مقتدی صدر واقعا در عراق چه میخواهد؟
تاریخ انتشار: ۸ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۸۸۵۶۷۵
آفتابنیوز :
مایکل روبین عضو ارشد در موسسه تحقیقاتی دست راستی امریکایی «امریکن اینترپرایز» است. او پیشتر به عنوان مقام رسمی در پنتاگون کار کرده بود و به تحلیل و ارزیابی درباره مسائل مرتبط با خاورمیانه میپرداخت. او مدت زمان کوتاهی پیش از کودتای ۱۵ جولای ۲۰۱۶ ترکیه احتمال وقوع آن کودتا را در مقالهای پیش بینی کرده بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به گزارش نشنال اینترست، تا دو دهه پیش تعداد کمی از امریکاییها میدانستند مقتدی صدر کیست. این به دلیل ناآگاهی آنان از اوضاع عراق نبود. در هر صورت، تعداد کمی از عراقیها میدانستند که او کیست. تعداد فزایندهای از آمریکایی ها، به ویژه پس از جنگ اول خلیج فارس مسائل مرتبط با عراق را مطالعه کرده بودند. آنان از پیچیدگی بافت اجتماعی عراق و از اهمیت حوزه در نجف و مراجع تقلید بزرگ شیعه که در آنجا زندگی و تدریس میکنند آگاه بودند حتی اگر این موضوع را کاملا درک نمیکردند.
زمانی که در سیا مشغول به کار بودم تحلیلگران به پویایی قبیلهای و طایفهای عراقی فکر میکردند. سازمان سیا با اعضای خانواده هایی که با اقوام خود در داخل عراق ملاقات میکردند، همکاری کرد و از طریق آنان اطلاعات بیشتری کسب کرد تا سعی کند به پرسشهایی که مطرح میشدند پاسخ دهد. ایالات متحده اغلب به دنبال راه حلی سریع است. این سازمان یک دستگاه امنیت ملی چند میلیارد دلاری دارد تا مسائل پیچیده را در اوراق تصمیم گیری یک صفحهای برای وزیران یا روسای جمهور سادهسازی کنند. مطمئنا در مورد جنگ عراق در سال ۲۰۰۳ نیز چنین بود.
بلافاصله پیش از آغاز کارزار بمباران، سیا معتقد بود که «صدام حسین» رئیس جمهور عراق را در رستورانی در بغداد شناسایی کرده و با انفجار رستوران او را از بین برده است. در حالی که وزارت امور خارجه و وزارت دفاع بر سر شکل دولت جدید بحث میکردند سیا تلاش کرد تا «نزار الخزرجی» ژنرال جدا شده از رژیم بعث عراق را به قدرت برساند. ان طرح نیز با شکست همراه بود.
با سقوط بغداد، ایالات متحده آخرین کارت خود را بازی کرد. مقامهای امریکایی امیدوار بودند بتوانند با «عبدالمجید الخویی» روحانی عراقی فرزند آیت الله العظمی «ابوالقاسم خویی» ارتباط برقرار کنند. یک هفته پس از بازگشت خویی به نجف او به زیارت حضرت علی امام اول شیعیان مشرف شد. خویی به پاس احترام به قداست آن مکان به اعضای گروه امنیتی مسلح خود دستور داد در مقابل دروازه ورودی منتظر بمانند. در داخل حرم گروهی از طرفداران مقتدی صدر کوچکترین فرزند آیت الله العظمی صدر که چهرهای بسیار مورد احترام بود به خویی حمله کردند.
مقتدی نام خانوادگی خانداناش را به ارث برده بود، اما برخلاف پدرش به تقوای دینی شهرت نداشت. مقتدی بر خلاف دو برادرش که مانند پدرش توسط نیروهای امنیتی صدام حسین کشته شدند هرگز به عنوان یک طلبه برتری نداشت. او خطیب با استعدادی بود، اما در مقایسه با همسالاناش در الهیات کم عمق بود. پدر صدر مدتها پیش از مرگاش به اصطلاح او را از قلم انداخته بود.
آن چه مقتدی صدر فاقد آن بود را میتوان عقل و تقوا دانست و او آن را با جاه طلبی و فساد جبران کرد! نجف برای او کمتر محل آرامگاه حضرت علی و بیشتر زیارتگاهی پردرآمد قلمداد میشد که از طریق آن ثروت اندوزی میکرد. او از تاکتیکهای مافیایی برای اخاذی پول و استفاده از خشونت اوباش برای ارعاب رقبایش استفاده کرد. پوپولیسم او در محلههای فقیرنشین بغداد زمینه مناسبی پیدا کرد و به یک نیروی سیاسی قدرتمند تبدیل شد. حتی زمانی که حوزه او را تحقیر میکرد سیاستمداران عراقی با او وارد معامله شدند.
