تصویرگری؛ روایتی هنرمندانه و خلاقانه از یک داستان
تاریخ انتشار: ۶ آذر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۸۲۵۶۱۹
تصویرگری از هنرهایی است که پیشینه‌ای به بلندای تاریخ دارد، هنری که امروزه در کتاب به آن بسنده شده و در دوران صفویه وقاجار نیز در بیشتر کتاب‌ها تصویرگری رواج داشته است، هنری که امروزه در ایران تنها در کتاب کودک کار می‌شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، هنر تصویرگری از شاخه هنرهای کاربردی است که برای بیان ایده‌ها و ادراک خود از عناصر تجسمی به بهترین نحو سود می‌جوید، به طور کلی می‌توان گفت کار تصویرگری تجسم تصویری یک موضوع برای نمایش بهتر فضای مطلب و در نهایت درک بهتر آن است که عناصر بصری را در قالبی زیبا ترکیب کرده و عرضه کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
تصویرگر باید فرا گیرد که با ایجاد تصویر و رعایت اصول آن سلایق مختلف سفارش دهندگان و اذهان عمومی را زیر نظر داشته باشد و سعی کند پیام‌هایی را که در صدد انتقال آن است، از نظر موضوع و محتوای فکری و شکل و قالب افکارش را بسیار غنی و با ارزش و با رعایت همه جانبه اصول زیبایی شناسی ارائه کند.
اگر چه امروزه این هنر تنها در کتاب‌های کودک بیشتر دیده می‌شود و این در حالی است که هنر تصویرگری در طول تاریخ در کتاب‌های تاریخی و قدیمی بزرگسال نیز به وفور دیده می‌شده است.
در این مورد با مهدی تمییزی هنرمند اصفهانی که در تصویرگری سال‌هاست فعالیت میکند و به تازگی کتاب «ضمانت‌نامه آهو» به نویسندگی رضا دبیری‌نژاد که هشت روایت از هشت زن است که نام هریک از آنها آهو است که در مواجهه با اعتقادی به نام امام هشتم (ع) را تصویرگری کرده است؛ با وی به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانیم.
تسنیم:هنر تصویرگری هنر ایرانی است؟
مهدی تمییزی: تصویرگری را به جرات می‌توان گفت جزء قدیمی‌ترین هنرهای ثبت تصویر در دنیا است و به تاریخ هنر در هر منطقه جغرافیایی و منطقه فرهنگی ویژه خودشان داشتند تصویرگری به معنای یعنی هنرمند مفهوم یک چیز در قالب تصویر بیان کند.
تصویرگری خیلی نزدیک به هنر نقاشی و گرافیک است؛ در برخی از معابد هندوستان تصاویری از بودا و الهه‌هایی می‌بینیم که در بهشت است این‌ها تصویر گری ایدئولوژی‌ها، دانش آئینی مناطق فرهنگی در دنیا بوده است.
حتی برخی از پژوهشگران معتقدند آن تصاویری که در تخت جمشید می‌بینیم که شامل هدایایی از کشورها برای پادشاه ایران می‌آورند تصویرگری در نوع حجاری روی سنگ است زیرا روایت افرادی است که برای پادشاه ایران هدیه می‌آورند. در واقع در تمام دنیا تصویرگری داریم. معنای ساده تصویرگری، تصاویری است که هنرمند از یک روایتی خلق میکند در واقع پشت تصویر حتما روایتی وجود دارد
تسنیم: الان ظاهرا تصویرگری به کتاب خلاصه شده است.
مهدی تمییزی: امروزه همه چیز مدرن و طبقه‌بندی صورت گرفته است؛ تصویرگری نیز امروزه بیشتر به تصاویری که روایت‌گری در آن باشد و اکنون در کتاب‌ها از آن استفاده می‌شود درواقع به واسطه پیشرفت جهان در همه رشته‌ها این هنر طبقه‌بندی شده و در قالب کتاب می‌دانند.
من بیش از 15 سال است که بر روی تصاویر گورستان‌های تاریخی ایران تحقیق می‌کنم شک ندارم بسیاری از تصاویری که بر روی سنگ آرامگاه می‌بینیم تصویرگری در قالب سنگ‌تراشی آمده‌اند. تصویرگری در کتاب در ایران به اندازه خود کتاب در ایران قدمت دارد.
تسنیم: در مورد چگونگی تصویگری کتاب «ضمانت‌نامه آهو» بفرمایید.
