گزارش نشریه آمریکایی/ ایران هفتمین قدرت برتر جهانی است
تاریخ انتشار: ۱۴ خرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۵۴۵۷۱۳
به گزارش جام نیوز، جمهوری اسلامی، در طی چهاردهه از انقلاب اسلامی پیشرفتهای چشمگیری را در حوزههای مختلف کسب کرده است به نحوی که نشریهی «امریکن اینترنست»، سال گذشته در گزارشی هشت قدرت برتر جهانی در سال 2016 را معرفی کرد که ایران بعد از آمریکا، چین، ژاپن، آلمان، روسیه، هند در رتبهی 7 این ردهبندی قرار داشت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در برخی از گزارشهای سازمانهای بین المللی نیز به گوشهای از این پیشرفتها اشاره شده است؛ برای نمونه برنامهی توسعهی سازمان ملل در گزارش سال 2016 خود به بررسی شاخص توسعهی انسانی در ایران پرداخته است. این شاخص، ترکیبی است برای سنجیدن موفقیت در هر کشور، در سه معیار پایه از توسعهی انسانی: زندگی طولانی و سالم، دسترسی به دانش و معرفت و سطح زندگی مناسب. بر اساس این گزارش شاخص توسعهی انسانی ایران از 0/572 در سال 1990 میلادی به 0/774 در سال 2015 رسیده است. امید به زندگی نیز از 63/8 در سال 1990 به 75/6 در سال 2015 رسیده است.1
صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف) نیز در گزارشی سیستم مراقبتهای اولیه ایران را ستوده است؛ «ایران در سه دههی گذشته سیاستهایی را بهمنظور برطرف کردن نیازهای مردم در سطح کشور در پی گرفته است؛ ایران از زمان انقلاب اسلامی تاکنون شبکهی بهداشتی را در تمام کشور و در هر شهر و روستا گسترده کرده است؛ ایران شاخصهای بهداشتی خوبی دارد؛ بیش از 85درصد از جمعیت روستایی و مناطق محروم ایران به خدمات مراقبتهای اولیه دسترسی دارند»2 سازمان بهداشت جهانی هم در گزارشی در مورد ایران نوشته است: «در دو دههی گذشته با کمک نظام یارانهای، میزان فقر به شکل قابل توجهی کاهش پیدا کرده است». این سازمان در ادامهی گزارش خود به وضعیت بهداشت و درمان ایران میپردازد و مینویسد: «شاخصهای بهداشت و درمان در جمهوری اسلامی در سی سال گذشته بهبود فروانی یافته است و در حال حاضر از میانگینهای منطقهای آن بالاتر است. با توجه به گسترش خانههای بهداشت در سراسر کشور، این شاخصها در مناطق شهری و روستایی ایران با یکدیگر برابر است.»3
در کنار این پیشرفتها، پیشرفتهای ایران در عرصههایی چون علمی، انسانی، نظامی و اقتصادی نیز همواره مورد توجه کارشناسان و اندیشکدههای غربی و آمریکایی بوده است بهطوری که قدرت ایران در این موضوعات، علیرغم همهی دشمنیها، قابل کتمان از سوی مخالفین کشور نبوده است. برخی از این اظهارنظرها بدین شرح است:
[*] قدرت سخت (نظامی)
مرکز مطالعات راهبردی و بین الملل در گزارش مفصلی در مارس 2017 به بررسی توانمندیهای نظامی ایران پرداخته است؛ بهعنوان مثال، «قدرت سایبری» یکی از موضوعاتی است که در این گزارش به آن اشاره شده است: «ایران بهعنوان یک قدرت تکنولوژیکی در حال رشد، میتواند از شبکههای داخلی خودش در برابر دشمنان دفاع کند و از توانمندی سایبری خود برای وارد کردن خسارت به دشمنان خود استفاده کند». این مرکز در ادامهی گزارش خود، به «قدرت دریایی و موشکی» ایران نیز اشاره کرده و مینویسد: «نیروی دریایی ایران توانایی آن را دارد که با مسدود کردن و یا کند کردن ترافیک در تنگهی هرمز، اثر منفی روی اقتصاد جهانی بگذارد... آمریکا و اسرائیل میدانند که موشکهای ایران قابلیت آن را دارد که خسارتهای زیادی را به آنان وارد سازد؛ لذا از حمله مستقیم به این کشور خودداری میکنند».