منطق جریانهای سیاسی در قبال جریان صدر این بود: صدر به تودهها الهام بخشید، اما نتوانست آنان را کنترل کند. جریان او شکافزا بود. جریانهای سیاسی عراقی گمان میکردند با تظاهر به احترام به مقتدی صدر میتوانند او را آرام کرده و از حمله طرفداراناش مصون باشند. تهران استراتژی دیگری برای مدیریت صدر داشت. استراتژیستهای ایرانی هرگز تمام تخم مرغهای خود را در یک سبد قرار نمیدهند. حتی زمانی که ایران امکانات مختلف را در اختیار صدر قرار داد همزمان از گروههایی مانند سپاه بدر نیز حمایت میکرد. هر زمان که کنترل صدر بسیار دشوار میشد تهران به سادگی پشتیبانی را به رقبای او انتقال میداد. صدر احتمالا ناراضی بود و حمایت بیشتری را از ایران میخواست. چندین سال پیش، صدر شروع به جستجو برای حامیان دیگر کرد. او به «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی و امارات متحده عربی نزدیک شد.
واشنگتن در حالت فراموشی تاریخی دائمی و خیال بافی به سر میبرد. دیپلماتها و تحلیلگران اطلاعاتی موضع ضد ایرانی جدید صدر را درونی کردند و شروع به بررسی این موضوع کردند که آیا او ممکن است امیدی برای مقابله با افزایش قدرت داخلی شبه نظامیان تحت حمایت ایران در داخل عراق ایجاد کند یا خیر.
در حالی که صدر از ملاقات یا گفتگوی مستقیم با مقامهای آمریکایی خودداری کرد گفتگوها برای سالها از طریق واسطههای منتخب ادامه داشته است. امروز بسیاری از مقامهای آمریکایی بر این باورند که اتحاد دوفاکتو صدر با «مصطفی کاظمی» نخست وزیر و حزب دموکرات کردستان عراق هم معنادار و هم نمادی از چرخش فکری اوست.
با این وجود، باور این که صدر تغییر کرده بیمعنی است. باور این که او به دنبال عراقی لیبرال یا حتی بیطرف است نیز بیمعنی میباشد.
برای صدر تنها چیزی که اهمیت دارد قدردانی از جاه طلبی اوست. او مخالف است و اکنون به دنبال فروپاشی نظام کنونی عراق است نه به این دلیل که فساد ذاتی آن حکومت او را آزار میدهد بلکه به این دلیل که داد و ستد سیاسی آن با برنامههای گستردهتر او تداخل دارد. به همین ترتیب، خصومت کنونی او با ایران کمتر به اختلافات اساسی با جمهوری اسلامی ایران مربوط میشود تاعدم تمایل صدر به تقسیم قدرت یا زیر پا گذاشتن خود. صدر جاه طلبی برای رهبری دارد، اما میداند که هرگز نمیتواند نفوذ پدرش یا مراجع تقلید فعلی مستقر در نجف را به دست آورد، زیرا او فاقد تقوا است. با این وجود، در یک نظام با شاکلهای مشابه نظام سیاسی فعلی ایران او ممکن است بتواند اراده خود را بیشتر از جنبه کلامی و الهیاتی از نظر سیاسی تحمیل کند.
صدر ممکن است اهداف خود را به دلایل تاکتیکی مبهم بیان کند، اما زمانی که صحبت از ایدئولوژی میشود منظور او دقیقا همان چیزی است که میگوید. او غرب را تحقیر میکند. سخنان ضد اسرائیلی او صادقانه است. از این دیدگاه او شباهت زیادی به ایرانیها دارد، اما فاقد اعتبار و مشروعیت دینی آنان است. او به دنبال تحمیل چیزی است که با اجماع نمیتواند به دست آورد. برای دو دهه، نخبگان سیاسی عراق صدر را تحت کنترل داشتند. با این وجود، در سراسر طیف سیاسی بغداد، امروز تنها اتفاق نظر این است که نظم شکل گرفته عراق در دوره پس از ۲۰۰۳ میلادی شکست خورده است. سیستم در حال فروپاشی است.
