به نقل از «ایسنا»

زنان عشایر احساس خود را در شیرکی پیچ فرش می کنند

تاریخ انتشار: ۳۱ تیر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۱۱۱۷۱۲

منطقه سماق آذربایجان و سیرجان کرمان مبدا اصلی گلیم پیچ ها هستند، اما سابقه گلیم پیچ در استان کرمان را باید در سابقه حضور ایلات و عشایری که در زمینه قالی و گلیم عشایری که در استان کرمان فعالیت می کردند، جستجو کنیم.

به گزارش ایسنا، آنچه که مشخص است، بافت وسیرجان از نظر موقعیت خاص جغرافیایی و اقلیمی در زمینه پرورشگاه عشایر مطرح بوده است و بیشترین صنایع‌دستی استان کرمان در این مناطق است، البته شهرستان‌های دیگر استان نیز در تداوم زندگی عشایری نقش‌آفرین هستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

شیرکی‌پیچ نام نوعی گلیم است که به دو دسته سوزنی و گلیم قالی تقسیم می‌شود، این گلیم در نوع خود منحصربه‌ فرد و متفاوت است، گلیم شیرکی پیچ در گذشته صرفاً به صورت گلیم بافته می‌شده‌ است اما امروزه به شکل ترکیبی از گلیم و قالی بافته می‌شود، شایان ذکر است که بافت گلیم شیرکی پیچ کاملاً زنانه است.

در این نوع گلیم برخلاف انواع دیگر گلیم که در آن‌ها پود باعث شکل‌گیری محصول می‌شود، پود نقشی در بافت ندارد و فقط تارها را به یکدیگر متصل می‌کند و باعث استحکام درگیری نخ خامه با تارها می‌شود.

شیرکی پیچ در کتاب لغتنامه دهخدا به عنوان رو انداز برای اسب معنی شده است.

احساس نقشه شیرکی پیچ است

گلیم شیرکی پیچ یک دست‌بافته ذهنی است و نمادها و نقش‌های گلیم شیرکی پیچ از زندگی اطراف گرفته شده است و در گذشته بدون هیچ نقشه‌ای آن را می‌بافتند اما بعدها برای خود نقشه ایجاد کردند و امروز نقوش شیرکی پیچ بسیار گسترده و متنوع است و این تنوع نقوش شاید به‌علت تجارت دستباف‌های استان کرمان به سایر نقاط باشد.

گلیم شیرکی یک تابلو مجسم از احساس، ذوق، علاقه و بینش بافنده آن است و به گلیم شیرکی پیچ باید با دید یک شاهکار به آن نگریست، شاهکاری که شاید علم در آن نباشد، اما دنیایی از خلاقیت و رنگ در آن خودنمایی می‌کند.

هم‌چنین طرح‌های گلیم شیرکی پیچ متأثر از اتفاقات و احساس بافنده نیز بوده است و به این علت نقش گلیم شیرکی پیچ تأثیرگذار است، به گونه‌ای که احساس بافنده را به تماشاگر منتقل می‌کند و یکی دیگر از علل محبوبیت این صنایع‌دستی در جهان شده است.

ضمن آن‌که خاطرات، فراز و نشیب‌های زندگی زن عشایری را می‌توان در بافت گلیم شیرکی پیچ مشاهده کنیم، حتی می‌توان سیر تاریخی سن بافنده این گلیم را در نقوش و رنگ‌های آن مشاهده کنیم، به طوری‌که براساس پژوهش‌ها هر چه سن بافنده بیشتر می‌شود، رنگ‌های بافت این گلیم به سمت تیرگی بیشتری می‌رود و در سنین جوانی رنگ‌ها شادتر هستند و این نشان‌دهنده تأثیرات محیط و روحیات زنان عشایر بر نقوش این شاهکار هنری است.

