آسمان کم‌فروغ ادبيات کودک؛ رمان‌هاي غربي چه تأثيري بر ادبيات کودک ايران گذاشت؟
تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۱۵۳۴۶۰
خبرگزاري آريا - داور هفدهمين دوره جايزه کتاب شهيد حبيب غني‌پور معتقد است عدم آشنايي نويسندگان کودک با ادبيات کلاسيک و انس آنها با اساطير غربي، تأثيرات محسوسي را بر ادبيات کودک ايران در دهه 90 گذاشته است. به گزارش خبرنگار فرهنگي باشگاه خبرنگاران پويا، اگرچه کتاب کودک و نوجوان طي سال‌هاي پس از انقلاب رشد چشمگيري هم از حيث کيفي و هم از نظر کمي داشت، اما از ميانه دهه 80 روند توليد ادبيات کودک تغيير کرد به طوري که رشد کتاب‌هاي ترجمه‌اي و افزوده شدن تعداد عناوين غير خلاق براي مخاطب کودک و نوجوان نگراني برخي از کارشناسان اين حوزه را به همراه داشت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در اين ميان برخي بر اين باورند که ادبيات کودک و نوجوان در اين سال‌ها بيشتر از آنکه نويسنده‌محور باشد_ چنانچه در سال‌هاي ابتدايي انقلاب بود_ ناشر محور شده و اين ناشران هستند که تعيين مي‌کنند که چه کتاب‌هايي وارد چرخه ادبيات کودک شود. رشد انتشار کتاب‌هاي ترجمه‌اي در مقايسه با کتاب‌هاي تأليفي، افزايش چشمگير کتاب‌هاي تلخيصي بدون استفاده از هنر و خلاقيت نويسنده، ورود مترجمان کم‌تجربه به سوداي کتاب کودک و ... از ديگر مشکلاتي است که حوزه ادبيات کودک و نوجوان از وجود آن رنج مي‌برد. برخي از نويسندگان بر اين باورند که ادامه اين شيوه، آينده ادبيات اين حوزه را دستخوش تغييرات اساسي خواهد کرد.
ناصر نادري، داور بخش کودک هفدهمين دوره جايزه کتاب شهيد غني‌پور، در گفت‌وگو با تسنيم، با اشاره به کيفيت آثار بررسي شده در اين دوره گفت: جشنواره شهيد غني‌پور تنها آثار تأليفي خلاق را مورد بررسي قرار مي‌دهد؛ به همين دليل کارهاي ترجمه و آثار بازنويسي و بازآفريني شده از دور داوري‌ها خارج مي‌شود. کارهاي بررسي شده در اين دوره نيز به نسبت سال‌هاي گذشته تفاوت چنداني نداشت. جريان نشر ادبيات کودک و نوجوان همچنان مانند جويباري جلو مي‌رود و مسير خودش را طي مي‌کند.
وي با اشاره به رشد رمان کودک در سال‌هاي اخير، اين موضوع را يکي از جريان‌هاي ادبي جديد در بخش ادبيات کودک در دهه 90 خواند و افزود: امسال نيز جريان رمان کودک در مقايسه با سال‌هاي گذشته، جريان پررنگ‌تري بود و حتي چند ناشر به صورت ويژه بر روي اين موضوع کار کرده بودند. به نظرم اين اتفاق مبارکي است که در حوزه ادبيات داستاني کودک در حال رخ دادن است.
اصلي‌ترين نقاط قوت و ضعف ادبيات کودک
داور بخش کودک هفدهمين دوره جايزه کتاب شهيد غني‌پور اضافه کرد: در سال‌هاي گذشته اغلب رمان‌هاي کودک به صورت ترجمه‌شده در بازار نشر وجود داشت که گاه با الگوهاي فرهنگي ما در تضاد بود. رمان‌هاي تأليفي در حوزه کودک در سال‌هاي اخير خالي از نقد نيستند، اما اينکه نويسندگان و ناشران براي انتشار و فعاليت در اين زمينه جرأت به خرج دادند، اتفاق مبارک و خوبي است.
نادري همچنين در پاسخ به اين پرسش که با توجه به سابقه حضور شما در عرصه ادبيات کودک، مهمترين نقطه ضعف و اصلي‌ترين نقطه قوت ادبيات اين حوزه در دهه 90 را چه مي‌دانيد، گفت: مهمترين آسيب در اين حوزه اين است که کودک امروز ما در آئينه ادبيات ما منعکس نمي‌شود. ما در تربيت نويسندگان جديد با نوعي کم‌کاري مواجه هستيم. در سال‌هاي اخير چهره‌هاي جديد به صورت محدود مطرح مي‌شوند و اگر هم چنين باشد، بيشتر مربوط به حوزه نوجوان هستند تا کودک.