در چنین شرایطی، صدر خطرناکتر میشود. اینجاست که باور کاخ سفید، وزارت خارجه و سیا مبنی بر این که میتوانند صدر را هدایت یا کنترل کنند بسیار خطرناک است. آنان بر این باورند که در حال انجام بازی پیچیدهای هستند، اما با فضا دادن یا حمایت از ائتلافهایی که صدر در آن حضور دارد ساده لوحی «جیمی کارتر» در ماههای پیش از پیروزی انقلابیون اسلامگرا در ایران را تکرار میکنند.
بغداد ۲۰۲۲ شبیه تهران ۱۹۷۸ است. ضروری است واشنگتن بفهمد که وضعیت اکنون تا چه اندازه خطرناک است.
منبع: فرارومنبع: آفتاب
کلیدواژه: مقتدی صدر عراق مقتدی صدر بیش تر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۸۸۵۶۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ثبات بازار ارز یکی از دستاوردهای عملیات وعده صادق بود
به گزارش خبرگزاری مهر، بابک نگاهداری، از تهیه گزارش مرکز پژوهشهای مجلس در خصوص عملیات وعده صادق خبر داد و گفت: بر اساس این گزارش عملیات وعده صادق را میتوان یک اقدام راهبردی در نظر گرفت از آن جهت که نمیتوان آن را صرفاً یک عملیات نظامی محدود در نظر گرفت.
وی اظهار کرد: این عملیات علاوه بر بعد نظامی - امنیتی که پاسخی به تجاوزگری دشمن بود و منجر به ایجاد بازدارندگی مؤثر در مقابل اقدامات آن شد، دارای ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و حتی حقوقی بوده که عمدتاً واجد فرصتهای بینظیری برای جمهوری اسلامی ایران و محور مقاومت است.
رئیس مرکز پژوهشهای مجلس با بیان اینکه اثرات و پیامدهای عملیات وعده صادق محدود به زمان حاضر نیست، افزود: گزارش مرکز پژوهشهای مجلس در خصوص این عملیات ابعاد و زوایای مختلف این عملیات را بررسی کرده و همچنین دستاوردها، فرصتهای ایجاد شده و همچنین آثار آن را در عرصههای مختلف سیاسی، اقتصادی، امنیتی، اجتماعی و زیربنایی احصا کرده است.
وی در تشریح دستاوردهای دفاعی- امنیتی عملیات وعده صادق، توضیح داد: تقویت و افزایش توان بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران یکی از این دستاوردها بود چراکه اقدام مؤثر نظامی در اعماق سرزمینهای اشغالی از سال ۱۹۶۷ آرزوی تحققنیافته بسیاری از کشورهای منطقهای بوده است.
نگاهداری عملیات وعده صادق را از بزرگترین عملیاتهای ترکیبی در سطح منطقهای و جهانی دانست و یادآور شد: شناسایی خلاءهای امنیتی سیستمهای دفاعی- امنیتی رژیم صهیونیستی از دیگر دستاوردهای این عملیات بود چراکه گستردگی عملیات، تنوع مکانهایی که هدف قرار گرفت و سلاحهایی که در این عملیات استفاده شد، رژیم صهیونیستی را وادار کرد تا بیشتر فناوریهای ضد موشکی آمریکایی و خود این رژیم را بهکار ببرد. در مقابل جمهوری اسلامی ایران از هیچ سلاحی که رژیم از آن اطلاع نداشت استفاده نکرد، فقط از تعداد زیادی از پهپادها و موشکهایی که اطلاعات آنها از قبل موجود بود، استفاده کرد.
وی هدف قرار دادن مراکز راهبردی رژیم صهیونیستی، افزایش شکاف میان رژیم صهیونیستی و آمریکا و تغییر معادلات منطقهای و تقویت محور مقاومت، را از دیگر دستاوردهای دفاعی- امنیتی عملیات وعده صادق بر شمرد.
رئیس مرکز پژوهشهای مجلس در تبیین دستاوردهای دیپلماتیک و سیاست خارجی این عملیات به مواردی چون تقویت محور دیپلماتیک ایران- روسیه- چین، اثبات ناکارآمدی شورای امنیت سازمان ملل متحد، کاهش اعتبار بازدارندگی ایالات متحده در برابر ایران، جلب حمایت افکار عمومی منطقهای و جهانی به نفع ایران، هشدار به کشورهای همسو با رژیم صهیونیستی و تغییر معادله عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی اشاره کرد.
