به نقل از «ایکنا»

گزارشی از اولین روز دوره علمی پژوهشی «مفتاح»

تاریخ انتشار: ۷ شهریور ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۵۵۷۴۰۷

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، دوره علمی پژوهشی علوم انسانی اسلامی «مفتاح» با حضور اساتید برجسته در رشته‌های مختلف علوم انسانی و همچنین دانشجویان و طلاب منتخبی از سراسر کشور، به همت دبیرخانه دوره‌های آموزشی پژوهشی علوم انسانی اسلامی برگزار شد.
تعداد مخاطبین حاضر در این دوره بالغ بر ۳۰۰ نفر است که از میان هزار نفر ثبت‌نام کننده انتخاب شدند و در 7 رشته شامل اقتصاد، حقوق، سیاست، جامعه و فرهنگ، مدیریت، علوم تربیتی و روانشناسی و تاریخ و علوم تمدن اسلامی حضور دارند و در این بین مخاطبینی از سایر ملل اسلامی نیز حضور دارند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا اعرافی، مدیریت حوزه‌های علمیه سراسر کشور ضمن حضور در این دوره، درباره نسبت علوم اسلامی با علوم انسانی اسلامی و وحدت حوزه و دانشگاه به ایراد سخن پرداختند.

لبیک حوزه به مطالبات رهبری
اعرافی با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب در دیدار جمعی از طلاب تهران خاطرنشان کرد: حوزه با صدور بیانیه ای به ندای رهبری لبیک خواهد گفت. حتما با همه موانع، دست و پنجه نرم خواهد شد تا منویات و رهنمودهای ایشان به طور کامل تحقق یابند.
آیت الله اعرافی گفت: در سخنان ایشان چند نکته برجسته بود. یکی اینکه دربارۀ این که آیا عصر انقلاب پایان پذیرفته است چند مغالطه وجود دارد: 1. تقابل انقلاب با عقلانیت 2. تقابل انقلاب با نظم و نظام: انقلاب اسلامی یک فلسفه ای دارد که ناظر به آن تمدن سازی است و تا وقتی که عناصر مزاحم در سطح جهانی وجود داشته باشد انقلاب هم حضور دارد. 3. تقابل انقلاب با امنیت 4. تقابل انقلاب با ارتباط جهان. نکته ی دیگر مورد تأکید ایشان عبارت بود از این که حیات طیبه یکی از اموری است که انقلاب و حوزه باید دنبال کند و برای آن نیاز به حرفهای نو داریم.
وی با بیان ضرورت تعامل و هم افزایی حوزه و دانشگاه افزود: این جلسه من را یاد خاطرات 30 سال قبل انداخت که چقدر با دانشگاهی ها و حوزوی ها در ارتباط بودیم. طبعاً حرکت هایی که شما آغاز کردید باید قله های بلندتری را هدف گیری کند. حتما هم در حوزه و هم در دانشگاه نیاز به تحولاتی داریم با نگاه های جامع و وسیعی که بتواند پاسخ گوی این نیازهای تمدنی باشد.
اعرافی با اشاره به نقش این دوره در تحول در علوم انسانی گفت: بنده به عنوان طلبه ای در حوزه و مسئولی در حوزه، این تلاش و سعی بلیغ را می ستایم و ارج می نهم و هم مقدم دانشجویان عزیز و طلاب را گرامی می دارم به خصوص عزیزانی که از شهرهای دیگر حضور دارند خوش آمد می گویم. این حرکت شما، حرکت مبارکی است که می تواند گامی مفید به جلو بردارد. ما هم در حد توانمان در استمرار این حرکت در خدمت خواهیم بود.
اسلام؛ دین تمدنی
وی با بیان نکاتی پیرامون نگاه تمدنی به دین اسلام و احیاگری انقلاب اسلامی بیان کرد: اسلام یک دینی جامع تمدنی است و یک تعلیقه و حاشیه بر زندگی بشر نیست. دین تمدنی یعنی دینی که دارای نظریه های بنیادی، عقلانی و فراگیر و جهت دهنده به همه حیثیات زندگی بشر است. همچنین دارای انعطاف در عین ثبات است و نظامات اجتماعی زندگی بشر را هم هدایت می کند.
اعرافی همچنین دربارۀ ویژگی‌های تمدنی دین اسلام اظهار کرد: دین اسلامی یک تبیین کامل و یک فلسفه جامع و کامل از زندگی بشر ارائه می دهد. این دین روحی است که در تمام ساحت ها دمیده می شود و ورود حداکثری به زندگی دارد.
وی در ادامه اضافه کرد: شاخص یک اندیشه تمدنی که مصداقش در اینجا دین است، ورود در ساحت های گوناگون زندگی به صورت منسجم و یک پارچه است. اجزای توصیفی و تجویزی آن در یک مجموعه منسجم و نظام وار قرار می گیرد. اصلا بین آنها ناسازگاری وجود ندارد. این همان نظام سازی است که شهید صدر فرموده اند. کل نظام ها هم با هم انسجام دارند و به شکل هرمی به نقاط کلان اصلی می رسند و آن رأس هرم و قله بر همه اینها سایه افکنده است.
اعرافی در ادامه با بیان ویژگی انعطاف در عین ثبات برای دین اسلام افزود: اگر چیزی بخواهد تمدنی فرازمانی و فرامکانی باشد، باید انعطاف در عین ثبات داشته باشد که این همان نظریه ثابت و متغیر است که علامه طباطبایی و شهید مطهری بیان کرده اند.
