به نقل از «آنا»

قیصر امین پور شاعر رنج است

تاریخ انتشار: ۸ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۳۳۵۸۷۵

به مناسبت دهمین سالگرد درگذشت قیصر امین‌پور، شاعر و ترانه‌سرای معاصر، نشستی با حضور اساتید و اندیشمندان حوزه ادبیات و فلسفه برگزار شد.

به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری آنا_ محمدرضا زمانی؛ نشست رونمایی از کتاب «این ترانه بوی نان نمی دهد»؛ سبک شناسی ترانه های قیصر امین پور، نوشته مهدی پیروزیان با حضور و سخنرانی دکتر جبار کاکایی، دکتر مصطفی ملکیان، مهدی ستایشگر، مهدی فیروزان برگزار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

دکتر مصطفی ملکیان در این نشست به احوال وجودی (اگزیستانسی) این شاعر رنجور اشاره کرد و 19 رنج مهمی که قیصر به تحمل آنها در اشعارش اشاره می کند پرداخت و گفت: قیصر امین پور شاعر رنج است.

وی افزود: قیصر امین پور را در عین اینکه شعر دینی هم سروده نمی توانیم شاعر دینی تلقی کنیم و در عین اینکه در مورد انقلاب هم سروده هایی دارد نمی توان او را صرفا شاعر انقلاب نامید. و ایضا در عین اینکه در مورد آرمان های سیاسی هم شعر سروده نمی توان او را یک شاعر سیاسی دانست و امین پور را در عین اینکه درباره عشق هم سروده های زیادی دارد نمی توانیم در زمره شاعران عاشقانه سرا جای دهیم.

دکتر ملکیان اضافه کرد: هیچ مفهومی در آثار قیصر بیشتر از رنج پیدا نیست. تمام اشعار قیصر به وجهی از وجوه رنج‌های او را بیان می‌کنند که اشعار بر ما روشن خواهند ساخت که قیصر از چه چیزهای در زمان زیستنش رنج می برده.

ملکیان گفت: ما در مواجهه با مجموعه آثار قیصر یک رنجنامه می بینیم و از این لحاظ مهم است که بفهمیم قیصر در آثارش از اموری در رنج بسیار بود و لازم است توجهی به این رنج ها داشته باشیم تا او را در آنچه رنجورش می کرد بشناسیم.

این استاد فلسفه و اخلاق ادامه داد: من متعلق های رنج قیصر را در 19 مورد دیدم. یعنی قیصر را دیدم که از 19 چیز در زندگی اش در رنج است.

رنج اول

او درباره رنج اول گفت: قیصر در سروده هایش اشاره اش مدام بر این است که من یکپارچگی وجودی ندارم. من کل وجودم یک ارکستر نیست. اینطور نیست که گفتار، باور، آمال و... من با هم همسو باشند. در واقع یک نوع دوگانگی سه گانگی و n گانگی در وجود خودش احساس می کند.

ملکیان ادامه داد: این چیزی است که امروزه در روانشناسی از آن تعبیر به یکپارچگی وجودی می‌کنیم. که اگر در من و شما نباشد بزرگترین خواستگاه رنج ماست.

آنجا که سرود:

دل در تب لبیک تاول زد ولی ما،

لبیک گفتن را لبی هم تر نکردیم،

حتی خیال نای اسماعیل خود را،

ببینید در این شعر دو تکه می شود قیصر

یا برای نمونه دیگر باید به این ابیات او اشاره کنیم

یا:

بر این زین خالی، یلی چون تو باید

من آن دل ندارم٬ چه دردی! چه دردی!

این اشعار گواهی بر نوعی انشقاق وجودی است که قیصر مدام مخاطبش را به آن ارجاع می دهد.

یا:

بر سنگ مزار دل خود مرثیه خواندیم

یک عمر به بالین دل مرده نشستیم

در واقع همینکه که دلی مرده است یعنی چیزی می خواسته و به او داده نشده.