وی تصریح کرد: حمله مستقیم ایران به سرزمینهای اشغالی، شرایط سختتری را برای عادیسازی روابط ایجاد کرد.
نگاهداری برخی دستاوردهای عملیات ترکیبی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران از منظر سیاست داخلی را برشمرد و گفت: از جمله این دستاوردها میتوان به افزایش سرمایه اجتماعی نظام، تقویت همگرایی سیاسی بین جریانهای سیاسی، تقویت همگرایی سیاسی بین جریانهای سیاسی، تقویت احساس غرور و روحیه خوداتکایی ملی و تقویت اقتدار ملی و انسجام اجتماعی اشاره کرد.
وی ادامه داد: عملیات وعده صادق منجر به تقویت اعتماد سیاسی در سه سطح افزایش اعتماد و اعتبار ساختار سیاسی، افزایش اعتماد به نیروهای مسلح شد ضمن آنکه طراحی و اجرای این عملیات با استفاده از موشکها و پهپادهای بومی منجر به حیرت، تعریف و تمجید کارشناسان و متخصصان بینالمللی شد که میتواند منجر به خوداتکایی، تقویت باور و روحیه ملی در کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت شود.
رئیس مرکز پژوهشهای مجلس در تشریح فرصتهای ایجاد شده از طریق عملیات وعده صادق گفت: از فرصت پیش آمده میتوان برای آتش بس و پایان دادن به جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه استفاده کنیم و به طراحی و تولید تسلیحات مرتبط با ویژگیهای سیستم دفاعی این رژیم بپردازیم.
وی ادامه داد: فراهم شدن بازار صادراتی برای تجهیزات نظامی داخلی، به ویژه صنایع هوافضا، بی ثباتی سیاسی داخلی در رژیم صهیونیستی، فعالسازی فراکسیون مقاومت و انتفاع حداکثری از دبیرخانههای مجامع پارلمانی مستقر در ایران از دیگر فرصتهایی است که پس از عملیات وعده صادق برای جبهه مقاومت ایجاد شده است.
نگاهداری گفت: بعد از عملیات وعده صادق، صهیونیستها بیش از پیش دریافتهاند که ادامه جنگ در غزه تا چه اندازه میتواند موجبات رویارویی همه جانبه محور مقاومت با آنها را در پی داشته باشد. این موضوعی است که میتواند بستری برای اعمال فشار بیشتر بر این رژیم غاصب جهت پایان دادن به جنایتهایش در غزه باشد.
وی در ادامه با اشاره به بازطراحی الگوی حکمرانی منطقهای جمهوری اسلامی ایران پس از عملیات «وعده صادق» مبتنی بر حکمرانی و فناوریهای نرم اجتماعی، گفت: دو ظرفیت مهم ایجاد شده یعنی امید و اعتماد عمومی مردمی و باور سیاستمداران و نخبگان سیاسی به قدرت جمهوری اسلامی ایران بایستی شالوده اصلی شکل گیری حکمرانی منطقهای جمهوری اسلامی ایران پس از عملیات وعده صادق باشد.
رئیس مرکز پژوهشهای مجلس در تشریح نقش مجلس در حکمرانی داخلی کشور و جهان اسلام پس از عملیات وعده صادق به دو محور پایهریزی نظام حکمرانی قوی داخل کشور و پیشگامی در نهادینهسازی حکمرانی نرم در کشورهای منطقه و جهان اسلام اشاره کرد و گفت: ساماندهی و هدایت دستگاههای کشوری و لشگری برای افزایش عمق راهبری جمهوری اسلامی ایران در کشورهای منطقه و جهان اسلام مبتنی بر حکمرانی نرم و همچنین نقش آفرینی مجلس شورای اسلامی در زیست بوم پارلمانی کشورهای منطقه و جهان اسلام، از دستاوردهای این عملیات است.
وی همچنین در خصوص آینده حکمرانی منطقهای پس از عملیات وعده صادق، گفت: عملیات وعده صادق، سیمای جدیدی از تصویر حکمرانی تابآور نشان داد که چگونه حکومت ایران میتواند آیندهپذیر، آماده و بازیگر در برابر تهدیدات پیچیده و آشوبناک باشد.
نگاهداری تاکید کرد: عملیات وعده صادق پایان ماجرا نیست، بلکه شروع دوره جدیدی از شکل گیری روایتِ ایران بزرگ، ایران منطقهای و ایران بینالمللی است و نشان میدهد عمق راهبردی و فرا سرزمینی ایران، فقط موشکها و پهپادهایی نیستند که از مسافت ۱۵۰۰ کیلومتری شلیک شدند و ناظران را در حیرت و شگفتی فرو بردند بلکه نشان میدهد حرف جدید ما برای جهان آینده چیست.
