حکایت شهر و عصا!
تاریخ انتشار: ۶ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۲۹۲۴۹۴
اجتماع > اجتماعی - با نگاهی به رشد چشمگیر جمعیت ایران طی دهه۶۰ به راحتی میتوان محاسبه کرد که تنها ۳-۲ دهه بعد احتمالا تعداد سالمندان در کشور حول و حوش چه ارقامی خواهد بود.
در نتيجه اين محاسبه نيز ناگفته پيداست كه كشورمان در آن سالها احتمالا با خيل عظيمي از سالمندان مواجه خواهد بود كه طبيعتا نيازها و شرايط خاص خود را نيز به همراه خواهند داشت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
شهرها معمولا فقط براي اقشار عادي ساخته ميشوند. امكاناتي كه در شهرها تعبيه ميشود براي افراد عادي است و تردد در اين شهرها فقط براي افراد عادي راحت است؛ البته اگر بتوان گفت كه اكنون حملونقل عمومي براي شهروندان عادي نيز مهيا بوده و ميتوانند به راحتي رفتوآمد كنند! بهطور كلي ميتوان گفت كه توانيابان، سالمندان، بيماران خاص و در كل اقشار خاص، سهمي از زندگي در شهرها ندارند و وقتي شرايط بحراني ميشود تازه مسئله توجه به اقشار خاص موردتوجه قرار ميگيرد؛ مناسبسازي معابر مطرح ميشود، وسايل حملونقل عمومي چالش اساسي اقشار خاص ميشود، فضاهاي تفريحي براي اقشار خاص نامناسب ميشود و مديريت شهري ميماند و كوهي از مشكلات كه ميتوانست از اول بهوجود نيايد. توجه به مسائل سالمندان بهدليل پيرشدن جمعيت كشور و نيز فعاليت تشكلهاي غيردولتي رو به افزايش است اما اين جداسازي سالمندان از ديگر اقشار جامعه لزوما اتفاق خوبي نيست؛ چرا كه جداسازي نشاندهنده كمتوجهي تا امروز به آنها و تلاش براي نمايش توجه به آنهاست. شهر براي همه شهروندان است و بايد براي همه اقشار مناسب باشد اما شهرهاي بزرگ ايران بهخصوص تهران براي سالمندان، اين قشر خاص مناسب نيست.
حفظ امنيت سالمندان، در شهر اهميت زيادي دارد و يك سالمند بايد بتواند با همه امنيت خود در شهر تردد كند. سهولت دسترسي به امكانات، تجهيزات و ساختمانها نيز مسئله مهمي است كه موردغفلت قرار گرفته است. رعايت حال سالمندان در شرايط خاص و اولويتدادن به آنها و توجهكردن بايد مورد توجه مديران شهري باشد. درنظرگرفتن امكانات رفاهي ارزانقيمت، درنظر گرفتن تخفيفات ويژه براي آنها و تسهيلات خاص نيز ميتواند راهگشا باشد. اين نكته حائز اهميت است كه وقتي حرف از سالمندان ميشود ناخودآگاه نيازهاي اوليه و ابتدايي آنها پيش چشم ميآيد، اين در حالي است كه بهطور معمول افراد در زمان سالخوردگي نيازمند امكانات رفاهي و تفريحي ويژه هستند و بايد شرايط براي تفريح و گردش و افزايش روحيه آنها فراهم شود.
آلودگي هوا، آلودگي صوتي، سرعت تردد و نامناسب بودن معابر شهر و رعايتنكردن ديگر شهروندان، زندگي سالمندان در شهر تهران را دشوار كرده درحاليكه زندگي آنها در روستاها و شهرهاي كوچك سادهتر است. برنامهريزي براي حل مشكلات سالمندان بايد دقيق باشد بهطوري كه تمامي نيازهاي آنها را دربر گرفته و همچنين به افزايش سطح كيفي زندگي آنها در ايام سالخوردگي و بازنشستگي اهميت ويژهاي بدهد. اين همه تنها زماني رخ ميدهد كه تمام نهادهاي مسئول و بهطور كليتر جامعه ايران اين دغدغه را داشته باشند و به بخش مهمي از جمعيت كشور توجه بيشتري كنند.
