طرز پختن سیب زمینی در زمان قاجار | محصولی که فتحعلیشاه می‌خواست بابتش مالیات بگیرد | علت شهرت سیب زمینی پشندی
تاریخ انتشار: ۲ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۸۲۹۹۹۰
به گزارش همشهری آنلاین، اگر بخواهیم به تاریخچه سیب‌زمینی در دنیا اشاره کنیم باید بگوییم که اسپانیایی‌ها آن را از آمریکای جنوبی به اروپا آوردند و این ماده غذایی خوشمزه را رواج دادند.
اما درباره تاریخچه سیب‌زمینی در ایران گفته می‌شود که اولین بار توسط سرجان ملکم وزیر مختار انگلیس در زمان فتحعلی شاه قاجار وارد ایران شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
طبق روایت‌های مختلف، گفته می‌شود که سیب‌زمینی به‌عنوان هدیه از سوی امپراتوری بریتانیا به دربار فرستاده شد. این سیب‌زمینی‌ها در چند صندوق بزرگ و نامه‌ای که توضیح چگونگی کشت آنها در آن نوشته شده بود از طریق وزیر مختار انگلیس به پادشاه ایران تقدیم شد.
از آنجا که طبق همین روایت‌ها سیب‌زمینی را سرجان ملکم وارد ایران کرده بود به آلوی ملکم هم شهرت یافت، هنوز هم در شیراز به سیب‌زمینی آلو می‌گویند و دو پیازه آلو یکی از غذاهای معروفی است که اصلا آلو به معنایی که ما می‌شناسیم یعنی آلو بخارا ندارد! در واقع آلو در این غذا همان سیب‌زمینی است.
اما در اینکه سرجان ملکم سیب‌زمینی را به ایران آورده است اتفاق نظر وجود ندارد، زیرا سرجان ملکم در سفرنامه‌اش اصلا به این موضوع اشاره نکرده است. حتی وی در سفرنامه خود نام تک تک هدایایی را که برای فتحعلیشاه آورده است ذکر می‌کند، اما اصلا نام سیب‌زمینی در لیست هدایا نبوده است.
بیشتر شواهد نشان دهنده این است که سیب‌زمینی در زمان فتحعلیشاه قاجار از طریق روسیه به شهرهای ترک زبان ما مانند آذربایجان و سپس به سایر نقاط ایران رسیده است. زیرا بین ترک زبانان ترجمه واژه به واژه کلمه فرانسوی Pomme de terre آلماسی یئر است. با گسترش این خوراکی بین فارسی زبانان کشور هم به سیب‌زمینی معروف شد.
در کل با این تفاسیر سابقه سیب‌زمینی این خوراک پرطرفدار در ایران حدود ۱۵۰ سال است که به سرعت توانست در کنار مواد غذایی اصلی مردم مانند برنج جای خود را در سفره ایرانی‌ها باز کند. اما در ابتدا بین درباریان و مرفهین جامعه ایرانی شناخته شده بود و به مرور به مردم عادی رسید. به‌طوری که کشت سیب‌زمینی در کشاورزی ایران در دوران قاجار یک نوآوری بود و حاکمان شهرهای مختلف از فتحعلیشاه درخواست می‌کردند تا آن را در سرزمین‌های تحت حاکمیت خود بکارند. آنقدر تقاضا برای کشت این خوراکی خوشمزه بالا رفته بود؛ به‌طوری که فتحعلیشاه قصد داشت برای صدور اجازه کاشت این گیاه از حاکمان مالیات هم بگیرد. سرانجام نیز کاشت سیب‌زمینی در دوره ناصرالدین‌شاه رونق پیدا کرد و این شاه قاجار آنقدر به سیب‌زمینی و ارزش غذایی آن واقف بود و علاقه نشان می‌داد که دستور داده بود در محل سکونتش یعنی کاخ گلستان سیب‌زمینی بکارند. قیمت سیب‌زمینی هم در زمان ناصرالدین شاه ارزان و هم قیمت نان بوده است.
جالب اینجاست که برای اولین بار هم در استان البرز و در روستایی به نام پشند کشت شد. دلیل معروف و محبوب بودن سیب‌زمینی پشندی همین تاریخچه کشت آن است.
طرز پختن سیب‌زمینی در زمان قاجاراما مشکل اینجا بود که مردم و کشاورزان تا مدت‌ها از زمان و چگونگی کشت سیب‌زمینی و حتی پخت آن آگاهی کافی نداشتند. تا اینکه میرزا یوسف خان مستشارالدوله رساله‌ای با عنوان «تاریخچه پیدایش سیب‌زمینی» از فرانسه به فارسی ترجمه کرد که در آن از سیر تا پیاز کاشت و برداشت و نحوه پخت سیب‌زمینی اشاره شده بود.
