نگاهی کوتاه به ۱۴ کتاب سیدمهدی شجاعی

اگرچه رشته تحصیلی‌اش ادبیات نمایشی بود و چند نمایشنامه هم به دست چاپ سپرد، اما بیشتر روی داستان‌نویسی متمرکز شد و مجموعه‌هایی از داستان‌های کوتاه و بلند را منتشر کرد.

گروه فرهنگ و هنر مشرق - سیدمهدی شجاعی سال ۱۳۳۹ در تهران به دنیا آمد و 17 سال بعد با دیپلم ریاضی، برای ادامه تحصیل در رشته تئاتر وارد دانشکده هنرهای دراماتیک شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

او در بدو ورود به دانشکده، گرایش کارگردانی تئاتر را برگزید و حدود سه سال نیز با همین گرایش پیش رفت و عموم واحدهای کارگردانی را پشت سر گذاشت. در این زمان که به 20 سالگی رسیده بود، از میان مسیرهای مختلف پیش‌رو، نویسندگی را به عنوان حرفه برگزید.

درباره سید مهدی شجاعی بیشتر بخوانیم:

سیدمهدی شجاعی: با جنگ قدرت مجالی برای فرهنگ نمانده «سیدمهدی شجاعی» رمانی تازه نوشت نقش شعر در واقعه عاشورا از نظر سید مهدی شجاعی

به همین جهت از رشته کارگردانی به نمایشنامه‌نویسی و ادبیات دراماتیک تغییر جهت داد و همچنین با اعلام انصراف از ادامه تحصیل همزمان در رشته علوم سیاسی، علی‌رغم گذراندن عموم واحدهای مهم و اساسی، تمرکز خود را به‌طور ویژه در حوزه داستان‌نویسی قرار داد. حدود هشت سال مسئولیت صفحه‌های فرهنگی و هنری روزنامه جمهوری اسلامی و سردبیری ماهنامه صحیفه را به عهده داشت. سال‌های متمادی مسئولیت سردبیری مجله رشد جوان را برعهده داشت و همزمان در سمت مدیر انتشارات برگ به انتشار حدود ۳۰۰ کتاب از نویسندگان و هنرمندان و محققان کشور همت گماشت. او مسئولیت داوری چند دوره از جشنواره فیلم فجر، جشنواره تئاتر فجر، جشنواره بین‌المللی فیلم کودک و نوجوان و جشنواره مطبوعات از فعالیت‌های هنری و فرهنگی را طی سال‌های ۶۵ تا ۷۵ بر عهده داشت.

اگرچه رشته تحصیلی‌اش ادبیات نمایشی بود و چند نمایشنامه هم به دست چاپ سپرد، اما بیشتر روی داستان‌نویسی متمرکز شد و مجموعه‌هایی از داستان‌های کوتاه و بلند مانند «سانتاماریا»، «غیرقابل چاپ» «سری که درد… می‌کند» را منتشر کرد. از دیگر آثار هنری سیدمهدی شجاعی، قطعه‌های ادبی اوست که در قالب چند کتاب به بازار نشر روانه شده‌اند.

خدا کند تو بیایی

 «خدا کند تو بیایی» مجموعه مقالات ادبی است. محور سخن در هر کدام از فصول از این قرار است: «به نام نامی توحید» و «رکوع نرگس‌ها» و «شکوای سبز» خطاب به پیامبر اکرم (ص)»،  «علی فراتر از نیاز همه‌ی قرن‌ها» راجع به امیرالمومنین(ع)، در فصل «فاطمه (س) راز آفرینش زن» و «اعتراض جاودانه» خطاب به حضرت زهرا(س) و در «شب تغسیل ماه» در مقام سوم شخص از ایشان سخن رفته است، عنوان دو فصل بعد «امام حسن(ع) حماسه‌حلم» و «از غدیر تا عاشورا»‌ست و فصل «ذکر مصیبت» از داغ حسین(ع) می‌گوید، «ولادت عشق» خطاب به حضرتش، «یا لیتنا کنا معک» هم با محوریت عاشورا و حضرت سیدالشهدا(ع)، فصل بعدی «حج حسین(ع)»، «یک نگاه دگر» از زبان حضرت رقیه (س)، «میعاد روشنی» خطاب به حضرت زینب(س)، فصل بعد «دیدار با زینب»، «حجت بر تمامی زنان» باز هم راجع به حضرت زینب (س)، «صلای ولایت» و «زخم کهنه» خطاب به حضرت علی بن موسی‌الرضا(ع) و فصل پایانی با نام «خدا کند تو بیایی» خطاب به امام زمان‌(عج) است.