ادبيات کودک، کمبود خودباوري، زنگ خطرهايي که شنيده نمي‌شود
به گفته اين نويسنده حوزه کودک؛ با توجه به رويه حاضر به نظر مي‌رسد که خودباوري کمتر به جريان ادبيات کودک تزريق شده است. در اين سال‌ها بيشتر نويسندگان و چهره‌هايي که اوج بالندگي‌شان در دهه 60 بوده، جريان ادبيات کودک را به پيش مي‌برند. ما متأسفانه در اين سال‌ها کمتر با نويسندگان نسل امروز مواجه هستيم؛ به همين جهت کمتر شاهد طرح دغدغه‌هاي کودک امروز در آثار هستيم.
داور بخش هفدهمين دوره جايزه کتاب شهيد غني‌پور، غلبه ترجمه بر تأليف را از ديگر نقاط ضعف ادبيات کودک دانست و يادآور شد: در سال‌هاي اخير به دلايل مختلف از جمله کم بودن هزينه توليد، حق‌التأليف و تصويرسازي براي ناشر رغبت به فعاليت در اين بخش بيشتر شده است. کارهاي ترجمه شده از نظر طرح داستاني و زباني کارهاي جذابي هستند که در جشنواره‌هاي مختلف مطرح شده‌اند. کودکان نيز راغب هستند که اين آثار را مطالعه کنند و اين يک زنگ خطر است.
بيشتر بخوانيد: تجارت با دين در بازار کتاب
بيشتر بخوانيد: غذاي جويده را به نام «کتاب» تحويل کودک مي‌دهيم
نادري همچنين شمارگان مطلوب در حوزه ادبيات کودک را از جمله وجوه مثبت در اين حوزه ياد کرد و افزود: در سال‌هاي اخير شمارگان کتاب به صورت کلي با افت چشمگيري مواجه بوده، اما حوزه کودک همچنان با طراوت به کار خود ادامه مي‌دهد. به نظرم اين يکي از نقاط مثبت ادبيات کودک در دهه 90 است.
کتاب‌هاي ترجمه چه تأثيري بر آثار تأليفي ادبيات کودک گذاشت؟
نويسنده کتاب «قصه‌هاي بهشتي» در پاسخ به اين پرسش که رشد کتاب‌هاي ترجمه چه تأثيري بر کتاب‌هاي تأليفي در حوزه کودک گذاشته است، گفت: اين يکي از پرسش‌هاي اصلي در حوزه ادبيات کودک است. احساس مي‌کنم نويسندگان کودک ادبيات کلاسيک را خوب نمي‌شناسند و با ادبيات گذشتگان خود بيگانه‌اند. به همين دليل عمده آشنايي آنها با اساطير و افسانه‌هاي غير ايراني است. اين انس سبب شده تا گرته‌برداري‌هاي ناشيانه‌اي در اين رابطه صورت بگيرد و کارهاي ما از فرهنگ خودمان تهي باشد. اگر به خاستگاه فرهنگي خود بازگرديم و کارها را بر اين اساس توليد کنيم، مي‌توانيم اميد داشته باشيم که در آينده کارها انطباق بيشتري با روحيه کودکان اين کشور داشته باشند.
ستاره‌هاي کم‌فروغ آسمان ادبيات کودک
نادري درباره پيش‌بيني خود از آينده ادبيات کودک نيز اضافه کرد: براي تربيت نسل نو نويسندگان بايد مراکزي که مرتبط با اين حوزه هستند، مانند کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان، حوزه هنري و ... بايد حرفه‌اي‌تر عمل کنند. در دهه 60 انجمن‌هاي مختلفي فعاليت مي‌کردند که هر کدام از آنها بر آينده ادبيات کودک تأثيرگذار بودند؛ فعاليت زنده‌ياد اميرحسين فردي در «کيهان بچه‌ها»، فعاليت شادروان قيصر امين‌پور و بيوک ملکي در مجله سروش، حضور ميرکياني و محمدرضا سرشار در حوزه هنري و حسين حداد در مجلات رشد در دهه 60، تأثيرات خوبي بر روند ادبيات کودک ما گذاشت و توانست نسل جديدي از نويسندگان و شاعران کودک را معرفي کند، اما متاسفانه در اين سال‌ها کم‌کاري شده و کمتر نويسنده خوشنامي هست که در آسمان ادبيات کودک ما بدرخشد.
