به نقل از «خبرگزاری آریا»

سرگرم شدن مردم به دنيا، علت اصلي واقعه عاشورا بود

تاریخ انتشار: ۱۹ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۹۹۷۲۱۳

خبرگزاري آريا - مراسم محرم، يکي از مهم‌ترين آيين‌هاي مذهبي در ايران است که هر ساله شور و حال خاصي در ميان مردم به وجود مي‌آورد. اما چه مي‌شود که پس از روز عاشورا، فعاليت هيئت‌هاي مذهبي کمرنگ شده و حتي داربست‌ها و پرچم‌هاي سياه را جمع مي‌کنند؟ در حاليکه عاشورا يک فرهنگ است، نه حادثه.
از همين رو، ايسنا درصدد برآمده تا براي پررنگ‌تر شدن مفاهيم و فرهنگ عاشورا، سلسله مباحثي را برگرفته از کتاب‌هاي استاد «سيد جعفر شهيدي»، مورخ، پژوهشگر و اديب صاحب‌نظر را مورد بازخواني و بازنگري قرار بدهد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هجدهم اسفندماه سال 1381 بود که خبرنگاران ايسنا (ساره دستاران و عليرضا بهرامي) به‌همراهي شهيد حسن قريب (عکاس ايسنا) به منظور تحليل بيشتر واقعه‌ عاشورا، به گفت‌وگو با سيدجعفر شهيدي نشستند و اکنون ماحصلِ آن را بازخواني مي‌کنيم.
مرحوم شهيدي، کمرنگ شدن مفاهيم اسلامي بين مردم و سرگرم شدن آن‌ها به مال دنيا را علت عمده‌ حادثه‌ عاشورا مي‌داند. او در ابتداي اين گفت‌وگو تاکيد کرد که جامعه‌ي آن‌ روز از لحاظ اعتقادات ديني و ساير عوامل اجتماعي، جامعه‌ منحطي بوده است.
وي با اشاره به وضعيت اجتماعي صدر اسلام و در پاسخ به اين سوال که «چرا چنين اجتماعي در زمان امام حسين (ع) تغيير کرد؟» گفت: علت عمده‌ي تغيير جامعه‌ي آن ‌زمانِ مسلمانان، اين بود که مکه که پايگاه قدرت عرب‌هاي شمالي بود و مشرکان در آن جاي داشتند، در سال 8 هجري به‌ وسيله‌ي مسلمانان فتح شد و رسول اکرم (ص) در اول سال 11 هجري ‌رحلت کردند؛ يعني مردمِ مکه فقط 2 سال با پيامبر ارتباط داشتند. ديگر عرب‌ها تابع مکه بودند؛ يعني تا مکه تسليم نشد، بقيه‌ي ساکنان جزيره‌العرب هم تسليم نشدند.
اگر از لحاظ زماني فرصتي پيش آمده بود که حداقل يک نسل از مردمِ مکه با پيامبر(ص) ارتباط پيدا کنند، مسلما آن حادثه (عاشورا) اتفاق نمي‌افتاد و مردم تغيير مي‌کردند
وي اظهار کرد: به همين جهت سال 9 هجري را سال وفود ناميدند، چون تا سال 8 هجري کسي از مردم جزيره‌العرب گمان نمي‌کرد اسلام بتواند پايدار بماند؛ لذا به محض اين‌ که ديدند مکه تسليم شد و نقطه‌ي مقاومت از بين رفت، آن وقت مسلمان شدند؛ اگر از لحاظ زماني فرصتي پيش آمده بود که حداقل يک نسل از مردم مکه با رسول خدا (ص) ارتباط پيدا کنند، مسلما آن حادثه (عاشورا) اتفاق نمي‌افتاد و مردم تغيير مي‌کردند.
شهيدي خاطرنشان کرد: اکثريت قريب به اتفاق مسلمانان که آن زمان در شبه‌ جزيره‌ي عربستان زندگي مي‌کردند، در پايان خلافت عُمَر متولد شده بودند و پيامبر را نديده بودند. به‌علاوه، تنها چيزي که اکثر مردم - به‌ويژه نسل جوان که چرخ فعاليت اجتماع را به حرکت درمي‌آورد - از نظام اسلامي ياد گرفته بودند، اين بود که به نام اسلام جنگ کنند، غنيمتي به دست آورده و آن را بين خود تقسيم کنند. هم‌چنين بذل و بخشش‌هاي فراواني که در زمان عثمان شد، روح اسلام را از بين برد و از اسلام جز وسيله‌اي که بتوانند با آن جايي را فتح کنند و مالي به دست آورند، نمانده بود. اگر اين مردم دوره‌ي پيامبر و علي (ع) را ديده بودند، شايد حادثه‌ي عاشورا به وجود نمي‌آمد.