شکوای سبز

شکوای سبز دریافتی است از سه مناجات عرفه،‌ ندبه و شعبانیه. زبان کتاب لحنی است میان دریافت و ترجمه. نه فقط ترجمه است و نه گستردگی دریافت را دارد. نویسنده کوشیده است با تشبیهات و استعارات متنوع و رنگارنگ،‌ در انتقال معنای دعا به مخاطب زیباترین و سهل‌ترین مسیر را بپیماید. نویسنده در زیر عبارت «متی نعادیک و نراوحک فنقر عینا» از دعای ندبه می‌نویسد: کی می‌شود صبح ناشتای چشم‌هایمان را به نگاه تو بگشاییم؟ کی می‌شود شام تصویر تو را به قاب خواب‌هایمان ببریم؟ کی می‌شود شب و روزمان در فضای ظهور تو بگذرد؟

پدر، عشق و پسر

 «پدر، عشق و پسر» اثری دیگر از سیدمهدی شجاعی است که در آن فرازهایی از زندگی حضرت علی‌اکبر بن الحسین علیهماالسلام به تصویر کشیده می‌شود. وقایع از زاویه‌ اول شخص و از زبان اسب آن حضرت «عقاب» روایت می‌شود و مخاطب راوی در داستان، لیلی بنت ابی‌مره مادر گرامی حضرت علی‌اکبر (ع) است. فصول کتاب با عنوان «مجلس» نام‌گذاری شده و داستان متشکل از 10 است که در هر مجلس، عقاب با زبانی عاطفی و دلنشین، صحنه‌ای از زندگی حضرت علی‌اکبر(ع) را روایت می‌کند.

از دیار حبیب

 «از دیار حبیب»، رمانی است کوتاه که گوشه‌هایی از زندگی حبیب بن مظاهر یار سالخورده حضرت سیدالشهدا(ع) را به تصویر می‌کشد؛ البته قسمت اعظم آن، به شهادت حبیب در کربلا اختصاص دارد و وصف عشق و شیدایی او به امام زمانش. داستان از زاویه‌دید دانای‌کل روایت می‌شود و به 10 بخش تقسیم شده است.

دموکراسی یا دموقراضه

داستان در زمان‌های دور و در کشوری نامعلوم می‌گذرد. راوی داستان، ظاهرا پژوهشگری تاریخی است که با کشف و سندخوانی خود، ماجرا را برای خواننده روایت می‌کند.

مطابق این تحقیق، در سالیانی دور، پادشاهی که در آستانه مرگ قرار دارد وصیت می‌کند هر ۲۵ فرزند او در مقاطع ۲ ساله به‌ترتیب پس از مرگ او بر تخت شاهی بنشینند، اما نه به ترتیب سن بلکه به رای مردم.
هر یک از فرزندان در دوره سلطنت خود ظلم‌های فراوانی به مردم می‌کنند و مردم هر بار، رنجیده از یکی به دیگری پناه می‌برند اما صورت مساله تغییر نمی‌کند. سرانجام تصمیم می‌گیرند بیمارترین، زشت‌ترین و نادان‌ترین آنان را انتخاب کنند تا دمی بیاسایند.

طوفان دیگری در راه است

 «طوفان دیگری در راه است» جدیدترین رمان بلند سیدمهدی شجاعی و از پرفروش‌ترین آثار داستانی در نوع خود است. می‌توان گفت محور اصلی داستان، تحول و به عبارت بهتر، تولد دوباره است؛ زندگی مجددی که برای تک تک شخصیت‌های کتاب اتفاق می‌افتد و داستانک‌های نقل شده در لابه‌لای داستان اصلی، ماجرای همین تغییر و تحول‌ها برای شخصیت‌هاست.

