به نقل از «ایران اکونومیست»

عرضه نفت خام در بورس در انتظار رفع مشکل نقل و انتقال پول با بانک مرکزی

تاریخ انتشار: ۲۴ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۰۷۳۸۸۲

ایران اکونومیست - به گزارش ایران اکونومیست؛ «علی کاردر» مدیرعامل شرکت ملی نفت درباره عرضه نفت خام در بورس، بیان داشت: اجرای این طرح را با عرضه میعانات گازی که مشابه نفت خام است، آغاز خواهیم کرد.
وی با بیان اینکه شرکت ملی نفت تمایل به عرضه نفت خام در بورس دارد، افزود: اما مسایلی وجود دارد که باید رفع شود، از جمله بر اساس قانون، پول حاصل از فروش این اقلام باید به حساب بانک مرکزی واریز شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مدیرعامل شرکت ملی نفت ادامه داد: بانک مرکزی اعلام کرده است که شرکت سپرده گذاری مرکزی بورس را قبول ندارد، زیرا نمی شود به نهادی که غیردولتی و خصوصی است، پول واریز کنیم.
کاردر خاطر نشان کرد: البته شرکت ملی نفت، بانک مرکزی و سازمان بورس در حال بررسی این موضوع و رفع موانع هستند.
معاون وزیر نفت با بیان اینکه ابتدا میعانات گازی و سپس نفت خام در بورس عرضه خواهد شد، گفت: عرضه میعانات و نفت خام دارای یک فرایند هستند، بنابراین هر گاه عرضه میعانات گازی که راحت تر است به نتیجه برسد، می توان عرضه نفت خام را آغاز کرد.
ایده راه اندازی بورس نفت نخستین بار در اواخر دهه 1370 و در چارچوب سیاست های برنامه سوم توسعه کشور مطرح شد.
هیات وزیران در سال 1386 ایجاد بورس نفت را به وزارت اقتصاد تکلیف کرد و به این ترتیب وزیر وقت اقتصاد که همزمان دبیر شورای عالی بورس نیز بود، سازمان بورس را به واگذاری عرضه فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی در بورس کالای ایران موظف کرد.
با وجود همه چالش ها، در بیست و دوم تیرماه 1390 نفت خام با حضور معاون اول رییس جمهوری روی تابلو معاملات بورس کالا رفت اما در همان آغاز با شکست روبرو شد. نفت خام در این بازار در 9 مرحله دیگر عرضه شد و فقط در یک مرحله به فروش رفت.
از هفدهم فروردین 1393 نیز شرکت ملی نفت ایران با عرضه 2 هزار و 920 بشکه نفت خام در بورس انرژی به قیمت هر واحد سه میلیون و 60 هزار ریال، این طرح را دوباره آغاز کرد.
این عرضه برای مدتی با فراز و نشیب بسیار ادامه یافت تا اینکه به علت کاهش استقبال خریداران، به بن بست خورد و متوقف شد.
با شکست عرضه نفت خام، مسوولان وقت سازمان بورس و اوراق بهادار به فکر ایجاد بستر جدیدی برای عرضه نفت خام در بورس انرژی افتادند.
مدیر پیشین امور بین الملل شرکت ملی نفت پیش از این از آماده شدن زیرساخت های عرضه روزانه 100 هزار بشکه نفت خام صادراتی در بورس خبر داده و گفته بود: اجرای این طرح در انتظار تایید سازمان بورس است.
وی یادآور شده بود: مقدمات و زیرساخت های عرضه نفت خام فراهم شده و فقط بخشی از مسائل مربوط به تعیین قیمت و شیوه پرداخت باقی مانده است.
به گفته محسن قمصری، حتی برای نرخ نفت خام عرضه شده در بورس نیز مدل قیمتی تهیه شده است و در اختیار سازمان بورس قرار دارد تا پس از تصویب این سازمان، اجرا شود.

** از سرگیری یک طرح شکست خورده
با وجود شکست چندین باره در عرضه نفت خام در بورس، بورس انرژی دوباره در حال رایزنی برای از سرگیری این طرح است.
پس از گذشت فراز و نشیب بسیار، سید علی حسینی مدیرعامل بورس انرژی در اوایل مهرماه امسال از مذاکرات جدی برای عرضه نفت خام خبر داد و گفت: فرآیند تفاهم با شرکت ملی نفت برای عرضه نفت خام به طور جدی از اوایل مرداد تا به امروز دنبال شده و خوشبختانه روی بسیاری از موارد تفاهم وجود دارد.
به گفته وی، در این زمینه نیاز بود تا شرکت سپرده گذاری مرکزی از طریق بانک های عامل که فعالیت های ارزی انجام می‌دهند، نسبت به انجام تسویه ارزی اعلام آمادگی کند که اکنون این امر انجام شده است. از طرفی بخش زیادی از تعیین مفاد اطلاعیه عرضه یا شرایط فروش با شرکت ملی نفت انجام شده است.
مدیرعامل بورس انرژی با اشاره به تلاش های صورت گرفته از سوی رییس سازمان بورس برای پیگیری و حل مسایل باقیمانده بر سر عرضه نفت خام، ابراز امیدواری کرد: حداکثر تا پایان سال 96 عرضه نفت خام در رینگ صادراتی بورس انرژی امکان پذیر می شود.

