بزرگ‌ترین مسئولیت در حل معضلات جامعه به عهده علوم انسانی است
تاریخ انتشار: ۱۲ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۹۵۸۴۴۲
به گزارش ایسکانیوز، دکتر حسینعلی قبادی درباره ظرفیت‌های علوم انسانی برای ارتقای فعالیت‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به بیانات امام خمینی (ره) مبنی بر اینکه "امور انسانی، امور تربیتی در راس مسائل اسلام است" (صحیفه نور، جلد 15، صفحه 251) و این سخن رهبر معظم انقلاب اسلامی که "علوم انسانی برای جامعه جهت‌دهنده و فکرساز است؛ حرکت یک جامعه، مسیر یک جامعه، مقصد یک جامعه را مشخص می‌کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی افزود: در دو سطح «کلیات» و «ظرفیت‌های علوم انسانی در عرصه کاربردی» می‌توان علوم انسانی را بررسی کرد و بر اساس این دو سطح، نتایجی را اخذ و ارائه کرد تا در نتیجه وزارت علوم که در سطح ملی و کلان راهبردی علم را در دست دارد، بتواند بهتر از توانایی‌ها و کارکردهای آن بهره بگیرد.
وی با اشاره به سطح کلیات، تصریح کرد: متاسفانه علوم انسانی به هر دلیل (یا نگاه اقتضایی یا نگاه روزمره یا ...)، به عنوان یک گفتمان، یک باور، یک راهنما، یک الگوساز در ادبیات علمی کشور مطرح نیست و حل این معضل و مسأله مقدم بر پرداختن به مباحث دیگر است. لذا باید کارآمدی‌های علوم انسانی را روشن کنیم تا بتوانیم ادعا کنیم که لازم است مبنای باور تصمیم‌گیران در عرصه سیاستگذاری و اقدامات مسئولان واقع شود.
قبادی افزود: از دیدگاه مقام معظم رهبری، علوم انسانی به اندازه علوم صنعتی و پزشکی مهم است و پیشرفت و نظریه‌پردازی در آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ایشان بسیاری از حوادث و اتفاقات دنیا را ناشی از نظریه‌پردازی‌های دانشمندان این رشته‌ها می‌دانند و می‌فرمایند «بسیاری از حوادث دنیا حتی در زمینه‌های اقتصادی و سیاسی و غیره، محکومِ نظرات صاحب‌نظران در علوم انسانی است؛ در جامعه شناسی، در روان شناسی، در فلسفه؛ آنها هستند که شاخص‌ها را مشخص می‌کنند.»
وی ادامه داد: رهبر معظم انقلاب همچنین می‌فرمایند «در همین علوم انسانی، مثلا تاریخ، جامعه‌شناسی و روانشناسی که خودتان گفتید، پیشرفت کنید، حقیقتاً بدانید ارزش شما در جامعه و در سطح بین المللی، از یک پزشک پیشرفته یقینا کمتر نیست؛ بلکه بیشتر هم هست. شما الان نگاه کنید، ببینید در این چهره‌های علمی معروف دنیا چند تا پزشک هستند، چند تا جامعه‌شناس یا مورخ وجود دارند. می‌بینید که تعداد و برجستگی این دومی بیشتر است. منتهی باید کار کنید تا پیش بروید.» بنابراین از دیدگاه معظم‌له علوم انسانی جهت‌دهنده و فکرساز است و مسیر و مقصد حرکت جامعه را تعیین می‌کند.
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی یادآور شد: یکی از دلایل مهم تاکید ایشان بر علوم انسانی این است که ایران کشوری در حال توسعه بوده و برای پیشرفت و توسعه، الگوی کاملی لازم است که مقصد و مسیر بر اساس آن روشن شود که تعیین این الگو و معیارها و شاخص‌های توسعه بر عهده علوم انسانی است.
