به نقل از «همشهری آنلاین»

مسکن اجتماعی، قربانی تنگنای منابع

تاریخ انتشار: ۳۰ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۷۲۰۵۵۳

اقتصاد > مسکن - هادی حق‌شناس:
در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تأکید شده که دولت مکلف است بستر دستیابی آحاد جامعه به مسکن و برخی موضوعات دیگر مانند آموزش عمومی رایگان، بهداشت و درمان فراگیر، دستیابی به شغل مناسب و عناوینی ازاین‌دست را فراهم کند.

بر همين اساس، مقوله مسكن همواره در سال‌هاي پس از انقلاب جزو دغدغه‌هاي اصلي دولت‌ها بوده و در اين راستا در مقاطع مختلف، راهكارهاي متفاوتي ارائه شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به‌عنوان مثال، در اوايل انقلاب دولت به متقاضيان، زمين شهري داد تا براي خود مسكن بسازند. يا در دوره‌اي ديگر به بانك‌ها تكليف شد كه تسهيلات ساخت مسكن پرداخت كنند و در دوره سازندگي نيز طرح مسكن اجتماعي و حمايت از مسكن اقشار كم‌درآمد مطرح شد و در دولت‌هاي نهم و دهم ساخت مسكن مهر در دستور كار قرار گرفت.

در اين مورد اخير، جداي از بحث‌هاي فني و مهندسي، به‌دليل اينكه واحدهاي مسكوني دور از شهرها ساخته شد، در بسياري از موارد، هزينه زيرساخت‌هاي مورد نياز از هزينه احداث مسكن فراتر رفت و بار مالي سنگيني را به دولت تحميل كرد. البته مهم‌تر از اين بار مالي، نكته كليدي كه طرح مسكن مهر را با شكست مواجه كرد، اين بود كه با اجراي اين طرح، بخشي از جمعيت ضعيف و كم‌درآمد از بدنه جامعه جدا و به خارج از شهرها فرستاده شد اما در طرح مسكن اجتماعي، كه از ابتدا مقرر بوده تبعات مسكن مهر را به همراه نداشته باشد، بحث ساخت مسكن در بافت‌هاي شهري به‌ويژه بافت‌هاي فرسوده دنبال مي‌شود.

احياي بافت‌هاي فرسوده شهري و ساخت‌وساز در اين نواحي، چند حسن بزرگ دارد؛ اول اينكه در اين مناطق به تأمين زيرساخت جديد نيازي نيست و دوم به‌واسطه اينكه در اين بافت‌ها اكثر طبقات درآمدي جامعه زندگي مي‌كنند، تبعات اجتماعي مسكن مهر يعني جدا شدن بخشي از جمعيت از ساير طبقات جامعه تكرار نمي‌شود؛ بنابراين اگر دولت‌ها بتوانند بستر احياي بافت‌هاي فرسوده را مهيا كنند به‌نظر مي‌رسد مسكن اجتماعي خواهد توانست مشكل مسكن اقشار كم‌درآمد را حل كند.

البته اينكه دولت دوازدهم بخواهد مانند فرايند مسكن مهر، در قالب مسكن اجتماعي ساخت‌وساز بيش از 2ميليون واحد مسكوني را برعهده بگيرد، طبيعتا به‌دليل مسائلي كه در طرح مسكن مهر تجربه‌شده، امكان‌پذير نيست اما دولت مي‌تواند با كمك بودجه عمومي و تخصيص تسهيلات براي سازندگان، به احياي بافت‌هاي فرسوده و ايجاد مسكن اجتماعي بپردازد.
به‌عنوان مثال، ازآنجايي‌كه سازندگان مسكن به‌دنبال كسب سود از فعاليت اقتصادي خود هستند، دولت ساخت مسكن در اين مناطق را مي‌تواند در اختيار آنها قرار دهد كه هم سود منطقي اقتصادي به آنها برساند و هم آنها را مكلف كند در جريان ساخت‌وساز در بافت‌هاي فرسوده، واحدهايي را نيز براي تخصيص به اقشار كم‌درآمد درنظر بگيرند.

اين فرايند مي‌تواند شعار مسكن اجتماعي را با حداقل هزينه در بافت‌هاي فرسوده محقق كند اما مسئله اينجاست كه فعلا دولت در حوزه منابع به‌شدت دچار مشكل است چراكه براساس گزارش سازمان برنامه‌وبودجه، در 6ماه نخست سال فقط 7هزار و 800ميليارد تومان از بودجه طرح‌هاي عمراني تخصيص داده شده است درحالي‌كه طبق برنامه، در نيمه نخست سال بايد حداقل 36هزار ميليارد تومان بودجه عمراني تخصيص مي‌يافت.

درخصوص تسهيلات بانكي نيز منابع بانك‌ها از يك‌سو به‌خاطر مطالبات كلاني كه از دولت دارند و از سوي ديگر به‌واسطه قفل‌شدگي بخش قابل‌توجهي از دارايي‌هايشان، با مشكل مواجهند و دولت شايد بتواند بخش اندكي از پرداخت تسهيلات بانكي را به سمت احياي بافت‌هاي فرسوده و اجراي مسكن اجتماعي سوق دهد اما اين منابع كارگشا نخواهد بود و خود دولت نيز به‌دليل اينكه با كسري منابع روبه‌روست، قادر نيست راسا براي ساخت‌وساز در اين حوزه اقدام كند. ازاين‌رو اجراي طرح مسكن اجتماعي با كندي مواجه خواهد شد.