مهدی تمییزی: آن چیزی که من برای کتاب «ضمانت‌نامه آهو» استفاده کردم برگرفته از تصویرگری دوره قاجار در کتاب‌های چاپ سنگی بود که توسط هنرمندانی مانند علی قلی خویی؛ کتاب‌های ایرانی اشعار یا علمی و ... تصویرگری می‌کردند برای اینکه با آن تصویر مخاطب را جذب کتاب کنند.
این کتاب 8 روایت هست از 8 زن به نام آهو است که داستان کتاب «ضمانت‌نامه آهو» با شخصیت امام رضا (ع) دست مایه خلق این روایت‌ها شده 8 اپیزود توسط رضا دبیری نژاد نوشته شد و با مشورت همدیگر کتاب متن و تصویرسازی شانه به شانه هم حرکت کرد.
تکنیکی که برای تصویرگری از آن بهره می‌برم تکنیک کُلاژ است به واسطه آشنایی با نگار گری ایرانی و نقوش چاپ سنگی دارم یکی از سبک‌ها هنری را در نظر می‌گیرم و از آنها بهره می‌برم برای ساختن تصویر جدید به کُلاژ بیش از تکنیک‌ها علاقه دارم.
تسنیم: بسیاری معتقدند هنر تصویرگری نسبت به سایر هنرها مورد بی‌مهری قرار گرفته است، نظر شما چیست؟
مهدی تمییزی: ترجیح می‌دهم که به این پرسش پاسخ ندهم زیرا اگر کمی دقت کنیم می‌بینیم که در تاریخ هنر ایران خیلی از هنرها دچار بی‌مهری شده است؛ ترجیح می‌دهم به جای غُر زدن و متمرکز شدن بر این هنر و یا هر هنری که دچار بی‌مهری شده کار انجام دهم امیدوارم باشم که رونق خودش را داشته باشد باید کار کرد؛ پرکاری سبب رشد ما می‌شود.
تسنیم: الان تصویر گری تنها به حوزه کتاب کودک محدود شده تا کتاب بزرگسال درست است؟
مهدی تمییزی: بله متاسفانه در ایران تصویرگری به همان کتاب کودک محدود شده اگر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تاسیس نمی‌شد با این وضعیتی که پیش رفتیم احتمالا همان تصویرگری در کتاب کودک هم منتفی بود.
پس این کانون و تصویگران بزرگی که در این بنیاد هستند خدمت بزرگی به تصویرگری کتاب کرده‌اند، اما تصویرگری صرفا محدود به کتاب کودک نیست. ما در ایران انجمن تصویرگان ایران داریم و تصویگرانی که در آن هستند عمدتا کار کودک می‌کنند تصویرگری فقط برای کتاب کودک شده است.
یکی از خاستگاه‌های تصویرگری مطبوعات و فضای اجتماعی است؛ اکنون مطبوعات جهان بهره بزرگی از تصویرسازی می‌برند یکی از تصویرگران بزرگ دنیا که صرفا تخصص مطبوعات دارد "هادی فراهانی" است وی سال‌هاست برای برترین مطبوعات دنیا کار میکند آثار او را می‌بینیم و یک مقاله را با تصویر روایت میکند.
ولی ما در ایران تصویگری مطبوعاتی تقریبا نداریم اگر هم باشد آن چیزی نیست که آدم را قانع کند تصویرگری‌ها در مطبوعات حول و حوش هنر کاریکاتور تصویرسازی شده است. از سال 76 به این طرف خیلی مطبوعات تصویری نسبت به قبل شدند اما صاحبان جراید تصویر را فقط عکس می‌دانند تصویر برای مطبوعات عکس شده اما در کشورهای دیگر این‌گونه نیست. یکی از علت‌های آن ارزان بودن عکس و جستجو در اینترنت است که حتی مجانی می‌شود.
اشاره‌ای به تاریخ کنم؛ در کلیسا وانک اصفهان کتاب‌های تاریخی زیادی را می‌بینیم که بیشتر تصویرسازی دارد و به دوره صفویه برمی‌گردد. حتی شاه طهماسب صفوی کارگاه تصویرگری کتاب داشت این کارگاه‌ها کار کودک انجام نمی‌دادند پس در کتاب بزرگسال در طول تاریخ تسویرگری داشته ارثیه این هنر به دوره‌های بعدی رسید و ما در دوره قاجار نیز بسیاری از کتاب‌ها را می‌بینیم که تصویرسازی دارد.
