رئیس کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی ایران: سیاست ارزی دقیقی وجود ندارد/ افزایش نرخ ارز علیرغم وعده‌های ادامه‌دار دولتی‌ها
تاریخ انتشار: ۳ تیر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۹۳۳۵۹۷۸
رئیس کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی ایران گفت: علیرغم وعده‌های مختلفی که دولتمردان داده‌اند هنوز قیمت‌ها به ویژه در حوزه ارز رو به بالا رفتن است. ۰۳ تير ۱۳۹۷ - ۱۱:۳۴ استانها خراسان رضوی نظرات
به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، التهابات کنونی موجود در بازار تمام حوزه‌های اقتصادی را تحت تأثیر قرار داده و فعالان زیادی در این بخش‌ها گلایه‌مند هستند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
البته فعالان بخش خصوصی بر این باورند که دولتمردان آنگونه که باید به نظرات آنها توجه نمی‌کنند و سیاست‌هایی را در پیش می‌گیرند که سبب بدتر شدن اوضاع اقتصادی می‌شود.
خبرنگار تسنیم در مورد وضعیت اقتصادی و تحلیل نمایندگان بخش خصوصی گفت‌وگویی با مجتبی بهاروند رئیس کمیسیون حمل و نقل اتاق بازرگانی ایران داشته که مشروح آن در زیر آمده است.
تسنیم: هم‌اکنون با التهابات اقتصادی در سطح کشور مواجه هستیم که این التهابات در حوزه‌های مختلف تأثیراتی داشته، شما وضعیت کنونی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا نوسانات نرخ ارز در حوزه حمل و نقل تأثیراتی داشته است یا خیر؟
بهاروند: این مسئله برای تمام فعالان اقتصادی وجود دارد. در واقع تمام فعالان اقتصادی با ارز سر و کار دارند و مواد اولیه بخش زیادی از آنها توسط واردات تأمین می‌شود؛ همه آنها هم با مشکل مواجه هستند چراکه سیاست ارزی دقیقی وجود ندارد که بتوان بر روی آن برنامه‌ریزی داشت به‌عنوان مثال نمی‌توان گفت که قیمت ارز در حدود یک مقدار مشخص باقی می‌ماند و یا دولت با یک قیمت ویژه به واردکننده اختصاص می‌دهد.
هزینه‌های کامیون‌هایی هم که به خارج از کشور می‌روند به ارز پرداخت می‌شود و هنوز سیاستی برای آنها در نظر گرفته نشده که بتوان گفت به این صورت مشخص ارز به افراد فعال در حوزه‌های مختلف اقتصاد اختصاص پیدا می‌کند.
در بحث صادرکننده هم که باید با قیمت مصوب ارز آن را تبدیل به ریال کند مشکلاتی را به وجود آورده و فعلا آشفتگی زیادی در بازار وجود دارد که مشخص نیست برنامه برای بهبود آن چه بوده است. علیرغم وعده‌های مختلفی که دولتمردان داده‌اند هنوز نرخ ارز رو به بالا رفتن است.
تسنیم: یکی از انتقاداتی که به دولت قبلی از طرف دولت فعل وارد می‌شد این بود که نوسانات قیمت ارز بسیار زیاد بوده و قیمت اجناس ساعت به ساعت بالا می‌رفت و هم‌اکنون هم وضعیت به همین صورت است. علاوه بر این، رکود بسیار عمیقی بازار را درگیر خود کرده و بخش زیادی از صنایع را به حالت تعطیلی و یا نیمه تعطیلی کشانده. شما به عنوان یک فرد فعال در حوزه اقتصاد نقطه ضعف عملکرد دولت را در چه می‌بینید؟
بهاروند: در دولت قبلی ما موضوعی را داشتیم و اینکه در عرض چند هفته، دلار هزار تومانی تقریبا 4 برابر شد و هم‌اکنون در طول چند ماه قیمت 2 برابر شده اما در عین حال باید این را در نظر داشت که بازار ساز و کارهای خود را دارد و عرضه و تقاضا و مناسبات سیاسی ما در آن اثر می‌گذارد.
اگر دولت اجازه می‌داد که قیمت ارز همگام با تورم بالا برود مشکلات تا این حد نمی‌شد؛ اگر دولت به حرف اقتصادیون گوش می‌کرد و می‌گذاشت که قیمت ارز روند خود را طی کند هم اکنون با این جهش یکباره مواجه نمی‌شدیم. مضاف براینکه باید همه تصمیم بگیرند که از اقتصاد دولتی به سمت اقتصاد بخش خصوصی حرکت کنند و ما هم ساز و کار بازار را قبول کنیم اگر به این سمت حرکت کنیم مطمئن باشید که در چند سال پولمان صاحب ارزش می‌شود.
دولت ما بازار آزاد و بخش خصوصی را قبول ندارد و علاوه بر این با توجه به اینکه دارایی ارزی کشور در خارج از مرزها بلوکه است طبیعی است که برخی از التهابات در بازار ارز به‌وجود آید.
هم اکنون دنیا به سمتی رفته که مثل 50 سال پیش نیست که یک کشور بتواند بگوید همه نیازهای را خود تأمین می‌کنم و اگر تحریم‌ها با این روند ادامه داشته باشد مشکلاتی در مورد فروش نفت به وجود می‌آید و در نتیجه آن اقتصاد هم با چالش‌های مواجه می‌شود.
ما هم اکنون شاهد هستیم که تعداد زیادی از شرکت‌هایی که قرارداد همکاری منعقد کرده بودند از ایران رفتند و هیچ اقتصادی هم بدون سرمایه‌گذاری پویا نمی‌شود وقتی قیمت دلار یکباره دو برابر می‌شود طبیعی است که مشکلات بسیار زیادی در اقتصاد و در نتیجه معاش مردم به وجود آید.
