به نقل از «دانا»

نیمی از استان های کشور درگیر کم آبی و بی آبی/ گرمای تابستان عطش جنوبی ها را نمایان ساخت

تاریخ انتشار: ۱ مرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۱۲۷۱۷۵

بروز گرمای بی سابقه این روزها در کشور زندگی مردم اکثر استان ها را با مشکل مواجه کرده است به گونه ای که حتی در برخی موارد موجب شده مردم از داشتن آب شرب نیز بی بهره باشند.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛فلات مرکزی ایران که روزی سرسبز و بیشه زار و درخت زار و جنگل بوده است، در دو دهه اخیر در یک روند تدریجی در حال تبدیل شدن به نمک زار و شوره زار و کویر است و رستنی ها به کوهپایه‌ها محدود شده اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این روند تخریبی در چند دهه اخیر شتاب بیشتری پیدا کرده است و بدون تردید، یکی از عمده‌ترین چالش‌های آینده کشور «بحران آب» است، معضلی که در دو دهه اخیر و به ویژه در این روزهای گرم تابستان در برخی استانها نمود بیشتری پیدا و زندگی مردم را دچار مشکل کرده است به نحوی که حتی در برخی شهرها آب شرب نیز با تانکر منتقل می شود.

در این گزارش سعی شده به استان هایی پرداخته شود که نسبت به دیگر شهرها بیشتر با این مشکل دست به گریبان هستند.

1- سیستان و بلوچستان:

*واقعیات مشکلات بی آبی در استان سیستان و بلوجستان چیست؟

معضل بی آبی در منطقه سیستان از اول فصل تابستان آغاز شده است به گونه ای که در برخی از روستاهای این منطقه آب به طور کل قطع گردیده و روستانشینان مجبورند بشکه های آب را از دیگر شهرها به روستا وارد کنند.

آب رسانی با تانکر یکی دیگر از راهکارهایی است که مسئولین در معدود روستاها بکار گرفته اند، تانکر های آبی که در یک وعده از روز به روستاها سر می زنند و بی شک نمی تواند جوابگو تامین آب شرب همه ی خانواده ها باشد.

بی آبی، معضل جدید در منطقه سیستان نیست، بلکه بیش از 10 سال است اکثر روستاهای استان سیستان و بلوچستان به این معضل دچار شده اند، چاره اندیشی مسئولین در رفع معضل آب شرب روستائیان نیز تا کنون به نتیجه نرسیده و قربانی این کم توجهی اکنون مرزداران جنوب شرق هستند.

خبر بی آبی هر روز از یک روستا به گوش می رسید، خود مسئولان هم پس از 10 سال هنوز نمی دانند مشکل از چیست و اگر هم می داند چرا تا کنون برای رفع این معضل چاره اندیشی نکرده اند.

* تابش گرمای بی آبی بر سرزمین نیمروز

بخشی از ساکنان حاشیه دریاچه هامون و صیادان منطقه از این شرایط این گونه گلایه مندند: « تالاب هامون به گورستان ماهی ها تبدیل شده است. تا کی باید شاهد مرگ ماهی ها و جان سپردن مردم به دلیل ابتلا به بیماری های ناشی از ریزگردها باشیم. مسولان کی می خواهند از خواب غفلت بیدار شوند و به داد مردم مظلوم این دیار برسند.

این در حالی است که عدم مدیریت مسئولان در چند سال اخیر باعث شده تا اکثر روستاهای سیستان و بلوچستان به ویژه روستاهای ایرندگان خاش، ریگ آباد خاش، لادیز میرجاوه، گوروک احمد آباد دلگان، روستاهای نیکشهر، چابهار ، گشت و غیره این روزها عطش بی آبی داشته باشند.

و حالا که رنج بی آبی، خشکسالی و تشنگی عرصه زندگی را بر مردم محروم و سخت کوش این منطقه تنگ کرده است، امیدواریم مسئولان چاره ای برای این مردم صبور بیاندیشند.

2-خوزستان:

* مشکل کمبود آب و قطعی برق خوزستانی ها در دمای هوای بیش از 60 درجه/ پیگیری ها در حد بروکراسی اداری باقی مانده است

یکی دیگر از استان های درگیر با مشکل کم آبی و گرد و غبارهای شدید استان خوزستان است با مردمی خونگرم و همیشه در صحنه، مردمانی که در دوران دفاع مقدس حماسه ها افریدند و مردانه در میدان حضور داشتند اما مردم این استان نیز گلایه هایی را نسبت معضل کم آبی و ریزگردها که رفته رفته در حال تبدیل به مسئله هر روز آن ها شده است دارند.