تنها راه رستگاری

خطبه‌ پیامبر اکرم در غدیر خم (تنها راه رستگاری)، متن خطبه‌ غدیر به همراه ترجمه و مقدمه‌ای کوتاه به قلم سیدمهدی شجاعی است. در مقدمه‌ این کتاب که در قطع نیم‌وزیری چاپ شده است، می‌خوانیم: به چه کمال و سعادتی می‌رسید انسان اگر به فرمان خدا و رسولش جان می‌سپرد و از شیطان بی‌صفت فریب نمی‌خورد و گندم را به ایمان مرجح نمی‌شمرد و از قامت در بهشت ولایت، محروم نمی‌گشت و بر خاکستر تباهی و ذلالت و مذلت نمی‌نشست؟  
پاسخ صریح و آشکار خداوند متعال به این سوال این است: «اگر که مردم پس از ارتحال پیامبر، سر می‌سپردند به ولایت علی، امیرالمومنین، من درهای جهنم را می‌بستم و الی‌الابد بسته نگه می‌داشتم.»

غیر قابل چاپ

داستان‌های مجموعه «غیرقابل چاپ» اثر سیدمهدی شجاعی، نگاهی است آمیخته با طنز به واقعیت‌های بیرونی و اجتماعی؛ رویدادهایی که خواننده داستان‌ها، ممکن است هر آن با هر یک از آنها در دنیای واقعی مواجه شود. ‌زبان طنز نویسنده در این کتاب، تلخ و گزنده و در عین حال بیدارکننده و آگاهی‌بخش است. این مجموعه شامل ۹ داستان کوتاه است.

سانتاماریا

 سانتاماریا (جلد اول) مجموعه 40 داستان کوتاه از سیدمهدی شجاعی است. داستان‌های کتاب به دو بخش تقسیم شده‌اند: دوره ۶۷-۷۷ و دوره 67-57 داستان‌های هر دوره کاملا منطبق بر فضای حاکم بر اجتماع،‌ دغدغه‌ها، افق‌ها، نگرانی‌ها و روزهای آن سال‌هاست. در دوره ۵۷ تا ۶۷ بیشتر با ادبیات دفاع مقدس مواجهیم. رشادت‌ها و مردانگی‌ها. ایثارها و ازخود گذشتگی‌ها و... شهید و کمی جلوتر خانواده شهید. ارتباط معنوی و معنایی شهید و اطرافیانش و دغدغه‌های اجتماعی آن دوران به عنوان زهدپذیری و زهدگریزی و...  در دوره ۶۷ تا ۷۷ با نگرانی‌های جدید نویسنده روبه‌روییم. انتقاد به شیوه مدیریت،‌ سوء‌استفاده‌ها، سوء‌مدیریت‌ها و... دغدغه‌های نویسنده دیگر شهادت و مردانگی نیست؛ شهادت‌گریزی و نامردی است.

کشتی پهلوگرفته

 «کشتی پهلوگرفته» پرفروش‌ترین اثر سیدمهدی شجاعی و همچنین پرتیراژترین کتاب ادبیات داستانی ایران-طبق آمار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بیش از 800هزار- ضمن مروری بر نقاط عطف حیات حضرت فاطمه زهرا(س)، روایت مصائب زندگی ایشان از زبان اطرافیان‌شان و نیز شخص خودشان است. در واقع می‌توان گفت این کتاب مرثیه‌ای است منثور از زبان و دل صاحبان عزای فاطمی.

آن است شیوه حکومت

 «آن است شیوه حکومت» تازه‌ترین اثر سید مهدی شجاعی است. این کتاب ترجمه شجاعی از عهدنامه یا همان نامه ‌معروف حضرت امام علی (ع) به مالک اشتر است که در نهج‌البلاغه نیز آمده است. شجاعی در این کتاب نظر به اهمیتی که برای این فراز از نهج‌البلاغه به عنوان منشور و آیین‌نامه حکومت اسلامی قائل بوده‌ آن را به صورت مجزا در قالب کتابی آورده است. شیوه ترجمه این متن ارائه همزمان متن با ترجمه است. شجاعی در صفحات این کتاب متن فارسی و به دنبال آن و در کنارش، متن عربی این نامه را قرار داده است و سعی کرده با استفاده از ساده‌ترین و شیواترین عبارات از عهده ترجمه این اثر برآید. نکته قابل‌توجه در این ترجمه آهنگین بودن آن و تلاش برای ارائه متنی است که بی‌آنکه به دنبال روایتی شاعرانه در ترجمه باشد توانسته آهنگی حماسی به خود بگیرد و به شکلی خاص عبارات را در پی هم و به منظور ترجمه قرار دهد.

