به نقل از «خبرگزاری آریا»

‌ورود مواد آلاينده به زاينده‌رود و گاوخوني؛ ذرات سرطان‌زا ‌روي هم انباشت شده‌اند ‌

تاریخ انتشار: ۲۲ آذر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۰۲۴۹۱۶

خبرگزاري آريا - سال‌هاست با فعاليت کارخانه‌هاي اطراف شهر اصفهان، مواد آلاينده وارد زاينده‌رود و گاوخوني مي‌شود و الان که اين منابع حيات خشک هستند، ذرات سرطان‌زا و آلومينيومي که در گاوخوني طي سال‌ها روي هم انباشت شده‌اند. به گزارش خبرگزاري تسنيم از اصفهان، اهميت بحث پدافندغيرعامل آن‌قدر بالاست که همه دستگاه‌ها و دولت‌ها و ملت‌ها روزبه‌روز بر آن بيشتر واقف مي‌شوند و سعي مي‌کنند زمينه مصونيتي که اين حوزه براي نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران به ارمغان مي‌آورد بيشتر فراهم شود، در اين ميان از ظرفيت‌هايي که هميشه در حوزه‌هاي مختلف پدافندعامل و غيرعامل پيشرو بوده‌اند بدنه سپاه و بسيج است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در اين ميان در روزهايي که کشورمان در غرب و در کرمانشاه غيور شاهد بروز زلزله‌اي ناگوار و غم از دست دادن هموطنان کردزبانمان است، اهميت انجام اقداماتي که پيش از بروز اين دست حوادث برنامه‌ريزي شدند، دوچندان شده است.
به‌همين منظور از سردار پاسدار محمدتقي اميني جانشين فرمانده قرارگاه عملياتي سيدالشهدا(ع) اصفهان و محسن حجتي رئيس سازمان بسيج جامعه پزشکي استان به‌عنوان نمايندگان حوزه پدافندغيرعامل استان دعوت کرديم تا باحضور در دفتر خبرگزاري تسنيم اصفهان ساعاتي را درباره اهميت پدافندغيرعامل و اقدامات در اين حوزه، براي مخاطبان به گفت‌و گو بنشينيم.
اين گفت‌وگوي دوطرفه زمينه‌اي است براي آشنايي بيشتر با ظرفيت‌ها و اقدامات و خدمات حوزه پدافند غيرعامل به‌ويژه براي مردم که احساس مي‌شود کمتر با اين حوزه آشنايي دارند. متن کامل اين ميزگرد را در ادامه مي‌خوانيد:‌
تسنيم:براي شروع لطفا بفرماييد پدافندعامل و غيرعامل چيست و چه تفاوت‌هايي باهم دارند؟
سردار اميني: پدافند عامل و غيرعامل از گذشته تاکنون مطرح بوده و هست، در واقع دو نوع پدافند داريم، در پدافند از نيروي انساني و تجهيزات نظامي استفاده مي‌شود اما در پدافندغيرعامل از نيروي انساني و تجهيزات و لوازم دفاعي در مقابل هجمه‌هاي اوليه دشمن حفاظت مي‌شود.
به‌عنوان مثال در اقدامات نظامي ايجاد سنگر و مکان‌هايي که دشمن در شناسايي اوليه نتواند تجهيزات ما را مشاهده کند و اگر هم شناسايي کرد، کمترين اثر را بگذارد از جمله اقدامات پدافندغيرعامل است يا اقداماتي که نيروي انساني، تجهيزات، سازمان‌ها، و ديگر منابع مهم و حياتي کشور از کوچکترين گزند دشمن در امان بمانند و يا آسيب پذيري آنها و ضايعات جنگ را به کمترين ميزان برسانيم.
حجتي: پدافند غيرعامل دراصل پيشگيري از حوادث، بحران، جنگ و غيرجنگ است. در پزشکي نيز پيشگيري از بيماري وجود دارد که راهکار آن واکسن است. همچنين دست‌هايمان را مي‌شوييم و از ليوان شخصي استفاده مي‌کنيم که بيمار نشويم. در پدافندغيرعامل هم همين‌طور است، پيشگيري مي‌کنيم از بروز اتفاقات ناگوار و اگر هم اتفاق افتاد با کمترين آسيب‌ها و ضايعات همراه باشد. در پزشکي هم همين‌گونه است با همان اقدامات پيشگيرانه اگر سرما خورديم دست‌کم دچار روماتيسم قلبي و يا عوارض ثانويه و ثالثيه نشويم.

تسنيم:با توجه به تعاريفي که بيان شد، لطفاً بفرماييد پدافند غيرعامل در حوزه عملکري شما در استان اصفهان شامل چه اقدامات بازدارنده و پيشگيرانه‌اي مي‌شود؟
سردار اميني:در حوزه دفاعي هنگام جنگ، اقداماتي که همه کشورها انجام مي‌دهند ساخت و ايجاد مکان‌هايي شبيه مکان‌هاي واقعي و حساس است که دشمن هنگام حمله به يک کشور، اول آن‌جا را مورد هدف قرار دهد و فريب بخورد، اين فريب دادن دشمن نوعي پدافندغيرعامل است.
براي مثال وقتي عراقي‌ها در کويت مي‌خواستند از عمليات بمباران آمريکا در امان بمانند، چاه نفت کويت را آتش زدند و با دود غليظي که در منطقه ايجاد کردند توانستند آسيب را کم کنند، يعني هرکاري که بتوانيم با انجام آن خودمان را از ديد دشمن حفظ کنيم پدافندغيرعامل است.
وقتي به کشوري حمله مي‌شود بايد از مردم و زندگي آنان دفاع شود. يکي از کارهايي که در دوران جنگ تحميلي انجام شد ايجاد پناه‌گاه‌هايي در منازل و ديگر مکان‌ها بود، امروز هم مقاوم‌سازي ساختمان‌ها و پناه‌گاه‌هايي همچون مترو در نظر گرفته شده که خود مکاني امن در مواقع بحراني همچون جنگ در شهرهاست.
حجتي:بسيج جامعه پزشکي استان اصفهان در چند سال اخير اقدامات خوبي در حوزه پدافند غيرعامل انجام داده است. جامعه هدف ما در حوزه سلامت استان 25 هزار نفر هستند که از استاد و رئيس دانشگاه‌ تا بهيار و بهورز روستاهاست و از اين تعداد 9 هزار نفرشان عضو بسيج جامعه پزشکي استان هستند.
فعاليت‌هاي ما در 2 بخش انجام مي‌شود؛ يکي آموزشي و ديگري طراحي و ساخت بيمارستان‌هاي صحرايي؛ يکي از برنامه‌هاي مهم و ساليانه ما در مناطق کم امکانات و کمتر برخوردار استان اصفهان ايجاد بيمارستان‌هاي صحرايي است که سال 1394 در فريدن، سال 95 در حصه اصفهان، و امسال هم ان شاءالله در يکي ديگر از اين مناطق استان خواهد بود.
بيمارستان صحرايي يک مانور حوزه سلامت است که در صورت وقوع اتفاقاتي نظير حادثه زلزله کرمانشاه، در اين زمينه اقدامات مختلفي صورت دهيم. در چنين بحران‌هايي ما مانور حوزه سلامت را که پيش از اين آمادگي پيدا کرده‌ايم، اجرايي مي‌کنيم.