اهواز در چند سال اخیر قرار گرفتن در لیست‌های سیاه ِ آلوده ترین و گرم ترین شهرهای جهان را تجربه کرد، در کنار اینها اگر بالا رفتن حاشیه نشینی، آمار تکان دهنده بیکاری و در نهایت افزایش شدید گرما و ریزگردها را قرار دهیم خبر از آینده ای نه چندان خوب برای اهوازی‌ها می دهد.

چند روز قبل نیز روزنامه واشنگتن پست آمریکا با انتشار گزارشی در این باره نوشته است: شهر اهواز در لبه شکستن رکورد گرم ترین دمای جهان قرار دارد، اسکای نیوز عربی نیز با انتشار تصویری از ریزگردها در اهواز در خصوص افزایش شدید گرمای این شهر خبر داد.

این درحالی است که گفته می شود گرمای اخیر خوزستان تاکنون ۱۶ نفر را روانه بیمارستان ها کرده، آمار گرمازدگی بیشتر در شهرهای اهواز، مسجد سلیمان، دشت آزادگان و ایذه بوده است. شدت گرما در برخی استانها باعث شد تا دولت به برخی استانها از جمله خوزستان اختیار دهد تا تعطیلی ادارات را راس ساعت ۱۳ و ۳۰ دقیقه اعلام کند. با این حال همچنان بسیاری از صنایع استان خصوصا شهر اهواز که هزاران نفر در آنها مشغول به کار هستند زیر بار این تصویب نمی روند و کارگران مجبورند در شرایط بسیار سخت کار کنند، مسئولان نیز به نسبت شرایط تصمیماتی موقتی می گیرند، اما مدتهاست که میزان نارضایتی افکار عمومی تغییری نکرده است.

گرمای زیاد روزهای سختی را برای مردم اهواز رقم زده است، فعالان اجتماعی اما بر اتخاذ تصمیمات قاطع و جدی تری از سوی دولت تاکید می کنند. آنها می گویند شرایط زندگی در شهرهای گرم استان در فصل گرما نیاز مند برنامه ریزی های متفاوت برای مدیریت شهری است.

در همین رابطهنماینده مردم شادگان در مجلس گفته است؛ قطعی آب و برق برخی از روستاهای خوزستان که در این ایام بالاترین دما را تجربه می کنند باعث شده است تا مردم این شهرها و روستاها تابستان خود را به سختی بگذرانند؛ هنوز مردم در این منطقه به ویژه شادگان و روستاهای تابعه از مشکل کمبود آب وقطعی برق رنج می برند.

وی با بیان اینکه باید اقدامات جدی در این رابطه از سوی مسئولان انجام شود عنوان کرد: قراردادهایی را دولت برای انتقال آب به شهرستان های استان خوزستان با شرکتهای پیمانکار منعقد کرده است ولی این روند باید سرعت بیشتری به خود بگیرد و هرچه زودتر مشکلات مردم این استان رفع شود.

همچنین نماینده مردمرامهرمز در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اقدامات دولت برای تامین آب مناطق مختلف خوزستان گفت: دولت در اقدامی آب نهرها و چشمه های شهرستان های استان خوزستان را برای تامین آب مرکز استان استفاده می کند و این امر موجب شده است تا شهرستان های خوزستان با مشکل کمبود آب مواجه شوند؛ به عبارتی دیگر نگاه دولت تنها معطوف به مرکز استان است تا شهرستان های استان که با بحران کمبود آب مواجه هستند.

اقبال محمدیان در تشریح مخالفت خود با انتقال آب شهرستان ها به مرکز استان گفت: با توجه به این که آب رودخانه کارون برای تامین آب اهواز وجود دارد امروز می بینیم که دولت آب مورد نیاز برای شرب و کشاورزی اهواز را از شهرستان ها تامین میکند که این امر خیانت در حق مردم خوزستان است.

مدیرعامل آبفا خوزستان نیز با بیان اینکه 27 تیرماه رکورد مصرف آب در خوزستان شکسته شد، گفت: در این روز میزان مصرف آب به یک میلیون و 200 هزار لیتر رسید که حدوداً 10 درصد مصرف آب کل کشور است.