کسانی که تصویرگری کار کودک نمی‌کنند اگر جایی در مورد این هنر صحبت کنند اغلب فکر می‌کنند منظور تصویرگری کودک است، چیزی که همیشه فکر می‌کنم این است که چرا ما در انجمن تصویرگری ایران حول و حوش کار کودک قرار می‌گیریم.
گفت‌وگو از نگین فروغی
انتهای پیام/
R41346/P1361/S6,51/CT2منبع: تسنیم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۸۲۵۶۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برای تقویت میدان کتاب کودک و نوجوان چه باید کرد؟
به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، دوران کودکی و نوجوانی، مهمترین دورانی است که در آن شخصیت، هویت و سبک زندگی افراد شکل می‌گیرد و نظام‌های اعتقادی و ارزشی در نهاد آنان پایه ریزی می‌شود. ازاین رو، تولید و مصرف محتوا در زیست بوم فرهنگی کودک و نوجوان، ضرورتی راهبردی و سبک ساز است. در این میان، «محتوای ادبی» در پویایی این زیست بوم و الگوسازی در زمینه سبک زندگی، نقشی پررنگ دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهند، سهم حوزه کودک و نوجوان در اسناد بالادستی ناکافی است.
دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهش‌های مجلس در پژوهشی با عنوان «تولید و ترویج محتوای ادبی برای کودک و نوجوان؛ واکاوی سیاستی و راهکارهای تقنین» آورده است، سیطره محصولات و خدمات ادبی، هنری و رسانه‌ای بر سبد مصرف فرهنگی کودکان و نوجوانان، تولید و مصرف محتوا در این زیست‌بوم را به ضرورتی راهبردی تبدیل کرده است. در این میان، محتوای ادبی می‌تواند در پویایی زیست‌بوم و الگوسازی در زمینه سبک‌زندگی، نقشی پررنگ داشته‌باشد. زیرا پیوند محتوای ادبی با زیبایی‌ها و جاذبه‌های هنری ناگسستنی بوده و در چنین بستر و قالبی، ظرفیت فراوانی برای انتقال پیام‌ها و مفاهیم به ظریف‌ترین و مؤثرترین شکل وجود دارد.
* سهم حوزه کودک و نوجوان در اسناد بالادستی ناکافی است
این پژوهش بیان میکند که بنابر بررسی چارچوب سیاستی کنونی، سهم حوزه کودک و نوجوان در اسناد بالادستی ناکافی است. همچنین سیاست‌های واضح، ملموس و هدفمندی در این زمینه وجود ندارد. در مصوبات و مقررات تخصصی‌تر نیز راهبردهای موجود کم‌رمق بوده و جامعیت لازم را ندارند. بررسی آرایش نهادی این حوزه نیز نشان‌دهنده فعالیت جزیره‌ای، موازی‌کاری و تشتت در تولی‌گری است.
* نبود نقشه راه راهبردی در حوزه کودک و نوجوان
این پژوهش نبود نقشه راه راهبردی در حوزه کودک و نوجوان را به‌عنوان یکی از چالش‌های تولید و ترویج محتوای ادبی برای این قشر دانست و بیان کرد که خلأ برنامه راهبردی، تلقی نشدن مسائل کودک و نوجوان به‌عنوان اولویتی بنیادین و ضعف در چارچوب سیاستی و نهادی موجود، به ساده‌انگاری، تشتت و نبود انسجام در سطوح مختلف سیاستگذاری و اجرا در این حوزه منجر شده‌است. به‌دلیل محوریت نداشتن پژوهش، تخصص‌گرایی و برنامه‌ریزی جامع‌نگرانه، عمده اقدامات به‌صورت مقطعی و پروژه‌ای، جوشیده از دغدغه‌های فردی یا برخواسته از ادراک و تجربه زیسته محدود و ناقص شخصی بوده‌اند که به نتایج کم‌اثر و سطحی انجامیده‌است.
* مغفول ماندن بسیاری از حوزه‌های موضوعی مورد نیاز مخاطب
در این پژوهش، مغفول ماندن بسیاری از حوزه‌های موضوعی مورد نیاز مخاطب به‌عنوان چالش تولید و ترویج محتوای ادبی برای گروه کودک و نوجوان بیان شده و آمده است که آثار تألیفی از لحاظ موضوع‌یابی، مسئله‌مندی و نیازشناسی دچار ضعف جدی بوده و به بسیاری از بحران‌ها و مسائل آسیب‌زای دوره کودکی و نوجوانی کم‌توجهند. در چنین شرایطی، مخاطبان برای پاسخ به نیازها و دغدغه‌های خود، بیشتر سراغ آثار ترجمه‌ای و خارجی می‌روند که اغلب حاوی پیام‌هایی آسیب‌زا و ناسازگارند.