به عنوان نمونه در این رساله درباره طرز پختن سیب‌زمینی آمده است: «طرز طبخ آن در لذت بسیار دخیل است. در دیگ چدنی از سایر ظروف فلزی لذیذتر می‌شود. قبل از پختن باید پوست آن را تراشید، نباید کَند. چون که قوت در پوست آن است و نباید به ته دیگ چسبانید. باید چهار قطعه چوب مو یا چوب دیگر در ته دیگ بگذارند و بعد سیب ها را گذاشته و آب ریخته به قدری که سیب‌ها را بپوشاند و همین که آب جوش آمد قدری نمک بریزند. پس از یک جوش اندک آب سرد به دیگ بریزند آب را از جوش بازدارد که سیب‌ها را از هم متلاشی نکند. بعد آب دیگ را خالی کرد سیب ها را در دیگ روی آتش بگذارند. تا اینکه جوف(شکم) سیب‌ها سرایت کرده بخار شود. سیب‌زمینی که به حیوانات می‌دهند باید نیم‌پز باشد به جهت اینکه سیب خام حیوانات را چاق نمی‌کند، بلکه زیادی آن باعث اسهال می‌شود.»
چون نگهداری سیب‌زمینی در طولانی مدت هم کار چندان سختی نبود در زمان جنگ جهانی اول که قحطی مردم ایران را درگیر کرده بود جان مردم زیادی را نجات داد. زیرا این محصول سرشار از نشاسته و انرژی‌زا است و به فرد احساس سیری می‌دهد. برای همین احتکار و گرانی سیب‌زمینی در زمان جنگ جهانی به معضلی تبدیل شده بود.
تصویری نایاب از یک ماست فروشی در دوره قاجار عکس یک بقال گیلانی در زمان ناصرالدین شاه قاجار کد خبر 699963 منبع: همشهری آنلاین برچسب‌ها سیب زمینی کتاب - تاریخ تغذیه سالم تغذیهمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: ناصرالدین شاه سیب زمینی کتاب تاریخ تغذیه سالم تغذیه سیب زمینی در زمان شاه قاجار سیب ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۸۲۹۹۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سخنگوی سپاه : در عملیات «وعده صادق» ۱۰ کشور به اسرائیل کمک پدافندی کردند / هیچ کشوری نمی‌خواست ما در این اتفاق موفق شویم
سخنگوی سپاه گفت: در عملیات تنبیهی وعده صادق ۱۰ کشور در حوزه پدافندی به رژیم صهیونیستی کمک کردند و در پس این عملیات، پیروزی کشورمان بر سیستم پدافندی کشور‌های مطرح رقم خورد. به گزارش خبرگزاری دانشجو، سردار رمضان شریف سخنگو و مسئول روابط عمومی کل سپاه، در آیین گرامیداشت هفته عقیدتی- سیاسی در سپاه و بسیج که در سالن هفتم تیر ستاد مرکزی قوه قضاییه برگزار شد، اظهار کرد: ۴۵ سالی است که در کشور موضوع فلسطین به عنوان مسئله‌ای اصلی مطرح است و دومین راهپیمایی بزرگ ما در کشور نیز راهپیمایی روز قدس بوده است. وی بیان کرد: نزدیک به ۸۰ سال از اشغال فلسطین توسط اسرائیل می‌گذرد و آمریکا و اذنابش حامی این رژیم بوده و هستند. سخنگوی سپاه با بیان اینکه عملیات طوفان الاقصی در سال گذشته، حمایت از فلسطین را قوت بخشید، افزود: این عملیات پر قدرت علیه رژیم صهیونیستی انجام شد که در گذشته مدعی شده و بار‌ها اعلام کرده بود، قلعه‌ای امن در منطقه هستیم و اگر همه ارتش‌های کشور‌های عربی همزمان به ما حمله کنند، پیروز میدان خواهیم بود. سردار شریف با بیان اینکه صهیونیست‌ها لحظه‌ای از تقویت بنیه نظامی، امنیتی و دفاعی خود غافل نمی‌شوند، اظهار کرد: با این وجود، نزدیک ۷ ماه است که صهیونیست‌ها در همین غزه ماندند و به هیچکدام از اهدافی که اعلام‌کرده بودند، نرسیدند. رژیم صهیونیستی در میدان مصاف با غزه بدون پدافند و با انجام هزاران بمباران، راه به جایی نبرده است. وی با اشاره به تبعات عملیات طوفان الاقصی برای رژیم صهیونیستی گفت: با