صادق حقیقی‌پور با بیان اینکه 71 درصد آب مصرفی خوزستان از آب‌های سطحی تأمین می‌شود، عنوان کرد: قیمت تمام شده آب برای شرکت‌های آب و فاضلاب 850 تومان است و در خوزستان این مبلغ به 1400 تومان می‌رسد. تعرفه آب استان خوزستان 60 درصد کل کشور است و به غیر از اهواز تعرفه آب 40 در سایر شهرهای استان 40 درصد ارزان‌تر از سایر نقاط کشور است.

مدیرعامل آبفا خوزستان به کیفیت پایین آب خوزستان در سخنرانی خود اشاره‌ای نکرد.

وی گفت: شهرهای جنوبی استان مانند آبادان، خرمشهر، شادگان و ماهشهر از آب‌های سطحی استفاده می‌کنند و در شهرهای شمالی نیز از آب‌های زیر زمینی استفاده می‌شود.

وی با بیان اینکه در شهرهای شمال شرقی استان با افت سطح آب خام مواجه هستیم، اظهار داشت: فرمانداران و بخشداران ایذه، باغملک، دهدز و قلعه تل بدانند که وضعیت آب در این مناطق به حالت بحرانی تبدیل شده است.

حقیقی پور بیان کرد: اکنون تقریباً هیچ شهری در استان خوزستان نداریم که مشکل آب نداشته باشد. یا شهرهای ما دچار مشکل ناپایداری کمی یا دچار ناپایداری کیفی هستند که شهرهای پایین‌دست استان دچار مشکل کیفی هستند و البته برخی شهرها مانند دزفول و اندیمشک نیز کیفیت آب‌شان خوب است.

3- اصفهان:

* ریزگردهای گاوخونی پایتخت را هم تهدید می کند/ شرین های حیاتی اصفهان در حال نابودی

استان اصفهان نیز یکی دیگر از استانهایی که امسال علاوه بر خشکسالی های چند سال اخیرش با پدیده ریزگردها و گرمای طاقت فرسا نیز روبه رو بوده است، اصفهان و به خصوص منطقه شرق آن امسال به مراتب با خشکسالی و کم آبی سخت تری مواجه بوده است.

تالاب گاوخونی یکی از تالاب های بین المللی در این منتطه است که خشک شدن آن زنگ خط را نه تنها برای اصفهان بلکه شهرهای اقماری و به خصوص پایتخت به صدا درآورده است.

خشک شدن تالاب گاوخونی، تهدید حرکت ماسه ها از تپه های ماسه ای کنار گاوخونی را به همراه دارد که به خاطر گاوخونی هم اکنون تثبیت مانده و در صورت نبود تالاب می توانند حرکت کنند و تهدیدی برای اصفهان به شمار می روند.

گاوخونی این خوان گسترده که 470 کیلومتر وسعت دارد دیگر چیزی در سفره اش نمانده است که ببخشد و خود منتظر معجزه ای برای زنده ماندن است. گاوخونی که روزی فقط بهرام گور به دامش گرفتار شده بود امروز می خواهد همه آدمها چه خوب و چه بد را گرفتار کند زیرا دیگر کاسه صبرش لبریز شده است.

همه کارشناسان در این چند مدت اذعان داشتند گاوخونی مستعد تولید ریز گرد سمی است، چیزی که از خودش به وجود نیاورده است بلکه ما آدم ها از زمانی که صنعتی شدیم، سموم کارخانه هایمان را به رودخانه سپردیم و رودخانه به تالاب سپرده است و امروز وقت آن شده است که تالاب قرض خود را پس دهد.

مدیر کل محیط زیست، در بازدید از تالاب گاوخونی، ابتدا به تشریح موقعیت تالاب پرداخت و اشاره کرد که تالاب گاوخونی یکی از تالاب های کشور بود که در تیرماه 1354 به ثبت جهانی رسید و جزء تالاب های بین المللی کنوانسیون رامسر محسوب می شود و تنها راه احیای تالاب، احیای زاینده رود است.

حمید ظهرابی افزود: با توجه به اینکه کشاورزی شرق اصفهان نیز به دلیل عدم آب تعطیل شده است خاک های حاصلخیز به سرعت در حال تبدیل شدن به کویر هستند که این خود بحران را تشدید می کند و این در حالی است که طبق مصوبه هیئت محترم وزیران حقابه زیست محیطی در اولویت دوم یعنی بعد از آب شرب قرار دارد ولی الان در اولویت آخر است.