تسنيم: يکي از همين مانورهاي حوزه سلامت را در استان اصفهان تشريح مي‌کنيد؟
حجتي: بله اتفاق قشنگي که افتاد، سال گذشته در اجراي مانور حوزه سلامت در حصه منطقه‌اي حاشيه نشين در اطراف اصفهان بود. بيمارستان صحرايي که به‌طور معمول حدود 2 ماه قبل مقدماتش فراهم مي‌شود با تشکيل جلسه‌اي در سپاه صاحب الزمان (عج) استان، در مدت کوتاهي آماده افتتاح شد؛ آن هنگام گفتم زمان خيلي کم است و در حقيقت کار بسيار دشوار، اما تلاشمان را مي‌کنيم ولي به کيفيت بيمارستان صحرايي فريدن که 2 ماه برايش وقت گذاشتيم نخواهد بود ولي اجازه بدهيد آمادگي خودمان را محک بزنيم. فرداي آن روز به حصه رفتيم تا شرايط را بسنجيم. يادم هست باران شديدي هم باريدن گرفت! زمين خاکي منطقه به‌شدت گلي شده بود و شرايط به‌واقع سخت‌تر شد، خلاصه يک قطعه زميني را پيدا کرديم که آسفالت بود و حدود ساعت 10 صبحِ روزي که فردايش افتتاحيه بود، کار را شروع کرديم. باران بند آمد و آفتاب کمي زمين را خشک کرد، تا فردا صبح ما بيمارستان صحرايي حصه را داير کرديم و تا دقيقه 90 همکارانم مشغول چيدن صندلي‌ها بودند.
ساعت حدود 11 شب، يک روز قبل از افتتاح هم من با مديرکل مديريت بحران استانداري تماس گرفتم و گفتم مشغول آماده کردن بيمارستان هستيم براي فردا! او خيلي تعجب کرد و باورش نمي‌شد يک روزه کار را به افتتاح برسانيم.
تسنيم:وسعت اين بيمارستان صحرايي در حصه چه‌قدر بود که يک روزه موفق به آماده‌سازي آن شديد؟
حجتي:حدود 16 يا 17 چادر بزرگ و 2 چادر يکي ويژه اوژانس خواهران و ديگري ويژه برادران هرکدام 24 متري بود، کانکس آزمايشگاه و ديگر امکانات مورد نياز که در آن شرايط بي‌امکاناتي منطقه حصه آماده کردنشان بسيار سخت بود ولي به لطف خدا و تلاش همکارانم يک روزه به ثمر رسيد و به معناي واقعي مانوري حساس با نتيجه مثبت بود که همه امکاناتش با کمک سپاه فراهم شد. درحالي‌که سال قبل از آن بيمارستان صحرايي فريدن با امکانات سپاه و هلال احمر، و کمک‌هاي بسيار هماهنگ و پيگيرانه گروه مديريت بحران استانداري ايجاد شده بود.
فردا که مسئولان براي افتتاح آمدند خيلي متعجب و درعين حال خوشحال شدند که يک روزه توانسته‌ايم بيمارستان صحرايي حصه را هرچند با امکاناتي کمتر از سال گذشته در فريدن اما به‌خوبي داير کنيم. پس از افتتاح بيمارستان صحرايي تا يک هفته حدود 8 يا 9 هزار نفر از اهالي فقيرنشين حصه اصفهان براي بررسي وضع سلامت خود مراجعه کردند.
تسنيم:نتيجه انجام موفقيت‌آميز مانورهاي حوزه سلامت در استان، در زلزله اخير کرمانشاه چگونه بروز کرد؟
حجتي: صبح روزي که زلزله کرمانشاه اتفاق افتاد ما به خانم دکتر چنگيز رئيس دانشگاه علوم پزشکي اصفهان اعلام آمادگي کرديم که همين الان گروه‌هايمان را اعزام کنيم. از 22 تيم اضطراري آماده به‌کار بسيج جامعه پزشکي در استان شامل پزشک، پرستار، راننده آمبولانس همگي آماده به خدمت بودند که ما 16 نفرشان را به مناطق زلزله‌زده غرب کشور اعزام کرديم و هنوز هم آماده هستيم، بسيجيان جامعه پزشکي استان ما بسيار آماده به خدمت و با عکس‌العمل سريع هستند.