این عملیات، هیمنه رژیم صهیونیستی در حوزه عملیاتی، نظامی و دفاعی بهم ریخت، همچنین موج حمایت جهانی از فلسطینیان و انزجار از این رژیم رقم خورد. سردار شریف با اشاره به قدرت نظامی کشور با توجه به رقم زدن عملیات وعده صادق اظهار کرد: بعد از دفاع مقدس، لحظه‌ای برای توانمند شدن کشور تحت تدابیر رهبر انقلاب را از دست ندادیم. دفاع مقدس، تهدیدی بود که به فرصتی استثنایی تبدیل شد. سخنگوی سپاه گفت: در عملیات تنبیهی وعده صادق ۱۰ کشور در حوزه پدافندی به رژیم صهیونیستی کمک کردند و در پس این عملیات، پیروزی کشورمان بر سیستم پدافندی کشور‌های مطرحی رقم خورد همان‌هایی که به حمایت رژیم صهیونیستی آمده بود. هیچ کشوری نمی‌خواست ما در این اتفاق موفق شویم، اما خداوند خواست و این اتفاق و عملیات مبارک رقم بخورد و شاهد حمایت جانانه از مردم ایران بودیم. همه مردم از این اقدام ملی حمایت کردند و خداوند نیز برکت داد. سردار شریف بیان کرد: بعد از گذشت بیش از ۵۰ سال، کشور شیعیان و اهل بیت (ع) سیلی محکمی به رژیم صهیونیستی زد که آنها باورشان نمی‌شد. وی افزود: با قاطعیت می‌گویم امروز به برکت دفاع مقدس، جانفشانی‌های نیرو‌های مسلح و تدابیر رهبر معظم انقلاب، کشور امنی داریم از این لحاظ که هیچکس جرات حمله به کشورمان را ندارد. سخنگوی سپاه با بیان اینکه امروز دست ما پر است و دشمن هم این نکته را می‌داند تاکید کرد، عملیات وعده صادق با سلاح‌های تولید داخل صورت گرفت، افزود: عملیات وعده صادق، رزمایش نبود بلکه صحنه عملیات واقعی بود. عظمت این اقدام به صورتی بود که آنها باید مدت‌ها عطش داشته باشند که این حمله چگونه بوده است. سخنگوی سپاه گفت: این عملیات نظامی، اقدامی غافلگیرکننده نبود و زمانی که اولین پهپاد پرتاب شد آنها منتظر بودند. سردار شریف عنوان کرد: عملیات وعده صادق بار‌دیگر به شیعیان و ملت ایران ابهت و برتری بخشید و دل تمام شیعیان و آزادیخواهان دنیا را شاد کرد. امروز دست ما پر است و دشمن هم این نکته را می‌داند؛ خداوند را برای عظمتی که برای ملت ایران افرید شاکریم. سخنگوی سپاه با بیان اینکه مردم ایران بسیار هوشمندانه خادم را از خائن تشخیص می‌دهند و موقعیت شناس هستند، گفت: امیدواریم بتوانیم فدای این مردم شویم و خدمتی صادقانه به آنها داشته باشیم. در این مراسم حجت الاسلام والمسلمین خلیلی معاون اول قوه قضاییه در سخنانی اظهار کرد: در دنیایی که دنبال تفرقه افکندن میان ما بودند و روزنه وسیعی برای این افتراق را به وجود آورده و همدلی‌ها و همبستگی ملت ما را نشانه گرفته بودند، خداوند در این واقعه توصیفی (عملیات وعده صادق) اتحاد را به ما هدیه کرد آن هم در دنیایی که دنبال تفرقه افکندن در میان ما بودند و روزنه وسیعی برای این افتراق بوجود آورده بودند و همدلی‌ها و همبستگی ملت ما را نشانه گرفته بودند، اما خداوند با انعکاس قدرت وسیع خود، اتحاد را به ما نشان داد. حجت الاسلام والمسلمین فاطمی امین نماینده، ولی فقیه در بسیج قوه قضاییه و وزارت دادگستری نیز طی سخنانی در آیین گرامیداشت هفته عقیدتی- سیاسی در سپاه و بسیج با اشاره به عملیات وعده صادق گفت: این عملیات با بصیرت افزایی که در ایران و همچنین تمام دنیا داشت، با نتیجه‌ای پربرکت همراه شد و اگر اقدامات ما در هر جایگاهی با اخلاص باشد حتما نتیجه بخش خواهد بود. کانال عصر ایران در تلگرام
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور