به نقل از «جام جم آنلاین»

ثبات و بحران در غرب آسیا

تاریخ انتشار: ۲۵ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۶۴۸۶۱۳

در واقع منطقه خاورمیانه از مناطق پرآشوب و بحرانی جهان بوده، هست و خواهد بود و این موضوع با توجه به دخالت‌های گسترده قدرت‌های فرامنطقه‌ای به صورت مستقیم و غیرمستقیم و به حداکثر رسیدن تضاد منافع و گسترش روندهای تعارض بین بازیگران مهم در منطقه تشدید می‌شود.

در پی رو به زوال نهادن جریانات تروریستی در منطقه و دومینوی شکست جریان حامی آن در سوریه، عراق و یمن، این جریان به دنبال تنش‌آفرینی در نقاط دیگر منطقه بود به طوری که جهت‌گیری تشدید بحران ابتدا به سمت کردستان عراق بود اما با تدبیر مقامات عراقی و کرد و مداخله سازنده و موثر مقامات ایرانی، مساله تنش برانگیز استقلال کردستان عراق با کمترین حجم خشونت پایان یافت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما بلافاصله روند بی‌ثباتی با استعفای اجباری سعد الحریری نخست‌وزیر لبنان کلید خورد تا بستر یک جنگ نیابتی جدید در گوشه‌ای از منطقه پرآشوب خاورمیانه فراهم شود.

در حال حاضر دو جریان مشخص در منطقه رو در روی همدیگر قرار گرفته‌اند به‌طوری که یک جریان با بیرون راندن داعش و تضعیف جریانات تروریستی از سوریه و عراق به دنبال ثبات‌زایی در منطقه خاورمیانه است. ایران، سوریه، عراق، لبنان و روسیه از حامیان جدی این جریان هستند تا ضمن پایان دادن به جریان داعش بتوانند یک آرامش نسبی در منطقه به وجود بیاورند. در مقابل جریان دیگر که احساس سرخوردگی و شکست در تحولات چندماهه اخیر منطقه دارد به دنبال افزایش تنش و بحران در منطقه است. از منظر این جریان ثبات و امنیت تا زمانی خوب است که منافع کوتاه مدت و بلند مدت آنها را تامین کند و اگر موجب تثبیت نفوذ منطقه‌ای ایران شود باید نظم شکل گرفته دچار بی‌نظمی و بی‌ثباتی شود. عربستان، رژیم صهیونیستی و آمریکا و برخی کشورهای کوچک در منطقه خاورمیانه حامی این جریان هستند.

ترسیم چشم‌انداز منطقه فردای شکست داعش، ایجاد ثبات و امنیت در سوریه، عراق و لبنان است که به نوعی قدرت و نفوذ منطقه‌ای ایران را تثبیت کرده و به رسمیت می‌شناسد، اما عربستان که کادر رهبری جوان و بی‌تجربه را در عرصه مدیریت کلان کشورش تجربه می‌کند، ادامه شرایط با ثبات موجود را کاملا به ضرر خودش می‌بیند چرا که در طول چند سال گذشته باوجود بمباران گسترده و نابودی زیرساخت‌های کشور یمن هنوز نتوانسته این جنگ یکطرفه و نابرابر را به سرانجامی برساند و تمامی سرمایه‌گذاری‌های آن روی جریانات تروریستی و افراطی در منطقه بدون نتیجه بوده است. لذا به دنبال ایجاد یک جنگ نیابتی جدید در گوشه‌ای از منطقه پرآشوب خاورمیانه است که بحران‌آفرینی در لبنان بخشی از این سناریو است.

