به نقل از «ایران اکونومیست»

اندر احوالات فیلمی که بعد از «گنج قارون» اکران شد

تاریخ انتشار: ۳۰ مرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۸۰۳۲۶۳

درست یک روز بعد از اکران «گنج قارون» که تا سال‌ها پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینمای ایران بود، فیلمی اکران شد که نه مردم درکش کردند و نه منتقدان و نه روشنفکران آن را تایید کردند اما همین فیلم در سینمای ایران ماندگار شد.

ابراهیم گلستان یک دهه بعد از کودتای ۲۸ مرداد و در فضای خفقان‌زده آن دوران، بعد از سال‌ها تجربه‌اندوزی در نوشتن داستان و ساخت چند مستند، اولین فیلم بلند خود را ساخت؛ «خشت و آینه» که عنوانش هم اشاره‌ای است به مثل مشهوری که می‌گوید «آنچه جوان در آینه ببیند، پیر در خشت خام بیند».

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 «خشت و آینه» یک روز بعد از «گنج قارون» به نمایش در آمد. تنها دو سینما آن را اکران کردند و فقط دو هفته روی پرده ماند و هیچ یک از منتقدان آن را دوست نداشتند اما گفته می‌شود همین فیلم در کنار «شب قوزی» فرخ غفاری، سرآغاز موج نو سینمای ایران بود که با «گاو» مهرجویی و «قیصر» کیمیایی، خود را نمایاند.

قصه فیلم درباره یک راننده تاکسی است که زنی در تاکسی او، کودکی را جا می‌گذارد و این مرد همراه با معشوقه‌اش تصمیم می‌گیرد که این کودک را به کسی بسپارد. گذر آنان در این مسیر به کلانتری، دادگستری و شیرخوارگاه می‌افتد و هر بار نومیدتر از پیش دست خالی باز می‌گردند.   

گلستان خود معتقد بود که این کودک، همچون مسیحی نجات‌بخش آمده ولی راننده تاکسی قدر او را ندانسته است. همچنان که مردم نیز قدر بعضی از فرصت‌های اجتماعی خود را ندانستند.

به گزارش ایران اکونومیست، تازه‌ترین نشست «شنبه‌های خانه هنر کاج» به اکران و نقد و تحلیل فیلم «خشت و آینه» اختصاص داشت که شامگاه شنبه ۲۹ مرداد ماه با حضور علیرضا نراقی، منتقد تئاتر و سینما در خانه هنر کاج برگزار شد.

در آغاز این نشست نراقی، تصویری از وضعیت اجتماعی ایران در سال‌های ساخت این فیلم ارایه کرد و «خشت و آینه» را برآمده از شرایط سیاسی و اجتماعی دورانی دانست که طبقه متوسط به سبب کودتای ۲۸ مرداد به بن‌بست رسیده و احساس نومیدی و بی‌اثر بودن می‌کرده است.

او از برخورد تند منتقدان با این فیلم سخن گفت و یادآوری کرد که شاملو یکی از تندترین نقدها را بر آن داشته و معتقد بود که این فیلم، فیلم مردم ما نیست، "شمیم بهار" آن را اثری دانسته که انسجام سبکی ندارد. پرویز دوایی هم با نقدی که نوشته، دوگانه «گنج قارون» و «خشت و آینه» را به عنوان دو گونه کاملا متفاوت در سینما می‌داند.

نراقی ادامه داد: همه منتقدان فیلم را بی‌ارزش می دانستند که از این جهت با فیلم «همشهری کین» قابل مقایسه است که پنج سال بعد از نمایشش، ارزش‌هایش آشکار شد و همچنان مهم‌ترین فیلم تاریخ سینما قلمداد می‌شود.

این منتقد با بیان اینکه در فیلم «خشت و آینه» گویی آدم‌ها با یکدیگر گفتگو نمی‌کنند بلکه هر یک به تنهایی تک‌گویی خود را بیان می‌کنند، از تاثیر تئاتر ابزورد بر این فیلم سخن گفت؛ سبکی در تئاتر که بعد از جنگ جهانی دوم و در شرایط دشوار آن دوران در اروپا رواج پیدا کرد.

