کاوش در مفهوم روح توافق هسته اي و راهبرد ترامپ در برجام گريزي ايران
تاریخ انتشار: ۱۴ آذر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۹۰۷۶۰۸
خبرگزاري آريا - تهران- ايرنا- برجام توافقي است که از ديد صاحبنظران حقوق بين المللي مزيت و ويژگي هاي آن را آيندگان بهتر درک خواهند کرد؛ توافقي که اکنون با تفسير بهانه جويانه نقض روح آن هدف تهديدات رييس جمهوري آمريکا قرار گرفته و اکنون نگاه ها به نقش سازمان هاي بين المللي براي تداوم برجام دوخته شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گزارش گروه تحليل، تفسير و پژوهش هاي خبري ايرنا، کنگره آمريکا تا يک هفته ديگر در ارتباط با پايبندي يا رد پايبندي ايران به برجام نظر نهايي خود را اعلام خواهد کرد؛ تصميمي که پيامدهاي مهمي براي اين کشور و ديگر بازيگران بين المللي به همراه داشته و شايد همچون محکي براي سنجش ميزان اعتبار تصميمات سازمان و نهادهاي معتبر جهاني مانند شوراي امنيت سازمان ملل و آژانس بين المللي انرژي اتمي عمل کند.
در اين ارتباط، گروه حقوق عمومي و بين الملل دانشگاه علامه طباطبايي با همکاري معاونت پژوهشي دانشکده حقوق و علوم سياسي اين دانشگاه، نشستي علمي با موضوع «بازخواني حقوقي برجام در پرتو استراتژي جديد آمريکا در قبال ايران» برگزار کرد.
در جريان اين نشست که صبح امروز سه شنبه چهاردهم آذر در سالن دفاع دانشکده حقوق و علوم سياسي برگزار شد، صاحبنظران ابعاد حقوقي توافق هسته اي و قطعنامه 2231، روح برجام، نقش شوراي امنيت در اين مقطع و موضوعات مرتبط با توافق هسته اي را مورد واکاوي قرار دادند.
** نگاهي تطبيقي به پيشابرجام و پسابرجام
«محمدرضا ضيايي بيگدلي» مدرس حقوق بين الملل دانشگاه علامه طباطبايي به عنوان نخستين سخنران اين نشست به شرايط پيشابرجام و پسابرجام پرداخت و اظهار داشت: انجام مذاکرات هسته اي از سال 92 و به مدت 23 ماه فرآيندي در نوع خود منحصر به فرد بود. اگرچه اکنون برخي مسايل سياسي بر اين توافق سيطره پيدا کرده اما برجام توافق بزرگي به شمار مي رود که مي توان درباره آن کتاب، مقاله و ... نوشت به طوري که آيندگان اين تلاش «محمدجواد ظريف» وزير امور خارجه را خواهند ستود.
اين استاد دانشگاه در ادامه با ذکر چند نکته درباره قطعنامه2231، قطعنامه مزبور را در نوع خود کم نظير دانست و با تاکيد بر اينکه برجام توافقي مستقل اما مرتبط با قطعنامه است، تصريح کرد: اين قطعنامه بر اساس ماده 25 منشور شوراي امنيت صادر شده است؛ ماده اي که ناظر بر اعضاي شوراي امنيت است. از طرف ديگر اين براي اولين بار، ايران در تدوين و صدور قطعنامه مشارکت داشته و اين يکي از مسائلي است که آن را خاص کرده است.
در اين قطعنامه، قطعنامه هاي قبل به ويژه قطعنامه خطرناک 1929 نقض شده است. از طرفي بايد دانست که برجام توافقي چندجانبه است که از نظر حقوقي اختلاف نظرهايي در آن وجود دارد. اکثر حقوقدانان معتقدند اين توافق «معاهده اي» نيست بلکه توافقي «حقوقي» محسوب مي شود چرا که ضميمه فصل هفت منشور شده است.
لازم به يادآوري است که آژانس انرژي اتمي در تمام 9 گزارش خود فعاليت هاي هسته اي ايران را مورد تاييد قرار داده و تاکنون به خواسته هاي آمريکا تن در نداده است. برجام شامل 37 بند و پنج ضميمه است که بر پايه آن همه قطعنامه ها عليه ايران لغو شده اند و تنها در صورت نقض تعهد از سوي ايران اين قطعنامه ها باز مي گردند. در غير اين صورت طرف مقابل بايد به توافق متعهد باشد.