برای نمونه ای دیگر این بیت او را ببینید:

برخاست صدا از درو دیوار ولی ما

با این همه فریاد فرو خورده نشستیم

دل در خیال رفتن و من فکر ماندن

او پخته راه است و من خام رسیدن

این دل به دو نیم بودن ها بسیار در اشعار این شاعر رنجور دیده می شود.

رنج دوم :

دکتر مصطفی ملکیان در نشست رونمایی از کتاب این ترانه بوی نان نمی دهد رنج دوم قیصر امین پور را اینچنین وصف کرد: قیصر در اشعارش مدام می گوید که من به جمود و سکون دچارم و در واقع پویا نیستم و پروازی نمی کنم.

ببینید:

در انجماد سکون پیش از آنکه سنگ شوم

مرا به هرم نفسهای عشق آب کنید

یا:

دلا به حال تو افسوس می خورم که نرفتی

یا:

تمام حجم قفس را شناختی بس است

بیا به تجربه بر آسمان پری بزنیم

یا:

یکبار به پرواز پری باز نکردیم

سر زیر پر خویش فرو برده نشستیم

یا:

خدایا یک نفس آواز آواز،

دلم را زنده کن اعجاز، اعجاز

بیا بال و پر ما را بیاموز

به قدر یک نفس پرواز پرواز

وی افزود: این اشارات یعنی آرمانی در دل دارم اما برای آن آرمان کاری نمی‌کنم و هر روز فاصله آرمان ها با واقعیتم بیشتر میشود. که البته این درک از وجود، در هر انسانی می تواند دردناک باشد.

رنج سوم:

ملیکان در ادامه رنج سوم قیصر را اینگونه وصف کرد: رنج دیگری که قیصر از آن شکوه می کند، احساس گمگشتگی یا راه گم کردگی یا لااقل راه نایافتگی است.

در میان این جهان راه راه

این هزار راه راه راه، کو؟ کجاست را

رنج چهارم:

دکتر ملیکان گفت: رنج چهارم قیصر به نظر بنده این بود که پیش از رسیدن به کمالش مرگ به او برسد.

و در واقع مرگ زودتر از کمالش او را دریابد و در آغوش بکشد.

بی درد و بی غم است چیدن رسیده را

خامیم و درد ما از کال چیدن است

رنج پنجم:

ملکیان ادامه داد: پدیده قابل تامل دیگر در آثار قیصر رنج از این بود که دست و پا بسته سرنوشت است. او قائل به یه این بود که در برابر تقدیر ظاهر گزیر و راه فراری نیست.

اما چرا

آهنگ شعرهایت تیره

و رنگشان

تلخ است؟

وقتی که بره‌ای

آرام و سر به زیر

با پای خود به مسلخ تقدیر ناگزیر

نزدیک می‌شود

زنگوله‌اش چه آهنگی دارد؟

رنج ششم:

مولف کتاب اخلاق باور گفت: از رنج ششم به بعد باعث رنج قیصر دیگر خودش و نیست و امر دیگری این رنج را ظاهر می سازد.

اولین مورد از این رنجها فهمیده نشدن بود. اینکه هیچ کس کتاب وجود او را نمی خواند و او را فهم و درک نمی‌کرد.

ساکت و تنها چون کتابی در مسیر باد

می‌خورد هر دم ورق اما

هیچ‌کس او را نمی‌خواند

یا:

هر چه گفتم هیچکس نشنید یا باور نکرد

من دهانی نیستم در زمره این گوش ها

دکتر ملکیان خاطر نشان کرد: اساسا ما انسانها نیاز به فهمیده شدن داریم. پنج سال پیش یک روانشناس و اندیشمند آمریکایی کتابی نوشت با عنوان نیاز به فهمیده شدن و در آن یک آسیب شناسی داشت مبنی بر اینکه بزرگترین افت روزگار ما را فهمیده نشدن است. امروزه دیگر هیچ کس در عالم وجود دیگری سرکی نمی کشد.