سطوح دین تمدنی
در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین احمد واعظی، رئیس دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم در این دوره با توضیح روند شکل‌گیری رویکردهای مختلف در علوم انسانی، تصریح کردند: یک رویکرد خاص در حوزه علوم انسانی شکل نمی گیرد، جز اینکه یک پایه نظری خاص آن را پشتیبانی کند و پشتوانه های نظری و فلسفی داشته باشد و تکثر رویکردها در حوزه علوم انسانی نیز به علت تکثر سنت های فلسفی و مبانی معرفت شناختی و هستی شناختی پشتیبانی کننده آن رویکردها است.وی افزود: در محتوی علوم انسانی هم از منظر استراتژی تحقیق و هم به لحاظ روش های تحقیق تفاوت وجود دارد که این تفاوت ها، ناشی از اختلافات موجود در رویکردها می باشد و ریشه در تفاوت پشتوانه های فلسفی آنها دارد.
رئیس دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم در ادامه افزود: گام اول فلسفی در مساله علوم انسانی اسلامی تنقیح مبانی آن است که برای این کار نیاز به وجود فیلسوف مسلمان معتقد به علوم انسانی است تا وجوه اشتراک و تفاوت های علوم انسانی مدنظر اسلام را با سایر مکاتب موجود مشخص کند.
حجت‌الاسلام واعظی با اشاره به اینکه هویت سازی و تبیین مبانی نظری علوم انسانی بر عهده فلسفه است، افزود: فلسفه به مثابه تامین کننده علوم انسانی است و بحث هایی همچون هنر، زبان،فرهنگ و ... صرفا یک موضوع مطالعه درفلسفه نیستند و هرکدام برای خود فلسفه‌ای مجزا دارند.
عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم افزود: به طور مثال برای تبیین مبانی نظری علوم سیاسی باید توجه داشت که هر نظریه سیاسی به ناچار مبتنی بر یک نگاه خاص به انسان است و امکان ندارد یک نظریه کلان سیاسی شکل بگیرد و ادعا کند که نگاه خاصی به انسان ندارد.
رئیس دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم در ادامه گفت: نظام سیاسی مطلوب از نگاه لیبرالیسم، نظامی است که تامین کننده آزادی های فردی است و این محتوی فلسفی سیاسی بر یک مبنای انسان شناسی تکیه زده است، اما گرایش های سوسیالیستی به جامعه اصالت می دهند و به انسان هم به عنوان فرد نیازمند نگاه می شود و چون انسان شناسی ها فرق دارند، این تفاوت ها باعث تفاوت در ظاهر و رنگ نگرش ها می شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم تصریح کرد: فقه برخلاف تصور خرد آن که آنرا یک فن یا تکنولوژی می دانند، دانش ساز است و باید ها و نبایدهای زندگی انسان را مشخص می کند و تجویزکننده فعالیت های حوزه خصوصی و اجتماعی افراد است.
وی با اشاره به اینکه در فقه حکومتی، فقه را در تراز حکومت و اداره‎ی جامعه می‎بینیم و دیگر کاری به حکم اولیه نخواهیم داشت، افزود: البته باید این را هم بدانیم که در فقه حکومتی نیز از علوم انسانی اسلامی بی‎نیاز نخواهیم شد و در حقیقت ما برای حل بحران‎ها و آسیب‎های اجتماعی و حل اسلامی آنها باید بررسی کنیم که به کدامیک از اقسام دانش‎ نیاز داریم.
رئیس دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم گفت: دانش توصیفی که به توصیف وضعیت موجود می پردازد، دانش تبیینی که به علت شکل‎گیری وضعیت موجود می‎پردازد، دانش هنجاری که ترسیم وضعیت مطلوب را بررسی می کند و در نهایت دانش توسعه‎ای (نیمه بنیادین) که راهکار و نقشه راه برون رفت از وضع موجود به وضع مطلوب را ارائه می دهد، چهار نوع دانش هستند.
حجت‌الاسلام واعظی با اشاره به اینکه در دانش نوع چهارم که مهم‎ترین قسم از دانش است و برآمده از فقه نیست، باید ممیزه ارزشی و فقهی ایجاد بشود، گفت: در باب روش نیز عده‎ای می‎گویند که باید روش اجتهادی را برگزینیم و این در حالی است که با مراجعه به کتب و سنت نمی‎توانیم وضعیت موجود جامعه را بشناسیم و هیچگاه بی‎نیاز از علوم انسانی اسلامی نخواهیم شد.
در ادامه حجت‎الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) طی سخنرانی خود در این دوره، ضمن بررسی سیر تحولات معنای علم و عقل در جهان مدرن و جهان اسلام و تاثیر آن در علوم اجتماعی، بر اهمیت مفهوم علم و لزوم تشریح کامل این مفهوم، تاکید کرد.عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکیدکرد: اگر اهمیت مفهوم علم تبیین گردد و به آن ارزش داده شود، همه چیز از جمله شبکه مفاهیم و معانی که با آن زیست می‎کنیم، جهان اجتماعی و سایر موضوعات مربوط به آن فهم می‎گردد.

عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در ادامه افزود: فرهنگ مدرن از طریق علم است که در فرهنگ‎ها و تمدن‎های دیگر معنا و مفهوم مورد نظر را وارد می‎سازد و هنگامی هم که مفهوم مدرن علم پذیرفته شد، اجازه نخواهد داد در مورد خود میدان گفتگو شود و امکان برون رفت از میدان رقیب هرگز به وجود نخواهد آمد.

وی در ادامه مباحث خویش با تشریح ماهیت علم گفت: علم در ذات خود، دینی یا غیر دینی نخواهد بود بلکه بسته به تعریفی که ما از علم می‎کنیم، متفاوت خواهد بود.
حجت‎الاسلام والمسلمین پارسانیا افزود: البته مبانی معرفت‎شناختی، هستی شناختی و انسان‎شناختی نیز تاثیرگذار خواهد بود و هم‎چنین مسائل و انگیزه‎های تاریخی و اجتماعی هم اثرگذاری خود را خواهند داشت.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان به تقسیم‎بندی علوم پرداخت و افزود: تقسیم‎بندی علوم هر چند به مباحث مدیریتی و چینش رشته‎ها هم بستگی دارد، اما مقدار زیادی از آن وابسته به مفهوم علم است و هر جامعه‏ ای حتی در علوم اسطوره‎ای، علم متناسب با خود را دارا می‎باشد.
در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین ملک‌زاده از اساتید حوزه و دانشگاه ضمن حضور در این دوره، در سخنانی به طبقه‌بندی علوم و معارف بشری با رویکرد اسلامی پرداختند و تصریح کردند: نظام مدیریت علم و دانش سامانه‎ای است که می‎خواهد دانش مورد نیاز افراد در گروه های مختلف را به اندازه مورد نیاز و به بهترین شکل و با کمترین هزینه در اختیار آنها قرار دهد.
مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه یکی از تقسیم‎بندی‎های معروف علوم تقسیم‎بندی ارسطو است، گفت: ارسطو معتقد است فلسفه به معنای عام شامل همه علوم و معارف می‎شود و دارای دو بخش نظری و عملی است که بعد نظری آن به سه قسم طبیعیات، ریاضیات و الهیات تقسیم می‎گردد و بعد عملی نیز به سه دسته‎ی علم اخلاق، علم تدبیر منزل و علم سیاست مُدُن تقسیم می‎گردد.
وی افزود: بسیاری از دانشمندان مسلمان و غیرمسلمان این دسته‎بندی را قبول کرده‎اند و مبنای کار خود قرار داده‎اند، اما باید توجه داشته باشیم که براساس رتبه‎بندی صورت گرفته، می‎توانیم مکاتب گوناگون را هم بازشناسی کنیم و بر مبنای آیات و روایات به دسته‎بندی علوم مختلف مانند العلم علمان، علم الأدیان و علم الأبدان و غیره بپردازیم.
استاد درس خارج فقه و اصول فقه افزود: در یک تقسیم‎بندی کلی که برای دانش دینی و علوم و معارف اسلامی مطرح شده است، تعالیم به سه دسته شامل عقاید، احکام و اخلاق که هر سه از فقه هستند تقسیم می شوند.
حجت الاسلام ملک زاده گفت: در باب فقه مضاف اگر به دنبال چگونگی و مراحل تشکیل فقه مضاف هستیم، یکی از گام‎هایش این است که احکام و ابوابی را از بخش‎های مختلف فقه گردآوری کنیم و فقه دیگری را سازماندهی کنیم که البته صرف گردآوری احکام مرتبط حول یک موضوع کلان را نمی‎توانیم فقه مضاف بگوییم و لذا علاوه ‎بر تجمیع همه احکام مرتبط، مسائل جدیدی که در عصر حاضر مطرح است را نیز باید به مسائل قبلی بیفزائیم.
وی در ادامه دسته‎بندی خود که همان سه گانه‎ی عقاید، احکام و اخلاق بود را ارائه کرد و عقاید را همان فقه‎الاکبر یا آیه محکمه نامید و احکام را فقه اوسط یا فرضه عادله و اخلاق را فقه اصغر یا سنت قائمه نامگذاری کرد و به تقسیم‎بندی و توضیح هر کدام پرداخت.