وی با اشاره به تاکید رییس‌جمهور مبنی بر اینکه "بزرگ‌ترین مسئولیت در حل معضلات جامعه به عهده علوم انسانی است"، افزود: چگونگی تفسیر هستی‌شناسانه از انسان و اینکه او را موجودی تک‌ساحتی و یا دو بعدی بدانیم تاثیر عمیقی بر نظام اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دارد و بر همین اساس الگوی توسعه تعیین می‌شود.
قبادی همچنین در پاسخ به این پرسش که علوم انسانی چه کاربردهایی می‌تواند در جامعه و در سطح ملی و وزارتخانه داشته باشد؟ گفت: مهم‌ترین جنبه‌های کاربردی علوم انسانی در دو ساحت کلان و راهبردی در حوزه نظر (یعنی مسأله‌مداری ) و سطح خُرد و ارائه راهکارها در عرصه جامعه (نیازمحوری) قابل تبیین است.
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی توضیح داد: در ساحت اول که ساحت کلان است، جهت‌گیری مجموعه علوم و ساحت‌های معرفت‌شناسی و ساختن نظام معرفتی جامعه و الگوسازی غنی علمی؛ تقویت علم‌باوری در نهادها، وزارتخانه‌ها و جامعه؛ سیاست‌گذاری‌ها؛ تبیین پیوندها یا گسست‌های فرهنگی و تمدنی مثلا بیان ارتباط نظام آموزش و پرورش یا آموزش عالی با فرهنگ امروز و تکیه بر میراث دیروز و ... مد نظر است.
وی افزود: در این چارچوب تعریف علم جدید و نظریه‌پردازی، تبیین تغییرات کلان اجتماعی ـ فرهنگی و فهم جنبش‌های اجتماعی از سوی دانشمندان علوم انسانی صورت می‌گیرد. در واقع، می‌توان مدعی شد تعریف از انسان و مسئولیت و وظایف بشر در زمره مشخصه‌های ذاتی علوم انسانی است و تا این امر صورت نگیرد امکان پرورش تفکر خلاق و انتقادی و تخیل نوآوری و فناوری‌های جدید برای دانشمندان علوم دیگر میسر نیست. اساسا برای انسان که یک موجود متفکر است، آفرینشِ اهلیت برای فکر کردن، کاری است که در حوزه علوم انسانی صورت می‌گیرد.
قبادی با اشاره به ساحت دوم که ساحت خرد، نیازمحور و تقاضاگر است، گفت: مواردی از کارآمدی‌ها و کارکردهای علوم را می‌توان نام برد که در حوزه ماموریت‌ها و وظایف وزارت علوم برای تحقق اسناد بالادستی کشور جای می‌گیرند که از جمله آنها می‌توان به فرهنگ حفظ محیط زیست و صیانت از آن، منابع و سرمایه‌های ملی ـ حقوق دریاها، حقوق مرزی و ... ، ارتقای سطح اعتماد عمومی، افزایش سطح تحمل یکدیگر، تعمیق فرهنگ گفت‌وگو و الگوی رفتار تعاملی، صیانت از سرمایه‌های انسانی، تقویت مناسبات و شبکه‌های نخبگانی و خلق سرمایه‌های اجتماعی و تقویت هویت ملی و سیاستگذاریِ فرهنگ ملی بویژه در امور مربوط به جوانان و پیوندهای فرهنگی آنان با میراث‌ها بویژه با تکیه بر ادبیات بی‌نظیر فارسی اشاره کرد.