موضوع بعدی که در این گزارش به آن پرداخته شده است توانمندیهای هستهای ایران است: «فناوری هستهای مهمترین نمادِ دستاوردهای علمی در نظمِ بعد از جنگ جهانی دوم به شمار میرفت که ایران با دستیابی به آن توانست با قدرتهای بزرگ جهانی مذاکره کند». در ادامهی این گزارش نیز پیروزی ایران و حزبالله در جنگ 2006 با اسرائیل، پیروزی در عراق، یمن و سوریه و افزایش نفوذ ایران در منطقه بررسی شده است.4
بنیاد دفاع از دموکراسی نیز در بخشی از گزارش خود در مورد برنامه موشکی ایران و آزمایش موفقیتآمیز موشکهای فاتح313 و ذوالفقار، که برد و دقت زیادی دارند، مینویسد: «جمهوری اسلامی ایران با وجود آنکه در مقایسه با دشمنان منطقهای، هزینهی خیلی کمتری را صرف امور نظامی میکند، اما در دهههای اخیر در صنعت دفاعی مخصوصاً موشکهای بالستیک پیشرفت چشمگیری داشته است»5 در همینحال، نشریهی «امریکن اینترنست»، سال گذشته در گزارشی هشت قدرت برتر جهانی در سال 2016 را معرفی کرد که ایران بعد از آمریکا، چین، ژاپن، آلمان، روسیه، هند در رتبهی 7 این ردهبندی قرار داشت.6
[*] قدرت نرم (عمق راهبردی)
نشریهی هافینگتونپست در گزارشی مینویسد که «قدرت ایران تنها در قدرت سخت این کشور نیست؛ آن چیزیکه باعث رشد حضور ایران در منطقه شده است همان قدرت نرم این کشور است. جمهوری اسلامی در حالی تشکیل شد که تقریباً هیچ متحدی در منطقه نداشت؛ اما ایران توانست با کمترین هزینهای در کشورهای عراق، سوریه، لبنان و دیگر مناطق منطقه نفوذ پیدا کند و با این روند، بدون شک نفوذ ایران طی 10 تا 20 سال آینده در منطقه افزایش خواهد یافت». در ادامهی این گزارش آمده است: «قدرت نرم ایران تنها تکنولوژیک نیست بلکه ایدئولوژیک هم هست و با کمک اهداف مشترکی همچون مخالفت با آمریکا و اسرائیل توانسته است متحدانِ قویای در منطقه پیدا کند».7
در بخشی از گزارش مرکز مطالعات راهبردی و بین الملل نیز «قدرت بسیج منطقهای ایران» از مهمترین ابزارهای بازدارندگی ایران برای دفاع از جهان اسلام در برابر نفوذ بیگانگان عنوان شده است: «سپاه پاسداران به بسیجِ گستردهی نیروهای نظامی در سوریه (نیروهای دفاع ملی) و عراق (نیروهای بسیج مردمی) کمک کرده است. این نیروها هم برای مبارزه با نیروهای معارض عراق و سوریه است و هم برای بیان این مسئله که قدرتهای خارجی بایستی از این کشورها دور بمانند.» در ادامهی این گزارش آمده است: «ایران محور مقاومت را تبدیل به یک ارتشِ مقاومتِ منطقهای کرده است.»8
شبکهی العربیهی عربستان حضور 4میلیون شیعه به رهبری شیخ زکزاکی را در نیجریه، که تأمینکنندهی اصلی نفت خام اروپا و کانادا است، از دستاوردهای قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در آفریقا میداند.9 سایت E-International Relations نیز در مقالهای در سال 2016 مینویسد: «ایران همواره با قدرت سخت شناخته شده است، اما چه دوست داشته باشید چه نه، ایران با کمک قدرت هوشمند (ترکیبی از قدرت سخت و نرم)، به صورت تدریجی اما مداوم در حال دست یافتن به موقعیت فوقالعادهای در خاورمیانه است».