به هر حال گرچه شرایط منطقه و جهان به گونه‌ای است که احتمال یک جنگ گسترده و تمام عیار بین دو قطب ثبات زا و ثبات‌زدا یعنی ایران و عربستان را ضعیف و بعید می‌سازد، اما شدت عصبانیت سعودی‌ها از روند شکست در تحولات منطقه و ناکامی در فرونشاندن بحران یمن، انگیزه آنها برای شروع یک جنگ نیابتی را در منطقه افزایش داده که انتظار می‌رود با توجه به تسلط و نفوذ موثر ایران و کشورهای طرفدار حفظ ثبات در منطقه خاورمیانه، مانع از عملی شدن این تصمیم خطرناک سعودی‌ها و اسرائیلی‌ها شوند.

غلامرضا کریمی

استاد دانشگاه خوارزمی

منبع: جام جم آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۶۴۸۶۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

وزیر امور خارجه: امنیت خلیج فارس فقط با مشارکت کشورهای ساحلی تأمین می‌شود

«حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، خلیج فارس را «نامی جاودانه و میراثی جهانی» توصیف کرد و نوشت «در تاریخ ایران دهم اردیبهشت روزی است که یادآور از خودگذشتگی‌های مردمانی دلاور که با مجاهدت خود، پایان اشغال و استعمار پرتغالی بر سواحل جنوبی را پس از سال‌ها رقم زدند».

وزیر خارجه ایران در پیام خود به مناسبت «روز ملی خلیج فارس» نوشت: خلیج‌فارس پهنه بی‌نظیر مواصلاتی میان اروپا، آفریقا، آسیای جنوبی و جنوب شرقی است و از نظر راهبردی، بخشی از یک نظام ارتباطی مهم جهانی است که اقیانوس اطلس، دریای مدیترانه، دریای سرخ و اقیانوس هند را در بر دارد. اهمیت خلیج فارس در ابعاد تاریخی، تمدنی، جغرافیایی، فرهنگی و از  جهات گوناگون اقتصادی، سیاسی، حمل‌ونقل، انرژی و ژئوپلیتیک از توضیح و تکرار بی‌نیاز است. به همین دلیل است که اهمیت این پهنه آبی در سراسر جهان بسیار قابل توجه است.

او با اشاره به اینکه «در نگاه و باور جمهوری اسلامی ایران، امنیت مقوله‌ای پیچیده، متکثر، چند بعدی و تفکیک ناپذیر است که صرفاً با همکاری دست جمعی و از طریق تقویت پیوندها و ایجاد سازوکارهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی محقق خواهد شد»، نوشت: در همین راستا معتقدیم امنیت خلیج فارس فقط با مشارکت تمامی کشورهای ساحلی تامین خواهد شد و در این مسیر، استثناء و تجاهل نسبت به هیچ کدام از کشورها پذیرفته نیست و جمهوری اسلامی ایران در زمینه ارائه پیشنهاد و ابتکار در این حوزه‌ها، همواره پیش‌قدم بوده است.

دیپلمات عالی‌رتبه ایران با بیان اینکه «جمهوری اسلامی ایران با توجه به ارزش‌ها و پیوندهای مشترک با مردم منطقه همواره در کلیه زمینه‌ها از پدیده‌های زیست محیطی و گردشگری گرفته تا امنیت نظامی و روابط اقتصادی آماده همکاری و در اختیار قرار دادن ظرفیت‌ها و مزیت‌های خود در مسیر توسعه پایدار خلیج فارس بوده است»، تاکید کرد که ایران «با برخورداری از ظرفیت‌های گسترده خدادادی و کسب پیشرفت‌های گسترده در عرصه‌های مختلف، آمادگی دارد تا این دستاوردها را در خدمت به صلح، ثبات، توسعه و پیشرفت منطقه و ارزش‌های مشترک دیرپای آن قرار دهد».

