آزادی زندانیان؛ هم خوش‌حالی هم تأسف

آزاد شدن زندانیانی که مرتکب جنایت به مفهوم مورد قبول همگان یا عناوین مجرمانۀ دیگر نشده‌اند خبر خوشایندی است اما هیچ کشوری نمی‌تواند به آمار زندانیان خود ببالد کما این که یکی از محورهای تبلیغات صدا و سیما علیه آمریکا اخبار مربوط به شمار زندانیان آن است.

به گزارش عصر ایران؛ در پی دستور رییس قوۀ قضاییه 1156 نفر از زندان‌های مختلف کشور آزاد شدند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

همین که آزاد شده‌اند یعنی اتهامات سنگینی مانند قتل و سرقت مسلحانه و تجاوز و مانند اینها متوجه آنان نبوده است و از این رو خبری خوش‌حال کننده است اما در عین حال اصل موضوع تأسف‌بار هم هست. به این خاطر که زندانی شدن 1156 نفر به معنی درگیر شدن دست کم 5 هزار نفر به لحاظ عاطفی است.

اگر شمار خانوار ایرانی را به صورت میانگین چهار و نیم نفر درنظر بگیریم هر زندانی 4 تا 5 نفر دیگر را به صورت مستقیم و بسیار بیش از این را غیر مستقیم درگیر می‌کند چون قضیه از زن و فرزند و شوهر یا برادر و خواهر فراتر می‌رود و دوستان و عمه و عمو خاله و دایی و فرزندان آنان را نیز دربرمی‌گیرد و شاید سر به 20 هزار نفر بزند و در این میان بیش از همه کودکان و افراد مسن به لحاظ روحی آسیب می‌بینند.

با این همه زندان از تدابیر دنیای مدرن است چون جایگزین مجازات مرگ یا قطع عضو در بسیاری از موارد شده است.

کافی است به یاد آوریم دانشمندی در اندازه و آوازۀ «لاوازیه» که به پدر شیمی نوین شهرت دارد و اکسیژن را کشف کرد به خاطر مسؤولیت مالیاتی قبل از انقلاب فرانسه به زندان افتاد و حکم اعدام او با گیوتین اجرا و سرش از بدن جدا شد. هم او که از شاگردان خود خواست پس از قطع سر ببینند پلک می‌زند یا نه تا اگر پلک زد بدانند چشم بعد از قطع ارتباط با سر کماکان می‌بیند! یعنی دغدغۀ علم را بعد از مرگ هم فرونگذاشت.

زندان اما به تعبیر دکتر احسان نراقی "بیش از آن که مجازات زندانی باشد مجازات خانوادۀ اوست".

با این نگاه آزاد شدن زندانیانی که مرتکب جنایت به مفهوم مورد قبول همگان یا عناوین مجرمانۀ دیگر نشده‌اند خبر خوشایندی است اما هیچ کشوری نمی‌تواند به آمار زندانیان خود ببالد کما این که یکی از محورهای تبلیغات صدا و سیما علیه آمریکا اخبار مربوط به شمار زندانیان آن است.

نکتۀ دیگر این است که احساس مردم دربارۀ زندانی و حکومت به عنوان زندان‌بان یک‌سان نیست. به این معنی که اگر زندان را حق فرد ندانند نسبت به حکومت بدبین می‌شوند.

پیش‌تر به نقل از مرحوم مهندس سحابی نوشته بودم که در زندان برازجان جزواتی علیه برنامه‌های اقتصادی دکتر علی‌نقی عالی‌خانی وزیر وقت اقتصاد نوشته بود چون او را خائن می‌پنداشته است. بعد از انقلاب، سحابیِ پسر که سابقۀ کارشناسی در سازمان برنامه و بودجه را داشت رییس این سازمان شد و فرصت مطالعۀ دقیق‌تر و وسیع‌تر برنامه های دهۀ 40 را پیدا می‌کند و در می‌یابد که قصد عالی‌خانی خدمت به ایران بوده کما این که دهۀ 40 خورشیدی دهۀ درخشان تولید صنعتی در ایران است و از سال 51 که با افزایش شدید قیمت نفت واردات می‌چربد و کار از دست تیم عالی‌خانی و رضا نیازمند خارج می‌شود.

شاید بپرسید ربط این داستان به زندان چیست؟ این است که سحابی آگاه می‌شود که عالی‌خانی در حال آماده سازی خاطرات امیر اسدالله علم است و در ایران انتشارات کتاب‌سرا ابتدا 6 جلد و بعد در قالب 7 جلد منتشر می‌کند و امکان ارتباط با دکتر عالی‌خانی حاصل می شود.

نگاه منفی خود به او در دهه های 40 و 50 و بعد تغییر نگرش در قبال او را بازمی‌گوید و به نوعی حلالیت می‌طلبد. عالی‌خانی اما پاسخ قابل تأملی می‌دهد و می‌گوید: عجیب نیست. چون شما زندانی بودید و من وزیر حکومتی که شما را به زندان انداخته بود مرا هم مسؤول می‌دانستید و طبیعی بود نگاه‌تان به من مثبت نبوده باشد چون جای خود را در زندان نمی‌دانستید و از کار و خانه و خانواده دور افتاده بودید.