[*] قدرت علمی
نشریهی انگلیسی «یونیورسیتی ورلد نیوز» در گزارش سال 2016 خود در مورد تولید رشد علمی در قارهی آسیا، ایران را در صدر رتبهبندی رشد علم معرفی کرد و نوشت: «ایران کشوری متمدن است که در دو دههی گذشته پیشرفتهای چشمگیری را در زمینههای علم و آموزش تجربه کرده است». انکتاد10 (کنفرانس تجارت و توسعهی سازمان ملل) نیز در سال 2016 اعلام کرد «ایران از دههی 1990 میلادی، پیشرفتهای چشمگیری در حوزهی آموزش عالی و فناوری داشته است؛ میزان تولیدات علمی ایران در جهان از هفتصدم درصد در سال 1996 به یکونیم درصد در سال 2015 میلادی رسیده است؛ در منطقه نیز، سهم ایران از تولیدات علمی از 3ونیم درصد سال 1996 به 28/6 درصد در سال 2015 رسیده است.11
روزنامه جروزالم پست رژیم صهیونیستی نیز با اقرار به رشد علمی ایران نوشته است: «تعداد دانشگاهها و دانشجویان ایرانی از زمان انقلاب اسلامی تاکنون بیش از 20 برابر شده است؛ رشد حضور در رشتههای فنی-مهندسی در ایران بسیار قابلتوجه بوده است؛ ایران بر اساس اعلام سایت تامسون رویترز12 سریعترین رشد تولید علم را در جهان دارد.» این روزنامه در مورد تأثیرات تحریم بر رشد علمی ایران مینویسد: «اتفاقاً اِعمال تحریمهای اقتصادی بر ایران عامل اصلی و مهم در رشد علمی ایران بوده است.» در ادامهی این گزارش نیز آمده است «بر اساس اعلام یونسکو، تحریمهای اِعمالشده بر ایران باعث سرعت بخشیدن به تغییر اقتصادِ منبع بنیان به اقتصادِ دانشبنیان شده است».13
[*] قدرت اقتصادی
در زمینهی قدرت اقتصادی ایران نیز حجم زیادی از اظهارنظرها و بحثهای کارشناسی توسط مراکز فکری و رسانهای غرب تهیه شده است. برای مثال، مرکز «وودرو ویلسون» در گزارشی به وضعیت اقتصادی ایران بعد از انقلاب اسلامی پرداخته است: «آمارها نشاندهندهی سرمایهگذاری گسترده جمهوری اسلامی در زیرساختهای کشور (مانند بزرگراهها، راهآهن، راههای روستایی، سد و بنادر) است؛ بهبود وسایل ارتباطی (رادیو، تلویزیون، تلفن همراه و اینترنت)، توسعهی خطوط گازی به صدها شهر، خودکفایی در برخی محصولات کشاورزی، افزایش تولید برق و برقرسانی به روستاها، توسعه و افزایش تولید و صادرات محصولات، خودکفایی در ساخت وسایل دفاعی مانند تانک، کشتی، هواپیما، موشک و توانمندیهای نظامی و دسترسی عمومی به آب سالم و بهداشتی ازجمله دستاوردهای اقتصادی ایران بعد از انقلاب است. ایران دستاوردهای چشمگیری را در حوزه آموزش، باسوادی، تولید علم و المپیادهای علمی داشته است. شاخصهای بهداشتی ایران نیز بهبود قابلتوجهی داشته است.»14