انتهاي پيام/
منبع: خبرگزاری آریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۱۵۳۴۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کودکان با شعر زندگی موفق‌تری خواهند داشت
به گزارش خبرگزاری مهر، امیراسماعیل آذر نویسنده، پژوهشگر و استاد زبان و ادبیات فارسی میهمان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بود و با حامد علامتی مدیرعامل کانون برای طراحی و اجرای برنامه‌های ترویج شعرخوانی و مشاعره در بین کودکان و نوجوانان گفتگو کرد.
امیراسماعیل آذر مجری برنامه‌های مشاعره محور صدا و سیما در این نشست به دعوت علامتی برای همکاری در حوزه پرورش استعدادهای ادبی و شعری کودکان و نوجوانان ایرانی و ترویج فرهنگ و زبان فارسی در بین بچه‌ها پاسخ مثبت گفت و برای همکاری در این زمینه اعلام آمادگی کرد.
این شاعر و مترجم دیروز شنبه ۸ اردیبهشت و در جمع مدیران کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با اشاره به اهمیت شعر و ادبیات در تربیت کودکان گفت: اگر شعر در وجود کودکان متمکن و جایگزین شود و بچه‌ها با این مفاهیم آشنا شوند آنها در زندگی آینده انسان‌های موفق‌تری خواهند شد. نتیجه یک بررسی گذرا نشان داد که این کودکان در زندگی خود انسان‌های آرام و دور از خشونت بودند و آنان محصول شعرها هستند.
اسماعیل آذر ضمن اظهار خوشحالی از حضور در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به‌عنوان یک مجموعه ریشه‌دار گفت: من یک معلم هستم و در دانشگاه تدریس می‌کنم اما در همه این سال‌ها کانون همیشه یکی از محورهای ذهن من بوده و هر مجموعه‌ای که پشتوانه نداشته باشد محکوم به فناست اما پشتوانه کانون اندیشمندان و شخصیت‌های بزرگی هستند که سبب رشد این مجموعه شده‌اند و اکنون ما زیر سایه آنها نشسته‌ایم و حرف می‌زنیم.
وی با اشاره به تاریخ کهن قصه و قصه‌گویی در ایران گفت: در برخی از دوره‌های تاریخی و از زمان صفویه، قصه‌گویی به یک منصب تبدیل شد و در دوران قاجاریه هم ناصرالدین شاه، «قصه‌گو» یی ویژه داشته و فخرالدوله دختر او این قصه‌ها را می‌شنیده و می‌نوشته است.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: آن‌چه امروز رایج است شعر است که در ایران پشتوانه دارد و در ضمیر ایرانیان نهفته است و همه ما با شعر بزرگ شده‌ایم. در حال حاضر هم با حرکت‌هایی که در حوزه ترویج مشاعره راه انداخته‌ایم خوشبختانه تعداد کودکان و نوجوانان علاقه‌مند به شعر افزایش قابل توجهی داشته است. بچه‌ها دوست دارند شنیده شوند.
اسماعیل آذر گفت: من کانون پرورش فکری را دوست دارم و معتقدم از آموزش و پرورش و صدا و سیما هم می‌تواند مهم‌تر باشد چرا که این مجموعه می‌تواند انسان بسازد در حال حاضر بسیاری از شعرهای بچه‌ها محصول ذوق آن‌هاست نه دانش و تجربه‌های نو آنان، به همین دلیل باید بچه‌ها را با شاعران قدیمی آشنا کنیم.
پیشنهاد این نویسنده و مترجم، راه‌اندازی جریان مشاعره در مراکز کانون سراسر کشور با استفاده از فناوری‌های جدید و فضای مجازی بود و او اعلام آمادگی کرد تا مربیان کانون در زمینه آموزش شعر به بچه‌ها تحت آموزش قرار بگیرند و شعرهای بسیار ساده و قابل فهم برای کودکان جمع‌آوری و منتشر شود.
برای نسل جدید باید از ابزار هنر و ادبیات مانند شعر، داستان و قصه‌گویی استفاده کنیم
در ادامه حامد علامتی مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سخنانی از اسماعیل آذر به‌عنوان یکی از قله‌های مسلّم ادبیات و شعر نام برد و گفت: ما به دنبال این هستیم که از تجربه‌های ایشان استفاده کنیم و درخواست می‌کنیم در ساخت برنامه‌هایی برای کودکان در حوزه شعر و شعرخوانی به ما کمک کنند.
