نخل گردانی آئینی سنتی با قدمتی 500 ساله در کاشمر
تاریخ انتشار: ۱۲ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۹۴۶۹۲۷
همزمان با سومین روز از شهادت امام حسین(ع) آئینی سنتی به نام نخل گردانی و دسته بنی اسد توسط روستای فدافن در کاشمر اجرا می‌شود.
به گزارش ایسنا، این مراسم که در بعدازظهر دوازدهم محرم برگزار می‌شود در واقع یکی از حزن انگیزترین آیین محرم در کاشمر است که از روستای فدافن آغاز و در کاشمر ختم می‌شود.
این مراسم که در گذشته از محل خیابان قائم به سمت زیارتگاه شهید مدرس برگزار می‌شده اما چندسالی است که در محل بقعه متبرکه سید حمزه(ع) با حضور پرشور مردم برگزار می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در همین خصوص معاونت هنری اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کاشمر در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه مراسم دسته بنی اسد در واقع برگرفته از طایفه بی اسد است، گفت: در سومین روز از شهادت امام حسین(ع) زنان این طایفه عاملی می‌شوند برای تحریک مردان قبیله خود جهت خاک‌سپاری شهدای کربلا .
محمدناصری افزود: این زنان به مردان طایفه اعلام می‌کنند اگر اجساد شهدای کربلا را تشییع و دفن نکنند و از این کار و نیروهای عبیدالله بن زیاد هراس دارند خودشان انجام خواهند داد.
وی با اعلام اینکه در واقع بنیاسد نام تیره‌ای از قبیله بزرگ و سلحشور و مشهور عرب از فرزندان اسد بن خزیمة بن مدرکه هستند، اظهار کرد: جمعی از علما، اصحاب، شعرا و حتی برخی از همسران پیامبر(ص) از این قبیله بودند.
ناصری با اشاره به اینکه این طایفه در جنگ جمل دوشادوش امام علی(ع) جنگیدند و در قیام امام حسین(ع) در سال ۶۱ ق بنیاسد به سه دسته موافق حضرت، مخالف و بیطرف تقسیم شدند، افزود: این اقدام آنان موجب شد که بعد از گذشت 1377 سال از شهادت امام حسین(ع) همچنان به صورتی آئینی در نقاط مختلف اجرا شود.
“دسته بنی اسد" و "نخل گردانی" انگیزه آئینی حزن‌انگیز
وی در ادامه با اشاره به اینکه همان‌گونه که تمامی ماجرای کربلا از جمله ایثارگری‌ها و شهادت‌ها دست به دست هم داده و به عنوان یک ادبیات کتبی و شفاهی سینه به سینه به ما رسیده، برخی مناسک آن نیز به عنوانی آئین شکل‌گرفته است، اظهار کرد: قصه‌های تعزیه و 72 تن شکل تعزیه به خود گرفته و به صورت مجلسی اجرا می‌شود.
این پژوهشگر هنرهای آئینی با بیان اینکه حوادث کربلا به روزهای مختلف تقسیم‌بندی شده که دسته بنی اسد یکی از مراسم‌هایی است که به صورت آئینی اجرا می‌شود، افزود: برای اینکه مردم این مراسم را فراموش نکنند به صورت آئینی تنظیم شده و در هودجی که امروز به آن نخل می‌گویند اجرا می‌شود.
وی با بیان اینکه این نخل متشکل از 72 تکه پارچه است، اظهار کرد: هر رنگ این پارچه‌ها سمبلی از یک شهید است.
ناصری با اعلام اینکه این نخل که بسیار سنگین است در واقع تابوتی است که مردانی آن را حمل می کنند، عنوان کرد: در این مراسم نشانه‌هایی از علامت‌های کربلا همانند دست حضرت عباس و تعدادی از افراد دسته بنی اسد که بیل دست می‌گیرند و جلوی هودج برای کندن قبرها حرکت می‌کنند وجود دارد.
وی با بیان اینکه خود این بیل‌ها به آئینی به نام بیل گردانی نام‌گذاری شده است، اظهار کرد: این افراد با نواهای "حیدر حیدر" "یا علی مدد" و "یا حسین" مسیر را طی می‌کنند.
معاونت هنری اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کاشمر، با اشاره به اینکه این افراد با برهم زدن بیل‌ها آهنگ حزن‌انگیزی را شکل می‌دهند و نوای آهنگ فراغ را برای شهدا شکل داده و نجوا می‌کنند، گفت: در کنار این افراد تعدادی دیگر به نام طایفه جعفر جنی هستند که به شکلی نمادین آنها هم برای امام حسین(ع) به صورت سمبلیک در جلوی نخل عزاداری می‌کنند.
