جنگ سرد ایران و عربستان می‎تواند به جنگ داغ تبدیل شود

تهران- ایرنا- قاسم محب علی، مدیرکل اسبق خاورمیانه وزارت خارجه در گفت وگو با پایگاه خبری رویداد24 تأکید کرد: سیاست دوطرفه است و هیچ اتفاقی به‌صورت یک‌جانبه روی نمی‌دهد. ایران امکاناتی در منطقه و مناسبات بین‌المللی دارد که می‌تواند با استفاده از آن‌ها وضعیت را به کنترل درآورد و از افزایش سطح تنش‌ها جلوگیری کند، البته این اتفاق هم روی‌داده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مشروح این گفت وگو در ادامه می خوانیم:
بر اساس گزارش پایگاه اینترنتی روزنامه انگلیسی دیلی میل؛ پادشاه عربستان به‌زودی از مقام خود کناره می‌گیرد تا تاج‌وتخت را به پسر سی‌ودوساله‌اش بدهد که به‌تازگی بازداشت‌هایی را به بهانه مقابله با فساد در خاندان سلطنتی انجام داده است و افراد بازداشت‌شده را در یک هتل بسیار مجلل نگهداری می‌کند.

این روزنامه از یک منبع آگاه اعلام کرد که ولیعهد کنونی عربستان پس از تکیه‌بر مسند پادشاهی، بر روابط این کشور با ایران- رقیب دیرینه ریاض در منطقه- متمرکز خواهد شد و در این میان، خطر اقدام نظامی علیه ایران وجود دارد و نقشه محمد بن سلمان این است که آتش جنگ را از لبنان آغاز کند، اما امیدواراست که بتواند روی پشتیبانی نظامی اسرائیل حساب باز کند.

در حالی این روزنامه انگلیسی به انتشار مطالبی در این رابطه مبادرت می‌ورزد که «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور تندرو آمریکا نیز پیش‌تر با ارسال پیام توییتری حمایت کامل خود را از اقدامات اخیر ولیعهد عربستان اعلام کرده بود.

قاسم محب علی، مدیرکل اسبق خاورمیانه وزارت خارجه در گفت‎وگو با رویداد24 در این رابطه که در صورت محقق شدن این گمانه‌زنی‌ها، آینده ایران و عربستان به کجا خواهد انجامید گفت: مشکلات ایران با سعودی‌ها مربوط به سلمان یا پسر او نیست، بسیار قدیمی‌تر از این اظهارنظرها است. آقای اوباما در زمان ریاست جمهوری خود از سوی پادشاه قبلی سعودی نقل کرد که شما اگر می‌خواهید مشکلات خاورمیانه را حل کنید باید سر مار (ایران) را بکوبید؛ بنابراین زیاد نباید چنین اندیشید که با کناره‌گیری ملک سلمان و در دست گرفتن قدرت توسط پسر او مناسبات ایران و سعودی خیلی دچار تغییر و تحول خواهد شد.

وی در ادامه اضافه کرد:در صورت روی دادن این اتفاق مشکلات کشور ما با عربستان سعودی ادامه خواهد داشت، البته روند حاکم بر مناسبات خوب نیست و درصورتی‌که به کنترل در نیاید احتمال دارد به سطح بالاتر آن یعنی تبدیل جنگ سرد به جنگ داغ برسد که این مسئله سودی برای ایران و سعودی‌ها در بر نخواهد داشت.

مدیرکل اسبق خاورمیانه وزارت خارجه در این رابطه که روند فوق به چه صورتی قابل‌کنترل است، یادآور شد: سیاست دوطرفه است و هیچ اتفاقی به‌صورت یک‌جانبه روی نمی‌دهد. ایران امکاناتی در منطقه و مناسبات بین‌المللی دارد که می‌تواند با استفاده از آن‌ها وضعیت را به کنترل درآورد و از افزایش سطح تنش‌ها جلوگیری کند، البته این اتفاق هم روی‌داده است.

محب علی در ادامه تأکید کرد: بیانات طرف ایرانی به نسبت گذشته شدید نیست و بر آن کنترل صورت می‌گیرد، بیشتر هم وزارت خارجه و دولت درباره روابط با سعودی‌ها صحبت می‌کنند. سایر ارگان و شخصیت‌ها کمتر وارد این بحث می‌شوند و این به نفع کشور است که دولت وضعیت را تحت مدیریت خود درآورد و اگر زودتر این کار را در دست خود می‌گرفت، شاید وضعیت مناسبات به این شکل درنمی‌آمد.