پس از روي کار آمدن «دونالد ترامپ» رييس جمهوري جمهوريخواه آمريکا، وي تلاش دارد ايران را به سمت نقض توافق سوق دهد اما ايران بسيار مدبرانه و هوشمندانه به برجام پايبند ماند. فشار اروپايي ها مانع از لغو برجام از جانب ترامپ شد اما تهديد به لغو همچنان از طرف وي مطرح است. امروز آمريکايي ها بحث بازنگري در برجام را پيش کشيده اند.
** روح برجام و بررسي ماهيت آن
«پوريا عسکري» استاد دانشگاه علامه طباطبايي صاحبنظري بود که روح برجام را موضوع سخنان خود قرار داد چرا که اخيرا ايران و آمريکا يکديگر را به نقض روح برجام متهم مي کنند.
وي به تفکيک مطالبات ايران و ادعاهاي آمريکا در مورد نقض روح برجام اشاره کرد. عسکري مواضع ايران را مبتني بر وضع تحريم هاي تکراري با توسل به موضوع هاي غير هسته اي، قوانين متفرقه از جمله قانون ضد مهاجرتي اخير آمريکا، اظهارات مداخله جويانه رييس جمهوري و مقامات آمريکايي، تهديد به پايان دادن به برجام يا اعمال تغييرات در آن(استراتژي جديد) و ... دانست. در مقابل، آمريکايي ها اقدامات ايران (سپاه) در منطقه خاورميانه نظير سوريه، يمن، فلسطين و ... و آزمايش هاي موشکي ايران را زير سوال مي برند و معتقدند که ايران به متن برجام عمل نکرده است.
اين استاد دانشگاه با اشاره به گزارش هاي صادر شده از طرف آژانس بين المللي انرژي اتمي بيان داشت همگي گزارش هاي اين سازمان بر تعهد ايران به توافق هسته اي تاکيد دارند. نکته مهم در گزارش هاي آژانس اين است که مسوولان اين سازمان به همه نقاطي که نياز داشته و درخواست کرده اند، دسترسي داشته اند. دبير کل سازمان ملل نيز در سه گزارش از فعاليت هاي هسته اي ايران حمايت و تاکيد کرد که ايران تخلفي از تعهدات برجامي نداشته است.
اتحاديه اروپا نيز به دليل تفاوتي که ميان برجام و قطعنامه 2231 وجود دارد، از برجام حمايت مي کند. اروپايي ها معتقدند فعاليت هاي موشکي ايران ناقض برجام نيست. «جان کري» وزير امور خارجه قبلي آمريکا چندي پيش در موسسه «چتم هاوس» تاکيد کرد که برجام اصلا روح ندارد.
حال بايد اين پرسش مطرح شود که برجام روح دارد يا خير؟ روح توافق، برايند توجه به موارد چندگانه مورد اشاره است؛ «ساز و کار فرامتني و معقول» جهت حصول «نتايج غايي مورد انتظار» از توافق که به تحليل و بررسي هر يک از اين موارد مي پردازد. ايران «روح» را از متن دريافت مي کند اما آمريکا از روح تفسير بيرون متني دارد. آنان در صدد هستند تا مسايلي چون تحولات منطقه اي را به متن پيوند دهند.
عسکري در پايان سخنان خود با طرح اين پرسش که آيا نقض روح برجام به مثابه نقض برجام است، عنوان کرد: در صورتي که اثر عيني بر تعهدات ناشي از برجام نداشته باشد، نقض روح برجام به منزله نقض برجام نيست اما اگر نقض روح برجام، زمينه هاي عدم اجراي موفقيت آميز برجام و در نتيجه عدم نيل به نتايج غايي مورد انتظار را فراهم آورد، برجام نيز نقض خواهد شد.
بنابراين استراتژي جديد ايالات متحده اگر همراه با تکرار تحريم هاي هسته اي (با هر نام ديگر و عليه ايران يا شرکاي ايران) يا اقدام براي لغو يا تغيير برجام باشد نقض برجام و قطعنامه 2231 را به همراه خواهد داشت.
** نقش و اهميت شوراي امنيت در تداوم برجام
«حسن سواري» استاد حقوق دانشگاه تربيت مدرس از ديگر سخنرانان حاضر در نشست بود که اظهار کرد: به فرض اينکه روح يا جسم برجام نقض شود، اين توافق مکانيسمي طراحي کرده است که ديگر کشورها نيز مي توانند از آن استفاده کنند؛ سازوکاري که به نوعي هم مکانيسم حل اختلاف و هم مکانيسم تفسيري است.
وي با بيان اين که در نهايت، براي پايان دادن به اختلاف در مورد برجام، شوراي امنيت سازمان ملل درگير خواهد شد، افزود: اکنون اين پرسش ها مطرح مي شود که آيا واقعا شوراي امنيت از حيث منطق حقوقي و استنادات بايد تا اين اندازه در توافق نقش ايفا کند؟ با توجه به تاييد شوراي امنيت و پيشبرد برجام تاکنون، آيا اگر پرونده دوباره به اين شورا باز گردد، آيا تنها با راي مخالف يک عضو داراي حق وتو، تلاش همه نقش بر آب خواهد شد؟
بايد به اين موضوع توجه کرد که آيا «قدرت» در مداخله شوراي امنيت نقش دارد يا اينکه «تکليف» و «اختيارات» به نقش آفريني اين شورا جهت مي دهد. شوراي امنيت بنا ندارد در حدود اختيارات و وظايف سنتي خود متمرکز و محدود شود.
اين مدرس دانشگاه با اشاره به نقش شوراي امنيت در تکوين و تولد برجام، افزود: شوراي امنيت نه از دريچه ماده 39 بلکه از مسير سنتي و از کانال آژانس بين المللي وارد پرونده هسته اي ايران شد. آژانس پس از سال ها درگيري با موضوع هسته اي ايران، اين پرونده را به شوراي امنيت ارجاع داد و اين شورا نيز به شکل سنتي قطعنامه هاي پلکاني در ارتباط با ايران صادر کرد.
شوراي امنيت ضمن تحريم و فشار بر ايران از مذاکرات بين ايران و 1+5 استقبال کرد. چگونه 1+5 براي شوراي امنيت تعيين تکليف کرد و اين شورا نيز پذيرفت؟ البته برخي معتقدند 1+5 نماينده شوراي امنيت است در حالي که در هيج جا به موضوع نمايندگي اين گروه اشاره نشده است. از طرفي شوراي امنيت نيز از گروه 1+5 نام نمي برد بلکه شوراها را به صورت جداگانه مورد خطاب قرار مي داد.
بنابراين در بيرون شوراي امنيت براي اين شورا تصميم گيري به عمل آمد و شوراي امنيت نيز به آن رضايت داد. بهتر بود ايران روي فصل هفت تاکيد مي کرد تا از کلمه «endorse» استفاده نمي شد زيرا از اين کلمه معناي «تاييد» را بجاي «حمايت» تفسير کرده اند. تاييد کردن و قبول داشتن با اينکه ضمانت و تضمين کنيم بسيار متفاوت است در حاليکه در حقوق بانکي و ... (endorse) به معني ضمانت به کار مي رود.
شوراي امنيت در انعقاد، تفسير، اجرا و ... دخالت دارد. به طور کلي مي توان گفت که در حوزه معاهده سازي دخالت هاي زيادي داشته است. اين شورا با اتکا به همين رويه مي تواند نقش پررنگ تري در ارتباط با برجام بر عهده گيرد.
پژوهشم**1969**9279**خبرنگار: حسن شکوهي نسب **انتشار: سيدمحمد موسي کاظمي
ايرنا پژوهش، کانالي براي انعکاس تازه ترين تحليل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشي ايران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شويد.
انتهاي پيام /*
منبع: خبرگزاری آریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۹۰۷۶۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تعیین تکلیف حسین شریعتمداری برای شورای نگهبان /لایحه عفاف و حجاب را کنار بگذارید،همین «طرح نور» کافی است /نگرانم این لایحه مثل برجام شود
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، حسین شریعتمداری، مدیرمسئول روزنامه کیهان در یادداشتی نوشت:
لایحه حجاب و عفاف همچنان محل بحث و نقد محافل سیاسی-رسانه ای است.