سایت «تروث اوت»15 به رشد دو برابری شاخصهای انسانی در ایران نسبت به میانگین جهانی آن اشاره کرده و مینویسد: «سیاستهای ایران برای بهبود شاخصهای توسعهی انسانی مناسب و قابلتوجه بوده است. میزان دسترسی مناطق محروم ایران به برق از 37درصد در سال 1984 به 94درصد در سال 2004 رسیده است؛ در مورد آبلولهکشی نیز در همین بازهی زمانی، این میزان از 31درصد به 79درصد افزایش یافته است که نشاندهندهی رشد قابلتوجه دسترسی مناطق محروم ایران به این خدمات اولیه بوده است. پیشرفت در حوزهی بهداشت و درمان نیز چشمگیر است؛ در دوران رژیم پهلوی این آمار اسفناک بود. با توسعهی چشمگیر خانههای بهداشت، در حال حاضر بیش از 85درصد جمعیت روستایی و جمعیت آسیبپذیر ایران به خدمات مراقبتهای اولیه رایگان دسترسی دارند.»16
سایت المانیتور در گزارشی به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، به دستاوردهای ایران بعد از انقلاب اسلامی پرداخت؛ «ایران بعد از انقلاب اسلامی در سال 1979 میلادی تاکنون گامهای قابلستایشی را در بسیاری از حوزهها به دست آورد است. از سال 1980 تا 2012، شاخص توسعهی انسانی که به بررسی طول عمر، دسترسی به آموزش و استانداردهای زندگی میپردازد، در ایران رشد 67درصدی را تجربه کرده است که این میزان دو برابر میانگین جهانی است؛ دسترسی به برق، آبلولهکشی، امید به زندگی، مرگومیر نوزادان و دسترسی به مراکز بهداشتی بهبود قابلتوجهی یافته است. نرخ سواد که در سال 1976 حدود 36درصد بود، به نرخ 99 درصد (برای سنین 15 تا 24 سال) رسیده است. ایران در چرخهی هستهای، نانوتکنولوژی، شیمی، پزشکی، علوم رایانه و ریاضی در بین کشورهای برتر جهان قرار دارد. ایران نهمین کشور در جهان است که برنامهی کامل فضایی را در اختیار دارد».17
نرخ باسوادی میان زنان سنین 15 تا 24 ایران
شبکه العربیهی عربستان نیز در گزارشی به وضعیت اقتصادی ایران میپردازد: «ایران با جمعیتی 80 میلیونی، تولید ناخالص داخلی 400 میلیارد دلاری و منابع گسترده نفت و گاز یکی از بزرگترین قدرتهای اقتصادی در منطقه است. بسیاری از جوانان ایران آموزشدیده و ماهر هستند که این مسئلهای بنیانی و مهم در رشد اقتصادی محسوب میشود. ایران پتانسیل زیادی در همهی بخشها به ویژه بخش خودرو، پتروشیمی و کالاهای مصرفی دارد. ایران با دارا بودن 7درصد منابع معدنی جهان به دنبال افزایش گستردهی تولید آلومینیوم، مس و فولاد است. بخش خودروی ایران که دومین بخش اقتصادی ایران بعد از انرژی است نیز پتانسیل زیادی برای تبدیلشدن به مرکز صادرات خودرو به کشورهای همسایه را دارد. ایران از نظر جغرافیایی نیز موقعیت راهبردی و کلیدیای برای انتقال کالا میان غرب و شرق جهان دارد.»
موفقیتهای مذکور، بخشی از موفقیتها و پیشرفتهای ایران طی دهههای اخیر است که حتی مخالفان ایران هم نتوانستهاند از اقرار آن چشمپوشی کنند. این البته ایدهآل و پایان کار نیست و کارهای نکردهی زیادی همچنان باقی است. اقداماتی که به تعبیر رهبر انقلاب، میبایست با مدیریت و همت انقلابی و جهادی انجام شود و مسیر راه پیموده شود.