بذل و بخشش‌هاي فراواني که در زمان عثمان شد، روح اسلام را از بين برد. اگر اين مردم دوره‌ي پيامبر و علي (ع) را ديده بودند، شايد حادثه‌ي عاشورا به وجود نمي‌آمدوي درباره‌ فلسفه‌ي قيام حضرت امام حسين (ع) خاطرنشان کرد: امام (ع) خود در اين زمينه فرمودند که «من نيامدم که بخواهم بر شما حکومت کنم و قدرتي به دست آورم، بلکه سنت پيامبر (ص) از بين ‌رفته و بدعت جاي آن را ‌گرفته است، من قيام کردم براي اين‌ که سنت نبوي را زنده کنم و بدعت را بميرانم.»
استاد شهيدي با اشاره به اين ‌که بين امام و پيغمبر تفاوت‌ وجود دارد، به ايسنا گفت: وقتي از طرف خدا حکمي به پيامبر داده شود، او بايد با مردم روبه‌رو شود و حکم خدا را برساند. اما يک امام، زماني قيام مي‌کند که مردم بگويند ما حاضريم تو را ياري کنيم؛ بنابراين زماني تکليف براي امام مشخص مي‌شود که مردم بگويند ما ايستاده‌ايم و از او استمداد بطلبند؛ به همين جهت سيدالشهدا (ع) اول‌بار که به ايشان نامه دادند، اقدام نکرد تا نامه‌هاي متعدد آمد. نامه‌هاي متعدد که آمد، باز هم اطمينان نکرد. مُسلم را فرستاد. وقتي مسلم به امام نوشت، آن‌وقت تکليف بر عهده‌ امام است که قيام کند و قيام او نيز قيامي نه براي رياست عموم، بلکه براي ولايت بوده است؛ ولايتي که حيطه‌ي عملش نهي از منکر و امر به معروف باشد.
اين استاد دانشگاه درباره‌ توجه هماهنگ به صورت و سيرت قيام امام حسين (ع) عنوان کرد: آن‌ چه تا به امروز تشيّع را گسترش داده و حفظ کرده، مساله‌ شهادت امام حسين (ع) و عزاداري براي ايشان است.
وي ادامه داد:‌ در سال 362 هجري، "معزالدوله‌ ديلمي" که حاکم بغداد بود، دستور داد که زن‌ها چهره‌ خود را سياه و عزاداري کنند. تا آن زمان چنين چيزي سابقه نداشت. به همين جهت اهل سنت آن سال را سال بدعت نام نهادند، اما همان چيزي که آن‌ها اسمش را بدعت گذاشتند، سبب شد که شيعه گسترش يابد.
شهيدي گفت: گريه کردن بر سيدالشهدا (ع) پس از کشته شدن امام حسين (ع) انجام گرفت و اين سنتي موروثي در خانواده‌ ائمه(ع) شد. پس از آن شيعيان در مساجد بغداد مي‌نشستند و عزاداري مي‌کردند. در ايران از زماني که "الجايتو" مي‌گويد مذهب شيعه هم مانند ساير مذاهب آزاد است، ايرانيان شروع مي‌کنند به گريه کردن براي امام حسين (ع) و قبل از اين مساله گريه کردن در ايران نبود.
گريه کردن بر سيدالشهدا (ع) پس از کشته شدن امام‌حسين (ع) انجام گرفت و اين سنتي موروثي در خانواده‌ ائمه شد. پس از آن شيعيان در مساجد بغداد مي‌نشستند و عزاداري مي‌کردند
وي گريه کردن بر سيدالشهدا (ع) و عزاداري براي ايشان را يکي از سنت‌ها معروف بين شيعه خواند و بيان کرد: اين عزاداري قبلا گاهي به صورت‌هايي درمي‌آمد که با فقه اسلامي تطبيق نمي‌کرد؛ ‌به عنوان مثال در گذشته دسته‌اي به نام «قفل به سينه» راه مي‌افتاد که روز عاشورا از سينه‌هاي خود قفل رد مي‌کردند و يا به دست سيخ مي‌کردند که اين درست نيست.
اين پژوهشگر و محقق گفت: شعرها و عزاداري‌هايي که مردم را براي قيام به امر به معروف و نهي از منکر تهييج مي‌کرد، در دوران قاجار به وقت‌گذراني تبديل شد. مفهوم عزاداري اين بود که قيام امام حسين (ع) را زنده نگه ‌دارد که هدف امام (ع) امر به معروف و نهي از منکر بود و اگر از اين طريق خارج شود لطفي ندارد.