وی دستاوردهای راهبردی-اقتصادی عملیات وعده صادق را در سه دسته ایجاد ثبات بیشتر در بازار ارز، امکان تعریف و ایجاد بستههای تحکم و اجبار در مقابل تأمین منافع و روان شدن امکان اخلال در مسیرهای دریایی آیمک، توصیف کرد.
رئیس مرکز پژوهشهای مجلس یادآور شد: کریدور آیمک بر خلاف تصور عامه یک مسیر لجستیکی و حمل و نقلی نبوده و حاصل توافق سطح بالای اقتصاد سیاسی مراکز قدرت جهانی است.
وی ادامه داد: این کمربند خود را در روابط سیاسی سطح بالا، روابط تجاری جدید، توسعه زیرساخت نوین، همکاریهای امنیتیِ بازتعریف شده و به طور کلی نظم نوین منطقهای نشان میدهد.
نگاهداری اضافه کرد: یکی از محورهای اساسی پیشبرد این کمربند معامله عادیسازی کشورهای منطقه با رژیم صهیونیستی بوده است که با عملیات وعده صادق برهم ریخت.
رئیس مرکز پژوهشهای مجلس به دستاوردهای فناورانه عملیات وعده صادق را اشاره و تصریح کرد: این عملیات را میتوان یک الگویی از بازدارندگی همه جانبه منبعث از اسناد کلان و سیاستهای کلی نظام شامل چهار رکن و مؤلفه اساسی مشارکت مردمی، خودکفایی، بازدارندگی فناورانه صنعتی اعم از موشکی و پهپادی و بازدارندگی منتج از فناوریهای سایبری و مبتنی بر هوشمندسازی برشمرد.
وی با بیان اینکه عملیات وعده صادق پایان تبلیغات نفوذناپذیری پدافند هوایی رژیم اشغالگر قدس بود، بیان کرد: سامانههای متعدد پدافندی در این عملیات شامل سامانههای پدافندی مستقر در پایگاههای نظامی آمریکا در عراق، سوریه و اردن، جنگندههای پرتعداد آمریکایی، انگلیسی و رژیم صهیونیستی در طول مسیر، سامانههای پدافندی ناوهای آمریکایی، انگلیسی، فرانسوی و … مستقر در دریای سرخ و مدیترانه، سامانههای پدافندی برد بلند پیکان و میان برد فلاخن داوود رژیم صهیونیستی و سامانه پدافندی برد کوتاه گنبد آهنین رژیم صهیونیستی در مسیر فلسطین اشغالی قرار داشتند که همگی در این عملیات استفاده شدند.
نگاهداری گفت: در این عملیات موشکهای استفاده شده از سوی جمهوری اسلامی ایران در سطح فناوری متوسط قرار داشتند. به همین جهت این موضوع اهمیت مییابد که در پاسخ هوایی نیروی هوافضای سپاه جمهوری اسلامی ایران به رژیم اشغالگر قدس، استفاده از تدبیر مشت بسته قابل طرح است، یعنی از دستاوردهای پیشرفته و تجهیزات نوین خود نظیر پهپادهای مدرن و موشکهای فراصوت هوشمند و سایر تدابیر نظامی جهت تخریب بالا استفاده نکرده و صرفاً به برخی پهپادها و موشکهای اقتصادی جهت نمایش اقتدار و ارزیابی توان حداکثری پدافند دشمن بسنده کرده است.
وی با اشاره به اهمیت روایتسازی از عملیات وعده صادق، گفت: بزرگترین مؤلفههای نبرد روایتها تعریف جایگاه رسانه بهعنوان روایتپرداز اصلی است از همین رو ضرورت دارد که روایتهای پرداخته شده در نهادهای مختلف حاکمیت، ضمن حفظ وحدت گفتمانی، موجب تقویت یکدیگر باشند.
رئیس مرکز پژوهشهای مجلس با بیان اینکه یکی از مهمترین مؤلفههای موفقیت یک روایت توان درنوردیدن مرزهای جغرافیایی است، گفت: این مهم غالباً وابستگی جدیای به واقعه مورد روایت دارد. واقعه روایت صادق، تمام ویژگیهای تحقق چنین موفقیتی را بهصورت یکجا در خود داشت.
کد خبر 6098441 زهرا علیدادی