پینوشتها:
1. http://hdr.undp.org/sites/all/themes/hdr_theme/country-notes/IRN.pdf
2. https://www.unicef.org/iran/media_4427.html
3.http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/113238/1/CCS_Islamic_Republic_Iran_2010_EN_14482.pdf?ua=1
4. https://www.csis.org/analysis/deterring-iran-after-nuclear-deal
5 http://www.defenddemocracy.org/media-hit/behnam-ben-taleblu-missing-the-point-on-irans-ballistic-missiles
6 https://www.the-american-interest.com/2016/01/26/the-eight-great-powers-of-2016-iran-joins-the-club/
7 http://www.huffingtonpost.com/majid-rafizadeh/how-iran-dominates-the-mi_b_10089658.html
8 https://www.csis.org/analysis/deterring-iran-after-nuclear-deal
9. https://english.alarabiya.net/en/2016/10/11/Sheikh-Zakzaky-the-face-of-a-dangerous-Iranian-design-in-Africa.html
10. UNCTAD
11. http://unctad.org/en/PublicationsLibrary/dtlstict2016d3_summary_en.pdf
12. Thomson-Reuters
13. http://www.jpost.com/Jerusalem-Report/Will-Iran-win-the-technology-war-435827
14. https://www.wilsoncenter.org/sites/default/files/JahangirAmuzegarFinal.pdf
15. truth-out
16. http://www.truth-out.org/news/item/22118-fruits-of-irans-revolution
17. http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2015/02/iran-revolution-anniversary-islamic-republic-education.html
نویسنده:
ابوالفضل بابایی
پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتاللهالعظمی سیدعلی خامنهای (مدظلهالعالی)
منبع: جام نیوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.jamnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۵۴۵۷۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
یک جنگ سرد جدید؟ جنگ جهانی سوم؟ / چگونه می توانیم در این «عصر سردرگمی» حرکت کنیم؟
فرارو- تیموتی گارتون اش، مورخ، نویسنده و مفسر بریتانیایی است. او استاد مطالعات اروپایی در دانشگاه آکسفورد است. بخش عمدهای از آثار "تیموتی گارتون اش" مربوط به اواخر تاریخ مدرن و معاصر اروپای مرکزی و شرقی بوده است. او در مورد رژیمهای کمونیستی سابق آن منطقه، تجربه آنها با پلیس مخفی، انقلابها در سال ۱۹۸۹ میلادی و تبدیل دولتهای بلوک شرق سابق به کشورهای عضو اتحادیه اروپا مطالبی را نوشته است. "تیموتی گارتون اش" نقش اروپا و چالش ترکیب آزادی و تنوع را به ویژه در رابطه با گفتار آزاد مورد بررسی قرار داده است. کتابهای متعددی از او به زبان فارسی ترجمه و چاپ شده اند از جمله کتاب "ما مردم" با ترجمه "فروغ پوریاوری" توسط "نشر ثالث" و "پرونده" با ترجمه "صبا نوروزی" توسط "نشر کتاب پارسه".
به گزارش فرارو به نقل از گاردین، در دوره کنونی چند بحرانی سیارهای ما سعی میکنیم با نگاه به گذشته به اهداف خود دست یابیم. آیا آن طور که گرابین نیبلت، رئیس سابق اندیشکده چتم هاوس در کتاب تازه اش اشاره میکند ما احتمالا در جنگ سرد تازهای قرار داریم؟ آیا این وضعیت همان گونه که "نایل فرگوسن" مورخ استدلال کرده ما را به آستانه جنگ جهانی سوم سوق خواهد داد؟ یا آن گونه که من گاهی اوقات به آن اشاره کرده ام آیا جهان در حال اغاز وضعیتی شبیه به اروپای اواخر قرن نوزدهم متشکل از امپراتوریهای رقیب و قدرتهای بزرگ است؟
راه دیگری برای تلاش به منظور قرار دادن دردسرهای مان در شکل تاریخی قابل درک آن است که آنها را به مثابه "عصر ... " نامگذاری کنیم و واژگانی که جای آن سه نقطه را میگیرند نشان دهنده موازی بودن شرایط یا تضاد شدید وضعیت فعلی با عصر پیشین باشند. از این روست که "فرید زکریا" استاد روابط خارجی و مفسر در شبکه خبری "سی ان ان" در تازهترین کتاب خود اشاره میکند ما در "عصر جدیدی از انقلاب ها" قرار داریم بدان معنا که میتوانیم چیزهایی از انقلابهای فرانسه، صنعتی و آمریکا بیاموزیم یا آن گونه که "گیدئون راچمن" مفسر حوزه روابط خارجی در "فایننشال تایمز" میگوید در عصر "مرد قوی" به سر میبریم؟ "مارک لئونارد" رئیس شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا میگوید: "نه، عصر فعلی "عصر فقدان صلح" است، زیرا ارتباط باعث بروز تعارض میشود".
با این وجود، اگر بخواهیم درباره عصر حاضر صحبت کنیم مطمئنا میتوان گفت "عصر هوش مصنوعی" است اصطلاحی که عنوان کتابی است که توسط "هنری کیسینجر" خبره عرصه روابط خارجی نوشته شده بود یا شاید بتوان گفت عصر حاضر همان گونه که "برونو ماکائس" ستون نویس حوزه روابط بین الملل در شماره اخیر نشریه "نیواستیتسمن" استدلال کرده "عصر خطر" است. اگر عنوان "عصر .. " را در کادر جستجو در وب سایت نشریه "فارن افرز" تایپ کنید دسته دیگری از عناوین رقیب عناوین پیشتر ذکر شده را مشاهده خواهید کرد از جمله "عصر بی اخلاقی"، "عصر ناامنی انرژی"، "عصر معافیت از مجازات"، "عصر نخست امریکا" "عصر فاجعه آب و هوایی" و موارد دیگر.