انواع نقش‌های شیرکی پیچ

نقوش این گلیم بنا بر امکانات و طریقه بافت خاص خود گاهاً از حالت هندسی فراتر رفته و تقریباً نیم گردان می‌شوند. معمولاً تقارن در نقوش وجود دارد اما در مواردی هم هماهنگی و توازن از نقوش غیر متقارن بدست می‌آید و حاشیه‌ها اغلب زنجیره‌ای و مرکب از یک شکل هندسی مکرراند که بین دو خط موازی(آبدوزی) قرار می‌گیرند که آن‌ها را حاشیه چرخی نیز می‌نامند، در گل‌های متن(کشمیری، موسی خانی، سماوری، حشمتی، گلدانی و درختی) مشهورترند، قابل ذکر است که این گلیم با ترنج وسط کمتر دیده می‌شود و نقش‌های رایج دیگر آن عبارتند از قارا، لاله عباسی، گل کرمانی و جفت گل است.

نقش‌های این گلیم هر کدام نمادی از یک موضوعی است بطور مثال نقش طاووس نماد خوش یمنی و برکت، نقش تفنگ نماد شجاعت و شهامت ایل‌های و ... است.

رنگرزی شیرکی پیچ

در گذشته جامعه عشایری در کنار بافندگی گلیم شیرکی پیچ کار رنگرزی آن را نیز با مواد طبیعی انجام می‌دادند، اما امروز متأسفانه به‌علت عدم رنگرزهای سنتی، رنگرزی گلیم شیرکی پیچ به صورت صنعتی و شیمیایی انجام می‌شود، اما هنوز برخی به‌صورت سنتی رنگرزی انجام می‌دهند.

بازارهای جهانی با آغوش باز از شیرکی پیچ استقبال می‌کنند

گلیم شیرکی پیچ سیر تکاملی پیدا کرده و با قالی بافی توأم می‌شود که اکنون به نام گلیم فرش مشهور شده است و این گلیم فرش‌ها یک نوع شیرکی پیچ می‌باشند که نوع اعلی شیرکی پیچ در دنیاست.

خلاقیت بافندگان سیرجانی و بافتی به‌صورت یک شیوه مستقل مطرح کرده‌اند و در کمتر از 4 دهه گذشته در بازارهای جهانی ارایه کرده‌اند و اکنون گلیم شیرکی پیچ به‌عنوان سفیر فرهنگی شهرستان‌های بافت و سیرجان در میان هنر دوستان دنیا وجود دارد و علاقمندان فراوانی را به خود جلب کرده است.

بطوری‌که خلاقیت و جذابیت شیرکی پیچ برای جامعه خارج از ایران زیاد است و این گلیم به کشورهای اروپایی و عربی صادر می شود، به گونه ای که میزان جذابیت این گلیم در حدی است که اروپاییان و آمریکایی ها مدت ها محو تماشای این گلیم می شوند و بیشترین آمار خرید و فروش گلیم کشور مربوط به گلیم شیرکی پیچ است.

این گلیم خوش نقش و نگار که ازآن برای تولید کیف، تابلو، رویه صندلـی و چیزهای دیگر استفـاده می‌شود در سالیان گذشته بخشی از صادرات غیرنفتی کشور را تشکیل می‌داد و در بازار برخی کشورها مشتریان خاص خود را داشت.

بزرگ‌ترین گلیم شیرکی‌پیچ و پته جهان در خردادماه ۹۰ با ابعاد ۶٫۳۰ در ۱۰ متر توسط 1000 قالی‌باف کرمانی تهیه و به‌منظور نمایش در نمایشگاه بین‌المللی صنایع‌دستی به نمایش گذاشته شد.

سیرجان، نامزد شهر جهانی گلیم شده است

در اواخر سال 94 پیشنهاد جهانی شدن شهرستان سیرجان به‌عنوان شهر جهانی گلیم از طرف کرمان به کشور پیشنهاد داده شد و اکنون ناظران و داوران بین‌المللی شورای جهانی صنایع‌دستی به‌منظور ارزیابی پروژه جهانی شدن سیرجان به‌عنوان شهر جهانی گلیم به کرمان سفر کرده‌اند.