محمدعلي الستي
برپايه آخرين پژوهشهاي سازمان ملل، آمار مرگومير در كشورهاي رو به رشد بهطور چشمگيري كاهش يافته و به تبع آن، تعداد افراد سالخورده و ميزان متوسط عمر فزوني يافته است. از اينرو است كه امروزه در بسياري از كشورهاي توسعهيافته و در حال توسعه، سازوكارهايي كه موجبات پيوستن سالمندان به جامعه را فراهم ميآورند مورد حمايت سازمانهاي دولتي و نهادهاي اجتماعي غيردولتي قرار ميگيرند، اين در حالي است كه جمعيت افراد بالاتر از 60سال در ايران در آخرين سرشماري 7/2درصد كل جمعيت كشور را تشكيل ميدهند. در شهرهاي بزرگ مانند تهران سالمندان هيچ سرگرمي ويژهاي جز بوستاننشيني و قهوهخانهنشيني ندارند. حتي هيچ بوستان ويژهاي در تهران براي سالمندان ديده نميشود و اين قشر بايد همراه با ديگر شهروندان از امكانات عمومي استفاده كنند آن هم در شرايطي كه اين امكانات شهري براي افراد عادي درنظر گرفته شده است.
وسايل حملونقل عمومي مناسب سالمندان نيست و آنها مجبور به استفاده از اتوبوسها، متروها و تاكسيهايي هستند كه هماهنگي لازم با شرايط آنها را ندارد و مشكلات فراواني براي آنها ايجاد ميكند. در كشورهاي توسعهيافته در اتوبوسها و متروها صندليهايي ويژه براي سالمندان درنظر گرفتهشده كه موجبات راحتي اين افراد پا به سن گذاشته را فراهم ميكند اما در ايران حتي خيليها حاضر نيستند سرپا بايستند تا يك سالمند روي صندلي عادي بنشيند. با توجه به نكات گفته شده شهرهاي ايران بهخصوص تهران دشواريهاي زيادي براي سالمندان دارد. با توجه به پيرشدن جمعيت در 20سال آينده ما با موج جمعيت كهنسال مواجه خواهيم شد كه بايد به فكر رفاه، بهداشت، سلامت و سرگرمي آنها باشيم؛ موضوعي كه طبيعتا نياز به برنامهريزي دقيق و هماهنگ از همين حالا دارد. بدينترتيب بايد مجمعي براي اين مهم درنظر گرفته شود و هماهنگي لازم بين نهادهاي ذيربط شكل گرفته و طي جلسات متعدد، برنامههاي بلندمدت براي پاسخگويي به نيازهاي جامعه نسبتا كهنسال چند دهه آينده در كشور تدوين شود. مسئله ديگر حفظ شأن و منزلت سالمندان است. با توجه به تأكيدات مكرر دين مبين اسلام بر احترام به سالمندان هنوز در اين زمينه فرهنگسازي نشده و برخورد جامعه با آنها خوب نيست. در اين زمينه بهطور كلي نوعي شعارهاي كليشهاي مكرر تكرار ميشوند كه اثر عكس داشته و بيشتر باعث دلزدگي و بيحوصلگي جامعه ميشود. بدونترديد بدون خلاقيت و نوآوري و توجه به روحيات و نيازهاي روز جامعه نميتوان در هيچ امري فرهنگسازي موفقي را انجام داد. اين مهم درباره سالمندان نيز صدق ميكند. هم جامعه و نسلهاي جوان نيازمند آموزش و تغيير نگرش به موضوع سالخوردگان و كهنسالان هستند و هم خود اين قشر نيازمند آموزش و تعريفهاي جايگزين براي شرايط و زندگي خود در اين برهه از عمرشان هستند. از اينرو ميتوان گفت كه رسيدن به شهري مطلوب براي سالمندان نيازمند سالها كار و برنامهريزي و فرهنگسازي است.
مجيد ابهري
در شهرهاي توسعهيافته سالمندان به آساني و در كمترين فاصله زماني و مكاني (با استاندارد جهاني حداكثر 400متر) از امكانات شهري لازم بهرهمند ميشوند. نبايد فراموش كرد كه سالمندان بهدليل وضعيت شغلي و بازنشستگي وقت زيادي براي صرف كردن در شهر دارند. در شهر آرماني براي كهنسالان، پاركها، ميادين، فضاهاي سبز و معابر عمومي، مناسب استفاده سالمندان بوده و داراي مراكز ويژهاي براي گذران اوقات فراغت سالمندان هستند و بخشهاي خدمات شهري با توجه به نياز و امكانات منطقه، امكانات ويژهاي را در اختيار آنها قرار ميدهد.