شاید این صرفا "عصر هیاهو" باشد که در آن ناشران کتاب و ویراستاران رسانهها و نویسندگان را بی وقفه به سمت اطلاق عناوین و پسوندهای بزرگ و ساده انگارانه سوق میدهد تا باعث افزایش فروش کتب و یا افزایش امار مخاطب و بازدید کننده یک مقاله در بازار شلوغ ایدهها شود.
با این وجود، جدای از شوخی بسیار مهم است که سعی کنیم از تاریخ درس بیاموزیم چرا که ما قطعا چیزی جز گذشته نداریم. ترفند لازم برای این کار آن است که بدانید چگونه گذشته را بخوانید. ابتدا باید ترکیبی از قدیمی و جدید و مشابه و متفاوت را شناسایی کنید. همان طور که "آنتونی بلینکن" وزیر امور خارجه ایالات متحده در سفر اخیر خود به پکن اظهار داشت رابطه بین ایالات متحده و چین تنها دو ابر قدرت فعلی جهان به وضوح یکی از "پرپیامدترین روابط جهان" است. همانند دوران جنگ سرد، آن دو ابرقدرت در یک رقابت استراتژیک جهانی، چند بعدی، متمایل به رنگ و بوی ایدئولوژیک و بلند مدت هستند.
با این وجود، همان گونه که نیبلت در ابتدای کتاب اش به درستی بیان میکند: "جنگ سرد جدید هیچ شباهتی به جنگ سرد پیشین نخواهد داشت". او دو تفاوت بزرگ را در این باره مشخص میسازد: درجه یکپارچگی اقتصادی بین دو کشور به قدری افزایش یافته که باعث شده کارشناسان درباره "شیمی روابط" صحبت کنند. همزمان یک واقعیت که شاید از شدت رقابت دوگانه بکاهد آن است که بسیاری از قدرتهای بزرگ و متوسط دیگر مانند روسیه، هند، ژاپن، ترکیه، عربستان سعودی و برزیل نیز وجود دارند.
نکته نخست به وضوح قابل توجه است، اما لزوما از داغ شدن جنگ سرد جلوگیری نخواهد کرد. "نورمن آنجل" روزنامه نگار درست چند سال پیش از آغاز جنگ جهانی اول کتابی تاثیرگذار تحت عنوان "توهم بزرگ" را نوشته بود. او استدلال کرد که درجه وابستگی متقابل اقتصادی بین قدرتهای بزرگ اروپایی بدان معناست که احتمال وقوع یک جنگ بزرگ بین دولتی بسیار بعید به نظر میرسد و در صورت وقوع نیز نمیتواند طولانی مدت باشد. با این وجود، آن چه در عمل رخ داد آن بود که فرضیه شخص آنجل به توهم بزرگ تبدیل شد!
تفاوت دوم ذکر شده توسط نیبلت به نظر من قانع کننده است. گاهی اوقات قدرتهای دیگر که از آنها تحت عنوان "غیر متعهدهای نوین" یاد میشود اصطلاح دیگری که بخش نخست آن برگرفته از دوره جنگ سرد است بسیار قدرتمندتر و ثروتمندتر از کشورهای غیر متعهد پیش از سال ۱۹۸۹ میلادی هستند. همان گونه که در مورد جنگ اوکراین مشاهده میکنیم روابط روسیه با کشورهایی مانند چین و هند به اقتصاد روسیه این امکان را میدهد تا از فشار تحمیل شده از سوی غرب جان سالم به در ببرد.