حجت الاسلام ملک زاده در پایان افزود: عقاید یا فقه الاکبر شامل معرفت‎شناسی، هستی‎شناسی، خداشناسی، انسان‎شناسی، راه و راهنماشناسی و معاد شناسی می‎باشد و احکام یا فقه اوسط شامل فقه فردی و اجتمای است و در نهایت اخلاق یا فقه اکبر شامل اخلاق فردی و اجتماعی است.یادآور می‌شود نخستین دوره‎ آموزشی پژوهشی علوم انسانی اسلامی «مفتاح» از روز جمعه 3 شهریور ماه در محل موسسه‎ حضرت امام خمینی(ره) شهر قم با حضور جمع کثیری از فعالین منتخب حوزوی و دانشگاهی از میان نخبگان علوم انسانی از سراسر کشور فعالیت خود را آغاز نموده و تا فردا 8 شهریور ماه ادامه خواد داشت.

منبع: ایکنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۵۵۷۴۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چالش‌های سلامت دهان و دندان در ایران

به گزارش خبرگزاری مهر، در صد و بیست و هشتمین نشست شورای آینده‌نگاری، نظریه‌پردازی و رصد کلان سلامت که با حضور سیدحسن امامی رضوی رئیس نشست، محسن شیرازی رئیس گروه دندانپزشکی فرهنگستان و جمعی از مسئولان وزارت بهداشت و اعضای گروه دندانپزشکی همزمان به صورت حضوری و مجازی در فرهنگستان برگزار شد، به موضوع چالش‌ها و راهبردهای موجود در پذیرش و آموزش دانشجویان و جذب و ماندگاری اعضای هیات‌علمی دندانپزشکی پرداخته شد.

در این نشست، محمدجواد خرازی فرد عضو گروه دندانپزشکی فرهنگستان علوم پزشکی و دبیر کمیته اعتباربخشی برنامه‌ای دانشکده‌های دندانپزشکی کشور به بررسی مسائل و چالش‌های حوزه دندانپزشکی پرداخت و تاکید کرد: افزایش ظرفیت دندانپزشکان، بهبود شاخص‌های دهان و دندان را در پی ندارد.

وی اظهار داشت: افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو به شدت تأثیر مخربی در پی خواهد داشت و هنوز دانشکده‌های دندانپزشکی در شوک افزایش ظرفیت دوره‌های قبل است و این موضوع باعث کاهش انگیزه در دانشجویان و پایین آمدن سطح سواد و توانایی قبول شدگان این رشته می‌شود و یک بحران را به دنبال خواهد داشت و باعث تقاضاهای القایی در آینده خواهد شد.

خرازی فرد گفت: یک دندانپزشک توانمند باید مهارت‌های برقراری ارتباط، تعهد حرفه‌ای، پیشرفت فردی و فراگیری مستمر، ارتقای سلامت و پیشگیری، مهارت‌های بالینی و دستیابی به توانمندی‌های مورد انتظار را دارا باشد.

وی خاطرنشان کرد: مطالعه‌ای با حمایت فرهنگستان علوم پزشکی کشور انجام شد که در آن، میزان دستیابی به ۴۲ توانمندی اصلی بالینی در بین دانش‌آموختگان دانشکده‌های پزشکی کشور بررسی شد.