اصولا هر شهر دو دسته نياز را پاسخ ميدهد؛ 1- نيازهاي عام شهروندان و 2- نياز گروههاي خاص همچون سالمندان و كودكان و... .
شهر قابل سكونت شهري است كه به نيازهاي ساكنانش پاسخهاي درخور داشته باشد. شهرسازي انسانگرا سعي دارد به خواستهها و نيازهاي همه گروهها ازجمله گروههاي خاص (زنان، كودكان و سالمندان، افراد ناتوان و معلول) بپردازد. باتوجه به اينكه برخي نظريههاي تحليل شهر از زمان شكلگيري به مفهوم «انبوه تنها» اشاره كردهاند اين رشد شهرنشيني موجب ايجاد فاصله اجتماعي بين شهروندان شده و گفته ميشود شهر آدمها را از نظر فيزيكي به هم نزديك اما از نظر رواني و اجتماعي دور ميكند. شهرنشيني در طول يك قرن اخير از حدود 3-2 ميليون نفر به بيش از 70ميليون نفر، تعداد شهر از 199 به بيش از 1300شهر و نسبت شهرنشيني از حدود 20درصد به 75درصد رسيده است. از سوي ديگر روند سالخوردگي جمعيت كشور طي دهههاي آتي نيز به وسيله كارشناسان جمعيتي مثلا براي سال 2025 حدود 7ميليون پيشبيني شده است كه آن را كارشناسان در اصطلاح «خاكستريشدن جمعيت» مينامند. شاخصهاي جهاني «شهر دوستدار سالخوردگان» نمونههايي از شهرسازي انسانگرا و ميزان دسترسي كهنسالان به فضاهاي شهري و خدمات شهري است.
با نگاهي به شهرها در كشورهاي توسعهيافته مانند كشورهاي اسكانديناوي كه هماكنون با مشكل سالمندي جمعيت مواجه هستند ميتوان دريافت كه در عرصههاي شهري و معماري تمهيدات ويژهاي انديشيده شده كه موجب افزايش كيفيت زندگي سالمندان در اين فضاها شده است. مديران شهري لازم است به نيازهاي اين قشر خاص توجه داشته باشند و در تدوين ضوابط و مقررات ساخت مسكن، محلات و طرحهاي شهرسازي به اين امور دقت لازم را داشته باشند. همچنين طراحان و برنامهريزان شهري بايد بخشي را در مطالعات خود به وضعيت جمعيت سالمندي اختصاص دهند و راهبردها و سياستهاي شهري پيشنهادي را بر مبناي شرايط آنها ارائه دهند. نهادهاي مسئول بايد در تدوين ضوابط و مقررات ساخت مسكن، طراحي فضاهاي شهري، ساماندهي محلات و تدوين و بازنگري در طرحهاي جامع و تفصيلي شهرها آنها را مدنظر قرار دهند. بنابراين شوراهاي شهري و شهرداريها و ساير دستگاههاي مديريتي بايد در چند حوزه ورود پيدا كنند؛ اول، متناسبسازي معابر و فضاهاي شهري براي سالمندان. دوم، تكريم سالمندان در شهر و حوزه خدمات شهري مثلا در شبكه حملونقل و سيستمهاي حمايتي و تأميناجتماعي و سوم، بازنگري مقررات ملي ساختمان و سازمان نظام مهندسي و لحاظ كردن نيازهاي سالمندان در قوانين شهرسازي مدرن.
اسداله نقدي
منبع: همشهری آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۲۹۲۴۹۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
گرههای چند دهه شهر یزد در شورای ششم باز شد
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز یزد، "عزیزالله سیفی" به مناسبت هفته بزرگداشت شوراها افزود: معضلاتی همچون تکمیل نبودن رینگ شهری، مشکلات آبگرفتگی معابر و پروژههای ترافیکی نیمه تمام در شهر یزد سالها بلاتکلیف رها شده بود که در این دوره از شورای اسلامی شهر یزد به نتیجه رسید.
وی ادامه داد: رینگشهری بیش از ۲۵ سال بلاتکلیف بود که در دست اقدام قرار گرفت و به دلیل مشکلات عظیمی همچون جابجایی تاسیسات در هیچ دورهای ورود نکرده یا نیمه کاره و محدود انجام شده بود، اما این اقدام بزرگ در این دوره انجام شد.
