به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

درمانی برای بیماران آلزایمری با سالم‌سازی سلول‌های آسیب دیده

تاریخ انتشار: ۳۰ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۸۰۰۲۴۰

در مطالعه‌ای که اخیرا در Nature Neuroscience Trusted Source منتشر شده است، دانشمندان یک پلتفرم غربالگری جدید را برای مشخص کردن ژن‌هایی تنظیم کننده عملکرد‌های منبع معتمد میکروگلیال خاص که ممکن است به بیماری آلزایمر (AD) کمک کنند، نشان دادند.

به نقل از medicalnewstoday، مشخص کردن ژن‌های تنظیم‌کننده که باعث می‌شوند میکروگلیا از حالت سالم به حالت بیمار تبدیل شود، مانند مغز افراد مبتلا به AD و سایر بیماری‌های عصبی، می‌تواند به توسعه درمان‌هایی کمک کند که این ژن‌ها یا پروتئین‌های کدگذاری شده توسط این ژن‌ها را هدف قرار دهند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نقش میکروگلیا

AD شایع‌ترین شکل زوال عقل است که ۶۰ تا ۸۰ درصد از کل موارد زوال عقل را تشکیل می‌دهد. علیرغم پیشرفت‌هایی که در درک AD وجود دارد، درمان‌های موثری برای این بیماری عصبی وجود ندارد.

انباشته شدن پروتئین منبع بتا آمیلوئید اشتباه تا شده در توده‌ها یا پلاک‌ها یکی از مشخصه‌های AD است. حجم قابل توجهی از تحقیقات بر روی جهش‌هایی متمرکز شده است که منجر به پردازش غیر طبیعی پروتئین بتا آمیلوئید و متعاقبا تجمع آن می‌شود؛ با این حال، درمان‌هایی که مسیر‌های درگیر در پردازش بتا آمیلوئید را هدف قرار می‌دهند، موفقیت آمیز نبوده‌اند.

محققان دریافته‌اند که افراد مبتلا به AD اغلب جهش‌های منبع مطمئن در ژن‌های مرتبط با تجمع پروتئین آمیلوئید را نشان نمی‌دهند. در مقابل شواهد اخیر حاکی از آن است که افراد مبتلا به AD اغلب کمبود‌هایی در پاکسازی منبع مطمئن یا حذف بتا آمیلوئید نادرست تا شده نشان می‌دهند.

این ممکن است به دلیل اختلال در عملکرد میکروگلیا باشد که سلول‌های ایمنی اولیه در مغز هستند. یکی از عملکرد‌های میکروگلیا شامل فاگوسیتوز است؛ فرآیندی که شامل بلع سلول‌های مرده، پاتوژن‌ها و پروتئین‌های نادرست تا شده برای تسهیل حذف آن‌ها می‌شود.

شواهد رو به رشدی وجود دارد که نشان می‌دهد توانایی میکروگلیا برای حذف پروتئین بتا آمیلوئید ممکن است در AD مختل شود؛ میکروگلیا همچنین ممکن است با ترشح پروتئین‌های التهابی و ایجاد حذف بیش از حد نورون‌ها و سیناپس‌ها، پیوند‌های بین نورون‌ها که به آن‌ها امکان «ارتباط» را می‌دهد، در ایجاد AD نقش داشته باشد.

علاوه بر AD، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد میکروگلیا ممکن است به ایجاد سایر اختلالات عصبی کمک کند؛ با این حال مکانیسم‌های مولکولی زیربنای مجموعه وسیعی از عملکرد‌های انجام شده توسط میکروگلیا در شرایط عادی و بیماری‌هایی مانند AD به خوبی شناخته نشده‌اند.

چگونه فناوری CRISPR می‌تواند به جلگیری از آلزایمر کمک کند؟

غربالگری ژنتیکی عملکردی ابزاری است که برای شناسایی ژن‌هایی که در یک عملکرد سلولی خاص نقش دارند، استفاده می‌شود. چنین صفحه‌هایی شامل مهار یا فعال‌سازی یک ژن خاص در یک سلول است برای ارزیابی اینکه آیا تغییر در سطوح بیان آن ژن بر عملکرد خاصی مانند تکثیر سلولی تاثیر می‌گذارد یا خیر.