در تلاشی دیگر برای اطلاق یک برچسب کلی به "عصر سردرگمی" فعلی "ایوان کراستف" پژوهشگر علوم سیاسی، مارک لئونارد و من اشاره کرده ایم که عصر حاضر "عصر اتحادهای معامله ای" ست بدان معنا که در آن قدرتهای بزرگ و متوسط غیر غربی اتحادهای معاملهای برقرار میکنند و گاهی در همسویی همزمان با شرکای مختلف در ابعاد مختلف قدرت پیدا میکنند. برای مثال، آنان رابطه اقتصادی عمده با چین و یک رابطه امنیتی با ایالات متحده را با یکدیگر ترکیب میکنند.
تحلیل ما در تضاد با تحلیل مبتنی بر طرح ایده "محور اقتدارگرایی" متشکل از روسیه، چین و کره شمالی است. آنجا واژه "محور" به چیزی شبیه اتحاد زمان جنگ اشاره دارد به چیزی شبیه "محور شرارت" مطرح شده از سوی "جورج دابلیو بوشگ رئیس جمهور اسبق ایالات متحده و هم چنین تداعی گر "نیروهای محور" یا "متحدین" متشکل از آلمان نازی، ایتالیای فاشیست و ژاپن امپراتوری در جنگ جهانی دوم میباشد. فرگوسن در اوایل سال جاری در "دیلی میل" نوشته بود: "و اکنون مشابه دهه ۱۹۳۰ میلادی یک محور اقتدارگرای تهدیدآمیز پدید آمده است".
یادگیری از گذشته هم چنین شامل دیدن تعامل بین ساختارها و فرآیندهای عمیق از یک سو و اراده جمعی و رهبری فردی از سوی دیگر است.
عصر ما نمونههای مهمی از هر دو نوع نیروی تاریخی را ارائه میدهد. روشی که در آن انباشت اثرات ناخواسته فعالیتهای انسانی به طور خطرناکی محیط طبیعی ما را متحول میکند از طریق گرمایش جهانی، کاهش تنوع زیستی و کمبود منابع یکی از این تغییرات ساختاری عمیق است. از این روست که اصطلاح "عصر آنتروپوسن"* مطرح میشود.
توسعه شتابان فناوری از جمله هوش مصنوعی یکی دیگر از تغییرات ساختاری است. کیسینجر استدلال کرد که کاربردهای نظامی غیرقابل پیش بینی ذاتی هوش مصنوعی ممکن است در نهایت حتی حداقل ثبات استراتژیک بازدارندگی هستهای بین ایالات متحده، چین و روسیه را نیز تضعیف کند. اگر نسبت به این موضع تردید دارید که احتمالات و انتخابهای فردی انسان نیز اهمیت دارند.
اکنون به آخرین و مهمترین نکته میرسم. ناهنجاری تفسیریای که من شناسایی کردم خود نشانه این واقعیت است که ما در دوره جدیدی از تاریخ اروپا و جهان قرار داریم که همه به دنبال عوامل جدید هستند. پس از جنگ (پس از ۱۹۴۵) دوره به اصطلاح "پسا دیوار" دنبال شد، اما آن دوره صرفا از ۹ نوامبر ۱۹۸۹ (سقوط دیوار برلین) تا ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ (حمله روسیه به اوکراین) به طول انجامید.
در تاریخ همانند داستان عاشقانه "آغاز" اهمیت دارد. آن چه در پنج سال پس از ۱۹۴۵ میلادی رخ داد نظم بین المللی را برای چهار دهه پس از آن شکل داد و از برخی جنبهها نهادهایی را به وجود آورد که تا به امروز پابرچا هستند از جمله سازمان ملل متحد. بنابراین، کاری که ما اکنون انجام میدهیم برای مثال در مورد حمایت از اوکراین برای برنده شدن در جنگ و یا در مقابل سناریوی اجازه دادن به شکست خوردن اوکراین در جنگ در تعیین ویژگی و کاراکتر دوره جدید از اهمیت شایان توجهی برخوردار خواهد بود. مهمترین درس تاریخ آن است که ساختن آن برعهده ماست.
*عصر "آنتروپوسن" یک واحد غیر رسمی زمان در حوزه زمین شناسی است که برای توصیف آخرین دوره در تاریخ زمین مورد استفاده قرار میگیرد. این مفهوم به معنای زمانی است که فعالیتهای انسان تغییرات قابل توجهی بر آب، هوا و اکوسیستم سیاره وارد میسازد.