او اضافه کرد: بسیاری معتقدند فیلم تحت تاثیر موج نو سینمای فرانسه یا سینمای نئورئالیسم ایتالیا یا سینمای آنتونیونی است که در آن تم گمگشتگی انسان تکرار می‌شود،همه اینها هست ولی تفاوت مهم این فیلم در نگاه تمثیلی آن است که برخاسته از ادبیات تمثیلی کشورمان و ادبیات خود گلستان است.  

نراقی که معتقد است این فیلم از نظر فنی همچنان از نود درصد فیلم‌های سینمایی امروز ایران برتر است، ادامه داد: بخشی از سکانس‌های درخشان فیلم حاصل مستندسازی گلستان و نیز تسلط او به معماری شهری است. او در ۴۵ سالگی بعد از سال‌ها تجربه‌اندوزی در مستندسازی و داستان‌نویسی، اولین فیلم بلند خود را می‌سازد و زبان ادبی و ساختگی فیلم نشان‌گر احاطه او به ادبیات داستانی است.

او یادآوری کرد که این فیلم بر اساس یک فیلمنامه مشخص ساخته نشده بلکه گلستان یک فیلمنامه دو سه صفحه‌ای داشته و یک ایده و همه چیز به صورت بداهه رخ داده است. فیلم در به تصویر کشیدن فضاهای شهری بشدت واقع گراست و می‌کوشد تا حد ممکن دخالت فیلمساز را در نشان دادن فضای واقعی شهر به حداقل برساند . به همین دلیل می‌بینیم در فضای شهر، مردم و رهگذران به دوربین نگاه می‌کنند.

نراقی با اشاره به اینکه سه نهاد کلانتری، ژاندارمری و شیرخوارگاه در این فیلم اهمیت بسزایی دارند، افزود: توقع این است که با ورود شخصیت‌های فیلم به این نهادها، تغییراتی در وضعیت ایجاد شود چون کار نهاد، ایجاد تحول است ولی فیلم نشان می‌دهد این نهادها چقدر منفعل عمل می‌کنند و حتی در نهادی مانند ژاندارمری به شخصیت فیلم توصیه می‌شود اسلحه‌ای برای خود دست و پا کند. این وضعیت نشان‌گر اختگی جامعه‌ای است که شهروندانش توان حل مشکلات خود را ندارند. تنها کارکتر فیلم که دچار تحول می‌شود، کارکتر زن است .

 او «گمگشتگی» را تم مشترک فیلم‌های گلستان و بیضایی بویژه در آثار پیش از انقلابش دانست و توضیح داد: در نمایشنامه «ندبه» بیضایی هم نقد جامعه را می‌بینیم. ضمن اینکه نه تنها تم گمگشتگی بلکه خشم فردی که بیضایی و گلستان در آثارشان دارند، قابل ردیابی است، جامعه‌ای که به امید راه نمی‌دهد و نه فقط روشنفکران بلکه کل فضای آن رو به زوال است. در این میان قهرمان «قیصر» که به تنهایی دست به عمل می‌زند، امری غیرواقعی است که به واقعیت سنجاق شده است.   

به گفته نراقی؛ تنها صحنه‌ای که «خشت و آینه» را از نظر سانسور دچار مشکل کرده بود، صحنه‌ای است در شیرخوارگاه. در این مکان کودکانی بی‌پناه را می‌بینیم که نه تنها نمی‌توانند مسیحی نجات‌بخش باشند بلکه خود نیازمند حمایت و کمک هستند.

 

 

منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: نقد فیلم خشت و آینه در شنبه های خانه هنر کاج ، نشبه های خانه هنر کاج

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: خشت و آینه گنج قارون سال ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۸۰۳۲۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«مست عشق» هنوز در ترکیه اکران نشده است/ اعلام زمان دقیق اکران ترکیه تا دو هفته آینده و رایزنی برای نمایش در کشورهای دیگر

به گزارش قدس آنلاین، فیلم سینمایی «مست عشق» به کارگردانی حسن فتحی و تهیه‌کنندگی مشترک مهران برومند و حسن علیزاده با یک هفته تاخیر اکران خود را از ۵ اردیبهشت ماه در سینماهای ایران آغاز کرد و علت این تاخیر در اکران اثر، مذاکره برای اکران هم‌زمان «مست عشق» در سینماهای ترکیه اعلام شد.