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ادامه داد: همچنین برنامه‌ریزی برای اداره بهتر امور کشور، بهره‌گیری از ظرفیت‌های ملی، تمدنی، ازجمله گردشگری، افزایش تولید، اشتغال، رسیدن به توسعه پایدار و متوازن و پایدارسازی توسعه، آفرینش شیوه‌ها، مهارت‌آفرینی، پیوند دادن روشمند دانشگاه و صنعت، ارتقای سطح آگاهی‌های مدیران صنایع و دیگر مدیران برای کسب معرفت دانشگاهی و درک منفعت تعامل با دانشگاه‌ها، تبیین چارچوب‌ها و شیوه‌های بهینه اداره اجتماع، ارتقای فرهنگ مصرف بهینه، ارزش دانستن قناعت در کنار تشویق ثروت‌آفرینی (همان چیزی که در فرهنگ و آداب اقتصاد مقاومتی مد نظر است)، ایجاد یا تقویت فرهنگ سلامت و نفی زمینه‌های بروز و ظهور آسیب به سلامت عمومی، فرهنگ کار، تربیت افراد ماهر و خلق مهارت، صیانت از اخلاق عمومی و ارتقاء و تعالی فرهنگ عمومی و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی از دیگر کارآمدی‌ها و کارکردهای علوم در حوزه ماموریت‌ها و وظایف وزارت علوم برای تحقق اسناد بالادستی کشور است.
کارکردهای علوم انسانی در عرصه آموزش عالی
وی به عمده‌ترین کارکردهای علوم انسانی در عرصه آموزش عالی اشاره کرد و گفت: تحقق اسناد بالادستی در مجموعه وزارتخانه‌ها (ازجمله سند چشم‌انداز، نقشه جامع علمی کشور، سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری مصوب مجمع تشخیص، برنامه ششم توسعه، به‌ویژه تحقق طرح آمایش وزارت)، کارآمدسازی، روزآمدسازی و متناسب‌سازی شاخص‌ها، هم‌افزاسازی مقررات و سرمایه‌های اسناد قانونی و حقوقی و مقررات و شیوه‌نامه‌ها، اتصال بیشتر وزارت با شبکه نخبگانی علوم انسانی برای نهادینه‌سازی و بهره‌گیری از خرد جمعی و تحقق اصل دانایی‌محوری (اعم از انجمن‌های علمی، محققان نامدار، متفکران حوزه‌های مختلف علوم انسانی، بدنه اعضای هیأت علمی دانشجویان دکتری) همچون اقتصاد دانش‌بنیان: محیط دانشی نسل چهارم و طراحی الگوها و شیوه‌های کارآمدتر برای دوره‌های آموزشی و نظام مدیریت بهینه پژوهشی و افزایش بهره‌وری از جمله کارکردهای علوم انسانی در این حوزه است.
قبادی، عمومی‌سازی، ترویجی‌سازی، مردمی‌کردن و بومی‌سازی علم (دانشگاه ـ جامعه ـ صنعت ـ کاربردی‌سازی و تقاضامحور کردن فعالیت‌های تحقیقاتی) را دیگر کارکرد علوم انسانی در حوزه آموزش عالی عنوان کرد و افزود: همچنین از دیگر کاربردهای علوم انسانی در این حوزه می‌توان به جلب نظر کارآفرینان و طراحی مشارکت آنان و سازمان‌های مردم‌نهاد علم و توازن و تعادل در ابعاد گوناگون توسعه و حرکت جامعه به سوی توسعه پایدار به‌ویژه کم کردن فاصله میان دانشگاه و صنعت و خروج از چرخه تکراری باطل فعلی و برنامه‌ریزی و طراحی و مشاوره برای مشارکت بخش خصوصی در این چرخه، تحقق دانایی‌محوری و مشارکت بیشتر نخبگان و تمرکززدایی از آموزش عالی و مسأله‌محوری در توسعه دانشگاه‌ها، تقویت هویت ملی و بازآفرینی میراث‌های عظیم تمدنی ایرانی و اسلامی و تقویت مناسبات بین نسلی بویژه بین جوانان کشور و مشارکت مؤثر و دانش‌مدار در شوراها و کمیسیون‌های سیاست‌گذار اشاره کرد.