گاوخونی فقط از مسئولان آبی می خواهد که قرن ها به آنها بخشیده است ولی امروز گلوی خودش با پساب و زهاب به زور، تر شده است. مسئولان امروز در گاوخونی نه به خاطر او بلکه به دلیل نفس های تنگ از گرد و غبار خشکی اش قدم گذاشتند که خدایی نکرده، مرگ گاوخونی طوفانی نشود و دامن میلیون ها آدم بیگناه را بگیرد.

نماینده مردم شاهین‌شهر، میمه و برخوار نیز اواخر فروردین ماه سال جاری در واکنش به وضعیتبحرانی ذخایر زیرزمینی که دشت برخوار را به دشت ممنوعه تبدیل کرده استدر صحن مجلس به چیت جیان وزیر نیرو تذکر شفاهی داد و خواست که هرچه زودتر با اقدام هایی جدی به دادکشاورزان برسد.

حسینعلی حاجی دلیگانی در خصوص مشکل کم آبی که گریبان کشاورزان و باغات و مزارع را گرفته گفت: یکی از مشکلات عمده کشاورزان منطقه شاهین شهر و برخوار بی توجهی شرکت آب منطقه ای اصفهان به مشکلات ناشی از کم آبی کشاورزان است که با وجود اینکه 80 میلیون متر مکعب آب خریداری کرده اند ولی بدلیل اینکه مقدار سهم خریداری شده را دریافت نکرده اند همچنان منتظر آب هستند.

4- هرمزگان:

هرمزگان همچنان بر مدار بی آبی/ گرمای تابستان عطش جنوبی ها را نمایان ساخت

استان هرمزگان نیز این روزها گرفتار سونامی بی آبی شده است، استانی که با وجود قرار گرفتن در کنار آب های نیلگون خلیج فارس و دریای عمان و برخورداری از کیلومترها مرز دریایی به دلیل خشک سالی های پی در پی در دوهه اخیر به عنوان استان خشکسال مطرح بوده است به گونه ای که۱۱شهر از این استان با بحران بی آبی دست و پنجه نرم می کنند و از یک هزار و ۷۳۰روستا در سراسر هرمزگان بیش از ۴۰۰ روستای آن فاقد تاسیسات آبرسانی هستند.

کاهش میزان بارندگی در سال های اخیر سبب شده است معیشت ساکنان استان های جنوبی بویژه مناطقی کهمحرومیت و عدم توسعه شهری گریبانگیر آنها شده را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. برخی از مناطق این خطه از جنوب کشور نه تنها از آب شرب سالم محروم هستند بلکه با گذشت چندین دهه همچنان محرومیت در آنها بیداد می کندبه گونه ای که مدت هاست دیگر توانی برای مقابله با کم آبی ندارند و از عمق جان به ستوه آمده اند و در این میان فقط نگاه ویژه مسئولین و متولیان امر آبرسانی می تواند بارقه امیدی در دلها و چشم های آنان روشن کنند چون دیگر کارشان از صبوری گذشته!

این روزها سد استقلال میناب روزگار خوشی ندارد و طبق اظهار نظر مسئولان آب استان حجم مفید آن به اتمام رسیده از سوی دیگر رداشت بی رویه از دشت میناب باعث بروز فروچاله ها در میناب شده که علاوه بر نابودی اراضی این شهرستان مناطق مسکونی را در معرض خطر بلعیده شدن یکباره در عمق زمین قرار داده است.

براساس اظهارات معاون نظارت بر بهره برداری شرکت آب و فاضلاب کشور نیاز آبی شهر بندرعباس ، بندر خمیر و صنایع غرب بندرعباس ، حدود سه هزار لیتر بر ثانیه است که این میزان با اعمال مدیریت فشار، توزیع و مصرف ، کاهش سهم صنایع و محدود کردن آن به مجتمع های مسکونی صنایع به دو هزار و ۴۰۰ لیتر بر ثانیه کاهش یافته است.

مدیرعامل آبفای هرمزگان نیز میزان تولید فعلی آب از سد استقلال، چاه های میناب و چاه های سد شمیل و نیان را حدود 2 هزار لیتر بر ثانیه برآورد کرد که براساس این آمارها با کمبود ۴۰۰ لیتر بر ثانیه آب مواجه هستیم.