تسنيم: در خدمت‌رساني بسيج جامعه پزشکي استان اصفهان به زلزله‌زدگان کرمانشاه به‌‌دور از آمار و ارقام، چه اقدامات قابل توجه و کارگشايي براي مردم آن منطقه انجام داديد؟
حجتي:ما از همان ساعات اوليه وقوع زلزله وارد عمل شديم و در حقيقت استان اصفهان تنها استاني بود که 2 بيمارستان صحرايي به آن مناطق اعزام کرد که شامل بيمارستان صحرايي بيمارستان صدوقي اصفهان بود که بزرگترين و مجهزترين در کشور و مربوط به نيروي زميني سپاه و همين الان هم در کرمانشاه مستقر است، و بيمارستان صحرايي دانشگاه علوم پزشکي اصفهان.
حدود 112 نفر کادرتخصصي الان آنجا مستقر هستند و الحمدلله آن‌قدر پزشکان و متخصصان ديگر استان‌هاي کشور براي کمک به مصدومان اين حادثه در منطقه مستقر شده بودند که به ما گفتند ديگر پزشک و متخصص اعزام نکنيد. در حقيقت الان هيچ کمبود نيروي انساني در مناطق زلزله‌زده غرب کشور نياز نيست، البته اضافه بودن و مديريت نکردن نيروها در آن منطقه خيلي مشکل‌ساز است براي مثال دانشگاه بقيه الله در يکي از استان‌ها يک جراح مغزواعصاب به منطقه اعزام کرده بود! بيمارستان صحرايي درست است که بيمارستان است و امکانات لازم را دارد اما امکانات مناسبي براي انجام عمل جراحي مغز با آن حساسيت بالا را ندارد. آن جراح مغز سه روز در منطقه وقتش گرفته شد و بلاخره بنده خدا را برگرداندند.
اين است که مديريت نيروي انساني در چنين مواقعي دشوار اما حياتي است. نبايد خيلي هيجان‌زده شويم و به‌ويژه در روزهاي اول سِيلي از نيروها را سرازير منطقه کرده و ندانيم چه‌طور مديريتشان کنيم.
اولين احتياجات مردم زلزله‌زده در روزهاي نخست حادثه، نان، آب و چادر است. مسئله مهمي که در دو سه روز اول در مديريت بحران کشور حواسشان نبود اول اين 3 احتياج ضروري مردم را رفع کنند! همان روزهاي اول گفتند لوله کشي آب انجام داديم هرچند مدام گل مي‌شود و قطع مي‌شود، اما چرا ندانستند مردم در روزهاي اول نان، آب و چادر مي‌خواهند نه لوله‌کشي آب! و تازه بعد از گذشت 48 ساعت، آب تصفيه شده به فراواني وارد منطقه شد و به‌دست مردم زلزله‌زده کرمانشاه رسيد.
تسنيم: اين 3 احتياج زلزله‌زدگان از طرف استان اصفهان در همان ساعات اوليه تأمين شد؟
حجتي: خب در حد توان بله، اما اصل نيروهاي استان اصفهان از روز دوم و سوم به بعد اعزام شدند، زماني‌که اين مسائل حل شده بود اما هم اکنون در حوزه سلامت با هماهنگي وزارت بهداشت، در بيمارستان‌هاي الزهرا و کاشاني اصفهان تعدادي از مصدومان زلزله‌زده بستري هستند و کارها در حوزه سلامت خوب پيش مي‌رود.
تسنيم:به‌عنوان مسئولي که مستقيم و از نزديک در اين مواقع بحراني در مناطق حضور داريد، عملکرد ديگر حوزه‌ها را در زلزله کرمانشاه چگونه مشاهده و ارزيابي کرديد؟
حجتي:راستش را بخواهيد با وجود تجربه‌هاي قبلي در زلزله بم و ورزقان، باز هم شاهد آشفتگي زيادي در ساعات اوليه زلزله در کرمانشاه بوديم و مديريت بحران در ساعات اوليه حادثه انجام نگرفت!
تسنيم:يک پرانتزي هم باز کنيم به اقدامات پزشکي؛ به‌عنوان يک پزشک مهمترين اقدام اوليه‌اي که براي نجات جان يک فرد زيرآوار مانده بايد انجام شود چيست؟ اقدامي که شايد کمتر مورد توجه قرار گيرد.
حجتي:يک نمونه از اقدامات نجات زيرآوارماندگان در ساعات اوليه حادثه، «مايع درماني» آنهاست. استادان ما در پزشکي مي‌گويند وقتي دست يک نفر از زيرآوار بيرون مانده او را بيرون نکِشيد ، اول سِرُم به دستش وصل کنيد و بعد او را از زير آوار بيرون بکشيد! در واقع وقتي بدن يک نفر زيرآوار له مي‌شود، سلول‌هاي عضلاني وي مسدود و ميوگلوبين‌هايش وارد خون شده و منافذ اصلي بدن بسته مي‌شوند، اين فرد در صورت عدم مايع درماني، به‌مرور دچار نارسايي کليه مي‌شود و اين شايع‌ترين بيماري بعد از له شدگي‌ بدن در حوادث مختلف است.
در صورتي‌که اگر مايع درماني قبل از بيرون کشيدن بدن زيرآوارماندگان انجام و يک ليتر سرم وارد بدن مصدوم شود، اين نارسايي کليه در فرد بروز نمي‌کند. خب حالا اگر امدادگران آموزش ديده ما اين اقدام اوليه را انجام ندهند، مصدومان قبل از مايع درماني از زيرآوار بيرون کشيده مي‌شوند و چند ساعت در خودروهاي امدادي با اکسيژن و ديگر امکاناتِ نجات درمان مي‌شوند، غافل از اينکه کليه‌هايشان در حال از بين رفتن است!
اين اقدامات اوليه را همه مردم بايد فرا گيرند، شعار جمعيت هلال احمر هم همين است: «هر خانواده يک امدادگر» و اين اهميت آموزش همگاني را نشان مي‌دهد که بايد از طريق صدا و سيما مردم از آن آگاه شوند.
تسنيم: همان‌طور که در ابتداي صحبت‌ها گفتيد يکي ديگر از اقدامات بسيج جامعه پزشکي استان در حوزه پدافندغيرعامل ارائه دوره‌هاي آموزشي براي اين قشر است، لطفا در اين مورد هم بفرماييد:
حجتي:بله يکي از اقدامات ما در همين بخش، برگزاري کلاس بازآموزي 8 ساعتي براي مديران مراکز بهداشتي و درماني استان است که سال گذشته درهفته پدافندغيرعامل داير شد؛ در اين کلاس حدود 100 نفر از رؤساي بيمارستان‌ها و شبکه‌هاي بهداشت و درمان شرکت کردند که با حضور استاداني از مديريت بحران استانداري و مديريت پدافندغيرعامل اطلاعات سپاه با امتياز بازآموزي به‌خوبي برگزار شد.
تسنيم:اقداماتي هم در مواقع بروز بحران‌هايي همچون خشکي زاينده‌رود و يا ريزگردهايي که منشأ داخلي دارند، انجام داده‌ايد؟
حجتي:از ديگر اقدامات ما در همين بحث مشکلات خاصي‌ست که ممکن است در استان اصفهان و ديگر استان‌ها اتفاق بيفتد که در کارگروه سلامت بسيج جامعه پزشکي آنها را هدايت و برنامه‌ريزي مي‌کنيم.
مشکلات حوزه آب در رودخانه زاينده‌رود و تالاب بين‌المللي گاوخوني و ريزگردها، که در حقيقت اگر خشکي زاينده‌رود ادامه پيدا کند بدون شک آن اتفاقي که براي خوزستان افتاده براي اصفهان هم مي‌افتد! چون منشأ آن داخلي است.
سال‌هاست با فعاليت کارخانه‌هاي اطراف شهر اصفهان، مواد آلاينده وارد زاينده‌رود و گاوخوني مي‌شود و الان که اين منابع حيات خشک هستند، ذرات سرطان‌زا و آلومينيومي که در گاوخوني طي سال‌ها روي هم انباشت شده‌اند وارد هوا شده و منبع بروز سرطان‌ها براي مردم خواهد شد. اين مشکلات در کارگروه سلامت با همکاري استادان و پزشکان بسيجي راهيابي و بررسي مي‌شوند.
يکي از افتخارات بسيج جامعه پزشکي استان ما که قبل از حضور من هم کليد خورده، تشکيل کارگروه هسته‌اي است که تنها‌ترين و قوي‌ترين کارگروه هسته‌اي در کشور هم هست.
اين کارگروه، اورژانس هسته‌اي است که در بيمارستان فارابي اصفهان مستقر شده و در کشور اين آمادگي را داريم در قالب اين کارگروه تخصصي در صورت نياز به مناطق مختلف اعزام شود که داراي تيمي بسيار قوي و تخصصي است. پروتکل درماني بيماران هسته‌اي کشور از اين کارگروه آماده و به تصويب وزارت بهداشت رسيد و اين يکي از کارگروه‌هاي بسيج جامعه پزشکي استان است که به فراخور نياز و به‌ صورت موردي تشکيل مي‌شوند و از آن جمله کارگروه سلامت، آب، و ديگر موارد هستند.
تسنيم:بحث را با سردار اميني ادامه مي‌‌دهيم، سردار اقدامات پدافندغيرعامل را در حوزه سلامت استان شنيديم، باتوجه به گستردگي حوزه‌هاي پدافندغيرعامل، لطفا درباره ديگر اقدامات اين حوزه‌ بفرماييد.
سردار اميني:جنگ در کشورها هميشه با آسيب‌هايي همراه است، امروز کره شمالي مشغول انجام زيرساخت‌هايي است که در صورت حمله دشمن آمادگي دفاع همه جانبه و کاهش آسيب‌ها را داشته باشد. امکانات و آذوقه مردم را در زيرِ زمين و متروهايي با عمق 95 کيلومتر ذخيره مي‌کند، خب اين ساختار قبل از جنگ آماده شده و هنگام بروز بحران آسيب‌ها به کمترين ميزان مي‌رسد و جان مردم درامان است.
يکي از اقدامات حوزه پدافندغيرعامل در استان اصفهان، انتقال کابل‌هاي مخابرات از روي زمين به زيرِ زمين بوده که 80 يا 90 درصد آن با موفقيت انجام شده و درحال تکميل است.
دشمن در اولين اقدام موشکي خود تجهيزات مهمي همچون نيروگاه‌ها و کارخانه‌هاي مهم را بمباران مي‌کند تا زندگي مردم را فلج کند، خب اگر اين امکانات و تجهيزات از قبل حفاظت نشده باشند، زندگي مردم با يک بمباران دشمن فلج مي‌شود.
شما فرض کنيد خدايي نکرده پالايشگاه اصفهان و نيروگاه آن بمباران شود، به‌دنبال آن برق و آبِ خانه‌ها قطع مي‌شود، و چون زندگي مردم به برق وابسته است در کل مختل مي‌شود.
به‌نظر من امروز بايد زيرساخت‌هاي حياتي کشور به مکان‌هاي امن منتقل شوند، اين اقدامات تا حدودي انجام شده مثل انتقال مخابرات، اما در حوزه برق هنوز مشکل داريم و اين انتقال صورت نگرفته، البته کار در اين حوزه هم شروع شده اما هنوز تکميل نشده است.
در حوزه پدافندغيرعامل بايد اقدامات آن‌قدر به موقع و کامل انجام شود که هنگام بروز حوادث و جنگ، خدمات به صورت مستمر به مردم ارائه شود؛ در همين زلزله کرمانشاه که آقاي دکتر حجتي هم توضيحاتي دادند،شاهد استمرار خدمات به مردم هستيم تا زماني که خطر به‌طور کامل رفع شود. الان ديگر در آن منطقه بحران نداريم چون زلزله تمام شده، اما هنگام جنگ زماني که بمباران مي‌شود، هر لحظه ممکن است بمباران بعدي هم سرازير شود و اينجاست که پدافندغيرعامل ضمن تأمين تغذيه و امکانات زندگي براي مردم بايد از تجهيزات نظامي و غيرنظامي کشور هم حفاظت کرده باشد.