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی همچنین نشر و گسترش تفکر علمی و انتقادی و پرورش خلاقیت در آموزش و پژوهش در دانشگاه‌ها، تقویت اعتماد عمومی و تحمل یکدیگر برای حمایت از منافع ملی، افزایش روحیه مقاومت ملی، محیط زیست، اخلاق عمومی، جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی، تقویت فرهنگ و رفتار سلامت، طراحی دوره فرارشته‌ای اشتغال‌آفرینی ازجمله در زمینه گردشگری، حقوق بین‌الملل، اقتصاد، تجارت و انواع مهارت‌آفرینی از مهارت‌های زندگی تا مهارت‌های رفتاری و تعاملی تا مهارت‌های حرفه‌ای را از دیگر کاربردهای علوم انسانی در حوزه آموزش عالی عنوان کرد.
قبادی تاکید کرد: علوم انسانی هم در جستجوی حقیقت و شناخت انسان و ظرفیت‌های وجودی اوست و هم می‌خواهد ضامن تحقق تعالی و اعتلای جامعه باشد که این امر اگرچه متکی به فناوری‌ها و مصنوعات نوین است، اما در اساس نیازمند پویایی فرهنگی متکی بر میراث تمدنی است که یقینا هر راهکار رهایی‌بخشی از گره‌های موجود از دل آن قابل استحصال است.
وی گفت: بر این اساس در سنجش میزان کارآمدی علوم انسانی به جای رویکرد مصنوع‌محور، باید به تحولات اندیشه‌ای و توسعه ظرفیت‌های فهم ابعاد مختلف وجود انسان توجه بیشتری شود و موقعیت علوم انسانی به مثابه علومی که امکان شکل‌گیری علوم دیگر را در ذهن و مخیله انسان‌ها فراهم می‌آورد، به رسمیت شناخته شوند.
حسینعلی قبادی پژوهشگاه علوم انسانیمنبع: ایسکانیوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۹۵۸۴۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
وزارت ارشاد وظیفه نظارت و تسهیل گری را به عهده دارد نه تصدی گری
به گزارش خبرگزاری مهر، محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پنج‌شنبه ۶ فروردین به منظور دیدار مردمی با فعالان فرهنگی و اهالی دارالشهدای تهران در مسجد چهارده معصوم (ع) واقع در خیابان امامزاده حسن (ع) حضور یافت.
اسماعیلی در این برنامه گفت: خیلی خوشحال هستم در شب زیارتی حضرت اباعبدالله امام حسین (ع) در این مسجد که مزین به نام شهداست در جمع شما نمازگزاران و مردم همیشه در صحنه این محله حضور دارم.
وی افزود: از ابتکار آقای رییس‌جمهور به دلیل این سفر درون پایتختی باید یاد کنیم، به همراه رئیس جمهور به دورترین نقاط ایران می‌رویم و از نزدیک با مردم و اهالی عزیز شهرهای مختلف صحبت می‌کنیم و امشب در کنار مجموعه‌های دولتی و حاکمیتی در شهر تهران محضر شما عزیزان هستیم؛ انشاالله مصداق این ضرب‌المثل که می‌گوید "دور شمع تاریک است" نشویم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: اذان صبح با آقای رئیس جمهور از سفر به سریلانکا برگشتیم و بلافاصله برنامه‌های امروز که از قبل تدارک دیده شده بود عملی شد؛ انشاالله این حضور منشأ برکات بسیاری برای مردم باشد.
وی با بیان اینکه این منطقه خصوصیات ویژه‌ای دارد، افزود: تعداد شهدای این منطقه حدود چهار هزار نفر است. کوچه به کوچه منطقه ۱۷ مشحون از شهدا است؛ سال ۱۳۷۴ نماینده شورای نگهبان در صندوق‌های رأی بودم و در اکثر محل‌های اخذ رأی به عنوان ناظر حضور داشتم. میزان حضور مردم این منطقه در پای صندوق‌های رأی برتری چشمگیری نسبت به سایر مناطق داشت، ما به این مسأله ایمان داریم که هسته سخت انقلاب اسلامی در مساجد است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: وظیفه مهم دولت اسلامی این است که در حلقه اول به مطالبات اهالی مسجد رسیدگی ویژه کند چون این عزیزان در صف اول حرکت‌های تأثیرگذار در نهضت امام بودند.