دست دعا، چشم امید

 کتاب «دست دعا، چشم امید»؛ دریافتی است از مناجات خمسه عشره امام سجاد... مناجات‌هایی که تعبیر نویسنده از آنها چنین است: مناجات خمس عشره که که از وجود قدسی حضرت سجاد (ع) تراوش کرده از لطافت و حلاوتی خاص و منحصربه فرد برخوردار است. امتیاز خاص و منحصربه فرد مناجان پانزده‌گانه- خمس عشر - این است که هر انسانی با ویژگی‌های روحی و روانی خودش و همه انسان‌ها در شرایط روحی و روانی مختلف‌شان،‌ می‌توانند مناجات مورد نیاز خود را در این مجموعه پیدا کنند.

آفتاب در حجاب

 «آفتاب در حجاب» روایتی است از زندگی حضرت زینب‌(س)؛  از کودکی تا عاشورا تا اسارت و تا وفات. اثری که ماندگاری‌اش از حال پیداست، رمانی که به پشتوانه تحقیقات دقیق و عالمانه تاریخی و روایی،‌ به همه زوایای پنهان و آشکار زندگی و رفتار و درونیات حضرت زینب (س) پرداخته است. شجاعی زبان روایتش را در مخاطب انتخاب کرده؛ راوی دانای‌کلی است نامحدود که در تمام روایت حضرت زینب (س) را مخاطب قرار داده و روایتش را پیش می‌برد.

سقای آب و ادب

 «سقای آب و ادب»، اثری است متفاوت از سیدمهدی شجاعی؛ رمان و روایتی از زندگی حضرت عباس(ع)، که بعد از سال‌ها، اندک اندک جامه خلق پوشیده و در ظرف کتاب تقدیم مخاطبان شده است.
رمان به یقین متفاوت است با آثاری از همین قلم؛ هم از حیث فرم و هم از حیث نوع نگاه محتوا.
اثر شامل 10 فصل است.

منبع: مشرق

کلیدواژه: جام جهانی 2018 روسیه خروج آمریکا از برجام حمایت از کالای ایرانی سید مهدی شجاعی کتاب نویسنده

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۷۰۰۴۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

غزه؛ محور مقاومت در ادبیات فارسی

به گزارش خبرنگار حوزه استان های خبرگزاری تقریب، متن یادداشت به شرح زیر است: 

ادبیات پایداری به‌عنوان نمود احساسی و عاطفی نهضت‌های اسلامی و جریان‌ها و گروه‌های مقاومت در ایران و کشورهای اسلامی به‌ویژه خاورمیانه و خاصه فلسطین اشغالی و لبنان که امروزه مرکزیت پویای آن را در نوار غزه می‌شناسیم، همواره مطرح و جریان‎ساز بوده و هست و اکنون با گذشت دهه‌های متمادی از عمر گروه‌های مقاومت در سرزمین‌های اشغالی، غزه، به‌عنوان محور مقاومت در این بخش از جغرافیای جهان اسلام شناخته می‌شود که سهم قابل توجهی در تولید آثار ادبی دارد.

با نگاهی‌گذرا به ادبیات معاصر فارسی که در دهه‌های اخیر توسط شاعران، نویسندگان، محققان و پژوهشگران حوزه ادبیات تألیف و منتشر شده‌اند، ردپای حماسه‌ها و ایثارگری اعضا و وابستگان گروه‌های مقاومت و غزه در انواع آثار ادبی در کارنامه مؤلفان ایرانی به خوبی مشهود است.

