به نقل از «خبرگزاری آریا»

نقش و حضور اجتماعي زن در اسلام

تاریخ انتشار: ۲۴ بهمن ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۷۱۷۶۷۲۹

خبرگزاري آريا : زن مسلمان امروزه ميان دو جاهليت قرار گرفته است: يکي جاهليت قرن بيستمي که تصويري ابتذال گونه از زن ارائه مي‌دهد و ديگري جاهليت کهن که زن را موجودي کهتر در برابر مرد مي‌داند. جاهليت جديد به بهانۀ حضور اجتماعي زن و دفاع از حقوق وي او را به بي‌هويتي فرا مي‌خواند و جاهليت ديگر به بهانۀ عصمت و عفاف، زن را از بسياري از کمالات و ساحت‌هاي انساني دور نگه مي‌دارد؛ اما حضور زن در جامعۀ اسلامي مورد تأييد اسلام بوده و هيچ منعي براي آن وجود ندارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

زن مسلمان در صدر اسلام با حضور فعال در جامعه در تمام عرصه‌هاي اجتماعي، سياسي، علمي، اقتصادي، فرهنگي، قدرت و توان داشت. بنابراين زن مي‌تواند با پوشش مناسب و با رعايت حريم، در تمام عرصه‌هاي اجتماعي به فعاليت بپردازد و در توسعۀ کشور سهيم باشد. و آنچه که در طول تاريخ بر سر زنان رفته است، نه تنها از ناحيۀ اسلام نبوده، بلکه اسلام مخالف آن نيز بوده است. اسلام به هيچ وجه با پرده نشيني و محبوس بودن زن در خانه موافق نيست. شهيد مطهري (ره) در اين زمينه مي‌گويد: «وظيفۀ پوشش که اسلام براي زنان مقرر کرده است بدين معني نيست که از خانه بيرون نروند؛ زنداني کردن و حبس زن در اسلام مطرح نيست. در برخي از کشورهاي قديم و هند چنين چيزهايي وجود داشته است ولي در اسلام وجود ندارد. پوشش زن در اسلام اين است که: زن در معاشرت خود با مردان، بدن خود را بپوشاند و به جلوه‌گري و خود نمايي نپردازد.»

آيات 59 سورۀ احزاب و 31 سورۀ نور در مورد پوشش زنان مي‌باشد که در آن‌ها نحوۀ پوشش زنان مسلمان توضيح داده شده است؛ که زن مو، سينه، دور گردن و زير گلوي خود را بپوشاند و جلباب و روسري‌هاي خويش را به خود نزديک سازند. بنابراين در اين آيات و آيات مشابه ديگر از جمله آيۀ 32 سورۀ احزاب از زنان خواسته نشده است که در اجتماع حضور نداشته باشند؛ زيرا زنان در جامعه و در محيط خارج از خانه و در حضور نا‌محرم به حفظ پوشش مناسب سفارش شده‌اند و حتي در آيه به زنان گفته نشده در جايي که بيمار دلان هستند، حضور نيابند؛ بلکه از زنان خواسته که با حفظ پوشش مناسب و رعايت حريم، خود را از نگاه‌هاي هوس آلود بيمار دلان حفظ کرده و بدين ترتيب پاکدامني خود را به اثبات رسانند.

بنابراين خود اين آيه نشان دهندۀ جواز حضور زنان در جامعه است. بررسي سيرۀ علوي و نبوي نيز نشان مي‌دهد که جامعۀ صدر اسلام شاهد حضور طبيعي زن مسلمان بوده و زن در همۀ عرصه‌هاي اجتماعي فعالانه شرکت داشته و اين فعاليت و حضور زن مورد تأييد پيامبر و امامان (ع) بوده است؛ اما چون برخي خلفاء و حاکمان پس از پيامبر و ائمه (ع) با حضور زن در جامعه مخالف بودند، کم کم زن به نوعي از صحنۀ فعاليتهاي اجتماعي حذف گرديد و به داخل خانه‌ها رانده شد.