آیت الله غلامعلی نعیم آبادی ، امام جمعه بندرعباس هم با ابراز گلایه از وضعیت کنونی آب شرب بندرعباس گفت: در روزهای اخیر وضعیت آب بندرعباس نامطلوب شده است، استاندار هرمزگان به جای آب معدنی از آب شهر بندرعباس در مقابل رئیس جمهور و وزرا قرار دهد تا بدانند مردم این شهر از چه آبی استفاده می کنند.

وی افزود: وقتی مسئولی به هرمزگان سفر می‌کند، آب متعفن بندرعباس را جلوی او بگذارید و اگر به استان نیامدند از این آب برایشان ببرید تا بخورند و بدانند مردم چه می‌کشند.

امام جمعه بندرعباس با اشاره به کم آبی در استان هرمزگان تصریح کرد:در حال حاضر برخی از نقاط استان در تامین آب دچار مضیقه هستند لذا دولت مکلف است مشکل آب شرب مردم را حل کند.

وی با بیان اینکه بی آبی در کنار دریا ننگ است، تاکید کرد:دولت قطعا و یقین مقصر اصلی بحران آب در هرمزگان است لذا مسئولان باید از خواب بیدار شوند و با مدیریت جمعی و مطالبه گری از دولت مشکل بی آبی را رفع کنند.

5- خراسان جنوبی:

* خراسان جنوبی در عطش آب شرب

آغاز فصل گرما و خشکسالی های چندین ساله در خراسان جنوبی و کمبود آب زندگی مردم روستاها و شهرستانهای خراسان جنوبی به ویژه در مناطق مرزی استان را به شکل بسیار زیادی تحت تاثیر قرار داده است.

آب این روزها در خراسان جنوبی نایاب تر از قبل شده است و مردم کویر نشین و محروم خراسان جنوبی را روز به روز عطش ناک تر می‌کند.

این در حالی است که بیش از 420 روستای خراسان جنوبی با تانکر آبرسانی سیار می‌شود و بیش از 19 درصد روستاهای استان با تنش آبی مواجه اند. کمبود آب در برخی روستاها که درسال جدید بیش از پیش با کم آبی مواجه شده اند احتمال این را دارد که تعداد روستاهای که آبرسانی سیار می‌شود را افزایش دهد.

خراسان جنوبی به دلیل کویری بودن، کاهش ریزش نزولات جوی در دهه های اخیر و حفر چاه های عمیق در دشت ها برای کشاورزی، قنات ها که ضامن تامین آب شرب مردم هستند را تحت تاثیر قرار داده و در واقع قناتها را با کمبود آب جدی رو به رو کرده است.

اگر وضعیت کمبود آب در روستاها بهبود پیدا نکند و قرار باشد که هر روز روستاهای یکی از شهرستانهای خراسان جنوبی با کاهش آب خوردن و آشامیدن مواجه شوند دیری نخواهد شد که مردم از روستاها به شهر مهاجرت کرده و روستاهای خراسان جنوبی خالی از سکنه شود.

اگر مردم از کمبود آب و بی آبی به شهر ها مهاجرت کنند جمعیت شهرها افزایش یافته و مشکلات مردم چند برابر خواهد شد اگر در روستاها فقط با کم آبی مواجه بودند با مهاجرت به شهر با مشکلات متعددی روبه رو خواهند بود.

باید مسئولان و متولیان امر قبل از اینکه مردم برای برطرف کردن مشکل آبی در روستاها اقدامی کنند که مشکلاتشان را بیشتر کند، مسئولان به فکر چاره باشند و برای رفع مشکلات کم آبی در روستاها قدمی بردارند.

مردم روستاهای دهک، ماهانی، هشتوکان و عرب خانه نهبندان مدتی است که با کمبود و قطعی آب مواجه هستند و این باعث شده است که در این روزهای گرم تابستان مردم شهرستان کویری نهبندان به سختی روزگار بگذرانند.

در روستای بهدان هم مردم از قطعی و کمبود آب گلایه دارند و خواستار رفع مشکل قطعی آب در این روستا شده اند.

ظاهرا دلیل اصلی کمبود آب در روستاهای شهرستانهای نهبندان، درمیان و سایر روستاهای که با کم آبی مواجه هستند، کم آبی مجتمع های آبرسانی است و هر بار از مسئولان پرسیده شده است ، دلیل کم آبی و قطعی های چند ساعته و حتی چند روزه را کم آبی مجتمع های آبرسانی ذکر می‌کنند.

علی اکبر بسکابادی،