تسنيم: چند درصد اقدامات پدافندغيرعامل در کشورها مخفيانه انجام مي‌شود؟
سردار اميني: پدافندغيرعامل در همه کشورهاي دنيا درحال انجام است و همه مي‌دانند که کشورها بايد براي دفاع و حراست از تجهيزات، تأسيسات و زندگي مردمانشان اقداماتي انجام دهند، و بخشي از اين اقدامات مخفيانه و بخشي هم آشکار است اما به‌هرحال دشمن با جاسوسي‌ها و امکانات خود برخي از اينها را کشف مي‌کند و برخي ديگر را نمي‌تواند؛ اما مهم اين است که حتي در صورت کشف مخفيگاه‌هاي تجهيزاتي و تأسيساتي و بمباران آنها بازهم دشمن نمي‌تواند کل آنها را تخريب کند چون مخفيگاه‌هايي مثل زيرِزمين به‌سختي قابل دسترس دشمن است و اين همان کاهش صدمات و آسيب‌ها در اقدامات پدافندغيرعامل است.
در مرحله اول نبايد بگذاريم دشمن از مخفيگاه‌هاي تجهيزاتي و تأسيساتي ما درپدافندغيرعامل بويي ببرد اما اگر هم باخبر شد بازهم نمي‌تواند کاري از پيش ببرد.
تسنيم: از اهميت مديريت نيروهاي انساني و يا توزيع امکانات بين مردم آسيب‌ديده در مواقع بحران هم بفرماييد.
سردار اميني: علاوه بر اهميت مديريت نيروهاي کمکي در شرايط بحران، اداره کردن مردم در صحنه بحران کار بسيار دشوار و حساسي است، در همين زلزله کرمانشاه ضعف مديريت در برخي بخش‌ها از جمله شناسايي نکردن به‌موقع نيازهاي اوليه مردم آسيب‌ديده مثل آب، نان و چادر، آشفتگي و بحران روحي – رواني منطقه را دوچندان کرد.
اين‌ها بايد در هر استاني و حتي در منازل مردم هم پيش از وقوع هر نوع بحراني پيش‌بيني شود.
يکي از مشکلاتي که در همين زلزله کرمانشاه هم اتفاق افتاد، بازهم نبود مديريت در توزيع اقلام و کمک‌هاي مورد نياز به مردم بود و امکانات فقط به برخي از مردم مي‌رسيد. به آنهايي که نزديک راه‌هاي عبوري يا توقفگاه‌هاي خودروهاي حامل کمک بودند، حتي برخي‌ها بيش از احتياج خود امکانات دريافت مي‌کردند و هيچ مديريتي نبود تا اقلام و کمک‌ها عادلانه و به اندازه بين زلزله‌زدگان توزيع شود.
من خودم نمونه اين مشکل را در زلزله بَم مشاهده کردم، هر امکانات و کمکي مي‌آمد فقط به روستاهاي اول مي‌رسيد و روستاهايي که عقب‌تر بودند و دسترسي به آنها کمي سخت‌تر بود بدون امکانات سرمي‌کردند! براي مثال يک کاميون از اصفهان مي‌رفت، در همان نقطه اول که از پيش تعيين شده بود بارَش را خالي مي‌کرد و دلش هم خوش بود که به زلزله‌زده‌ها کمک کرده، آب مي‌آمد اولي‌ها، پتو مي‌آمد اولي‌ها و مدام اين روستاهاي اولِ راه بودند که بيشترِ امکانات را دريافت کردند، خب اينجاست که مديريت بايد وارد عمل مي‌شد و مردم همه مناطق آسيب‌ديده را تحت پوشش کمک‌ها قرار مي‌داد اما اين مشکل در زلزله کرمانشاه هم تکرار شد!
اين نوع مديريت در زمان جنگ بسيار دشوارتر است، ما در پدافندغيرعامل بايد پيش‌بيني ماه‌ها مايحتاج زندگي روزمره مردم را کرده باشيم.
تسنيم: در اين ميان نقش مردم هم مهم است، اينکه به استحکام ساخت منازل خود و ايجاد پناهگاه‌هايي در مواقع بحراني توجه داشته باشند.
سردار اميني:بله دقيقا همين‌طور است، الان نظام مهندسي هم به‌همين دليل به‌راحتي مجوز ساخت به مردم نمي‌دهد، وقتي شما پارکينگ و يا زيرزمين خانه‌تان مستحکم ساخته شود و نخواهيد به هر قيمتي ساختمان سازي کنيد، در مواقع بروز حوادث طبيعي و يا غيرطبيعي کمترين آسيب را متحمل مي‌شويد.
مردم بايد با اين ديد زندگي کنند که ممکن است يک روز شهرو خانه آنها هم دچار زلزله يا هر حادثه غيرمترقبه‌اي شود، پس آمادگي قبلي نياز است و تک تک افراد خانه بايد آموزش‌هاي لازم را ببينند و اين آموزش‌ها را که بايد از طريق منابعي همچون صداوسيما ارائه شود جدي بگيرند. اين خود عاملي مهم براي کاهش آسيب‌‌هاي جسمي و روحي هنگام بروز حوادث است.
ضرورت ايجاد پناهگاه در خانه‌ها در دوران جنگ تحميلي بروز کرد چون در همين اصفهان خودمان خيلي از خانه‌ها پناهگاه و يا زيرزمين امن نداشتند و بعدها اين بند در پروانه ساخت از طرف نظام مهندسي الزامي شد.
ضمن اينکه کارخانه‌ها بايد در مکان‌هايي امن احداث شوند، اگر بحراني اتفاق افتاد و يک سال طول کشيد نمي‌شود کارخانه‌ها تعطيل بمانند، براي مثال شهرک‌هاي صنعتي بسيار آسيب‌پذير هستند چون همگي در يک مکان واحد و به‌دور از شهرها ساخته‌ شده‌اند و حوادث و بحران‌ها به يک‌باره همه آنها را از بين مي‌برد. به‌ويژه کارگاه‌ها و صنايع غذايي بايد در دل شهرها باشند تا دشمن به‌راحتي نتواند آنها را شناسايي کند.
تسنيم: اقدامات پدافندغيرعامل در کشور ما از چه زماني آغاز شده است؟
سردار اميني: اين اقدامات در ايران از 22 سال پيش آغاز شده و همچنان ادامه دارد، ما اگر بتوانيم زيرساخت برق را نيز همچون مخابراتمان به‌جاي امن منتقل کنيم خيلي شرايط بهتر مي‌شود چون اگر برق قطع شد از نانواي سرکوچه بگيريد تا آب و سوخت و ديگر امکانات هم غيرقابل دسترس مي‌شوند. در اين شرايط ناآرامي بين مردم اوج مي‌گيرد و دشمن به اولين هدف خود که آشفتگي و نارضايتي و شورش بين مردم است مي‌رسد. در کشور گام‌هاي خوبي در پدافندغيرعامل درحال انجام است که بسياري از آنها از لحاظ امنيتي قابل بيان نيست اما در استان اصفهان هم اين اقدامات به‌خوبي در حال انجام است.
حجتي:من در تکميل صحبت‌هاي سردار دو نکته درباره زلزله کرمانشاه به ياد آوردم که مطرح مي‌کنم، 7 روز از اين زلزله گذشته بود و سردارفضلي (از فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامي) از استاندار کرمانشاه پرسيد روستايي باقي مانده که بازديد نکرده باشيد؟، و ايشان گفت بله هنوز روستاهايي هست که از وضع آنها بي‌خبريم و هيچ‌کس هنوز در آنجا پا نگذاشته‌ است!