به گواهي متون معتبر تاريخي، بحث و درس در صدر اسلام تنها براي مردان نبوده است؛ در صحيح بخاري از قول سعيد خدري آمده است: «زنان، نزد پيامبر خدا (ص) آمدند و عرضه داشتند: مردان در بهره گيري از محضر شما بر ما غلبه کرده‌اند، روزي را نيز به ما اختصاص دهيد. رسول خدا (ص) روزي را خاص آن‌ها قرار داد.» در عصر پيامبر اسماء، دختر يزيد انصاري را به خاطر دانش و خرد و قدرت سخنوري‌اش سخنور زنان لقب داده بوده‌اند. در کتاب الواقدات من النساء علي معاويه بن ابي سفيان، داستان ملاقات زنان ناموري که در دفاع از اميرالمومنين علي (ع) در مقابل معاويه ايستادند، آمده است. معاويه تعبير «قد فقهکم علي ابن ابيطالب…… يعني: علي ابن ابيطالب به گونه‌اي شما را در فهم مسائل ديني و اجتماعي و سياسي پرورانده و توانمند کرده که به هيچ وجه تاب تحمل ستم و بي‌عدالتي نخواهيد داشت.» را دربارۀ زنان به کار برده است. و يا در جاي ديگري مي‌گفت: علي ابن ابيطالب به گونه‌اي جرأت و جسارت نسبت به حاکم و قدرت را به شما چشانده که ديگر امکان باز داشتن شما نقد قدرت حاکم به اين زودي مي‌سر نمي‌گردد.

زنان در صدر اسلام در مسجد و مراسم ديني و حج حاضر بوده‌اند. پيامبر اکرم (ص) زنان خود را با قيد قرعه به سفر يا جنگ مي‌برد. برخي از اصحاب نيز چنين مي‌کردند. در صدر اسلام زنان جواز بيعت کردن با پيامبر را داشته‌اند و پيغمبر اکرم در بيعت حديبيه و فتح مکه مانند مردان حضور داشتند و شمار زنان بيعت کننده با پيامبر خدا (ص) به 462 تن مي‌رسد. در بيعت روز غدير خم، نيز زنان شرکت داشته‌اند و پيامبر ازآن‌ها بيعت گرفت، به اين شکل که دستور داد ظرف آبي آوردند، دست خود را در آن فرو برد و دستور داد زنان دست خويش را در آب فرو برند و اين را بيعت شمرد. اگر چه جهاد بر زنان واجب نيست، در عين حال رسول خدا به زنان دستور مي‌دادند در جنگ‌ها براي کمک به سربازان و مجروحان شرکت کنند. از جملۀ اين زنان به صفيه، دختر عبدالمطلب و‌ام سنان الاسلميه اشاره کرد. پيامبر (ص) توصيه مي‌کردند: زنان در تشييع جنازه شرکت نکنند، اما آن‌ها را از انجام اين کار منع نمي‌نمود. آن چنانکه وقتي زينب دختر بزرگ رسول خدا وفات کرد، زهراي مرضيه (ع) و زنان مسلمانان آمدند و بر وي نماز خواندند.

از ديگر نمونه‌هاي بارز حضور زنان در اجتماع، همکاري در مسجد پيامبر مي‌باشد. بنابراين در اسلام زنان با حفظ حجاب اسلامي و حفظ حريم و جدا کردن محيط از مردان در فعاليتهاي اجتماعي شرکت داشتند.