رنج هفتم:

مولف کتاب حدیث آرزومندی ادامه داد: رنج هفتمی که در آثار قیصر شاهد هستیم این بود که دیگران از یادش می برند و به دست فراموشی اش می سپارند.

برگ ها را می دهد بر باد می رود از یاد

هیچ چیز از او نمی ماند

یا:

طنین نام مرا موریانه خواهد خورد

رنج هشتم:

ملکیان درباره رنج هشتم قیصر امین پور گفت: رنج هشتم او این بود که در میان دیگران دوست واقعی یا نمی یافت یا جز به ندرت نمی یافت.

هیچ کس برایت از صمیم دل دست دوستی تکان نمی دهد

یا:

مرا قصر تنهایی و بی کسی بس

ازین امن تر برج عاجی ندیدم

که جز سکه های سیاه دورویی

به بازار یاران رواجی ندیدم

یا:

به هرکس که دل باختم داختم

به هر جا که گل کاشتم خار چیدم

رنج نهم:

این استاد حوزه فلسفه و اخلاق ادامه داد: قیصر زندگی اصیلی را به حکم صرافت طبع در دیگران نمی دید. زندگی اصیل که مفهومی عرفانی و در فلسفه اگزیستنسیالیسم یک مفهوم مهم بشمار می رود یعنی زندگی که فقط بر اساس فهم و تشخیص خود من باشد.

من زندگی می کنم چون فهم کرده ام اینچنین باید زیست نه اینکه زندگی می کنم چون دیگران توقع دارند تا چنین باشم.

در واقع زیستنی مانند زندگی یک گیاه، که هرگز نمی پرسد اگر من چنین برگی داشته باشم مردم چه می‌گویند و نظرشان چیست؟ آنچنان که اقتضای وجود اوست زیست می کند. قیصر امین پور از این لحاظ خودش زندگی اصیلی داشت و رنج میبرد وقتی زندگی هایی عاریتی را در دیگران می دید.

در آن روز آرمانی، روزی که گل ها اجازه داشته باشند

هر جا که دوست داشته باشند بشکفند

دل ها اجازه داشته باشند هرجا نیاز داشته باشند بشکنند

یعنی حتی ما دلهایمان هم با اجازه یکدیگر می شکند

یا:

در این زمانه هیچکس خودش نیست

کسی برای یک نفس حتی خودش نیست

یا:

تو ای من ای عقاب بسته بالم

اگر بر تو راه پیش و پس نیست

دست کم کمی شبیه خود باش

در این جهان که هیچ کس خودش نیست

رنج دهم:

ملیکان رنج دهم قیصر امین پور را عدم توجه به عزت نفس در آدمها دانست و گفت: قیصر از این می رنجید که انسانها عزت نفس خود را پاس نمیدارند و پیش هر فرومایه ای سر خم میکنند و نمی دانند چه موجود قیمتی در درونشان دارند.

روزی که دست خواهش کوتاه

روزی که التماس گناه است

یا:

روزی که روی درها با خط ساده ای بنویسند

تنها ورود گردن کج ممنوع

رنج یازدهم:

دکتر مصطفی ملکیان افزود: قیصر از اینکه انسان ها در برابر هر کسی به زانو میافتند، می رنجید و معتقد بود این کار را فقط باید برای معشوق و محبوب و از سر عشق و محبت کرد و نه از سر خفت و خاری. در واقع میگفت چون عاشق توام خاضع تو هستم.

در آن روز آرمانی زانوان خسته مغرور

جز پیش پای عشق با خاک آشنا نشود

رنج دوازدهم:

ملکیان تصریح کرد: قیصر میرنجید از اینکه انسانها عشقشان بی قید نیست و نمی‌گویند تو با هر وضعی که هستی باش و من تو را در همان حال و وضع دوست دارم.

آن روز آرمانی، روز وفور لبخند

لبخند بی دریغ، لبخند بی مضایقه چشم ها

یا:

آن روز بی چشم داشت بودن لبخند قانون مهربانی است

قانون عشق بیقید دوست داشتن است

رنج سیزدهم:

مولف کتاب معنای زندگی گفت: قیصر بسیار رنجور بود از اینکه عاطفه از میان آدمیان رخت بربسته است می‌رنجید.