امیرعبداللهیان در ادامه نوشت: هرچند نام خلیج فارس با ایران و ایرانی عجین شده اما در عین حال خلیج فارس محملی برای همسایگان ابدی و خانه‌ای برای همه ملت‌های پیرامون آن است. از همین رو، دولت سیزدهم در راستای سیاست خارجی متوازن، دیپلماسی پویا و تعامل هوشمند و نصب‌العین قرار دادن سه اصل عزت، حکمت و مصلحت، بازتعریف و بازتنظیم روابط با همسایگان را مد نظر قرار داد و نه در شعار بلکه در عمل نشان داد که مجدانه به دنبال تبدیل خلیج فارس به گرانیگاه سیاست همسایگی و صلح و ثبات در منطقه از راه تعامل و گفتگو بین دو ساحل این گستره آبی است.

وزیر خارجه ایران ویژگی مهمی که وجه شناسه امروز برای خلیج‌فارس است را «روحیه مبارزاتی ساحل‌نشینان سلحشور که اشغال و حضور بیگانگان را برنمی‌تابند» توصیف کرد و ادامه داد: بخش اعظم نابسامانی‌های موجود در خلیج فارس به واسطه دخالت و حضور قدرت‌های خارجی در منطقه بوده که درک سطحی، برداشتی نادرست و منفعت محور از تحولات آن دارند. دخالت و نقش‌آفرینی کشورهای فرامنطقه‌ای نه تنها موجب ثبات و امنیت مردمان این دیار نشد، بلکه مسیر همکاری‌های مسالمت‌آمیز را به مواجهه و واگرایی سوق داد.

او نوشت: در حالی‌که آمریکا و غرب به دنبال فروش تسلیحات بیشتر و متنوع‌تر به کشورهای منطقه هستند، جمهوری اسلامی ایران با اتکاء به نفس، عقلانیت سیاسی، رفتار مسولانه و روابطی مودت‌آمیز به دنبال اتصال جنوب این پهنه تاریخی به آسیای میانه، قفقاز و دریای سیاه بوده تا منافع همه ملت‌های منطقه را مورد توجه قرار دهد. ایران، به عنوان یک کنشگر بزرگ و توانمند، با تکیه بر ظرفیت‌های عظیم خود و ایمان به توانمندی‌های نهفته در خلیج فارس و داشته‌های کشورهای این حوزه، برای کمک به پیشرفت و تعالی ملل مسلمان منطقه اطمینان کامل دارد. فراموش نکنیم ما با همه تمایزها و تفاوت‌های فرهنگی، زبانی، نژادی، مذهبی و فکری قرن‌هاست در کنار یکدیگر زیست مشترک داشته‌ایم و به یقین برای نسل‌های آینده نیز باید سرنوشتی مشترک توام با همزیستی مسالمت‌آمیز و همبستگی اجتماعی را به ودیعه بگذاریم.

امیرعبداللهیان همچنین نوشت: اینک با درک و مطالعه این تجربه، جمهوری اسلامی ایران بر آن است تا در مشورت و همکاری با همسایگان خود یک الگوی بومی برای ثبات و امنیت منطقه استراتژیک غرب آسیا را پیشنهاد کند. در این خصوص وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران آمادگی آن را دارد تا در همفکری و جلب نظرات سازنده مراکز مطالعاتی و اندیشمندان صاحب نام کشورهای منطقه، نگرش مفهومی مورد نظر را غنا بخشد.

وزیر خارجه ایران به حوادث غزه و حملات رژیم صهیونیستی به مردم این باریکه نیز اشاره کرد و نوشت: امروز در حالی نام جاودان خلیج فارس را گرامی می‌داریم که تحولات مهمی در اطراف ما به ویژه در شامات که ارتباط تاریخی با خلیج فارس دارد در جریان است. قطعا دفاع از فلسطین و فروکاستن از آتش افروزی رژیم صهیونیستی تاثیرات مثبتی در منطقه مهم و حساس خلیج فارس نیز خواهد داشت.

امیرعبداللهیان در پایان ابراز امیدواری کرد که «خلیج فارس همواره امن، با ثبات و پر رونق محیطی برای آرامش مردمان شمال و جنوب آن باشد».

منبع: خبرگزاری ایسنا