این ارزیابان شورای جهانی صنایع‌دستی در این سفر موضوعاتی چون آموزش، تولید و تجارت گلیم شیریکی پیچ سیرجان را مورد بررسی قرار می‌دهند.

گزارش از «سارا سلطانی» خبرنگار ایسنای منطقه کویر

انتهای پیام

منبع: ایسنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۱۱۱۷۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

این سالاد پروتئینی خوشمزه با سس پستو را از دست ندهید

فراروـ  سالاد‌ها همیشه محبوب‌اند! از پیش غذا گرفته تا مزه کنار غذا همیشه پای سالاد در میان است. اصلا وقتی روی میز یا سفره سالاد نباشد، انگار سفره یک چیز اساسی کم دارد. سالاد‌ها انقدر متنوع و هیجان انگیز و رنگارنگ هستند که تمامی ندارند. مثلا در رستوران‌ها معمولا یک میز مخصوص فقط به سالاد اختصاص دارد که هرکدامشان انگار دارند به شما چشمک می‌زنند. سالاد‌ها در اصل به عنوان پیش غذا سرو می‌شوند، اما بعضی وقت‌ها انقدر چیز‌های خوشمزه و مقوی داخلشان هست که برای خودشان یک پا غذای اصلی به حساب می‌آیند. مثلا اگر سالاد سزار را تنها بخورید، آنقدر سیر می‌شوید که جا برای غذا نمی‌ماند، حالا سالاد ماکارانی که جای خودش را دارد. سالاد‌ها با انواع سبزیجات مثل خیار، گوجه، انواع کلم، کاهو، هویج، خیارشور، زیتون، تخم مرغ، سیب زمینی، فلفل دلمه‌ای، مرغ، قارچ و... تهیه می‌شوند و هرکدام سس‌های مخصوص به خود را دارند. سالاد پروتئینی یکی از انواع سالاد‌های سرد است که از ترکیب فیله مرغ با پاستا، کاهو، گوجه و سس پستو تهیه می‌شود و طعم بی‌نظیری دارد. این سالاد همچنین بسیار کم کالری و سالم است و اگر ورزشکار هستید یا رژیم غذایی دارید، می‌توانید با خیال راحت این سالاد را جایگزین وعده غذایی کنید. در ادامه این مطلب با طرز تهیه این سالاد پروتئینی خوشمزه همراه ما باشید.

مواد لازم

کاهوی خرد شده: ۱ لیوان
سینه یا فیله مرغ خرد شده: ۲۰۰ گرم
پاستا: ۱ لیوان
گوجه گیلاسی: ۱۰ عدد
پیازچه: ۳ شاخه
پنیر پارمزان: به میزان دلخواه
لیمو ترش: ۱ عدد
روغن زیتون: ۱ قاشق غذاخوری
نمک، فلفل سیاه و پودر رزماری و پودر سیر: به میزان لازم
مواد لازم برای تهیه سس پستو
برگ ریحان تازه: ۲ لیوان
سیر: ۲ حبه
روغن زیتون: ۲ قاشق غذاخوری
بادام زمینی: ۳ قاشق غذاخوری
پنیر پارمزان: نصف لیوان
نمک: به میزان لازم

طرز تهیه

برای درست کردن این سالاد خوشمزه ابتدا تکه‌های مرغ را با روغن زیتون، نمک، فلفل سیاه، کمی رزماری و پودر سیر مخلوط کنید و خوب هم بزنید و ۱ ساعت کنار بگذارید تا طعم‌دار شود. بعد از این مدت زمان تکه‌های مرغ را داخل یک ماهی تابه بریزید و روی حرارت کم اجاق گاز بگذارید تا مرغ کم کم آب بیندازد و بپزد. می‌توانید از دستگاه گریل هم برای گریل کردن مرغ استفاده کنید.