بنگر چگونه عاطفه از دست می رود

ای وای اگر ز پای نشینی، وای ما

عاطفه یعنی موجب نزدیکی ما انسان ها شود

رنج چهاردهم:

ملیکان در ادامه رنج سیزدهم قیصر را این میدانست که آدمیان خواستهها و آرزوها و اهداف فرو‌دست دارند و به امور معمول دل می‌بازند.

خسته ام از دست دل هایی چنین

پیش پا افتاده تر از خار و خس

خسته از دل خسته از این دست گل

ارتفاع بال ها سمت هوا

فرصت پرواز ها سقف قفس

همین حدود هستند

یا:

پس کجاست یادداشت های درد جاودانگی

رنج پانزدهم:

مولف کتاب مهر ماندگار ادامه داد: رنج دیگر او این بود که انسانها کیفیت را از دست داده اند و فقط به کمیت ها توجه می کنند و حتی تا جایی پیش رفته‌اند که برای محاسبه کیفیت هم به کمیت رجوع می‌کنند

برایتان مثالی می زنم که ببینید ما هم اکنون هم اینگوییم:

به شما می گویم یکی از دوستانم خانه ای دویست میلیونی خریده است و دیگر دوستم هم خانه ای 2 میلیاردی خریده است. وقتی من از شما میپرسم بنظرتان کدام زیباتر خواهد بود شما زیبایی که امری کیفی است فدای کمیت می‌کنید و خانه 2 میلیاردی را بی وقفه زیباتر می‌دانید.

در آن روز آرمانی

روزی که روی قیمت احساس مثل لباس صحبت نمیکنند

رنج شانزدهم:

این استاد فلسفه و اخلاق رنج شانزدهم قیصر امین پور را اینچنین مطرح کرد: قیصر از این رنجیده خاطر بود که آدمیان مبتلا به فقر باشند.

روزی که دست خواهش ، کوتاه

روزی که التماس گناه است

و فطرت خدا در زیر پای رهگذران پیاده رو

بر روی روزنامه نخوابد

و خواب نان تازه نبیند

رنج هفدهم:

ملکیان رنج دیگر قیصر امین پور را آزاد نبودنشان دانست و گفت: قیصر از اینکه انسانها آزاد نیستند میرنجید:

مگس ، به هرکجا، به‌جز مگس نیست

ولی عقاب در قفس، خودش نیست

رنج هجدهم:

دکتر ملیکیان افزود: قیصر دلی رنجیده از این داشت که ما آدمها بجای اینکه مرز گذری کنیم مرز گذاری میکنیم. بجای اینکه مرزهایی که دیگران گذاشتند را در نوردیم مرز گذاری بیشتر میکنیم.

در آن روز آرمانی دیوار حق نداشته باشد بی پنجره بروید

آن روز

دیوار باغ و مدرسه کوتاه است

تنها پرچینی از خیال

در دوردست حاشیه ی باغ می کشند

که می توان به سادگی از روی آن پریید

رنج نوزدهم:

دکتر مصطفی ملکیان در پایان رنج نوزدهم قیصر را دشمنی و خشونت میان آدمیان عنوان کرد و گفت: قیصر می رنجید از اینکه هنوز دشمنی و خشونت میان آدمیان وجود دارد.