وی با اعلام اینکه در انتهای مراسم نخل را حرکت می‌دهند و افراد دور این نخل که در واقع تابوت پیکر امام حسین(ع) است عزاداری کرده و مصیبت می‌خوانند، ادامه داد: کسانی در زیر نخل قرار داشته و عزاداری می‌کنند و به پا و سینه می‌زنند و در مناطقی هم سنگ‌ها را برهم زده و عزاداری را شکل می‌دهند.
ناصری با بیان اینکه نخل گردان‌هایی که در چهار طرف نخل قرار دارند افراد خاصی هستند، عنوان کرد: این افراد که این سمت نسل به نسل به آنها رسیده از معتمدین محل هستند.
وی با تأکید براینکه هر کسی نمی‌تواند مهار نخل را برعهده بگیرد، گفت: در داخل نخل زنگ بسیار بزرگی قرار دارد که وقتی نخل را می‌چرخانند ناقوس کلیسا است.
این پژوهشگر هنرهای آئینی با اشاره به اینکه با به صدا در آوردن این زنگ می‌خواهند نشان دهند که تمامی مذاهب درگیر این ماجرا بوده و امام حسین(ع) را در سطح وسیع جهانی تشییع می‌کنند، بیان کرد: این نشان می‌دهد که امام حسین(ع) تنها مخصوص شیعه نیست و تمام دنیا درگیر این تشییع هستند.
وی با اعلام اینکه این صدای زنگ آن‌قدر به صدا در می‌آید که فکر می‌کنید مسیح هم در مراسم حضور دارد، گفت: به خاطر اینکه در حادثه عاشورا هم شهید مسیحی که وهب بوده داشته‌ایم به همین خاطر زنگ سمبلی از مسیحیت است.
ناصری همچنین به اسب سفید که جلوی نخل حرکت می‌کند اشاره کرد و افزود: در این مراسم هرچند بازار شام را بازسازی می‌کنند، اما در اصل در تشییع نخل این اتفاق نمی‌افتد و تنها برای این است که یادآور شوند در زمان تشییع شهدا چه بلایی بر سر اهل‌بیت(ع) آمده است.
وی با بیان اینکه وقتی کاروان شهدا وارد بازار شام می‌شود نه‌تنها با بی‌تفاوتی مردم مواجه می‌شوند بلکه دستگاه عبیدالله زیاد چنان مردم را برعلیه این اسرا تحریک و بدبین کرده که برخی به آنها سنگ می‌زنند، گفت: متأسفانه در مراسم دسته بنی اسد که امروزه اجرا می‌شود به‌طور صحیح نشان نمی‌دهند که بازار شام برای چه در این آئین بازسازی می‌شود.
ناصری با اعلام اینکه اصل ماجرا مربوط به نخل و تشییع جنازه شهدا است، به قدمت این نخل در کاشمر که به 500 سال قبل برمی‌گردد اشاره کرد و افزود: نخل اصلی که وزن آن چندین برابر نخل فعلی بوده چند سال قبل کنار گذاشته شده و اکنون از نخل سبک‌تری استفاده می‌شود.
وی با بیان اینکه در زیر نخل 24 نفر قرار دارند، اظهار کرد: پارچه‌های رنگی و آیینه‌ای که در بالای نخل نصب می‌شود، وجود دست حضرت عباس(ع) و زنگی که در وسط نخل قرار دارد و به صدا در می‌آید هر کدام مفهوم خاص خود را دارد و باید در جای خود قرار بگیرد.
این پژوهشگر هنرهای آئینی با اشاره به اینکه این آیینه نشان می‌دهد که تشییع جنازه پاکی دارد صورت می‌گیرد، بیان کرد: پارچه‌هایی که بر روی اسب قرار می‌گیرد در واقع نشان دهنده اسب امام حسین(ع) است.
وی با اعلام اینکه بر اساس آنچه قدیمی‌ترها می‌گویند در گذشته نخلی این چنینی در مقابل هیأت صاحب‌الزمانی کاشمر هم قرار داشته است، گفت: به مرور زمان آنچه در منطقه ترشیز مانده مربوط به نخل روستای فدافن است.
ناصری در ادامه با اظهار تأسف از اینکه ایرادهایی بر این مراسم وارد است، اظهار کرد: نوع نمادهایی که در مسیر شکل می‌گیرد همانند بازار شام ایراداتی دارد که باید رفع شود.
وی با اشاره به اینکه در این بازار شام نانوایی وجود دارد که بعد از پختن نان آن را به مردم می‌فروشند در حالی که این افراد پوشش مناسبی نداشته و برخی لباس‌هایی مضحک دارند، بیان کرد: این افراد تکه نان‌هایی را به سمت مردم پرتاب می‌کنند در صورتی که ظاهر موضوع ضد دین است.