وی افزود: برنامه ترویج شعرخوانی و مشاعره با سه سیاست محوری سال ۱۴۰۳ یعنی مرکز محوری، مخاطب محوری و نوجوان محوری کاملاً مطابقت دارد.
مدیرعامل کانون پرورش فکری با بیان این که کانون قصد ندارد گرفتار روزمرگی شود، گفت: قصد داریم در این حوزه کارهای ماندگاری را که شمولیت داشته باشد از خود به یادگار بگذاریم. برای نسل جدید باید از ابزار هنر و ادبیات مانند شعر، داستان و قصه‌گویی استفاده کنیم و البته ابزار رسانه که بسیار مهم است.
وی اهمیت ایجاد یک پیوست رسانه‌ای برای تمامی برنامه‌های فرهنگی و هنری را یادآور شد و گفت: کودکان و نوجوانان امروز غرق در گوشی هستند و ما باید از ظرفیت رسانه‌ها به‌ویژه رسانه ملی و فضای مجازی برای ترویج ادبیات استفاده کنیم.
علامتی با تاکید دوباره بر اینکه احیا کانون و بازگرداندن آن به دوران درخشان دهه ۶۰ و ۷۰ شمسی گفت: این امر تصمیمی راهبردی است و قصد داریم هر کار خوبی که انجام شده است ادامه دهیم و تقویت کنیم و اگر می‌بینیم کاری مناسب زمان فعلی نیست، حتماً تغییر خواهیم داد.
اعضا کانون پرورش فکری گنجینه همیشه درخشان عرصه هنر و ادبیات هستند
در ادامه محمدرضا کریمی‌صارمی معاون تولید کانون پرورش فکری گفت: اعضای کانون پرورش فکری به عنوان گنجینه‌ای هستند که همیشه در رویدادهای هنری و ادبی و سینمایی کشور درخشیده‌اند.
در ادامه سمیه‌سادات ابراهیمی مدیرکل حوزه مدیرعامل، روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون پرورش فکری گفت: سیاست کانون گسترش زبان و ادبیات فارسی با بهره‌گیری از خلاقیت و نوآوری است و ما در این زمینه از طراحی برنامه‌های ترکیبی برای کشف استعدادهای نوجوانان در قالب‌های مختلف استقبال می‌کنیم.
در ادامه محمدحسین علی‌مددی دستیار رسانه‌ای مدیرعامل کانون پرورش فکری از حضور اسماعیل آذر در کانون استقبال کرد و گفت: با حضور شما و از راه طراحی برنامه‌های تلویزیونی و بهره‌گیری از قالب‌ها و طرح‌های گوناگون و جذاب، نشر کتاب و… می‌توانیم به گسترش زبان و ادبیات فارسی کمک کنیم.
در ادامه مجتبی حاذق مدیر آفرینش‌های ادبی و هنری کانون پرورش فکری گفت: طرح‌های در دست اجرا این مجموعه مانند کارگاه‌های خوانش متن، یا پروژه استعدادیابی نوجوانان در قالب باشگاه ادبی قاف را ظرفیت‌های مناسبی برای اجرای برنامه مشاعره است.
در ادامه عباس محمددینی مدیرکل نظارت بر انتشارات اظهار امیدواری کرد از دیدگاه‌ها و مشورت‌های اسماعیل آذر برای ایجاد بانک ایده انتشارات و نشر کتاب‌هایی جذاب و موردپسند کودکان و نوجوانان در حوزه اساطیر و ادبیات کهن در کانون بتوانیم استفاده کنیم.
در ادامه مجتبی دانشور مدیرکل نظارت بر چاپ و توزیع محصولات کانون از ارائه بیش از یک هزار عنوان کتاب در سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران توسط کانون پرورش فکری خبر داد و گفت: امسال در نمایشگاه ۶ تا ۸ عنوان کتاب شعر نوجوان هم رونمایی می‌شود. سیاست کانون اکنون تجاری‌سازی محصولات و توزیع آن در همه فروشگاه‌ها و کتاب‌فروشی‌های غیر کانون بوده است. مطمئن هستم با حضور آقای آذر انتشار این کتاب‌ها وضعیت بهتری پیدا می‌کند.
در پایان این نشست اسماعیل آذر با همراهی مدیرعامل کانون پرورش فکری از کتاب‌خانه مرجع کانون بازدید کرد و به عضویت افتخاری این کتاب‌خانه درآمد.
کد خبر 6091114
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»