وی در ادامه افزود: اکنون هم درصورتی‌که تمام مدیریت در اختیار دولت قرار گیرد با توجه به ارتباطی که با دیگر کشورها داریم، می‌توان از امکانات آن‌ها استفاده کرد و مناسبات را به کنترل درآورد، البته نباید توقع داشت که به سطح دوستانه برسد.

مدیرکل اسبق خاورمیانه وزارت خارجه در این رابطه که گمانه‌زنی‌های فوق تا چه اندازه به واقعیت نزدیک است، مطرح کرد: طرح برخی از این مسائل تبلیغاتی و جنگ روانی است و ازآنجاکه در منطقه بحران‌های متعددی وجود دارد که یکی از آن‌ها مسئله صلح اعراب و اسرائیل است، بنابراین به هراندازه وضعیت مناسباتی ایران با عربستان سعودی بحرانی‌تر شود زمینه حل‌وفصل این مسئله (صلح اعراب و اسرائیل) بیشتر فراهم خواهد شد. به‌عبارتی‌دیگر ممکن است یکی از اهداف دولت ترامپ این باشد که به‌نوعی بحران فوق (صلح اعراب و اسرائیل) را کاهش دهد، بنابراین باید مناسبات بین ایران و اعراب تیره شود و مسئله اصلی خاورمیانه ایران و اعراب باشد.

محب علی در این خصوص توضیح داد: بخشی هم ممکن است جنگ روانی نباشد، واقعیتی که در پشت سیاست‌های جدید آمریکا وجود دارد، باشد و عربستان سعودی هم بااطلاع از اینکه آمریکایی‌ها قصد دارند با ایران برخورد جدی کنند سطح برخوردهای لفظی خود را افزایش داده‌اند؛ بنابراین به مجموعه مسائل باید توجه شود و حتی موضوعات مربوط به سوریه هم در این رابطه دخالت دارد.

وی در رابطه با ارتباط سفر سعد حریری به عربستان و آغاز این پروژه تصریح کرد: به‌طور طبیعی یکی از مسائل قابل‌طرح به لبنان مربوط می‌شود و درصورتی‌که بنا باشد قضیه صلح فلسطین و اسرائیل آن‌طور که آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها علاقه‌مند هستند، پیش رود باید دو مسئله برطرف شود.

مدیرکل اسبق خاورمیانه وزارت خارجه درباره این دو مسئله افزود: یکی از این مسائل همان مصافحه ای است که بین دولت خودمختار فلسطینی و حماس برقرار شد و حماس اداره غزه را تحویل دولت خودمختار داد، درباره لبنان هم محمد بن سلمان مطرح کرده که برای حل مشکلات این کشور حزب‌الله باید تبدیل به یک گروه سیاسی شود و اسلحه را تحویل دهد؛ بنابراین بخشی از همان مصافحه که مورداشاره قرار گرفت در جهت حل مسئله اسرائیل و فلسطین به‌حساب می‌آمد، اما برای پیشرفت این مسائل اتفاقاتی باید روی دهد که توضیح داده شد و علاوه بر آن‌ها برجام، تروریسم و مناسبات ایران با کشورهای عربی را نیز در برمی‌گیرد.

محب علی در ادامه اظهار داشت: این موارد همان مسئله خاورمیانه جدید که آمریکایی‌ها مورد تأکید داشتند، است زیرا خاورمیانه پس از بهار عربی دیگر به کودکی برنمی‌گردد. با توجه به مجموعه مسائل مورداشاره که ارتباط متقابل باهم دارند به نظر می‌رسد برای حل آن‌ها باید بحران بین ایران و عربستان افزایش پیدا کند تا در سایه آن سایر مسائل پیش برده شود.
*منبع: پایگاه خبری رویداد24 / 29 آبان 96
** اول ** 1337- انتشار دهنده: خداوردی اسدی

منبع: ایرنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۷۱۰۶۶۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نگاهی به توافق امنیتی جدید عربستان و آمریکا/ واشنگتن و ریاض در انتظار چراغ سبز اسرائیل

به گزارش خبرآنلاین ، جماران به نقل از سی ان ان نوشت:

یک معاهده دفاعی، ائتلاف امنیتی هفت دهه ای بین عربستان سعودی و ایالات متحده را مستحکم و آنها را هر چه بیشتر به یکدیگر نزدیک می کند، زیرا دشمنان ایالات متحده مانند ایران، روسیه و چین به دنبال گسترش نفوذ خود در خاورمیانه هستند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، مدت‌هاست که به دنبال روابط با عربستان سعودی است، زیرا این اقدام می‌تواند در سراسر جهان اسلام تاثیر خود را بگذارد.

متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز پنجشنبه گفت که ایالات متحده در حال مذاکره برای یک قرارداد بزرگ شامل سه جزء است.