* خلأ در تألیف و تربیت آفرینش گر
دیگر چالش این حوزه در این گزارش به خلأ در تألیف و تربیت آفرینش گر اشاره شده و آمده است که: فعالیت مؤثر و پیوسته در این حوزه مستلزم حضور و استقرار متخصصان دغدغه‌مند و مسئله‌شناس است. در شرایط کنونی، مجموع آثار تألیفی کمیّت و کیفیت مطلوبی نداشته و در زمینه پرورش و تربیت آفرینش‌گر و متخصص کودک و نوجوان و زیرساخت‌ها و مواد آموزشی مربوطه نیز خلأ جدی وجود دارد. آفرینش‌گران فعال و دغدغه‌مند کنونی نیز کم‌شمار بوده و در میان مخاطبان چندان شناخته شده نیستند.
* فعالیت جزیره‌ای و رویکرد غیرتعاملی نهادهای مسئول
این پژوهش رویکرد نادرست تمرکز بر مصادیق محتوایی و فعالیت جزیره‌ای و رویکرد غیرتعاملی نهادهای مسئول را به‌عنوان یکی از چالش‌های این حوزه معرفی کرده و توضیح می‌دهد که رویکرد نادرست تمرکز بر مصادیق یا تک‌محصول‌ها، اگرچه در کوتاه‌مدت جذب مخاطب را به‌همراه داشته و دستاوردساز است، اما نمی‌تواند به‌طور ماندگار و گسترده‌ای جریان‌سازی کرده و انس کودکان و نوجوانان با محتوای ادبی را نهادینه کند. عمده دستگاه‌ها و نهادهای مسئول در این حوزه ارتباط پایدار و تعامل پویایی با یکدیگر ندارند و اغلب فعالیت‌ها و برنامه‌های اصلی خود را در سطح درون‌سازمانی دنبال می‌کنند. به‌این‌ترتیب، اقدامات انجام شده تأثیر محدود و اندکی بر کلان وضعیت مصرف فرهنگی کودکان و نوجوانان گذاشته و هدف راهبردی مشخص و دستاورد ملموس و سنجش‌پذیری محقق نمی‌شود.
* نظم‌دهی و انسجام‌بخشی به فعالیت‌های این حوزه
این پژوهش پیشنهاد میکند که نظم‌دهی و انسجام‌بخشی به فعالیت‌های این حوزه و راهبری سبد مصرف فرهنگی مخاطب کودک و نوجوان، به تدوین برنامه‌ای راهبردی و جامع (مصوب شورای‌عالی انقلاب فرهنگی) و به‌روزرسانی پیوسته آن نیازمند است. تعیین اولویت و رویکرد موضوعی و تنظیم نگاشت نهادی از لوازم اساسی چنین برنامه‌ای است. رصد و پایش مداوم زیست‌بوم فرهنگی کودک و نوجوان می‌تواند منجر به تصویری واضح از وضعیت مستقر شود. تصویری که می‌تواند یاریگر برنامه‌ریزان و آفرینش‌گران و تولیدکنندگان در ایده‌پردازی، خلق اثر، ترویج محتوا، بازاریابی و عرضه محصول باشد.
* تربیت آفرینش گر و حمایت از آثار تألیفی
این پژوهش یکی از راهکارهای حل این چالش را تربیت آفرینش گر و حمایت از آثار تألیفی عنوان کرده و ادامه می‌دهد که در راستای افزایش تخصص‌گرایی و بهبود وضعیت تألیف، روندها و زیرساخت‌های کنونی باید به‌سمت تربیت و آموزش افراد مستعد، توانمندسازی آفرینش‌گران کنونی و نیز حمایت از آثار تألیفی مطلوب، تغییر مسیر یابند. ازاین‌رو، لازم است ضمن تقویت ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های آموزشی در مقاطع مختلف، در صنعت نشر و فعالیت‌های ترویجی نیز از آثار تألیف و بومی مطلوب پشتیبانی شود (مانند مشوق‌های مالیاتی و اعطای یارانه).