همچنين زنان در صدر اسلام در فعاليتهاي اقتصادي شرکت داشتند و در اين مورد نيز بين زن و مرد تفاوتي ديده نمي‌شود. نمونۀ بارز اين زنان حضرت خديجه (س) بوده، که قبل از ازدواج با پيامبر و پس از آن در تجارت نقش چشمگيري داشت. پيامبر اسلام در مورد فضائل حضرت خديجه فرموده‌اند: او اولين زني بود که در مکه با رسول خدا نماز به جماعت خواند، اولين زني بود که دشمن را از رسول خدا دفع مي‌کرد، اولين زني بود که تمامي اموال خودرا به رسول خدا بخشيد و نيز در اسلام اول زني بود که ايمانش به حد کمال رسيد. زنان ديگري که در فعاليت‌هاي اقتصادي صدر اسلام نقش داشته‌اند: زينب دختر جحش اسدي در صنايع دستي شهرت داشت. قيلۀ انماري تاجر بوده و در داد و ستد از پيامبر راهنمايي مي‌گرفته است. حولاء زني بوده که در مدينه عطاري داشته، اسماء و آمنه دختر عنان خواهر عثمان، آرايشگر زنان بودند و پيامبر در اين شغل به آن‌ها اجازه داده بود. شفاء دختر عبدا… ابن عبدالشمس عدوي، کتابت مي‌دانسته و به تعليم آن مي‌پرداخته است.

اسلام به هيچ وجه خواهان پرده نشيني و محبوس بودن زن نبوده و نيست؛ و پرده نشين بودن زن در طول تاريخ نتيجۀ تعصب‌هاي نابجا و غرض ورزي‌هايي است که از جانب برخي افراد رخ داده است. اسلام نه به محبوس بودن زن اعتقاد دارد و نه به مختلط بودن؛ بلکه اسلام به حفظ حريم اعتقاد دارد و با شرکت زن با حفظ حجاب اسلامي و عفاف در تمام عرصه‌هاي اجتماعي موافق بوده و آن را موجب پيشرفت و توسعۀ جامعه و سلامت روحي و رواني زنان و مردان مي‌داند. زيرا اگر زنان با حفظ حجاب و عفاف در جامعه حضور پيدا کنند؛ در نتيجه مردان هم از لحاظ روحي شاداب‌تر بوده و در انجام فعاليتهاي خود ساعات بيشتر و مفيدتري را به کار مفيد اختصاص خواهند داد. بنابراين به جرأت مي‌توان گفت: پيشرفت و توسعۀ جامعه، مساوي با نحوۀ پوشش و حضور زن در اجتماع است.

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۱۷۶۷۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حمله روزنامه جوان به تعطیلی شنبه

روزنامه جوان در مطلبی از افزایش احتمال تعطیلی شنبه ها انتقاد کرد.

این روزنامه نوشت: دین برای زمان اهمیت ویژه قائل است. اسلام به برخی زمان‌ها نگاه ارزشی دارد. عناوینی، چون «شب قدر، روز مبعث، عید غدیر، روز عاشورا، عید فطر، شب جمعه و روز جمعه» نشان از نگاه خاص اسلام به برخی از زمان‌ها و جانمایی خاص آن در زندگی انسان مسلمان دارد.

اساساً اسلام یکی از عناصر تنظیم‌گر در سبک زندگی اسلامی را زمان می‌داند. توجه به ساعات خاص، روز‌های هفته، روز‌های خاص در ماه، روز‌های خاص در سال همه گویای نوع نگرش اسلام به مقوله زمان است.

تجربه نشان می‌دهد هنگامی که دو روز تعطیل است، به طور طبیعی روز دوم به عنوان روز اصلی تعطیل قلمداد می‌شود. چه اینکه امروزه در تهران روز‌های پنج‌شنبه تعطیل است و مردم از آن به‌عنوان روز کار‌های عقب‌مانده استفاده می‌کنند و جمعه را تعطیل به‌معنای استراحت و تفریح به شمار می‌آورند. چهره عمومی شهر نیز جمعه را به عنوان روز تعطیل نشان می‌دهد.

تحولات فرهنگی هیچ‌گاه یک‌شبه رخ نمی‌دهد. ذهنیت اجتماعی آرام‌آرام شکل می‌گیرد. به امروز که ذهنیت عمومی جمعه را روز تعطیل می‌داند نگاه نکنید. تعطیلی شنبه به‌مرور زمان و طی یک دهه آینده موجب خواهد شد ذهنیت اجتماعی جمعه را از مدار و محور بودن تعطیلات خارج کند و جمعه نقشی را در زندگی بیابد که امروز پنج‌شنبه به‌عنوان روز نیمه‌کاری و کم‌کار هفته انجام می‌دهد.