مولفه اول شامل بسته ای از توافقات بین آمریکا و عربستان سعودی، مولفه دیگر عادی سازی روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل و مولفه سوم تشکیل کشور فلسطین است.

به گفته سخنگوی وزارت خارجه آمریکا این سه با هم مرتبط هستند و هیچ کدام بدون دیگران جلو نمی روند. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، در یک میزگرد در کنفرانس اقتصادی این هفته در ریاض گفت: برای اینکه عادی سازی بین عربستان سعودی و اسرائیل محقق شود، باید مسیری برای تشکیل کشور فلسطین و «آرامش در غزه» وجود داشته باشد. به نظر من کاری که عربستان سعودی و ایالات متحده با هم در زمینه توافقات خود انجام داده اند، به طور بالقوه به اتمام نزدیک است، اما برای پیشبرد عادی سازی دو چیز لازم است: آرامش در غزه و مسیری معتبر به سوی یک کشور فلسطینی.

وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد، در حاشیه این مجمع، بلینکن با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی (MBS) دیدار کرد تا در مورد این توافق گفتگو کند. کارشناسان، پیمان عربستان و آمریکا را «مجموعه ای جامع از تفاهمات» توصیف می کنند که شامل تضمین های امنیتی، اقتصادی و فناوری برای سعودی و همچنین حمایت از برنامه هسته ای غیرنظامی این کشور می شود.

انتظار می‌رود این توافق عادی‌سازی از توافق‌نامه ابراهیم، مجموعه‌ای از معاهده‌هایی که چهار کشور عربی اسرائیل را در سال ۲۰۲۰ به رسمیت شناختند و تقاضای دیرینه اعراب برای تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی به عنوان پیش‌شرط به رسمیت شناختن اسرائیل را نادیده گرفتند الگوبرداری شود.

محمد بن سلمان پیشتر گفته بود که توافق با اسرائیل «بزرگترین توافق تاریخی از زمان جنگ سرد» خواهد بود. در سال ۲۰۲۱، نتانیاهو این توافق را اینگونه توصیف کرد که اسرائیل را قادر می‌سازد «دکترین قدیمی و خطرناک سرزمین‌ در ازای صلح را جایگزین کند و صلح را در ازای صلح به ارمغان آورد، بدون اینکه اسرائیل حتی یک سانتی‌متر از دست بدهد».

از آن زمان، دولت بایدن عادی سازی اسرائیل و عربستان را در مرکز سیاست خاورمیانه ای خود قرار داده است. ایالات متحده و عربستان سعودی در سال ۲۰۲۳ به گفتگوها درباره این پیمان ادامه دادند و انتظار می‌رفت که بلینکن در ۱۰ اکتبر سال گذشته به ریاض برود تا درباره جزئیات آن صحبت کند، این تاریخ درست سه روز قبل از حمله حماس به اسرائیل بود که عملا این توافق را به تاخیر انداخت.

تحلیلگران می گویند که حمله بعدی اسرائیل به غزه که این منطقه را ویران کرده و بیش از ۳۴۰۰۰ فلسطینی را کشته، ممکن است پارامترهای توافق را برای عربستان سعودی تغییر داده باشد. اکنون پذیرش بخشی که خواستار مسیری «غیرقابل بازگشت» به سوی تشکیل یک کشور فلسطینی است، کلید اصلی بخش عادی سازی توافق گسترده تر خواهد بود.

نتانیاهو بارها چشم انداز تشکیل کشور مستقل فلسطینی را رد کرده و استدلال می کند که این امر به امنیت اسرائیل آسیب می زند و بر ادامه جنگ غزه تا زمانی که حماس از بین برود، مصمم است.

تحلیلگران می گویند که این موانع ممکن است منجر به تلاش عربستان برای بستن توافق دوجانبه بدون جزء عادی سازی توافق شود. اما چنین رویکردی با موانع بزرگی روبرو خواهد شد. سناتور جمهوری خواه لیندسی گراهام در این باره می گوید: توافقی که تعهد نظامی قاطعانه ایالات متحده به امنیت عربستان سعودی را بدون مولفه عادی سازی ایجاد می کند، بعید است از کنگره آمریکا عبور کند.

اگر توافقنامه دفاعی متقابل در قالب یک معاهده مورد مذاکره قرار گیرد، برای الزام آور شدن نیاز به ۶۷ رأی در سنا دارد. گراهام در پاسخ به گزارش‌هایی مبنی بر تصمیم عربستان سعودی گفت: بدون عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان و اطمینان از تامین نیازهای امنیتی اسرائیل در مورد پرونده فلسطین، رای بسیار کمی برای توافق دفاعی متقابل بین ایالات متحده و عربستان سعودی وجود خواهد داشت.