در این پژوهش تربیت آفرینش گر و حمایت از آثار تألیفی چهره سازی از نهادها و آفرینش گران حوزه کودک و نوجوان به‌عنوان راهکار دیگر مطرح شده و در توضیح آن آمده است که تمرکز بر جایگاه‌های حقوقی و آفرینش‌گران موفق و ترویج و چهره‌سازی از آنها می‌تواند پیوند مستحکم‌تری میان مخاطبان و محتوای ادبی ایجاد کند. زیرا نهادها و آفرینش‌گران از امکان همراهی طولانی‌مدت و پیگیری پیوسته توسط مخاطب برخوردار بوده و ظرفیت بسیار بیشتری برای هویت‌بخشی، الگو‌آفرینی و سبک‌سازی دارند.
* تقویت زنجیره ارزش و بهره گیری از ظرفیت‌های بازار فرهنگی
این پژوهش همچنین پیشنهاد تقویت زنجیره ارزش و بهره گیری از ظرفیت‌های بازار پردازی فرهنگی را مطرح کرده و بیان میکند که عرضه حداکثری محتوای ادبی مستلزم لحاظ ذائقه‌ها و گرایش‌های گوناگون مخاطب و قرار دادن محتوای مدنظر در زنجیره ارزش است. در صورت ایجاد پیوستاری در سیاستگذاری و برنامه‌ریزی در این حوزه، می‌توان منابع فرهنگی غنی دینی و بومی را به زبان کودک و نوجوان امروز فراوری کرد و با بهره‌گیری از ظرفیت‌های بازار پردازی فرهنگی به بازتولید چنین آفرینش‌هایی در قالب‌های گوناگون پرداخت.
* تقویت جریان اقتباس
راهکار دیگر مرکز پژوهش‌های مجلس در این پژوهش مبتنی بر تقویت جریان اقتباس و سرمایه‌گذاری در صنعت و پی نما مطرح شده که در توضیح آن بیان میکند که با تقویت جریان اقتباس می‌توان جهان‌های داستانی و شخصیت‌های بومی و آئینی را در قالب رمان بازآفرینی کرد و با نگارش فیلم‌نامه‌ها و بازی‌نامه‌های اقتباسی براساس رمان‌های پرمخاطب و غنی به گسترش جهان داستانی خلق شده در دیگر قالب‌های هنری و رسانه‌ای پرداخت. صنعت پی‌نما نیز ظرفیت فراوانی در شکوفایی زنجیره ارزش آثار ادبی داشته و می‌تواند حلقه اتصال کتاب و آثار نمایشی (به‌ویژه پویانمایی) باشد. با سرمایه‌گذاری در پی‌نما، هم مخاطب بالقوه‌ای برای آثار اقتباسی فراهم می‌شود و هم بهره‌وری فرایندهای تولید آثار نمایشی افزایش می‌یابد. رویکرد ارتباطات سازمانی در میان دستگاه‌های مسئول در این عرصه نیازمند بازنگری جدی است. همرسانی نیازها و ظرفیت‌ها میان مدارس، مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، مساجد، فرهنگ‌سراها و دیگر نهادهای مرتبط و برقراری تعاملات هم‌افزا در این زمینه، ضروری است.
در یکی جمع بندی نهایی محوری‌ترین مسائل و چالش‌های این حوزه از منظر سیاستی و تقنینی عبارتند از:
۱. نبود نقشه راه راهبردی در حوزه کودک و نوجوان،
۲. مغفول ماندن بسیاری از حوزه های موضوعی مورد نیاز مخاطب،
۳. خلأ جدی در تألیف و تربیت آفرینش گر،
۴. رویکرد نادرست تمرکز بر مصادیق محتوایی،
۵. فعالیت جزیره ای و رویکرد غیرتعاملی نهادهای مسئول.
در راستای مسائل یاد شده، این راهکارها پیشنهاد می شوند:
۱. تدوین برنامه راهبردی و تنظیم نگاشت نهادی،
۲. رصد و شناسایی مداوم نیازهای کودکان و نوجوانان،
۳. تربیت آفرینش گر و حمایت از آثار تألیفی،
۴. چهره سازی از نهادها و آفرینش گران حوزه کودک و نوجوان،
۵. تقویت زنجیره ارزش و بهره گیری از ظرفیت های بازارپردازی فرهنگی،
۶. تقویت جریان اقتباس و سرمایه گذاری در صنعت پی نما (کمیک)،
۷. بهبود تعامل میان دستگاهی.
انتهای پیام/
بازدید رییسی از کارخانه ایران خودرو دیزل