جایگاه جمعه در فرهنگ اسلامی، اما جایگاه خطیری است. در اسلام جمعه محور بخشی از اعمال عبادی فردی و اجتماعی، رسیدگی‌های فردی و دینی به شمار آمده‌است. از صبح جمعه که با دعای ندبه و انتظار ظهور آغاز می‌شود تا ظهر جمعه که محل اجتماع مسلمین در نماز جمعه است. تا ده‌ها آداب فردی که برای جمعه تصویر شده‌است.

جمعه روز خاص و نماد اسلام است و به نوعی از شعائر اسلامی شناخته می‌شود. در برابر شنبه که نماد یهود است و یک‌شنبه که نماد مسیحیت است. ما نسبت به بعد نمادین روز‌ها غفلت داریم.

بعد نمادین دین یکی از عناصر هویت‌سازی دینی است. عنصر هویت‌ساز مرز شما با غیر شما و دیگری شما را تعیین می‌کند، اما غفلت از آن موجب درهم آمیختگی فرهنگی، هویت‌زدایی و عدم تشخص آن جامعه می‌گردد. ظاهر استدلال برای تعطیلی شنبه‌ها خیلی روشن و در نگاه ابتدایی مقبول است. باید برای تجارت خارجی خود را با ایامی که جهان در حال کار است، هماهنگ باشیم، اما نکته این است که مسئله را نباید سطحی دید.

مسئله فقط تعطیلی یک روز نیست، مسئله تغییر نظم اجتماعی است. نظم اجتماعی باید بر اساس یک منطق روشن تنظیم شود. تعطیلی شنبه‌ها یعنی محوریت نظم اجتماعی بر اساس منطق اقتصادی، اما تعطیلی جنبه تنظیم نظم اجتماعی براساس منطق فرهنگی است. اسلام برای حیات انسانی ارزش ویژه بر مدار حیات طیبه قائل است و نظم اجتماعی را نیز براین مدار سامان می‌دهد. (این بخش نیازمند توضیح و تبیین فنی و براساس روح شریعت است.)

در نامه اخیر اتاق بازرگانی ایران خطاب به مقام معظم رهبری مبنی بر لزوم تعطیلی شنبه‌ها این است:

«اثربخشی اقدامات دولت برای افزایش ارتباط با سایر کشور‌های بلوک شرق و غرب و توسعه روابط تجاری و اقتصادی، در گرو پذیرش هر چه بیشتر استاندارد‌های اقتصاد جهانی است.»

این استدلال که باید خودمان را با نظم جهانی در حوزه اقتصاد تطبیق دهیم، آشناست. سال‌ها قبل طیفی سخن از جامعه جهانی می‌زدند، اما این جهان، جهانی است که امریکا و غرب محور آن هستند. حرکت به‌سمت استاندارد‌های مثلاً جهانی یعنی پذیرش گام‌به‌گام نظم غربی در حالی‌که امروز دنیا در حوزه‌های مختلف از جمله اقتصاد در حال عبور از نظم فعلی و تک قطبی است.

تشکیل پیمان‌های مالی و اقتصادی بزرگ، چون پیمان شانگ‌های و بریکس، پیمان‌های مالی دو یا چندجانبه و دلارزدایی همه به‌معنای عبور از نظم موجود است. در چنین دوران عبور از نظم امریکایی سوق دادن کشور به سمت آن نوعی ارتجاع تمدنی است.

تأکید می‌کنم مسائل کلان را نباید اتمیک و نقطه‌ای دید، تعطیلی شنبه‌ها را باید در یک اتمسفر کلان فرهنگی، اجتماعی، ملی و بین‌المللی تحلیل کرد. پیامدها، روندها، آسیب‌ها و دیگر جوانب باید در این بستر تحلیل و بررسی شود. پس مسئله تنها تعطیلی یک روز نیست، مسئله تحول در رویکرد کلان جامعه، وجهه اجتماعی، پیام پنهان این تصمیم به ناخودآگاه جامعه است.