«جنگنامه نادر»؛ الماس‌خان کندوله‌ای؛ ترجمه‌ی مظهر ادوای؛ ققنوس حماسه نادرشاه افشار
تاریخ انتشار: ۲۳ آذر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۶۳۰۹۸۷
«جنگنامه نادر»
(به زبان هورامی)
نویسنده: الماس‌خان کندوله‌ای
مصحح و مترجم: مظهر ادوای
ناشر: ققنوس، چاپ اول 1396
583 صفحه، 55000 تومان
*****
نادرشاه افشار (1067-1126 ه.ش) جنگ‌های زیادی با عثمانیان داشت. شروع جدی این جنگ‌ها با محاصره بغداد آغاز شد. نادرشاه موفق می‌شود عثمانیان را در اولین گام شکست دهد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او در آن‌جا آثار متعددی از خود به‌جای می‌گذارد. او از شاعران برجسته دوران نادری است که در آثارش رزم و بزم را با هم درآمیخته است. همه آثار خود را به نظم و نیز به زبان هورامی سروده است. زبان هورامی یکی از زبان‌های غرب ایران و ناحیه کردستان است. آثار او که امروزه نسخه‌های آنها موجود است، عبارتند از: شاهنامه هورامی، منظومه خسرو و شیرین، منظومه گربه و موش، مناجات‌نامه، زمستان‌نامه و مجموعه‌ی پراکنده‌ای از اشعار. علاوه بر این‌ها جنگنامه نادر هم هست که شاید مهم‌ترین اثر او باشد. الماس‌خان خود می‌گوید که در مدت یک ماه این حماسه را به نظم سروده است.
این حماسه از دوران قبل از ظهور نادرشاه آغاز می‌شود. کتاب با حمله افغان‌ها به سرکردگی محمود افغان به ایران و متلاشی‌کردن حکومت صفویه آغاز می‌شود. همچنین روی‌کارآمدن اشرف افغان و ماجرای طمع‌کردن روسیه و عثمانیان ذکر می‌شود و آن‌گاه نوبت به قیام نادرشاه افشار از خراسان می‌رسد. ماجرای جنگ‌های گوناگون نادرشاه با هندی‌ها، ازبک‌ها و عثمانیان به تفصیل و با ذکر جزئیات نقل می‌شود. در این میان، جنگ‌های او با عثمانیان بیش از همه مورد توجه است که عاقبت به انعقاد قرارداد صلح منجر شد. پایان حماسه نیز مرگ نادرشاه است. سراسر اثر نیز با ذکر فجایع وحشتناک و مصائب هولناک و قتل‌های دردناک و تجاوزهای دهشتناک پرشده است. به‌خاطر جنگ و دعوای قدرت، چه‌ها که بر سر آن انسان‌ها نرفت! اگرچه امروز هیچ صدایی از آن نعره‌ها و فریادهای دردناک شنیده نمی‌شود. حتی نقل این‌گونه امور هم برای یک انسان راحت نیست، چه رسد به اینکه آنها را ببیند یا با دست خود انجام دهد. الماس‌خان هم برای اینکه خود را کنار بکشد، ترفند جالبی به‌کار می‌گیرد؛ روایت ماجراها به این صورت است که همه رویدادها از زبان یک قلعه حکایت می‌شود! در ابیات اولیه می‌خوانیم که الماس‌خان در صبحی دلپذیر تصمیم می‌گیرد که برای گردش به صحرا برود. در همان وقت با قلعه‌ی مخروبه‌ای روبه‌رو می‌شود که در اطراف کرمانشاه است و نام آن را قلعه بنجول ذکر می‌کند. این قلعه توسط نادرشاه ساخته شده و پس از دوران پرماجرای جنگ‌های نادری و پس از مرگ او به این حال‌وروز افتاده است. قلعه زبان باز می‌کند و سر صحبت با این قلعه سخنگو باز می‌شود و سپس ماجراهای جنگ‌های نادرشاه را برای الماس‌خان حکایت می‌کند. پایان‌بخش حماسه بعد از مرگ نادرشاه افشار هم ماجرای خراب‌شدن قلعه است و اینکه چه کسی و چرا آن را ویران ساخت. لذا الماس‌خان در سرودن این حماسه از تکنیک‌های هنری و ادبی هم غافل نمانده است.
این حماسه علاوه بر ارزش ادبی و زبان‌شناختی والایی که دارد، از اهمیت تاریخی چشمگیری نیز برخوردار است؛ زیرا مطالب مهمی در آن ذکر می‌شود؛ مواردی همچون: نام‌بردن از سرداران، طوایف، مکان‌ها، توصیف رجزخوانی‌های نادرشاه با پاشاهای عثمانی، توصیف میدان جنگ، شرح جزئیات جنگ همچون اسب‌ها و ابزارهای جنگی، ذکر ارقام و اعداد سپاهیان و کشته‌شدگان و اسیران. به‌طور کلی الماس‌خان در این حماسه به مطالبی اشاره می‌کند که حتی در کتاب‌های تاریخی نیز مغفول مانده است. همچنین با توجه به اینکه خود او در نبردها حضور داشته و از نزدیک وقایع را مشاهده کرده است، نمی‌توان سخنان و گزارش‌های او را درباره ماجراها نادیده گرفت. نکته جالب توجه هم این است که با وجود اینکه نادرشاه الماس‌خان را به شدت تنبیه کرد و آن بلا را هم بر سرش آورد، اما هیچ مذمتی درباره او روا نمی‌دارد و به‌طور کلی شجاعت و دلاوری او را می‌ستاید. البته به اشتباهات او هم اشاره می کند، اما بدون هیچ‌گونه کینه و توهینی. این امر نه‌تنها اخلاق و انصاف الماس‌خان را نشان می‌دهد، بلکه بر ارزش و اعتبار اثر او نیز می‌افزاید. به‌ویژه اینکه الماس‌خان این حماسه را بعد از مرگ نادرشاه سروده است و در آن زمان از خشم او در امان بود و اگر می‌خواست می‌توانست با خیالی آسوده سخنان بدی در حق او بگوید.