** ابهام ها در موفقیت عرضه نفت خام در بورس
در گذشته، نفت خام در بورس انرژی برای مصارف پالایشگاه های داخل کشور عرضه می شد اما در طرح های جدید، قرار است نفت خام صادراتی به صورت ریالی و ارزی در بورس عرضه شود.
طبق این طرح، خریداران می توانند نفت خام صادراتی خریداری شده از بورس را در پایانه های صادراتی تحویل بگیرند و بر این اساس نباید آن را به کشور وارد کنند.
برخی کارشناسان می گویند با توجه به تجربه های پیشین عرضه نفت خام در بورس، موفقیت این طرح چندان روشن نیست؛ زیرا در گذشته، نفت خام عرضه شده در بورس، مشتری زیادی نداشت و نتوانست اهداف مورد نظر را تحقق ببخشد.
علت استقبال نکردن خریداران از نفت خام عرضه شده در بورس، قیمت بالای آن عنوان می شد.
به گفته تحلیلگران، اگر وزارت نفت با در پیش گرفتن شیوه دستوری و خارج از سازوکار عرضه و تقاضای مرسوم، حاضر نشود نفت را به قیمت‌های پایین‌تر عرضه کند کارکرد اصلی بورس زیر سوال می رود و باید این طرح را از اکنون شکست خورده دانست.
از سوی دیگر، برخی کارشناسان صنعت نفت می گویند، عرضه نفت خام در بورس باید به صادرات نفت کشور کمک کند. از این رو، تا زمانی که برای نفت خام صادراتی در بازارهای جهانی مشتری وجود دارد و می توان با فروش نفت به قیمت روز برای کشور درآمدزایی کرد، چرا باید آن را با قیمت پایین تر به خریداران بورس عرضه کرد؟

منبع: ایران اکونومیست

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۰۷۳۸۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بورس و مرکز مبادله؛ ۲ نهاد با شرح وظایف کاملا متفاوت

امتداد - مرکز مبادله بورس نیست و صرفا بستری برای انجام تعهدات و وظایف بانک مرکزی در حوزه ارز و طلا است.

به گزارش پایگاه خبری امتداد ،  از سالیان گذشته و در نبود یک مرکز برای انجام معاملات ارز و طلا، شاهد مرجعیت بازار‌های غیررسمی در تعیین نرخ ارز، طلا و سکه طلا بوده‌ایم. در مواقع افزایش ریسک‌های سیاسی و اخبار منفی، دلالان تلاش جدی می‌کردند که با پررنگ کردن اخبار منفی و شایعه‌پراکنی، نرخ ارز را به سطوح بالا افزایش دهند؛ در مواردی با انجام چند معامله خرد و کم‌حجم و به صورت مصنوعی، نرخ ارز در یک روز، هزار تا دو هزار تومان افزایش می‌یافت و اخبار این رشد قیمتی با شدت بیشتری به بازار مخابره می‌شد. این رشد‌های مصنوعی از آنجا اهمیت داشت که با رشد قیمت ارز، همه فعالان اقتصادی و عموم مردم نگران شده و معاملات انواع کالا‌ها متوقف یا با افزایش قیمت‌های قابل توجه انجام می‌شد و همین امر، انتظارات تورمی را افزایش می‌داد. برای مقابله با اثرات سوء چنین چرخه ویرانگری، بانک مرکزی به‌عنوان متولی و سیاست‌گذار نظام پولی و ارزی کشور و با هدف مدیریت عرضه و تقاضای واقعی در بازار ارز، اقدام به تاسیس و راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلای ایران در سال ۱۴۰۱ کرد. این مرکز محلی برای انجام معاملات ارز، طلا و ابزار‌های مبتنی بر آنهاست، ایجاد بستری برای انجام معاملات ارز در قوانین و مقررات بالادستی نیز مورد تاکید قرار گرفته است. به همین منظور، قانون بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ابلاغیِ سال ۱۴۰۲ کمک به حفظ و ارتقای ارزش پول ملی را از اهداف پنج‌گانه بانک مرکزی به حساب آورده است که خرید و فروش طلا و ارز با هدف مدیریت بازار و حفظ ارزش ذخایر بین‏‌المللی کشور و ایجاد و توسعه بازار‌های متشکل ارز و رمز‌پول‌های مجاز از اختیارات این نهاد جهت نیل به هدف حفظ ارزش پول ملی عنوان شده است.