مروری بر متن لایحه عفاف و مسیری که تاکنون طی کرده است، این نگرانی جدی را پیش می‌کشد که مبادا همان‌گونه که برجام به جای لغو تحریم‌ها، تعداد آنها را دو برابر کرد، لایحه عفاف و حجاب نیز به جای پیشگیری از ناهنجاری کشف حجاب، گسترش این پدیده پلشت را به دنبال داشته باشد!
در ادامه بخش هایی از یادداشت او در کیهان را بخوانید؛
*علی‌رغم برخی تغییرات، موارد سؤال‌برانگیز کماکان و یا کم و بیش در متن لایحه دیده می‌شود که می‌تواند کارآمدی آن را با تردیدهای جدی روبه‌رو کند.
*اولین پرسش که اساسی‌ترین نیز هست، این که لایحه یاد شده بر اساس کدام نیاز و برپایه کدام ضرورت تهیه شده است؟!
الف: اگر پاسخ آن است که برای مقابله با کشف حجاب و حفظ عفت عمومی نیاز به قانون داشته‌ایم که باید گفت این پاسخ قابل قبول نیست! چرا که موضوع و متن مواد ۶۳۸ و ۶۳۹ از قانون مجازات اسلامی و قانون موسوم به البسه (مصوب ۲۸ اسفند ۱۳۶۵) به وضوح در این خصوص بوده و هست. بنابراین فقدان قانون نمی‌تواند انگیزه قابل پذیرشی برای تهیه لایحه مورد اشاره باشد.
ب: ممکن است گفته شود که قوانین موجود کافی نبوده و نیاز به اصلاح داشته است! در این صورت می‌توانستند با ارائه ماده واحده، مفاد قانون قبلی را اصلاح کنند!
ج: بر فرض که تهیه و تدوین قانون تازه‌ای برای حجاب ضرورت داشته است! سؤال این است چرا مادام که قانون جدید به تصویب نرسیده است، این پدیده خسارت‌آفرین به حال خود رها شده و برای پیشگیری از آن به قوانین موجود عمل نشده است؟ این «ترک فعل» که مصداق روشن عمل مجرمانه است با کدام توضیح قابل قبولی صورت گرفته است؟!
* حضرت آقا در دیدار رمضانی مسئولان نظام به همین نکته اشاره کرده و می‌فرمایند: «یک مطلب دیگری را من می‌خواهم مطرح کنم و آن چالش تحمیلی مسئله «حجاب» در کشور است. مسئله حجاب تبدیل شده به یک چالش و بر کشور ما تحمیل شده، این را تحمیل کردند. کسانی نشستند نقشه کشیدند، برنامه‌ریزی کردند که حجاب بشود یک مسئله در کشور ما، در حالی که چنین مسئله‌ای در کشور وجود نداشت، مردم با شکل‌های مختلف داشتند زندگی می‌کردند». آیا پیش کشیدن لایحه حجاب و عفاف بی‌آن که ضرورتی داشته باشد، بخشی از پازل دشمن و کمک به این «چالش تحمیلی» نبوده است؟! آیا موارد یاد شده شک‌برانگیز نیست؟! و انگیزه تدوین و تهیه لایحه موسوم به حجاب و عفاف را با تردیدهای جدی روبه‌رو نمی‌کند؟! و آیا اقدام به تهیه این لایحه همان «چالش حجاب» نیست که در غفلت و ساده‌اندیشی مسئولان، به نظام و توده‌های عظیم مردم متدین و پاکباخته کشورمان تحمیل شده است؟!
*چرا از هنگام تهیه لایحه عفاف تاکنون، ناهنجاری کشف حجاب گسترده‌تر شده است؟! چرا برخلاف تاکید رئیس قوه قضائیه و رئیس‌جمهور بر اجرای قوانین موجود، از اجرای آن خودداری شده است؟! چرا لایحه‌ای با ۹ ماده از سوی قوه قضائیه و افزایش آن به ۱۵ ماده توسط قوه مجریه وقتی به مجلس می‌رود به ۷۱ ماده و در حجم انبوه ۳۲۴۲۱ کلمه تبدیل می‌شود و نزدیک به یک سال در کوچه پس کوچه‌های مجلس معطل می‌ماند؟!