سردار اميني در صحبت‌هايشان فرمودند که امکانات بيشتر به روستاهاي در دسترس مي‌رسد اما اينکه 7 روز از حادثه گذشته و هنوز روستاهايي باشند که حتي يک نفر از مسئولان هم پايشان را آنجا نگذاشته باشند، فاجعه است! توجيهشان هم اين بود که 2 هزار روستاست! درست، اما بعد از 7 روز بايد همه اين مناطق بازديد و رسيدگي مي‌شد.
در يکي از کشورها که فکر مي‌کنم کره شمالي است، سال‌هاست آژير زده مي‌شود و مردم مانور انجام مي‌دهند تا آماده هرگونه حادثه باشند. نکته قابل توجه، جدي گرفتن اين مانورهاي هميشگي از طرف مردم و مسئولان رده بالا تا رده پايين آن کشور است، آژير که به‌ صدا درمي‌آيد از رئيس جمهور گرفته تا عادي‌ترين مردم وارد پناهگاه‌ها مي‌شوند، دقايقي را در آنجا سرمي‌کنند و دوباره بيرون مي‌آيند.
اين پناهگاه‌ها که در نزديک‌ترين مکان‌ها به محل زندگي مردم ساخته شده، در زمستان گرم‌ترين و در تابستان خنک‌ترين مکان‌هاست. پناهگاه‌هايي که جولان‌گاه معتادان نشده، درهاي آن‌ها بسته نشده و انباري نشده‌اند! پناهگاه‌هاي مجهز، شيک و تميز.
سردار اميني:اتفاقا من هم چند روز پيش در يک برنامه‌ تلويزيوني ديدم که کره شمالي به مردمش دستور داده از شهرها بيرون بروند، خب اينها به بيابان که نمي‌روند، مکان‌هايي مجهز برايشان تعبيه شده که همه اينها جزو اقدامات مؤثر پدافندغيرعامل مي‌شود.
تسنيم: الان که در نسل چهارم تقابل‌ها و جنگ‌ها به‌ويژه جنگ‌هاي نرم و سايبري در دنيا قرار داريم، اهميت پدافندغيرعامل در حوزه فرهنگي دوچندان شده، در اين زمينه چه نوع آمادگي و انجام چه اقداماتي نياز است؟
سردار اميني:ما چون کشوري اسلامي هستيم در حوزه اقدامات فرهنگي و مذهبي مثل زلزله و ديگر حوادث اوضاع خوبي داريم، اينکه وقتي اتفاقي افتاد چگونه به مردم آرامش بدهيم، براي نمونه در همين زلزله کرمانشاه در کنار کمک‌رساني تغذيه‌اي و امکانات زندگي، بايد روحانياني هم براي تقويت مسائل ديني و مذهبي درکنار خانواده‌هاي داغدار و آسيب‌ديده اعزام شوند تا بار رواني اين حادثه کم شود. ما در قرآن کريم هم داريم که وقتي حادثه‌اي برشما وارد مي‌شود صبور باشيد چون امتحان الهي است.
در اين زمينه سازمان تبليغات اسلامي و حوزه‌هايي از سپاه بايد بتوانند انجام وظيه کنند. در بحران‌هايي مثل جنگ هم وقتي شما بتواني از لحاظ فرهنگي و آرامش مردم را کنترل کني و در مقابل حمله رواني و شايعات دشمن روحيه مقاومت مردم را بالا نگه داري، دشمن را تا حد زيادي از رسيدن به اهدافش ناکام گذاشته‌اي و اين اهميت اقدامات فرهنگي در پدافندغيرعامل را نشان مي‌دهد.
البته مردم به‌طور عادي در شرايط سخت تا مدتي دوام مي‌آورند اما وقتي مدت حادثه و سختي طولاني شد صبر مردم هم تمام مي‌شود و عصبانيت‌ها و پرخاشگري‌ها بروز مي‌کند، پس روحانيان و نيروهاي ويژه اين حوزه بايد به‌موقع در محل حاضر شوند و روحيه مقاومت و آرامش مردم را بالا ببرند.
حجتي:پيرامون همين صحبت بگويم که الان بيشترين درخواستي که مردم کرمانشاه دارند، مشاوره است، ترس از اينکه دوباره زلزله بيايد برخي از مردم را از خانه خود که سالم مانده و قابل سکونت است فراري داده! و اين فقط کار روانشناسان است که مي‌توانند در اين حوادث به مردم آرامش و اطمينان خاطر بدهند و دوباره آنها را به زندگي عادي برگردانند.
در همين زمينه يک کار خوبي که چندسال پيش در استان قم انجام شد، هنگامي بود که يک زلزله خفيف در آنجا اتفاق افتاد و ماهم آنجا بوديم، عده‌اي به‌دليل اعتقادات سطحي مي‌گفتند در قم زلزله نمي‌آيد اما آمد! کاري که به‌خوبي آنجا انجام شد ايجاد گروه‌هايي توسط هلال احمر قم بود که با هماهنگي صداوسيما برنامه‌اي ضبط کردند و مسابقه‌اي راه انداختند که ما هم در آن برنامه مشارکت کرديم. همه چيز در آن برنامه به‌طور فرضي واقعي جلوه داده شد، حتي لباس مشکي پوشيديم و کليپ‌هايي آماده کرديم و در آرشيو صداوسيما قرار داديم، اينکار انجام شد که در مواقع احتمالي بروز هرگونه حادثه ذهن مردم آماده مواجهه با آن باشد، حتي روانپزشک و روانشناس منطقه حادثه‌ديده هم در آن شرايط بحراني آشفته و ناآرام مي‌شوند و نياز است از ديگر مناطق گروه‌هايي براي تزريق آرامش به مردم کمک کنند.
اين نوع کليپ‌هاي تصويري بايد در همه صداوسيماهاي مراکز استاني کشور تهيه و آماده شود، آموزش‌هاي همگاني بسيار مهم است.
براي مثال در ژاپن در يک دوره‌اي فرقه‌اي ظهور پيدا کرد که با اين اعتقاد که يک روزي همه مي‌ميرند، مردم را مي‌کشتند، اين فرقه در متروي ژاپن بمب ضداعصاب به‌نام «سارين» جاسازي کردند، اما مردم و پليس ژاپن که از پيش آموزش ديده بودند و آمادگي مقابله با هرنوع حمله‌ و شورشي را داشتند، با حداقل تلفات توانستند اين مشکل را حل کنند.
اگر اين مردم و پليس آن کشور آموزش‌هاي لازم را فرانگرفته بودند در اين متروي عظيم که سردار هم فرمودند پناهگاه امني براي مردم هنگام بروز حوادث است، با انفجار عوامل شيميايي نتنها امن نخواهد بود که مرگبارترين مي‌شود، پس اينجاست که آموزش‌ قبل از حادثه در پدافندغيرعامل بسيار بااهميت مي‌شود.
مردم و پليس ژاپن به‌خوبي آموزش ديده بودند که در صورت مشاهده يک بسته مشکوک چه کار کنند. هواکش‌ها بايد خاموش شوند، هيچ‌کس به آن دست نزند و سريع با مسئولان مربوط تماس بگيرند.
اما مهمتر از آموزش هم داريم و آن هنگام بروز حوادث غيرطبيعي است که با دشمن روبه‌رو هستيم و نه طبيعت، دشمني که نه فقط با بمباران تجهيزات و تأسيسات که با حملات سايبري از طريق فضاي مجازي و شبکه‌هاي اجتماعي هم به مردم حمله مي‌کند، و ما و مردم ما بايد در آن زمينه هم آماده باشند و بدانند کدام پيام‌ها کذب و کدام قابل اهميت است.
سردار اميني: صداوسيماي ما در زمينه آموزش همگاني بسيار بايد کار انجام دهد، نمي‌توانيم بگوييم همه اخبار و اطلاعاتي که در فضاي مجازي منتشر مي‌شود کذب و شايعه است.