نهادسازی برای انجام معاملات ارز و طلا کجا باید انجام شود؟

در همین رابطه مرجعیت رسمی قیمت در بازار ارز و طلا، نهادسازی برای انجام معاملات ارز و طلا در شبکه رسمی و تحت نظارت بانک مرکزی، ابزارسازی در بازار‌های ارز و طلا در شبکه رسمی و تحت نظارت بانک مرکزی و تامین حداکثری نیاز‌های واقعی ارز را می‌توان از کارکرد‌های مرکز مبادله ارز و طلای ایران به حساب آورد. شاید در نگاه اول، مرکز مبادله ارز و طلای ایران شباهت بالایی به بورس‌های کشور مانند بورس اوراق بهادار تهران، بورس کالای ایران یا بورس انرژی ایران، داشته باشد، با این حال بررسی فرایند‌های معاملاتی این مرکز و اهداف ایجاد آن نشان می‌دهد که این مرکز دارای ماهیتی متفاوت با بورس‌های معمول است. اصلی‌ترین کارکرد بورس تامین منابع مالی جهت انجام پروژه‌های بلندمدت در اقتصاد یک کشور است که در نیل به این هدف از مهمترین ابزار خود یعنی ایجاد جذابیت برای انجام معاملات توسط سرمایه‌گذاران و سفته‌بازان بهره می‌برد. این بدان معناست که امکان تامین مالی در بورس‌ها در شرایطی که امکان انجام انواع معاملات سرمایه‌گذارانه و سفته‌بازانه برای عموم مردم و فعالان اقتصادی فراهم نباشد، وجود ندارد. ولی مرکز مبادله ارز و طلای ایران با هدف تامین ارز و طلای کافی برای پاسخگویی به نیاز‌های واقعی شکل گرفته است که این هدف ناشی از اهمیت بالای تامین ارز برای تداوم تولیدات صنایع مختلف و همچنین اهمیت بالای تامین ارز کافی و به‌موقع در واردات کالا‌های اساسی و سرمایه‌ای در اقتصاد کشور است و در پیگیری این موضوع، توجه به نیاز‌های سرمایه‌گذارانه و سفته‌بازانه نسبت به ارز و طلا برای بانک مرکزی دارای اهمیت نیست.

تفاوت اوراق بورسی و اوراق ارزی؛ وظایف بورس و بانک مرکزی چیست؟

بنابراین هیچ یک از اهداف، ابزار‌های قابل معامله و فرایند‌های معاملاتی مرکز مبادله ایران به اهداف و کارکرد‌ها و فرایند‌های معاملاتی بورس‌ها شباهت ندارد. از طرفی ماهیت معاملات بورس و کارکرد‌های این نهاد دارای همبستگی بالایی با مشارکت عموم مردم در خرید و فروش انواع اوراق بهادار است، به‌گونه‌ای که افزایش مشارکت عموم مردم در معاملات بورس‌ها متضمن بهبود کارایی فرایند‌های بورس در تامین مالی و سرمایه‌گذاری خواهد بود که همین موضوع سبب ایجاد نظام حقوقی مجزا همچون قانون بازار اوراق بهادار و قانون توسعه ابزار‌ها و نهاد‌های مالی جدید شده است. این درحالی است که ماهیت معاملات ارز و طلا در مرکز مبادله ایران، پاسخگویی به نیاز‌های رسمی و قانونی ارز و طلا در کشور با هدف تامین کافی ارز برای واردات کالا‌های موردنیاز کشور بوده و در پاسخگویی به نیاز‌های واقعی ارزی کشور است، مثلا وقتی در مرکز مبادله ایران اوراق مرابحه ارزی در سال ۱۴۰۲ منتشر شد به ظاهر این ذهنیت بوجود آمد که اوراق بورسی منتشر شده است، در حالی که این اوراق اولا مبتنی بر دارایی دلاری بود و ثانیا به اصطلاح بازار اولیه بود که بازار ثانویه هم ندارد. توجه کنیم که در بورس صرفا دارایی ریالی، قابل عرضه و معامله است و به‌طور خودکار هر اوراق ارزی ذیل مدیریت بانک مرکزی قرار می‌گیرد.

در حوزه طلا هم مرکز مبادله ارز و طلای ایران که از اواخر سال ۱۴۰۲ مکانیسم فروش طلای رفع تعهد ارزی صادرکنندگان را آغاز کرده است، صرفا طلایی را که صادرکنندگان کالا‌ها و خدمات برای رفع تعهد ارزی وارد کشور کرده اند در یک بستر شفاف و کارآمد به فروش می‌رساند و از جهت شکلی و ماهوی کاملا متفاوت از مکانیسم‌های بورسی است.

‌عرضه طلا در بورس و مرکز مبادله ارز و طلای ایران متفاوت است؟

‌در حراج شمش طلای مرکز مبادله صرفا قطعات یک کیلوگرمی شمش طلا به حراج گذاشته می‌شود در حالی که در جایی مثل صندوق‌های طلای بورس کالا اوراق مبتنی بر یک‌دهم گرم طلا داد و ستد می‌شود؛ همچنین در حراج شمش طلای مرکز مبادله، خریداران هم صرفا قطعات یک کیلوگرمی خرید می‌کنند. مرکز مبادله بورس نیست و صرفا بستری است برای انجام تعهدات و وظایف بانک مرکزی در حوزه ارز و طلا و محلی است که بخش‌های واقعی عرضه‌کننده و تقاضا‌کننده ارز و طلا در یک مکانیسم شفاف به مبادله می‌پردازند.

برچسب ها :

این مطلب بدون برچسب می باشد.