کارشناسان می گویند که شاید بایدن بتواند با الگوبرداری از توافقنامه امنیتی دیگری که سال گذشته با بحرین امضا کرد، کنگره را برای رسیدن به توافق دور بزند. به گفته فراس مکساد، کارشناس ارشد و مدیر توسعه استراتژیک در موسسه خاورمیانه در واشنگتن دی سی، مسیر دیگری وجود دارد که حول توافقنامه یکپارچگی و رفاه امنیت جامع که دولت بایدن در سپتامبر ۲۰۲۳ با بحرین امضاء کرد، الگوبرداری شده است. متن این پیمان صراحتاً بیان می‌کند که ممکن است از طرف های دیگر برای پیوستن دعوت شود.

با این حال، هیچ نشانه ای مبنی بر اینکه دولت بایدن برای تصویب توافق دوجانبه با عربستان سعودی، کنگره را دور بزند، وجود ندارد. برای عربستان سعودی، توافق دوجانبه با ایالات متحده یک پیروزی بزرگ خواهد بود، که نشان دهنده پایان دورانی است که بایدن به دنبال تضعیف محمد بن سلمان به اتهام دست داشتن در قتل جمال خاشقجی، ستون نویس واشنگتن پست در کنسولگری سعودی در استانبول بود.

برخی کارشناسان معتقدند که این توافق همچنین «سلطه آمریکا را در خاورمیانه برای نسل‌ها تثبیت می‌کند و چالش رو به رشد چین و روسیه را کمرنگ می‌کند.» محمد بن سلمان مشتاق تقویت سیستم دفاعی عربستان و تنوع بخشیدن به اقتصاد عربستان به دور از هیدروکربن است، زیرا او یک سیاست اقتصادی بلندپروازانه به نام چشم انداز ۲۰۳۰ را دنبال می کند. پادشاهی سعودی دارای یک برنامه هسته ای غیرنظامی نوپا است که ولیعهد مایل به توسعه آن با حمایت ایالات متحده است.

به گفته کارن یانگ، محقق ارشد پژوهشی در مرکز دانشگاه کلمبیا، عربستان سعودی مایل است با ایالات متحده معامله کند و این احتمالاً بهترین زمان در دوران دولت بایدن برای کمک به برخی از مسائل مهم در کنگره نظیر سیاست جهانی انرژی است.

یکی دیگر از نقاط سخت در حمایت ایالات متحده از چنین برنامه ای، مخالفت آمریکا با غنی سازی محلی اورانیوم در داخل خاک کشورها است، غنی سازی یک جزء کلیدی برای تولید انرژی هسته ای است که می تواند برای تولید سلاح های هسته ای نیز استفاده شود. عربستان سعودی از نظر ذخایر اورانیوم غنی است و اصرار دارد که بتواند آن را در داخل غنی سازی کند . در صورت تحقق چنین مسئله ای این برای یک کشور عربی برای اولین بار خواهد بود. برای مثال، امارات متحده عربی همسایه، اورانیوم غنی شده را برای نیروگاه های هسته ای خود وارد می کند.

روز چهارشنبه، سناتور دموکرات، اد مارکی، رئیس مشترک گروه کاری تسلیحات هسته‌ای و کنترل تسلیحات، از دولت بایدن خواست اطمینان حاصل کند که ریاض از غنی‌سازی و بازفرآوری مواد هسته‌ای خودداری می‌کند . او در بخش هایی از سخنان خود به اظهارات قبلی محمد بن سلمان استناد کرد که گفته بود عربستان سعودی در صورت حرکت تهران به سمت سلاح هسته ای در این مسیر گام خواهد گذاشت. وی گفت: مسیر صلح خاورمیانه نباید شامل چشم انداز عربستان سعودی مجهز به سلاح هسته ای باشد که منافع آمریکا، متحدان و شرکای خود را در سراسر منطقه تضعیف کند.

پیمان عربستان سعودی و آمریکا دو کشور را موظف می کند که برای بازدارندگی و مقابله با هرگونه تجاوز خارجی با یکدیگر همکاری کنند، اما به این تعهد جنبه معاهده رسمی نمی دهد.

زمانی که شرایط سیاسی اجازه دهد، هنوز جایی برای یک توافق امنیتی چندجانبه که در نهایت شامل اسرائیل، بحرین، ایالات متحده و دیگران باشد، وجود خواهد داشت. انتخاب با اسرائیل خواهد بود که چه زمانی آماده پاس دادن توپ به سمت تشکیل کشور مستقل فلسطین باشد.

۳۱۱۳۱۱

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902948