و خواب در دهان مسلسلها

خمیازه می کشد

و کفشهای کهنه ی سربازی

در کنج موزه های قدیمی

با تار عنکبوت گره می خورند

منبع: آنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۳۳۵۸۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آفریقا، هدف ویژه صادراتی نفت سپاهان

مدیرعامل شرکت نفت سپاهان گفت: به دلیل دسترسی آسان در شرایط حاضر به بازارهای آفریقا، با حضور در نمایشگاه ایران اکسپو، به‌دنبال رایزنی و دریافت داده‌های مرتبط با خودروهای رایج در کشورهای آفریقایی برای تولید و صادرات محصولات مورد نیاز این بازارها هستیم. - اخبار اقتصادی -

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، فرهاد امین دهقان، مدیرعامل شرکت نفت سپاهان در حاشیه نمایشگاه ایران اکسپو در جمع خبرنگاران اظهار داشت: در سال گذشته با رسیدن این شرکت به حداکثر ظرفیت تولید،  بیش از 760 هزار تن انواع روانکار صنعتی در این شرکت تولید و افزون بر 500 هزار تن آن، راهی بازارهای صادراتی شد که 400 میلیون دلار ارزآوری برای کشور به‌همراه داشت و خوشبختانه صددرصد ارزها وارد سامانه ارزی کشور شد.

وی افزود: با توجه به ظرفیت‌های صادراتی، این شرکت در همکاری با گروه‌های دانش‌بنیان درصدد افزایش کیفیت محصولات تولیدی و تولید محصولات خاص در جهت دریافت معتبرترین گواهی‌نامه‌های استاندارد برای مقاصد صادراتی است.

مدیرعامل شرکت نفت سپاهان، از قاره آفریقا به‌عنوان هدف ویژه صادراتی این کشور نام برد و گفت: به دلیل دسترسی آسان در شرایط حاضر به بازارهای آفریقا، با حضور در نمایشگاه ایران اکسپو، به‌دنبال رایزنی و دریافت داده‌های مرتبط با خودروهای رایج در کشورهای آفریقایی برای تولید و صادرات محصولات مورد نیاز این بازارها هستیم.

وی افزود: محصولات روانکار شرکت نفت سپاهان تاکنون به 11 کشور شامل هند، چین، کشورهای آذری زبان و برخی کشورهای آفریقایی، عرضه شده‌ و با استقبال خوبی روبرو شده است.

امین دهقان به عرضه محصول روغن موتور "مگلوب" این شرکت به کشور امارات متحده عربی اشاره کرد و گفت: این محصول که با برخورداری از استاندارد روز اروپا برای خودروهای لوکس طراحی و تولید شده است، حضور نسبتا موفقی در این بازار داشت و تلاش داریم امسال حضور خود را با قدرت بیشتری در این بازار ادامه دهیم.

وی، از تولید روغن موتور سفارشی در این شرکت خبر داد و گفت: در قرارداد با شرکت ایران خودرو، هم‌اکنون روغن موتور ویژه موتور مورد نظر را تولید و به این خودروساز عرضه می‌کنیم.

مدیرعامل شرکت نفت سپاهان با اشاره به 15 برنامه در طرح توسعه شرکت، از تولید محصول "گریس کلسیم" برای نخستین بار در این شرکت خبر داد و افزود: 9 محصول جدید در برنامه تولید این شرکت در دستورکار است که سه مورد آن ویژه خودروهای سنگین و دیزل است.

امین دهقان با اشاره به 3 برنامه اصلی شرکت نفت سپاهان خاطرنشان کرد: پروژه F.R.W شرکت هم‌اکنون با 90 درصد پیشرفت با هدف افزایش کیفیت محصولات، امسال به بهره‌برداری می‌رسد.

وی افزود: پروژه دوم TDAE تولید محصول Green RPOضمن برخورداری از قابلیت ویژه صادراتی، کشور را از واردات این محصول بی‌نیاز می‌کند.

به گفته‌ وی، توسعه بازار عرضه مویرگی محصولات در شرکت کیمیا اسپیدی، سومین برنامه شرکت برای امسال است که در صدد افزایش نمایندگی‌های توزیع مستقیم محصولات شرکت در سطح کشور هستیم.

امین دهقان به همکاری میان تولیدکنندگان اصلی روغن موتور در کشور اشاره و تاکید کرد: این همکاری، ضمن کمک به ثبات نسبی بازار داخلی، در تأمین مواد اولیه نیز مؤثر بوده است.

انتهای پیام/