توجه به اين نكته ضروري است كه مسكن مهر از محل تخصيص خط اعتباري 40هزار ميليارد توماني بانك مركزي اجرا شد كه پول پرقدرت بود و نقدينگي را بيش از 200هزار ميليارد تومان افزايش داد. اين اقدام همچنين تورم را به بالاي 35درصد رساند كه طبيعتا اين دولت نمي‌تواند و نمي‌خواهد اين روش را در پيش بگيرد. بر اين اساس، دولت دوازدهم بايد براي اجراي مسكن اجتماعي متكي به منابع مطمئنه بودجه باشد؛ اما با توجه به اينكه فعلا بودجه وضع مناسبي ندارد، بعيد است منابعي براي اجراي مسكن اجتماعي تخصيص داده شود.

ضمن اينكه اجراي مسكن اجتماعي در سال آينده نيز وابستگي زيادي به تأمين درآمدهاي دولت از محل وصول ماليات، فروش نفت، فروش دارايي‌ها و انتشار اوراق مشاركت و اسناد خزانه دارد و اگر بودجه97 رديفي براي آن تعيين شود، اجرايي خواهد شد.

كارشناس اقتصاد مسكن در همین زمینه: قفل طرح مسکنی دولت باز شد | تامین زمین ۱۰۰ هزار واحد مسکن اجتماعی مسکن اجتماعی وارد فاز تحویل زمین شد مسکن اجتماعی روی کاغذ ماند یارانه مسکن‌ اجتماعی خرداد ابلاغ می‌شود

منبع: همشهری آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۷۲۰۵۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سکونت ۱۰ میلیون ایرانی در بنا‌های ناپایدار

محمد آئینی ظهر امروز در همایش گرامیداشت روز شورا‌های اسلامی با محوریت مشارکت در بازآفرینی شهری در شهر گلستان، با بیان اینکه طرح بازآفرینی شهری مسئله‌ای فانتزی نیست، اظهار داشت: ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار واحد مسکونی در کشور وجود دارد که جزو بنا‌های ناپایدار و بافت فرسوده است و هیچ سازه‌ای ندارند.

به گزارش تسنیم، وی با بیان اینکه ۲۲۴ هزار بنای ناپایدار در استان تهران وجود دارد، افزود: در استان تهران با توجه به اهمیت رسیدگی به بافت فرسوده و رعایت ایمنی مسئولین باید نگران فرسودگی بنا‌ها و خانه‌های نا ایمن باشند.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران با بیان اینکه در حین وقوع زلزله خانه‌های نا ایمن تخریب و فاجعه به وجود می‌آید تصریح کرد: بر این اساس در حال حاضر ۱۰ میلیون نفر از جمعیت شهری در کشور در معرض خطر قرار دارند.

آئینی با انتقاد از عدم احیای بافت‌های فرسوده و معابر تنگ در برخی شهر‌های کشور گفت: نوسازی بافت‌های فرسوده توسط دولت انجام نمی‌شود و باید سرمایه‌گذاران و مردم در این مهم مشارکت داشته باشند.

وی با بیان اینکه بهترین خدمت مسئولین حفظ جان مردم است گفت: مدیران و مسئولین مردم را برای ساخت واحد‌های مسکونی ایمن تشویق کنند.

معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه رئیس‌جمهور دستور تشویق مردم به احیای بافت فرسوده را داده است، عنوان کرد: ایجاد بسته‌های تشویقی توسط شهرداری‌ها می‌تواند خانه‌های نا ایمن و فرسوده را احیا کند و هر بنای فرسوده که در کشور تخریب می‌شود به تعداد واحد‌های مسکونی ایمن افزوده می‌شود.

وی با اشاره به عدم آگاهی ۷۰ درصد مردم در احیای بافت‌های فرسوده، تصریح کرد: مردم در احیا و نوسازی بافت فرسوده حق دارند حداقل از ۵۰ درصد تخفیف‌ها بهره‌مند شوند و تخفیف‌ها باید تا ۱۰۰ درصد نیز عملیاتی شود.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران با بیان اینکه ۹۲ درصد پروانه‌های ساخت احیای بافت فرسوده در شهر تهران و فقط ۸ درصد در شهرستان‌های استان تهران صادر شده است، گفت: پروانه‌های ساخت باید ظرف حداکثر ۳ ماه برای مردم صادر شود.

شهرداری‌ها به دنبال درآمدزایی در بافت فرسوده نباشند

در ادامه میرمحمد غراوی معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار تهران با تأکید بر نقش مؤثر شورا‌ها در توسعه شهر‌ها اظهار داشت: بخشودگی و تخفیف عوارض یکی از مسائلی است که شورا می‌تواند مردم را با تخفیف مناسب در توسعه شهر و احیای بافت فرسوده به میدان آورد.

وی با تأکید بر اقتصادی بودن احیای بافت فرسوده برای مردم توسط شهرداری‌ها افزود: شهرداری‌ها نباید به دنبال درآمدزایی از بافت‌های فرسوده باشند.

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار تهران تصریح کرد: شورا‌های اسلامی شهر‌ها در اجرای طرح بازآفرینی شهری تلاش مضاعفی داشته باشند.

غراوی در پایان با تأکید بر ایجاد زیرساخت‌ها در بافت‌های فرسوده استان تهران خاطرنشان کرد: توسعه سرانه‌های عمومی در کنار اجرای طرح بازآفرینی شهری بسیار حائز اهمیت است.