رییس شورای اسلامی شهر یزد گفت:بلوار آیت الله ابوترابی بعد از ۲۰ سال آزاد شد و در حال انجام است همچنین میادین معلم، امام حسین (ع)، اطلسی، امام علی (ع)، شهدای یعقوبی و زیرگذرهای جنب خطوط ریلی و برخی دیگر از نقاط شهر اصلاح هندسی و یا میدان به چهار راه تبدیل شد و بلوار دانش پایه به بلوار استقلال نیز بعد از ۱۸ سال بلاتکلیفی در دست اجرا قرار گرفت و پیشرفت ۷۰ درصدی دارد.
سیفی ادامه داد:هزینههای جاری در این دوره کاهش یافت و افزایش سهم بودجه هزینههای عمرانی از ویژگیهای بودجه بندی سال جدید این شورا است همچنین از کل بودجه ۲۸ درصد به هزینههای جاری و ۷۲ درصد جهت اقدامات عمرانی اختصاص یافته است.
وی افزود: افزون بر هفت هزار میلیارد ریال هزینه آزادسازی معابری همچون بلوار پیامبر اعظم (ص) و بلوار امام محمد باقر (ع) و خیابانهای عریض و طویلی که در مناطق مختلف شهر است شد همچنین تکمیل رینگ دوم شهری در نظر گرفته شده است.
رییس شورای اسلامی شهر یزد گفت:در بودجه امسال اعتبار مناسبی برای جداسازی آب شرب از فضای سبز همچنین زیر ساختهای آسفالت معابر شهر پیش بینی شد؛ همچنین در منطقه یک شهرداری نیز بوستان زنبق واقع در بلوار جمهوری با اعتبار ۶۰۰ میلیارد ریال به بهره برداری رسید.
سیفی ادامه داد: بهره برداری از خانه مشاغل سنتی یزد، گرمخانه موقت خانه کودکان کار، رونمایی از ماشین آلات و تجهیزات خدمات شهری و مدیریت بحران، اختصاص ۲ هزار میلیارد جهت آسفالت معابر همچنین آسفالت بیش از ۸۵۰ متر مربع از سطح شهر، احداث پروژه زیرگذر صاحب الزمان (عج) در راستای تکمیل رینگ شهری برخی از اقدامات انجام شده است.
وی افزود: اجرای پروژه عظیم بلوار شهیدان پارسائیان تا ایرج افشار که اجرای این پروژه بار ترافیکی آزادشهر، خیرآباد، میدان امام علی (ع) و صفائیه را کاهش میدهد، اصلاح هندسی تقاطع غیر همسطح میدان جانباز میدان اطلسی، اصلاح هندسی تقاطع غیر همسطح میدان امام حسین (ع)، میدان معلم، تکمیل کتابخانه مرکزی یزد، تکمیل پارکهای کوهستان و بزرگ شهر، احداث و مرمت سیل بندهای شماره چهار، سیل بند شهیدان یاوری، سیل بند شهید رشیدی، اجرای طرح مسیل شهر یزد، رودخانه مرکزی، آماده سازی و احداث شهرک مشاغل، حفر چاههای جذبی و هدایت آبهای سطحی، ساماندهی و تکمیل قبرستان جوی هر هر واحداث مخازن ذخیره آب بخشی دیگر از اقدامات انجام شده در ششمین دوره شورای اسلامی شهر یزد است.
رییس شورای اسلامی شهر یزد گفت:همه این اقدامات در حالی است که تبصره سه قبوض آب که در دورههای قبلی شورا گرفته میشد، حذف شد و از محل اعتبارات شورا و شهرداری هزینهها تامین شد همچنین عوارض کسر فضا از بندهای جرائم کمیسیون ماده صد با توجه به شرایط اقتصادی مردم با مصوبه و پیگیریهای شورای ششم شهر یزد از بندهای جرائم حذف شد.
سیفی ادامه داد:بعد از وقوع سیل در سال ۱۴۰۱ که همزمان با اولین سال شروع فعالیت شورای ششم بود نیز مصوب شد پروانه رایگان برای ساختمانهای مسکونی و تجاری آسیب دیده از سیل صادر شود همچنین تشکیل کمیسیون ویژه ماده صد برای تبدیل آراء تخریب ساختمان به جریمه برای اولین بار در یزد با تصمیم شورای ششم آغاز شد.