يک نکته ديگر که در مورد جنگ‌ها به ياد آوردم در مورد جنگ سوريه و داعش است، سوريه در ششمين سال اين جنگ به‌سر مي‌برد و داعش يک‌ريز خانه‌هاي مردم را زيربمباران قرارداده بود، اما اين خانه‌ها همگي از بتن و سنگ ساخته شده بود و باوجود حجم بالاي بمباران داعش و انفجاراتي که درکنار آنها شد به مراتب سالم ماندند.
بحث ما انتقاد از دولت نيست، اما وقتي هزينه‌هايي که ساخت يک خانه مستحکم و ضدزلزله سرسام آور باشد خب طبيعي‌ست که عده‌اي به فکر دور زدن دولت مي‌افتند و براي کاهش هزينه‌ها از راه‌هاي غيرقانوني سقف بالاي سرشان را مي‌سازند!
دولت بايد در اين زمينه وارد ميدان شود، ما مي‌توانيم از بلاياي طبيعي هم جان سالم به‌در بريم، حفظ جان مردم مسلمان خيلي مهتر از مبالغي است که به جيب دولت‌ها و برخي سواستفاده کنندگاني که بازار سياه راه مي‌اندازند مي‌رود.
حجتي:در همين زمينه من هم بگويم که در کرمانشاه بيشتر خانه‌هايي که تخريب شدند، خانه‌هاي کاهگلي و يا منازلي بودند که بدون مجوز و پروانه‌ي ساخت و نظارت مسئولان ساخته شده‌ بودند، البته از اين نکته هم نبايد بگذريم که اين فقر مالي برخي مردم را نشان مي‌دهد، مردمي فقير که بايد براي دريافت مجوز ساخت خانه 20 ميليون تومان پول به شهرداري پرداخت کنند برخي از آنان را به فکر انجام کارهاي غيرقانوني مي‌اندازد و اينجاست که دولت بايد با تخفيف‌هاي اساسي و نيازسنجي مردم به آنها کمک کند.
نظارت‌ها در برخي روستاها آن‌قدر ضعيف بوده که با وجود اعلام نظام مهندسي براي غيرقانوني بودن ساخت منزل مسکوني در يک مکان، بازهم مردم خانه ساخته‌اند و هيچ‌کسي هم نيامده بگويد چرا ساخته‌ايد.
سردار اميني:به نظر من ما نبايد هميشه فقط از موانع حرف بزنيم، به‌ويژه وقتي به جوانمان مي‌گوييم اين کار را انجام نده و يا به مردم مي‌گوييم اين کار غيرقانوني‌ است، بايد قبل از آن، راهکاري عملي براي مشکل جوان و بقيه مردم داشته باشيم، راهکاري متناسب با وضع مالي و معيشتي مردم، شهرداري‌ها مي‌گويند اينجا نساز آنجا نساز، مردم که نمي‌توانند بدون سقف بمانند!
اينجا دولت بايد زمين‌هايي خريداري کرده و در اختيار اين قشر از مردم قرار دهد و بگويد اينجا بساز. ما بايد مثل خودمان به مردم نگاه کنيم، آيا مي‌توانيم بدون مسکن بمانيم؟! پس بايد در هر شرايطي مشکلات مردم‌مان را که مردمي متدين و متشرع هستند مشکل خودمان بدانيم و به دادشان برسيم وگرنه مردم در هيچ شرايطي دوست ندارند کارهاي غيرقانوني انجام دهند اما کوتاهي برخي مسئولان معضلاتي اين چنين پيش مي‌آورد.
حجتي:من هم يک نکته بگويم که در زلزله بم و کرمانشاه يک اتفاق افتاد که ما هنوز از آن درس نگرفته‌ايم، آن‌هم بحث بانک خون است، خون‌هاي دريافتي از اهداکنندگان بعد از اينکه به فرآورده‌هاي مختلف تبديل شد فقط 120 روز قابل نگهداري است و بعد از آن بايد دور ريخته شود، خب در زلزله مردم خَيّر درروزهاي اول با اعلام صداوسيما و ديگر ارگان‌ها هجوم آوردند به اهداي خون و به‌دليل نبود مديريت خون‌گيري از مردم و محدوديت‌هايي که براي نگهداري خون در يخچال‌هاي مراکز انتقال خون وجود داشت، خيلي از اينها نابود شد. نکته مهم تداوم خون‌دهي است و نه اهداي خون به‌طور هيجاني و يک‌باره، در زلزله بَم اين اتفاق افتاد و خيلي از خون‌هاي اهدايي مردم دور ريخته شد، و نبود مديريت مسئولان مربوط باعث اين مشکل شد، البته در زلزله کرمانشاه به اين شدت اتفاق نيفتاد اما ضعف مديريت همچنان مشاهده مي‌شد.
در زمان وقوع جنگ هم اگر به‌خوبي مديريت نکنيم، همين‌طور است، هرچند در حال حاضر با اطمينان مي‌گوييم که هيچ کشوري چنين حماقتي را نمي‌کند که به جمهوري اسلامي ايران حمله کند و اگر هم برفرض محال اين‌کار را کرد خودش را از بين برده است، اما هنگام وقوع بلاياي طبيعي همچون زلزله، سيل و ديگر حوادث غيرمترقبه بايد از قبل و درقالب پدافندغيرعامل خانه‌هاي پيش ساخته داشته باشيم و با سرعت آنها را سرهم کرده و اسکان موقت و امن مردم حادثه‌ديده را فراهم کنيم.
سردار اميني:البتهبايدبه اين نکته هم توجه کنيم که اين کانکس‌ها و خانه‌هاي پيش ساخته که خيلي از آنها با پول مردم ساخته مي‌شود، بعد از اتمام حادثه و از سرگيري زندگي عادي زلزله‌زدگان، به چه سرنوشتي دچار مي‌شوند؟! دور ريخته مي‌شوند؟ براي نگهداري از آنها چه تدبيري انديشيده شده؟ اينها نکات مهمي است که بازهم اگر مديريت درست و به‌موقع مسئولان نباشد خسارات مالي زيادي به‌دنبال دارد.
حجتي:البته امسال مديريت بحران کشور در زلزله کرمانشاه بهتر از زلزله بَم و تبريز بود، تقسيم کاري که انجام شد و ارتش مديريت شهر را برعهده گرفت و سپاه روستاها را، بسيار کارگشا و مفيد بود.
اما با اين‌حال مديريت ما در ساعات اوليه بحران همچنان ضعيف است، و شايد اين به‌دليل احساساتي بودن ما ايراني‌هاست که به اميد خداوند با کيفيت ‌بخشي مديريت بحران و تقويت و حمايت از پدافندغيرعامل کشور بتوانيم از عهده ساعات اوليه بروز بحران‌ها هم با موفقيت برآييم.
گفت‌وگو از سيده سارا اطهري
انتهاي پيام/