اسماعیلی ادامه داد: نهضت امام راحل وارد شصت و دومین سال حیات خود شد، این نهضت با مسجد و نام حضرت زهرا (س) آغاز شده است؛ انقلاب اسلامی فاطمی حدوث است و در طول همه سال‌های بعد با نام حضرت اباعبدالله (ع) مانا شده است و حسینی بقاست.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: این حرکت در مساجد و حوزه‌های علمیه تفسیر عملی می‌شود. در دولت مردمی این حرکت به نام نهضت بازگشت به مساجد نام گذاری شده است.
وی افزود: توفیق دارم به لطف خداوند و عنایات اهل بیت (ع) در مساجد مختلف حاضر می‌شوم و با نمازگزاران صحبت می‌کنم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه فضای کاری در دولت مردمی این است که دولت و حاکمیت را به جامعه بازگردانیم، گفت: در حوزه فرهنگ قرار نیست تصدی‌گری کنیم در دولت وظیفه نظارت و تسهیل‌گری را بر عهده داریم. گروه‌ها و جریانات مردمی باید پای کار بایستند و بنده نیز به عنوان وزیر فرهنگ موظف هستم ساختارها را در خدمت این شعار قرار دهم و این رویکرد را با قوت ادامه دهم.
اسماعیلی گفت: اگر امروز در منطقه ۱۷ تهران استعدادهایی در حوزه فعالیت‌های قرآنی وجود دارد. از استعدادهای هنری در سایر عرصه‌ها نیز (در این منطقه) برخورداریم، ما نیز آمادگی داریم در نقاط مختلف همین منطقه مجالس ویژه ای را برای تعظیم مفاخر و شهدا به تعداد مساجد و هیأت برگزار و آمادگی داریم از همه مؤسسات ثبت شده حمایت کنیم؛ از ما پشتیبانی از شما حرکت.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: فرزند مسجد هستم و تمام دوران کودکی ام در مسجد بوده است در مسجد تئاتر و سرود اجرا کردیم، قرائت قرآن را آموختیم و با احکام آشنا شدیم.
وی افزود: هیچ فعالیت فرهنگی هنری و رسانه‌ای به مسجد گره نمی‌خورد مگر اینکه مخاطبانش را به سمت فلاح و رستگاری هدایت کند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: برای آموزش هنر آمادگی داریم در مساجد منطقه اقداماتی را انجام دهیم در مناطق محروم کشور در دو سال اخیر بیش از صد هزار نفر را تحت تعلیم آموزش هنری قرار دادیم و آنها را توانمند کردیم.
وی افزود: آقای هاشمی جانشین وزیر فرهنگ، حجت‌الاسلام خداداده، آقای سالاری معاون حوزه هنری و دیگر مسئولان وزارت فرهنگ در این جلسه حضور دارند و با همه دوستان خدمت شما رسیده‌ایم تا اعلام کنیم در همه بخش‌ها آماده خدمتگزاری هستیم.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در سفر اخیر به پاکستان موج استقبال مردمی را شاهد بودیم مردم مسلمان چنان از انتقام سخت فرزندان امام به وجد آمده بودند که همه مسیرها پر از ابراز عشق و علاقه به امام، رهبری و رئیس جمهور بود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: افرادی که بر طبل ناامیدی می‌کوبند و می‌خواهند مردم را از آینده با شکوه ملت ایران ناامید کنند این صحنه‌ها را ببینند، دنیا به فرزندان ایران افتخار می‌کند همه مؤمنان، عدالت طلبان و آزادگان به انقلاب، شهدای ایران و فرزندان این مرز و بوم افتخار می‌کنند.
در ادامه این دیدار تعدادی از فعالان اجتماعی این منطقه مشکلاتشان را به وزیر فرهنگ در میان گذاشتند، پس از آن نیز اسماعیلی پشت میز خدمت قرار گرفت و مردم مشکلاتشان را بی واسطه با وزیر فرهنگ به عنوان نماینده دولت مردمی با وی در میان گذاشتند.
کد خبر 6088886
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»