سحابی البته پاسخ می‌دهد ولی نگاه ما به رییس زندان قصر (‌سرتیپ اصغر کورنگی) مثبت بود کما این که بعد از انقلاب و با وساطت و شهادت پدرم و مهندس بازرگان و آقای منتظری و آقای طالقانی نه تنها مجازات نشد که معاون شهربانی کل کشور هم شد.

واقعیت اما این است که از رییس زندان انتظار نداشتند آنان را آزاد کند. انتظار رفتار بهتر و مثبت‌ تر با زندانیان متفاوت را داشتند اما اصل زندان افتادن خود را نمی‌پذیرفتند.

با این نگاه آزاد شدن هر زندانی که شاکی که مرتکب جرم و جنایت نشده خبر خوبی است ولی باید تدابیری به کار برد که همان گونه که رییس قوۀ قضاییه در ابتدای این دوره فرمان داده بود زندان، آخرین گزینه باشد.چون نگاه خانواده زندانی سیاسی یا عقیدتی به ساختار را منفی می‌کند. در دهۀ 60 البته بودند خانواده‌هایی که خود‌شان فرزندان‌شان را معرفی می‌کردند ولی به نظر می رسد این رویکرد اکنون تغییر کرده و خانوادۀ زندانی هر قدر با باورها و رفتارهای او هم‌سو نباشند اگر زندان را مجازات عادلانه ندانند هم‌دلی نشان نخواهند داد و به همین نسبت هر قدر آزادی زندانیان زودتر و گسترده‌تر باشد بازگشت نگاه مثبت محتمل‌تر است.

این نوشته البته از منظر زندانی و خانوادۀ زندانی است. از نگاه حکومت اما زندان همچنان یکی از مؤثرترین ابزارها برای کنترل بوده است. پس راهکار چیست؟ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران راهکار را ارایه داده است. در جرایمی که بر سر ارتکاب آن نزد افکار عمومی اختلاف نظر وجود دارد قضاوت اولیه به هیأت منصفه سپرده می‌شود تا به نمایندگی از وجدان عمومی مشخص کند شخص مجرم است یا نه. به همین خاطر در قانون اساسی بر برگزاری محاکمات سیاسی و مطبوعاتی با حضور هیأت منصفه تأکید شده است.

منبع: بیتوته

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.beytoote.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «بیتوته» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۹۹۰۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بررسی مشکلات ۱۵ مددجو زندان سپیدار اهواز

 

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان، باهدف کاهش جمعیت کیفری و به منظور تحقق برنامه‌های عملیاتی، رئیس توسعه حل اختلاف خوزستان به همراه جمعی از قضات و معاونان خود، در دومین برنامه دیدار با زندانیان، به بررسی و رفع مشکلات ۱۵ مددجوی زندان سپیدار اهواز پرداختند.

حجت الاسلام عبدالحمید امانت بهبهانی به همراه جمعی از قضات و معاونان خود، در دومین برنامه هفتگی دیدار با زندانیان ضمن گفتگو با ۱۵ مددجو آقا و خانم زندان سپیدار اهواز، مسائل و مشکلات مطرح شده را استماع و برای پیگیری و رفع آنها دستورات لازم را صادر کردند.
 
در این دیدار رئیس توسعه حل اختلاف خوزستان، یکی از برنامه‌های عملیاتی و راهبردی این معاونت در سال ۱۴۰۳ را حضور در زندان‌های استان عنوان کرد و اظهار داشت: براساس برنامه‌های عملیاتی و سند تحول و تعالی قضایی، پیگیری، رفع مشکلات زندانیان و کاهش جمعیت کیفری با استفاده از ظرفیت شورای حل اختلاف در اولویت دستگاه قضایی استان قرار دارد.

وی افزود: از اقدامات بسیار مهم و مؤثر توسعه حل اختلاف خوزستان در سال گذشته، گسترش شعب تخصصی شورای حل اختلاف ویژه زندانیان و راه اندازی کارگروه مشترک شورای حل اختلاف و اداره کل زندان‌های استان می‌باشد که در آزادی تعداد زیادی از زندانیان ثمرات و نتایج بسیاری خوبی داشته است.

حجت الاسلام امانت بهبهانی ادامه داد: اگر ما بتوانیم شرایط بخشش یک نفر را فراهم کنیم در ظاهر یک انسان را نجات و در واقع یک خانواده و در سطح کلان‌تر یک جامعه را نجات داده‌ایم که اثرات بسیار ماندگاری دارد.

 این مقام قضایی در ادامه بهره گیری از ظرفیت‌های قانونی به ویژه فعال سازی شورای‌های حل اختلاف را بر گسترش صلح و سازش بین مردم به منظور استمرار رویکرد حبس زدایی و جلوگیری از ورود افراد به زندان در موارد غیر ضروری را خواستار شد.

احمد رضا آزاده رئیس زندان سپیدار اهواز نیز در این دیدار ضمن تقدیر از رویکرد اثرگذار معاونت توسعه حل اختلاف خوزستان در کاهش جمعیت زندانیان استان و پیگیری مشکلات آنان، بر لزوم گسترش همکاری و تعامل سازنده سازمان زندان‌ها و شورای حل اختلاف در جهت تحقق اهداف قوه قضاییه تاکید کرد و بیان داشت: قطعاً بازدید از زندان و دیدار با مددجویان ثمرات بسیاری خواهد داشت و زمینه آزادی تعداد زیادی از زندانیان را فراهم می‌کند.