در مرحله بعد پاستا را بجوشانید و وقتی نرم شد، آبکش کنید. کاهوی خرد شده را همراه با پاستای آبکش شده داخل یک کاسه بریزید، سپس گوجه گیلاسی خرد شده را همراه با پیازچه خرد شده و پنیر موزارلا به مواد بالا اضافه کنید. برای تهیه سس پستو ابتدا برگ ریحان، سیر، بادام زمینی، پنیر پارمزان، روغن زیتون و نمک را داخل مخلوط‌کن یا غذاساز بریزید؛ سپس به مدت ۱ دقیقه بزنید تا همه مواد کاملا با هم ترکیب شوند و به یک سس غلیظ تبدیل شود. حالا سس پستو را همراه با آب لیمو ترش به مواد سالاد اضافه کنید و مواد را خوب هم بزنید تا مزه‌ها با هم مخلوط شوند. سالاد پروتئینی خوشمزه شما در این مرحله آماده سرو است، نوش جان.

نکات مهم

۱ ـ پنیر پارمسان یکی از محبوب‌ترین انواع پنیر‌های ایتالیایی است که به صورت رنده شده، پودر شده، تکه‌ای و ورقه‌ای در بازار موجود است. پارمسان نوعی پنیر زرد کم رنگ است که بافت سستی دارد و فرآوری آن زمان بسیار زیادی می‌برد. این پنیر سرشار از پروتئین است و هضم آسانی دارد. پنیر پارمسان برای تهیه انواع پاستا، سس، سالاد و سوپ‌ها کاربرد دارد. تفاوتی که پارمسان با پنیر پیتزا‌های معمول دارد، در نوع به عمل آوردن آن‌هاست. پنیر پیتزا باید حتما روی غذا پخته و آب شود؛ اما پنیر پارمسان نیازی به پخت و آب شدن ندارد و شما می‌توانید پودر یا رنده شده آن را برای روی غذا استفاده کنید.

۲ ـ سعی کنید برای درست کردن هر نوع غذا و سالاد از روغن زیتون مرغوب استفاده کنید. روغن زیتون به دلیل ارزش غذایی بالایی که دارد، در رژیم غذایی بسیاری از افراد از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. اما از آنجا که قیمت روغن زیتون خالص بالاست، معمولاً در هنگام عرضه در بازار با روغن‌های معمولی مخلوط می‌شود. درنتیجه از کیفیت آن کاسته می‌شود؛ بنابراین کسانی که به دنبال خرید روغن زیتون هستند، اغلب می‌پرسند که چطور روغن زیتون اصل را تشخیص بدهیم. البته تشخیص خالص بودن روغن زیتون کار چندان ساده‌ای نیست. با این حال کارشناسان برای تشخیص روغن زیتون اصل سه روش را به شرح ذیل ارائه داده‌اند:
ـ برای انتخاب روغن مرغوب بهتر است که اول آن را ببویید. روغن زیتون خوب باید بوی میوه زیتون، سیب یا علف تازه بدهد که مربوط به نوع زیتون یا زمان برداشت آن است؛ بنابراین اگر بوی فلز احساس کردید، بدانید که روغن نامرغوب یا فاسد است.
ـ روش دوم برای تشخیص روغن زیتون اصل این است که آن را بچشید. اگر ۱ قاشق روغن زیتون را در دهان خود بریزید و در دهان بچرخانید و با استشمام هوا آن را فرو بدهید، باید بعد از چند لحظه در گلوی خود تلخی و تندی شدیدی احساس کنید. به نحوی که گلوی شما بسوزد. در بعضی موارد افراد به دلیل تندی بیش از حد روغن به سرفه می‌افتند. درست پس از ۱ دقیقه مزه تلخی و تندی از بین می‌رود و خوشمزه می‌شود. ضمن اینکه فرد با خوردن این روغن در دهان خود احساس چربی نمی‌کند. با خوردن روغن زیتون اصل در ابتدای زبان احساس شیرینی و در انتهای آن احساس تلخی و سوزش خواهید داشت.
ـ روش بعدی برای تشخیص روغن زیتون اصل رنگ آن است. رنگ روغن زیتون باید زرد مایل به سبز باشد. البته رنگ روغن زیتون معیار مناسبی برای تعیین کیفیت روغن نیست؛ زیرا به‌راحتی می‌توان در آن تقلب کرد.