عضو کمیته بازنگری برنامه آموزش دندانپزشکی عمومی و تخصصی به چالش‌های مهم در آموزش دندانپزشکی اشاره کرد و گفت: کمبود شدید هیأت علمی، عدم ماندگاری و عدم تمایل متعهدین، افزایش فضاهای آموزشی، تخصیص نامناسب نیروی متعهد خدمت ضریب K به دانشگاه‌ها، پذیرش و به‌کارگیری متخصصان متعهد خدمت بومی، کمبود شدید فضا و امکانات و بودجه‌های آموزشی، کمبود بیمار آموزشی، ایده‌آل نبودن محتوای آموزشی و اجرای آن و…، از جمله چالش‌های مهم رشته دندانپزشکی است.

خرازی ادامه داد: متأسفانه کمتر از ۳۰ درصد فارغ‌التحصیلان دندانپزشکی به شبکه بهداشت وارد می‌شوند.

وی خاطرنشان کرد: مهم‌تر از تأمین نیروی انسانی مناسب؛ فراهم آوردن بستر برخورداری عموم مردم از خدمات دندانپزشکی مخصوصاً با استفاده از پوشش مناسب بیمه‌ها، تجهیز مراکز خدمات درمانی دولتی و دانشکده‌های دندانپزشکی و نیز تأمین هیأت علمی مناسب است.

در ادامه، عباسعلی خادمی دندانپزشک و عضو گروه دندانپزشکی فرهنگستان نیز به راهکارهای جذب و ماندگاری اعضای‌هیات علمی دانشکده‌های دندان‌پزشکی پرداخت و افزود: پذیرش دانشجویان دندانپزشکی ظرف ۲۰ سال ۳ برابر شده است با وجود آنکه کمبود هیأت علمی در دانشکده‌های دندانپزشکی ۴۰ درصد تخمین زده شده است.

وی در این نشست به مشکلات دانشکده‌های دندانپزشکی، مشکلات اعضای هیأت علمی، عوامل منجر به کمبود عضو هیأت علمی و راهکارهای پیشنهادی، تجارب موفق جذب هیأت علمی در کشورهای دیگر اشاره کرد.

همچنین، رضا یزدانی دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی وزارت بهداشت به فعالیت‌های صورت‌گرفته در این حوزه اشاره کرد و گفت: کارهای مثبتی همچون افزایش تجهیزات و مواد مصرفی را آغاز کرده‌ایم و آئین‌نامه دانشجویان بین‌المللی نیز در حال طراحی است و با همکاری وزارت بهداشت ۱۰ درصد سقف تعرفه‌ها افزایش یافته و ما باید بیشترین بودجه را صرف پیشگیری کنیم.

در ادامه، محمدعلی محققی معاون علمی فرهنگستان علوم پزشکی گفت: بدون تردید، مهم‌ترین و تاثیرگذارترین موضوع در حوزه دندانپزشکی، ارائه آموزش و پژوهش، بهداشت و درمان و توانبخشی حوزه دندانپزشکی با التزام به ارزش‌های اسلامی و انسانی است که بند اول سیاست‌های کلی سلامت است و ناتوانی و ضعف‌های ما در حوزه سلامت ریشه در بی توجهی به این اصل تحول آفرین و ضروری است و یک بعد این موضوع، بعد فرهنگی است و مسئولان باید مفاهیم فرهنگی را در حوزه فرهنگ‌سازی درک کنند.

وی با تاکید بر ضرورت‌های فرهنگی، افزود: مدیران و برنامه‌ریزان حوزه سلامت باید به توجه به اهمیت مسئولیت خود، تعالیم فرهنگی را دریافت کنند.

معاون علمی فرهنگستان علوم پزشکی اذعان داشت: از دیدگاه فرهنگستان‌علوم پزشکی، مهم‌ترین راهبردی که موجب اصلاح و تحول و ارتقا در نظام سلامت می‌شود آموزش است و اصلاح روند کنونی از آموزش آغاز می‌شود. پیشنهاد فرهنگستان علوم‌پزشکی این است که اجرای همه‌جانبه سیاست‌های کلی سلامت برای آموزش و اصلاح است و در بند ۹ نیز به وضوح به وظایف حوزه دندان‌پزشکی پرداخته است.

محققی بیان داشت: در فرهنگستان یک مجموعه از فعالیت‌های حوزه سلامت بعد از ۴۵ سال در نظام جمهوری اسلامی ایران تنظیم و به مسئولان منعکس خواهد شد.

معاون علمی فرهنگستان علوم پزشکی گفت: برای تنظیم راهبردهای بحث در حوزه دندانپزشکی، وضع موجود بر اساس شاخص‌ها بررسی و پیشنهادات برای رسیدن از وضع موجود به وضع مطلوب بررسی خواهد شد.

کد خبر 6090328 حبیب احسنی پور