وی افزود: مصوبه شورای ششم در حمایت از قانون خانواده و جوانی جمعیت و فرزندآوری که این بسته شامل تخفیف عوارض ساختمانی است و افرادی که فرزند سوم آنها در سال ۱۴۰۱ و یا ۱۴۰۲ متولد شده از ۷۰ درصد و برای تولد فرزند چهارم و یا بیشتر از ابتدای سال ۱۴۰۱ برای ۴۰۰ متر مربع زیر بنای غیر آپارتمانی به میزان ۱۰۰ درصد از پرداخت عوارض ساختمانی معاف شدند.
رییس شورای اسلامی شهر یزد گفت: تعداد قابل توجهی از ماشین آلات و تجهیزات برای دستگاههای خدماتی از جمله آتش نشانی، مدیریت بحران، شهرداری و مناطق ۵ گانه خریداری شد همچنین در راستای نوسازی ناوگان شهری تعداد زیادی تاکسی شهری، چندین دستگاه اتوبوس و ۹۵ دستگاه ون در طول یک سال و نیم از فعالیت شورای ششم خریداری شد.
سیفی ادامه داد:با مصوبه شورای ششم جهت به روزرسانی تجهیزات خدمات شهری تعداد ۱۵۰ دستگاه پمپ آب کشی، ه۳ دستگاه ژنراتول بسیار قوی، ۴۰ دستگاه خودرو مخصوص مدیریت بحران، ۳۰ دستگاه مینی تریلیر جهت پسماند و جمع آوری و انتقال زباله، چندین دستگاه مخصوص آتش نشانی و ۲۹ دستگاه اتوبوس واحد جدید خریداری شد.
وی افزود: همچنین تعداد ۹۵ دستگاه ون، ۱۲۰ پمپ ۶ اینج و ۸ اینج جهت تخلیه آب، ه۵ دستگاه کپرسی خریداری شده است ضمن آنکه سالنهای ورزشی و زمینهای ورزشی و چمن مصنوعی در محلات مختلف از جمله حسن آباد، مریم آباد، سلسبیل، کوچه بیوک، امام شهر، آزاد شهر و بافت تاریخی احداث شد و در اختیار شهروندان محلات قرار گرفت.
رییس شورای اسلامی شهر یزد ادامه داد: در راستای توجه به مناطق کمتر برخوردار نیز عملیات نهضت آسفالت در معابر محله حسن آباد، صدر آباد، اسکان، خیرآباد، امامشهر و آزاد شهر در دستور کار قرار گرفت و در بافت تاریخی یزد نیز عملیات ساخت پارکهای درون محله ای، زیبا سازی، نورپردازی، کف سازی، بدنه سازی معابر و حفر چاههای جذبی با اعتباری بالغ بر ۴۰۰ میلیارد ریال انجام شد.
سیفی ادامه افزود: از دیگر فعالیتها و اقدامات شورای ششم شهر یزد تقویت سیل بندها در حاشیه شهر و ایجاد سیل بندها برای جلوگیری و کاهش خسارت زمان وقوع سیل بود همچنین در راستای توجه به ورزش محلات و کشف استعدادها المپیاد ورزش محلات با رشتههای مختلف ورزشی به صورت انفرادی، گروهی و خانوادگی و به صورت رایگان با مصوبه شورای ششم در سطح محلات شهر یزد برگزار شد.
سیفی ادامه داد: تصویب طرح تخفیف ۵۰ درصدی غرفههای شب بازار برای افرادی با شرایط خاص و خانوادههای تحت پوشش بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی (ره)، زنان سرپرست خانوار و بیماران خاص از دیگر اقدامات این دوره است.
وی افزود: اعضای شورای ششم به صورت مستمر و هفتگی در مناطق پنجگانه شهرداری برای تبادل نظر و رفع مشکلات شهروندان و ملاقات با آنها حضور دارند و از نظرات شهروندان در تدوین نهایی بودجه نیز استفاده شده است و این شورا از مردم وبرای مردم است و هیچگونه جدایی بین ما نیست.
رییس شورای اسلامی شهر یزد گفت:بسیاری از اقدامات مثل بهسازی رینگ شهری و ساماندهی معابر و آبهای سطحی به صورت موقتی و برای چند سال آینده جواب گوست و با توجه به افزایش خودروها باید اقدامات اساسی و اصولی در دستور کار باشد و نیازمند کمک همه بخشها و دستگاههای حاکمیتی و کشوری است.