در این میان، در بین گروه‌های مختلف مولفان، شاعران حضور پررنگ و نقش تعیین‌کننده‌ای نسبت به سایر ادیبان دارند. بیشترین تعداد آثار ادبی خلق شده با موضوع غزه در ادبیات معاصر ایران، در بخش شعر است که اغلب در مناسبت‌های مختلف که غزه در مرکز وقایع جهان اسلام قرار داشت توسط شاعران پیشکسوت و جوان سروده شده یا شاعران در ایام دیگر ارادت خود به غزه و گروه‌های مقاومت را در قالب شعر بیان کرده‌اند. از کتاب‌های شاخص در این زمینه که به شعر مقاومت هم مشهور است می‌توان به مجموعه شعر«حنجره‌های شعله‌ور» به کوشش «حسین اسرافیلی»، شاعر نام‌آشنای معاصر اشاره کرد. کتاب حاضر گزیده شعرهای شاعران معاصر کشورمان درباره مقاومت اسلامی به‌ویژه مردم فلسطین است.

این کتاب یکی از پنج کتاب کنگره شعر مقاومت بین‌الملل اسلامی است و پیش از این کتاب‌هایی با عناوین «واژه در سنگر»، «حنجره‌های بیدار»، «خندیدن با لبان زخم» و «درخت آتش» که آنها هم مجموعه شعر شاعران معاصر ایرانی درباره مقاومت بودند، منتشر شده است. از دیگر کتاب‌های مهم در این بخش، اثری با عنوان «والزیتون: مجموعه شعر مقاومت» سروده «حسین شکربیگی»، شاعر ایلامی است که آثار قابل‌توجهی در حوزه شعر مقاومت دارد.

حضور پررنگ شاعران ایرانی در بخش شعر مقاومت فلسطین یادآور این موضوع مهم و حیاتی است که مسئله فلسطین، مسئله شاعران کشور ما بوده است؛ شاعرانی که موضع مشخصی دارند و در برابر انگاره «ارض موعود»، فلسطین را «سرزمینی مقدس و غصب‌شده» می‌دانند.

در بخش داستان ایرانی هم موضوع فلسطین اشغالی، جریان مقاومت و غزه همواره مطرح بوده و هست و نویسندگان کشورمان آثاری را در بخش‌های داستان کوتاه و رمان با این موضوع خلق و منتشر کرده‌اند.

شاخص‌ترین و نخستین رمان فارسی با موضوع فلسطین به‌عنوان «ریاح» اثر «جلال توکلی» نویسنده یزدی درباره نفوذ صهیونیست‌ها در فلسطین و چگونگی اشغال این سرزمین مقدس است که پس از انتشار موردتوجه مخاطبان و محافل ادبی قرار گرفت و در جشنواره‌ ادبی قلم زرین به‌عنوان نخستین داستان بلند فارسی درباره سرزمین مقدس فلسطین‌ موردتقدیر قرار گرفت.

ریاح، یک واژه‌ قرآنی به معنی بادهای بشارت‌دهنده‌ رحمت الهی است (سوره اعراف، آیه‌ ۵۷) که در فضای دردناک و ناگوار داستان، سفیر امید و زندگی و بشارت‌دهنده‌ پیروزی و مدد الهی است.

زمان داستان بین سال‌های ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۱ میلادی اتفاق می‌افتد؛ در آن سال‌ها یهودیان در ظاهر به‌صورت مهاجر که از دست نازی‌ها گریخته‌اند و در فلسطین که آن را «ارض موعود» می‌نامند، جویای کار هستند اما به‌تدریج زمین‌های فلسطینی‌ها را به هر شکل ممکن تصاحب می‌کنند.

اگرچه وقایع کلی داستان واقعی و با استناد به مدارک موجود نوشته شده اما به‌صورت نمادین در داستان اصلی که در یک مزرعه اتفاق می‌افتد، انعکاس می‌یابد، در حقیقت، مزرعه‌ مورد اشاره، نمادی از کشور فلسطین است و هر کدام از شخصیت‌های داستان، نماینده‌ طیف خاصی از مردم آن کشور به شمار می‌روند.
درخت زیتونی در مزرعه و در مرکز داستان وجود دارد که سلسله حوادثی پیرامون آن به‌وجود می‌آید.

این درخت، نمادی از تاریخ و فرهنگ غنی فلسطین است و اگرچه با دسیسه‌ صهیونیست‌ها از ریشه کنده می‌شود و به جای آن یک دکل نگهبانی قرار داده می‌شود ولی پس از سال‌ها مبارزه و مقاومت مردم مظلوم فلسطین، دوباره سر از خاک بیرون می‌آورد و جوانه می‌زند.

انتهای پیام/