تهران توسط مأموران شهرداری چیست؟ + ویدئو
  • سهم همدان از اقتصاد گردشگری افزایش یابد
  • واکنش رئیس سازمان سیما و منظر شهرداری قم به پلمب چاه‌های آبیاری فضای سبز/ بخش قابل‌توجهی از فضای سبز قم نابود می‌شود
  • تنفس زمین نیازمند آگاهی/ ردپای انسان در نابودی محیط زیست