* اقدام اخیر نیروی انتظامی در قالب «طرح نور» نه فقط تاکنون طرح موفقی بوده است بلکه با جرأت می‌توان گفت که تنها طرح و اقدام موفق و کارساز طی یک‌سال اخیر است. در این خصوص گفتنی است که اولاً؛ این طرح، کمترین ربطی به لایحه عفاف و حجاب ندارد بلکه اجرای قوانین موجود است که طی یک سال گذشته در حرکتی مشکوک، متوقف مانده بود .در صورتی که لایحه عفاف و حجاب به‌گونه‌ای که در مجلس تهیه شده است به تصویب شورای نگهبان برسد، از ادامه اجرای طرح نور نیز جلوگیری خواهد شد و امید تازه‌ای که با اجرای این طرح در افق پیش‌روی ملت پدید آمده است هم بر باد خواهد رفت!
* در ماده ۴۹ لایحه عفاف و حجاب آمده است «هر زنی در انظار عمومی، معابر یا اماکن عمومی که نوعاً در منظر نامحرم است، اعم از فضای حقیقی یا مجازی کشف حجاب کند، به نحوی که چادر یا مقنعه یا روسری یا شال و امثال آنها بر سر نداشته باشد، در مرحله اول از طریق سامانه‌های هوشمند فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (فراجا) با تطبیق با سایر بانک‌های اطلاعاتی اطمینان‌آور احراز هویت قطعی مرتکب، معادل یک دوم حداکثر جزای نقدی درجه هشت جریمه ولیکن اخذ جریمه مذکور به مدت ۳ سال معلق می‌شود و با استفاده از سامانه‌های هوشمند یا پیامک یا پست، به وی اعلام می‌شود. در صورت تکرار در مدت تعلیق جریمه (مرتبه دوم) علاوه‌بر اخذ جریمه مرتبه اول، معادل حداکثر جزای نقدی درجه هشت جریمه و از طرق مذکور به وی اعلام می‌شود، در مرتبه سوم توسط مرجع قضائی به جزای نقدی درجه شش و در مراتب بعدی به جزای نقدی درجه پنج محکوم می‌شود. در صورت تکرار بیش از چهار بار، مرتکب به مجازات تکرار جرم موضوع ماده ۳۷ این قانون، غیر از حبس محکوم می‌گردد»!
یک بار دیگر متن این ماده را بخوانید! پلیس از برخورد قانونی با کشف حجاب که «جرم‌مشهود» است و باید بلافاصله از آن جلوگیری کند، منع شده است! و به جای آن باید پس از مشاهده کشف حجاب از کشف‌حجاب‌کننده عکس بگیرد و خانم کشف‌حجاب‌کننده را از طریق سامانه‌ها شناسائی کند و سپس به او پیامک بزند و در نهایت خانم کشف حجاب‌کننده به جریمه نقدی محکوم خواهد شد و مطابق این ماده «اخذ جریمه مذکور به مدت ۳ سال معلق می‌شود»! و... یعنی پول بده و کشف حجاب کن! و تازه این جریمه هم ۳ سال به حالت تعلیق خواهد بود!
آیا قرار است این‌گونه با پدیده خانمان‌برانداز کشف حجاب مقابله شود؟! اگر لایحه یاد شده با همین فحوا تصویب شود، اولاً؛ دست دشمنان و عوامل مزدور آنها را برای گسترش کشف حجاب باز می‌گذارد. ثانیاً؛ زنان و دختران فریب‌خورده و بی‌خبر از پشت صحنه این پدیده پلشت را در طرح فریب دشمنان به حال خود رها می‌کند و در نهایت زمینه را (به قول حضرت آقا) برای گام‌های خسارت‌بار بعدی فراهم می‌آورد.
* از شورای محترم نگهبان انتظار می‌رود که تمامی مفاد لایحه عفاف و حجاب را با دقت‌نظر بررسی کند و همان‌گونه که روش پسندیده این شورا بوده و هست اجازه ندهد کمترین تخلفی از مبانی شرعی، اصول قانون اساسی و سیاست‌های کلی نظام در طرح یاد شده جای داشته باشد... اگرچه با توجه به شرحی که درباره تهیه این لایحه ارائه شد، بهتر آن است که طرح یاد شده از اساس کنار گذارده شود.
۲۳۳۰۲
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است