در سال‌های اخیر، محققان ابزار ویرایش ژن معروف به CRISPR-Cas۹ را برای شناسایی ژن‌های دخیل در بیماری‌های مختلف، از جمله سرطان، اقتباس کرده‌اند. از مزایای پلتفرم غربالگری CRISPR می‌توان به حساسیت بالاتر و تکرارپذیری بیشتر آن نسبت به روش‌های غربالگری که قبلا استفاده می‌شد، اشاره کرد.

CRISPR-Cas۹ از یک قطعه کوچک RNA به نام توالی راهنما و آنزیم Cas۹ تشکیل شده است. RNA راهنما به ناحیه DNA مورد نظر متصل می‌شود و به Cas۹ اجازه می‌دهد تا DNA را در محل مورد نظر بچسبد و شکاف دهد.

در مطالعه حاضر، محققان از یک سیستم CRISPR-Cas۹ اصلاح شده استفاده کردند که شامل یک آنزیم غیرفعال شده Cas۹ (dCas۹) است که DNA را نمی‌شکافد. علاوه بر آنزیم غیرفعال شده Cas۹، پلتفرم اصلاح شده CRISPR-dCas۹ همچنین از پروتئین‌هایی تشکیل شده است که می‌توانند ژن مورد نظر را تنظیم یا کاهش دهند یا به عبارت دیگر، آن‌ها را روشن و خاموش کنند.

استفاده از سلول‌های بنیادی برای ترمیم

برای دور زدن این مشکلات، محققان از سلول‌های بنیادی پرتوان القایی با منبع مطمئن (iPSCs) استفاده کردند. IPSC‌ها با برنامه ریزی مجدد سلول‌های بالغ از بافت‌هایی مانند پوست، مو یا خون به حالت جنینی به دست می‌آیند.

مشابه سلول‌های بنیادی جنین، این iPSC‌ها می‌توانند بالغ شوند تا هر نوع سلول دلخواه از جمله نورون‌ها یا میکروگلیا را تشکیل دهند. مزیت استفاده از سلول‌های مشتق شده از iPSC‌ها این است که شباهت بیشتری نسبت به رده‌های سلولی معمولی به سلول‌های انسانی دارند.

علاوه بر این، میکروگلیا از موش و انسان در مولکول‌های آزاد شده در طی یک پاسخ ایمنی متفاوت است، بنابراین میکروگلیا مشتق شده از iPSC‌های انسانی، مدل بهتری برای درک چگونگی تنظیم عملکرد‌های میکروگلیال توسط ژن‌هاست.

پس از تایید صفحه‌های CRISPR اصلاح‌شده، محققان توانستند ژن‌های موجود در میکروگلیا را شناسایی کنند که در فرآیند‌های سلولی مانند تکثیر، بقا، فعال‌سازی پاسخ ایمنی و فاگوسیتوز نقش دارند.

میکروگلیا‌ها به طور انطباقی به محیط محلی خود پاسخ می‌دهند و در طیف گسترده‌ای از حالات خاص زمینه وجود دارند. هر حالت میکروگلیال، مانند یک حالت بیمار، یک حالت سالم، یا حالتی که در حین ایجاد پاسخ ایمنی، با مشخصات بیان ژن خاصی مشخص می‌شود.
بازگشت سلول‌ها به مسیر درست

محققان از توالی یابی RNA در سطح تک سلولی برای توصیف حالات مختلف میکروگلیال استفاده کردند.

بیشتر بخوانید 

زوال عقل ۲ سال بعد از ابتلا به کرونا افزایش می‌یابد

دانشمندان با استفاده از دارویی که پروتئین CSF۱R را مهار می‌کند، کاهش مشابهی را در تعداد میکروگلیا‌ها در وضعیت بیماری SPP۱ مشاهده کردند؛ بنابراین با هدف قرار دادن ژن‌ها یا پروتئین‌های کدگذاری شده توسط این ژن‌ها که وضعیت بیماری را تنظیم می‌کنند، دانشمندان می‌توانند میکروگلیا را به حالت سالم برگردانند.

چنین یافته‌هایی نشان می‌دهد که این پلتفرم مبتنی بر CRISPR می‌تواند برای شناسایی ژن‌های تنظیم کننده حالات میکروگلیال مرتبط با شرایط عصبی استفاده شود. این می‌تواند به دانشمندان کمک کند تا درمان‌هایی را توسعه دهند که این ژن‌ها یا محصولات ژنی را هدف قرار می‌دهد.

باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی کلينيک

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: بیماری آلزایمر سلول های ایمنی بتا آمیلوئید هدف قرار سلول ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۸۰۰۲۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

محورهای مواصلاتی شهرستان خوسف آسیب جدی دیده‌اند

ایسنا/خراسان جنوبی مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان جنوبی گفت: در پی بارش شدید باران و جاری شدن سیلاب در مناطق مختلف، به محورهای مواصلاتی شهرستان خوسف، آسیب جدی وارد شده است. 

محمد علی آخوندی امروز شنبه ۱۵ اردیبهشت اظهار داشت: روزهای پنجشنبه و جمعه، بارندگی‌های شدید و پراکنده را در کل استان به ویژه در شهرستانهای خوسف و نهبندان داشتیم. 

وی با بیان اینکه به تمام زیرساخت های جاده‌ای و راه های عشایری و روستایی در شهرستان خوسف خسارت وارد شده، افزود: آبگرفتگی منازل روستایی خوسف و نهبندان و تخریب تمامی قنواتی که در حاشیه رودخانه ها بوده‌اند، از پیامدهای سیل دیروز است. 

به گفته وی، ابنیه جاده‌ها به طور کامل تخریب شده‌اند. 

مدیرکل مدیریت بحران استانداری از تخریب و خسارت به مزارع سرچاه عماری و محور قلعه زری در شهرستان خوسف خبر داد و گفت: در شهرستان خوسف شاهد قطعی شبکه آب و برق و حتی گاز در روستاهای اکبرآباد، محمدآباد و... بودیم. 

آخوندی از برق گرفتگی دختر بچه ۱۰ ساله به دنبال افتادگی تیر برق گفت و افزود: خوشبختانه جان این دختربچه نجات یافت. 

آخوندی ادامه داد: بندهای خاکی و اراضی کشاورزی در حاشیه رودخانه ها خسارت جدی دیدند چرا که بیشتر  روستاهای خوسف در حاشیه رودخانه واقع شده اند. 

به گفته وی، در شهرستان نهبندان آب به داخل شهر هم نفوذ کرده و مشکلاتی در داخل شهر هم داشته‌ایم.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری با بیان اینکه یک گروه نوجوان هشت نفره  در سیلاب گیر افتاده بودند که  با همکاری نیروهای امدادی نجات یافتند، گفت: منازل قدیمی و آغل‌های دام گنبدی خسارت دیده اند که  بعد از اتمام بارشها، میزان خسارتها برآورد می شود. 

آخوندی افزود: راه دسترسی بعضی روستاهای خوسف از جمله  مزار شاه سلیمان علی(ع) و روستای کشوک مسدود شده است.

وی با بیان اینکه خسارت های سیل در خوسف همانند سیل زیرکوه است، متذکر شد: در شهرستان خوسف، مشابه زیرکوه شرایط خاصی به دنبال سیلاب داشتیم به نحوی که در محورهای مواصلاتی حتی ماشین سنگین هم نمی تواند تردد کند. 

وی تصریح کرد: محور قلعه زری و روستاهای بخش ماژان کلاً تخریب شده‌اند. 

به گفته وی؛ در نهبندان محور شاهکوه به میغان و در طبس هم  محور راور مسدود هستند و بقیه راه ها بازگشایی شده اند اما نا ایمن هستند. 

مدیرکل مدیریت بحران استانداری گفت: بیشترین خسارت سیل به راه ها، ابنیه جاده ها، باغات، مزارع و قنوات وارد شده است. 

آخوندی افزود: امروز در قسمت های غربی و شمال استان از جمله شهرستان های طبس، سرایان، فردوس و بشرویه بارندگی شدید خواهیم داشت. 

وی از تشکیل جلسه اضطراری مدیریت بحران در خوسف خبر داد و افزود: آماده باش همه دستگاه‌ها و بسیج امکانات را داریم و 48 اکیپ هلال احمر هم در سطح استان فعال هستند. 

آخوندی در پایان از همکاری مردمی، تراکتورداران و نیروهای معدنی و معادن برای بازگشایی مسیرها گفت و تصریح کرد: از مردم می خواهیم تا با نیروهای امدادی همکاری لازم را داشته باشند و به هشدارهای هواشناسی توجه کنند.

انتهای پیام