طبیعی است که بیشتر خوانندگان از زبان هورامی چیزی ندانند و نتوانند متن را بفهمند. به همین دلیل، مصحح این حماسه همه ابیات را به فارسی ترجمه کرده است. همچنین مطالب تکمیلی را از دیگر منابع تاریخی معتبر به گزارش‌های الماس‌خان افزوده است تا تصویر بهتر و کامل‌تری از ماجراها برای خواننده حاصل شود. برای فهم بهتر متن اصلی، واژه‌نامه‌ای در انتهای کتاب تهیه شده است که معنای فارسی کلمات هورامی را بیان می‌کند. نمایه‌ای نیز افزوده شده است که اصطلاحات، نام‌های افراد، مکان‌ها و اشیاء را نیز دربردارد.
منبع: الف
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۶۳۰۹۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چگونه دانشمندان تنها در چند ساعت الماس تولید کردند
به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، میلیاردها سال طول می‌کشد تا الماس‌های طبیعی در نتیجه فشار لایه‌های زمین و دمای شدید در اعماق زمین شکل بگیرند. فرم‌های مصنوعی را می‌توان خیلی سریع‌تر تولید کرد؛ با این وجود برای این کار نیز دست‌کم باید چند هفته منتظر ماند.
دانشمندان به تازگی روش جدیدی را برای ساخت الماس کشف کردند که در چهارچوب آن، ترکیبی از فلزات مایع می‌تواند یک الماس مصنوعی را در عرض چند دقیقه بدون نیاز به فشاری عظیم تولید کند.
البته برای این کار، هنوز به یک دمای بالای ۱۰۲۵ درجه سانتیگراد نیاز است تا یک قطعه الماس در ۱۵۰ دقیقه تشکیل شود. این معادل فشاری است که ما در سطح دریا احساس می‌کنیم و ده‌ها هزار بار کمتر از فشاری است که معمولاً برای تولید الماس نیاز است.
تیم سازنده این الماس جدید، پژوهشگران موسسه علوم پایه در کره جنوبی هستند که امیدوارند با این شیوه بتوانند انقلابی در تولید الماس‌های مصنوعی ایجاد کنند.
تکنیک حل کردن کربن در فلز مایع برای ساخت الماس کاملاً جدید نیست و جنرال الکتریک نیم قرن پیش فرآیندی مشابه را با استفاده از سولفید آهن مذاب به جهان معرفی کرد؛ اما برای این کار نیز نیاز به ایجاد فشاری معادل ۵-۶ گیگا پاسکال و یک «دانه» الماس است تا کربن به آن بچسبد.
پژوهشگران این تیم در مقاله‌ای درباره روش جدید نوشتند: «ما روشی برای تولید الماس در فشار ۱ اتمسفر و در دمای متوسط، با استفاده از آلیاژ فلزهای مایع کشف کردیم.»
آنها در این روش از مخلوط دقیقی از فلزات مایع گالیم، آهن، نیکل و سیلیکون استفاده کردند و یک سیستم خلاء در داخل یک محفظه گرافیتی ساختند تا فلز را در حالی که در معرض ترکیبی از متان و هیدروژن قرار می‌گرفت، به سرعت گرم و سپس خنک کنند.
این کار باعث شد تا اتم‌های کربن متان در سراسر فلز ذوب شده پخش شوند و به عنوان دانه الماس عمل کنند.
تنها پس از ۱۵ دقیقه، قطعات کوچکی از کریستال‌های الماس از فلز مایع جدا و نمایان شدند و پس از گذشت مدت دو ساعت و نیم نیز یک لایه پیوسته الماس شکل گرفت.
تحقیقات درباره این فرآیند هنوز در مراحل اولیه است؛ با این وجود اعضای تیم تحقیق معتقدند که این روش پتانسیل زیادی دارد و می‌توان به کمک آن، فلزات مایع دیگری را برای رسیدن به نتیجه مشابه یا حتی بهتر ترکیب کرد.
شیوه‌ای که در حال حاضر برای تولید اکثر الماس‌های مصنوعی استفاده می‌شود، چندین روز طول می‌کشد و به فشار بسیار بیشتری نیاز دارد.
اگر این تکنیک بتواند همچنان توسعه یابد، فرایند ساخت الماس بسیار سریع‌تر و بسیار آسان‌تر خواهد شد.
انتهای پیام/
مسمومیت ۲۹ پزشک با مشروبات الکلی تقلبی در شیراز