معاونت هنری اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کاشمر، گفت: به این شکل برای تبلیغ مناسب نیست و بهتر از این می‌شود اجرا شود.
وی با بیان اینکه به خاطر عدم آگاهی، برخی افراد در این مراسم حرکت‌هایی را شکل می‌دهند که چالش‌برانگیز است، اظهار کرد: تاکنون پژوهش‌هایی در خصوص این آئین انجامگرفته است.
وی گفت: این آئین مخصوص کاشمر نبوده و در اکثر نقاط ایران برگزار می‌شود ولی همه یک معنا دارند و آن تشییع شهدای کربلا هستند.
کاشمر شهری با سبقه بلند در زمینه آئین‌های مذهبی
در ادامه رئیس اداره میراث فرهنگی کاشمر با بیان اینکه کاشمر شهری با سبقه بلند در زمینه آئین‌های مذهبی مختلف است، گفت: آئین‌های مذهبی در این شهر رونق و جلای خاصی دارند.
رضا یوسفی با اشاره به اینکه در تمامی اتفاقات مذهبی آئین‌های خاصی داریم، به آئین قنبر خوانی که در ماه مبارک رمضان اجرا می‌شود و به ثبت آثار ملی رسیده است اشاره کرد و افزود: آئین نخل گردانی در هیچ کدام از شهرهای اطراف کاشمر به این شکل و شکوه برگزار نمی‌شود.
وی با بیان اینکه این شکوه و عظمت آئین نخل گردانی موجب شد تا به عنوان آئینی خاص به ثبت برسد، اظهار کرد: نخل گردانی زیر مجموعه آئین دسته بنی اسد هست که ثبت آثار ملی شده است.
وی با اعلام اینکه به زودی آئین "سیاه پوشان" که در ابتدای ماه محرم در کاشمر و "حیدر علی" روستای ایور برگزار می‌شود به ثبت خواهد رسید، گفت: یکی از مهمترین برنامه‌های میراث فرهنگی در ماه محرم جمع‌آوری برخی مستندات بوده تا بتوانیم دامنه آثار ثبت آثار ناملموس این منطقه را بیشتر کنیم.
رئیس اداره میراث فرهنگی کاشمر با اشاره به اینکه در تلاش هستیم با کمک پیر غلامان در حفظ و پاسداشت این آئین‌ها قدم کوچکی در راستای اصالت و هویت این شهر برداریم، بیان کرد: در این مسیر نیازمند کمک پژوهشگران و اصحاب رسانه هستیم.
وی با بیان اینکه آئین‌های کاشمر بسیار گسترده و زیاد است، گفت: ما هنوز در ابتدای راه هستیم و باید جدی‌تر به این اتفاق و رویدادها نگاه کنیم.
یوسفی با اشاره به اینکه اگر از کنار هر آئینی بخواهیم به‌سادگی عبور کنیم باید منتظر مرگ آن آئین بود، عنوان کرد: این اقدامات به نوعی در حفظ و شأنیت بخشیدن به خود آن آئین کمک می‌کند.
وی با اعلام اینکه آئین نخل گردانی روستای فدافن در سال 91 به ثبت رسیده است، افزود: به‌رغم اینکه تاکنون به طور مطلوب در رونمایی از لوح ثبتی این آئین ورود نشده ولی امروز همزمان با این مراسم از لوح ثبتی آئین نخل گردانی روستای فدافن که در سال 91 با تائید شورای سیاست‌گذاری ثبت میراث فرهنگی کشور به شماره 826 در فهرست میراث ناملموس کشور به ثبت رسیده رونمایی شد.
یوسفی با بیان اینکه تاکنون فقط آئین قنبر خوانی و نخل گردانی از کاشمر به ثبت رسیده است، گفت: اکنون چند آئین و رویداد معنوی در شهرستان وجود دارد که شایستگی ثبت را داشته و مراحل آن در دست انجام است.
وی با اشاره به اینکه مستندات آئین "حیدر علی" و "سیاه پوشان" تهیه شده است، ابراز امیدواری کرد این دو آئین امسال به ثبت برسد.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۹۴۶۹۲۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آئین غبارروبی گلزار شهدای خرم‌آباد
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان لرستان، ابوطالب شفقت، استاندار جدید لرستان به همراه معاونان و حجت الاسلام هبت اله هاشمی، مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان، امروز پنج شنبه ۶ اردیبهشت در گلزار شهدای خرم‌آباد حضور یافت و ضمن ادای احترام به شهدا با خانواده آنها دیدار کرد.
کد ویدیو دانلود فیلم اصلی
اعلام زمان و مکان بررسی مدارک آزمون استخدامی آموزگاری در فارس