شهيدي درباره‌ مظلوم جلوه دادن امام حسين (ع) در مراسم عزاداري ايشان افزود: مظلوم بودن با انظلام فرق دارد. مظلوم بودن يعني کسي تمام قدرت خود را براي پيشرفت صرف کند، منتهي طرف مقابل از نظر نيروي نظامي قوي‌تر است اما انظلام اين است که کسي دست روي دست بگذارد تا بيايند و او را بکشند، اين‌ها براي گريه کردن و مجلس گرم کردن خوب است ولي هدف اصلي سيدالشهدا (ع) اين نبوده است.
وي در توضيح سخن حضرت امام حسين(ع) که مي‌فرمايند «اگر دين نداريد لااقل آزاده باشيد» تصريح کرد: وقتي عده‌اي به خيمه‌ زن‌ها حمله کردند، امام فرمودند: اسير گرفتن معني ندارد. شما با من جنگ مي‌کنيد. من هم مقابل شما ايستاده‌ام که اگر آزاد مُرديد، کار خلاف مروت و جوانمردي نکنيد.
شهيدي ادامه داد: در فقه اسلامي، کشتن انسان‌هاي بالغ و اسير گرفتن زن و بچه، خاصّ کافران است؛ يعني وقتي لشکر مسلمانان به جايي که مردمِ آن کافر هستند مي‌رود، آن‌جا بايد تبليغ کرد و اگر تبليغ اثر نکرد و مردم مقاومت کردند، بايد حمله کنند؛ يعني مردم کوفه در آن روز، نوه‌ و خاندان پيامبر را کافر حربي فرض کردند که واقعا خلاف آزادگي است.
اگر زماني ديديم سنت پيامبر از بين مي‌رود، بايد مقابلش بايستيم و در مقابل هر خطري که متوجه‌ دين و سنت رسول‌الله (ص) است بايد بايستيم و جلوي بدعت را بگيريم.
رييس وقتِ موسسه‌ لغت نامه دهخدا درباره‌ تاثيرپذيري از قيام امام حسين (ع) خاطرنشان کرد: قيام امام‌حسين (ع) مخصوص يک دوره نيست؛ البته ديگر امامي نيست و شمري هم مقابل او نخواهد بود؛ ولي رويارويي حق و باطل هميشه بوده و هست. بنابراين اگر زماني ديديم، سنت پيامبر از بين مي‌رود بايد مقابلش بايستيم و در هر موقعيتي بايد در مقابل هر خطري که متوجه‌ دين و سنت رسول‌الله (ص) است، بايستيم و جلوي بدعت را بگيريم.
شهيدي حرکت حضرت زينب (س) را متمم نهضت و حرکت عاشورا دانست و افزود: اگر حضرت زينب و امام سجاد (ع) اين مسير را طي نمي‌کردند و حضرت امام سجاد (ع) آن خطبه‌ها را در کوفه نمي‌خواند و حضرت زينب(س) در مجلس يزيد آن فرمايشات را نمي‌فرمود، شايد حادثه‌ عاشورا فراموش مي‌شد.
انتهاي پيام

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۹۹۷۲۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برگزاری مراسم تجلیل از ورزشکاران آذربایجان شرقی

به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ مرکز آذربایجان شرقی فرمانده سپاه عاشورا در مراسم تجلیل از ورزشکاران با بیان اینکه ورزشکاران ما مایه افتخار استان آذربایجان شرقی هستند گفت: کشور ما امروز با روحیه ورزشکاری خود برای ایران اسلامی افتخار آفرین شده است.

 سردار عباس قلیزاده افزود: امام راحل فرمودند اگر ندا و روحیه ورزشکاری در این جامعه حاکم شود دشمنان قدرت عرض اندام نخواهند داشت.

 وی ادامه داد: اینکه ورزشکاران ما در میدان‌های ورزشی در مقابل ورزشکاران صهیونیستی به میدان نمی‌روند برای اینست که آن‌ها را به رسمیت نمی‌شناسند لذا همه اینها برای ما افتخار است.

 فرمانده سپاه عاشورا افزود: روحیه ورزشکاری رزمندگان ما در دوران هشت سال دفاع مقدس برای ما پیروزی‌ها و افتخارات بسیاری فراهم کرد و نشان داد ملت ما در همه صحنه‌ها پیروز میدان هستند.

 سرهنگ حیدر پناه معاون تربیت بدنی سپاه عاشورا هم با ارائه گزارشی گفت: در این مراسم از قهرمانان ورزشی نخبه، مربیان و پیشکسوتان بسیجی استان که در جهت اشاعه فرهنگ ایثار و شهادت و ترویج ورزش و منش پهلوانی فعالیت دارند تجلیل شد.

در پایان مراسم از خانواده معظم شهیدان صمد ملکی، حسین تیز قدم خطیبی، اسمعیل جمالی، محمد رضا باصر وتعدادی از مسئولان و همچنین جمعی از ورزشکاران، مربیان و قهرمانان مدال آور تجلیل شد.