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۰۲۴۹۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تاثیر ورزش شدید بر سرطان

آفتاب‌‌نیوز :

محققان معتقدند ورزش با شدت بالا باعث افزایش مصرف گلوکز توسط اندام‌های داخلی و در نتیجه کاهش در دسترس بودن انرژی مورد نیاز برای رشد تومور‌ها می‌شود.

با استفاده از داده‌های یک مطالعه، محققان ۷۲ درصد سرطان متاستاتیک کمتری را در شرکت کنندگانی که به طور منظم در فعالیت‌های هوازی با شدت بالا شرکت می‌کردند، یافتند.

در مطالعه دیگری که روی موش‌ها انجام شد، محققان دریافتند که فعالیت هوازی باعث کاهش ایجاد تومور‌های متاستاتیک در غدد لنفاوی، ریه‌ها و کبد حیوانات می‌شود.

سرطان متاستاز شده، سرطانی است که از جایی که شروع شده به قسمت دیگری از بدن گسترش یافته است.

محققان با تحقیق خود مکانیسم پشت اثر پیشگیرانه ورزش را شناسایی کردند. آن‌ها دریافتند که فعالیت بدنی باعث افزایش مصرف گلوکز توسط اندام‌های داخلی می‌شود که به معنای انرژی کمتر در دسترس تومور است.

به عبارت ساده‌تر، ورزش اندام‌های ما را برنامه ریزی مجدد می‌کند تا به مواد مغذی بیشتری نیاز داشته باشند که باعث می‌شود مواد مغذی کمتری برای رشد تومور در دسترس باشد.

منبع: خبرگزاری مهر