حال با گذشت چهار روز از آغاز اکران این فیلم در سینماهای ایران (که با استقبال گسترده مخاطب، فروش ۱۸ میلیاردی در سه روز و رکوردشکنی همراه بوده)، همچنان اکران آن در سینماهای ترکیه آغاز نشده است و بر اساس پیگیری‌های صبا، در اعلانات «برنامه‌ آینده» سینماهای ترکیه هم قرار ندارد.

میثم نورانی مدیرعامل فیلمیران پخش‌کننده این اثر، در پاسخ به این پرسش که با توجه به آغاز اکران «مست عشق» در ایران، چرا همچنان فیلم در سینماهای ترکیه روی پرده نرفته، در گفت وگویی گفت: درحال حاضر مشغول مذاکرات برای اکران «مست عشق» در ترکیه هستیم و مهران برومند یکی از ۲ تهیه‌کننده اثر در ترکیه حضور دارد تا برنامه اکران این فیلم را مشخص کند.

او ادامه داد: از آن جایی که برنامه اکران این فیلم در سینماهای ایران نیز با تغییر رو به رو شد، در ترکیه نیز زمان اکران آن تغییر کرد. به هرحال در سینماهای ترکیه هم فراتر از ایران، آثار داخلی و خارجی زیادی در صف اکران قرار دارند و  ما در تلاش هستیم تا «مست عشق» در بهترین زمان‌بندی به اکران برسد.

نورانی گفت: قرار است اقدامات به انجام برسد و برنامه دقیق اکران «مست عشق» در سینماهای ترکیه تا یک الی دو هفته آینده مشخص شود.

مدیرعامل فیلمیران در پایان درباره سایر اکران‌های بین‌المللی «مست عشق» نیز بیان کرد: برای اکران‌های دیگر این اثر و حضور بین‌المللی آن نیز درحال مذاکره با شرکت‌های پخش کننده معتبری هستیم که به زودی اطلاعات آن را نیز منتشر خواهیم کرد.

شهاب حسینی در نقش (شمس تبریزی)، پارسا پیروزفر در نقش (مولانا)، حسام منظور در نقش حسام ‌الدین چلبی (همنشین و شاگرد مولانا)، ابراهیم چلیکول (اسکندر) هانده ارچل در نقش (کیمیاخاتون)، بنسو سورال در نقش (مریم)، سلما ارگچ (همسر مولانا) ، بوراک توزکوپاران در نقش سلطان ولد (فرزند بزرگ مولانا)، هالیت ارگنچ ( پدر مولانا) و بوران کوزوم در نقش علاءالدین (پسر مولانا) در «مست عشق» بازی کرده‌اند.

از سایر عوامل اصلی فیلم می‌توان به تهیه کننده: مهران برومند، فیلمنامه‌نویسان: حسن فتحی و فرهاد توحیدی، جانشین تهیه کننده: شهرام زاهدی، مدیر فیلمبرداری: مرتضی پورصمدی، مدیر هنری: نیلوفر چامور، طراح گریم: ایمان امیدواری، سرپرست گروه کارگردانی: محمدرضا رستمی، دستیار اول و مدیربرنامه ریزی: فاتیح کُجا، مدیرتولید: تولگا توسون، طراح جلوه های ویژه میدانی: آیتکین یالچین، مدیرصدابرداری: جیهان آلینگان، طراح بدلکاری: شاهین کاراکوش، عکاس: مرتضی اتابکی، طراح کانسپت: رضا همتی راد، تهیه کننده اجرایی: فریده اوزال، مدیر پست پروداکشن: رضا اوزال، سرمایه‌گذاران: شرکت سیماریا و شرکت ای. ان. جی اشاره کرد.

منبع: پایگاه خبری صبا خبر