تسنیم: در این بین بخشی از کالاهایی که ارتباطی به دلار ندارند، هم افزایش قیمت داشته‌اند تولیداتی مانند میوه و تره‌بار و یا مصالح ساختمانی که ربطی به قیمت دلار ندارند نظر شما در این حوزه چیست؟
بهاروند: گرانی در برخی از کالاها مربوط به موضوعات حوزه حمل و نقل است؛ در مورد برخی از کالاها می‌توان گفت که جو روانی هم تأثیر بسیار زیادی دارد. تقاضا وقتی زیاد می‌شود برخی از افراد اقدام به ذخیره کالاها می‌کنند که این مسئله بازار را با مشکل مواجه می‌کند.
اقتصاد مقاومتی نمی‌گوید با دنیا ارتباط نداشته باشید بلکه می‌گوید که اگر امکان تولید اجناسی در داخل کشور وجود دارد باید وضعیت را برای تولیدکننده آن تسهیل کرد نه اینکه مشابه آن را وارد کرد و یا موانع مختلف بر سر راه کارآفرین گذاشت.
اما اگر یک کالا را نمی‌توانیم تولید کنیم و یا در صورت تولید هزینه تمام شده آن بالاتر می‌رود نباید منابع را برای تولید آن تلف کرد ما در اقتصاد بحث مزیت اقتصادی داریم در کشورهای توسعه یافته روی کالاهایی که مزیت تولید دارند تمرکز می‌کنند و آن کالاهایی که تولیدشان گران‌تر از واردات تمام می‌شود وارد می‌کنند.
تسنیم: نظر شما در مورد طرح پیمان‌سپاری ارزی چیست؟ به نظر می‌رسد این قانون صادرات را دچار نوعی سکته کرده است، صحیح است؟
بهاروند: در این چند ماه هیچ سیاست ویژه‌ای نداریم. ما در بحث صادرات و واردات برنامه بلندمدتی نداریم و همیشه هم به همین علت آسیب دیده‌ایم در نظر بگیرید برخی از کالاها در مقطعی از زمان در بازار داخلی گران می‌شدند و دولت جلوی صادرات آنها را می‌گرفت و این مسئله منجر به از دست دادن بازارها می‌شد به جای ممنوع کردن صادرات باید به این دقت می‌کردیم که علت اصلی گران شدن قیمت‌ها چیست و جلوی آن را می‌گرفتیم.
باید این را برنامه‌ریزی کرد که ما در چه کالاهایی مزیت داریم و می‌توانیم مازاد تولید را صادر کنیم اما این برنامه وجود ندارد به عنوان مثال هم اکنون هندوانه صادر می‌شود و این در حالی است که ما با بحران آب روبه‌رو هستیم و این محصول را نباید تولید کنیم. این اشکال بر طرح پیمان سپاری ارزی نیز وارد است که در آن برنامه‌ریزی بلند مدت برای صادرات در نظر گرفته نشده است.
انتهای پیام/ ز
R41347/P41362/S6,1188/CT2منبع: تسنیم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۳۳۵۹۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مجلس آتش‌بیار معرکه است!
بالاخره تب تند افزایش نرخ ارز، پایین آمد؛ به‌طوری‌که در هفته‌ای که گذشت شاهد توقف رشد نرخ بازار‌هایی مالی مانند ارز، سکه و طلا و حتی کاهشی‌شدن آن بودیم که می‌توان به وجود آمدن چنین شرایطی را ناشی از کاهش تنش‌های بین‌المللی و تأثیر آن بر فضای اقتصادی ایران دانست.
به گزارش هم‌میهن، در این وضعیت مجلس نیز به موضوع ارز ورود کرده است و رئیس مجلس برای دولت، ضرب‌الاجل ارائه برنامه ارزی را تعیین کرده است. شاید تلاطم‌های بازار ارز در چند وقت اخیر و نگرانی برای رشد قیمت‌ها پای مجلس را دوباره به موضوع ارز باز کرده است، اما هر چه باشد می‌توان امیدوار بود که بازار ارز با تدوین یا ارائه هر برنامه‌ای باثبات شود.
محمدباقر قالیباف روز ششم اردیبهشت‌ماه در دومین نشست بررسی مسائل ارزی خطاب به مسئولان اقتصادی دولت گفت که «تا یکشنبه هفته آینده منتظر برنامه مکتوب بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز برای بررسی در صحن علنی مجلس هستیم. در صورت ارائه نشدن این برنامه، کمیسیون و نمایندگان اقتصادی مجلس برنامه خود را ارائه خواهند کرد».
این اظهارات و تعیین ضرب‌الاجل برای بانک مرکزی موید بحرانی بودن وضعیت ارزی است به‌طوری‌که مجلس حامی دولت انقلابی اکنون به یکی از منتقدان جدی مدیریت ارزی تبدیل شده است.
یکی از این انتقادها به بانک مرکزی و البته وزارت اقتصاد همواره آن بوده است که این دو نهاد از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون برنامه خاصی برای کنترل نرخ ارز نداشته‌اند؛ نکته‌ای که قالیباف هم در نشست اخیر در حضور وزیر اقتصاد، رئیس بانک مرکزی، معاون پارلمانی رئیس‌جمهور و رئیس کمیسیون ویژه جهش و رونق تولید مطرح کرد و گفت: «همه اختیار‌های موجود در قانون دائمی را به رئیس بانک مرکزی دادیم و هر چه ایشان در جلسه سران قوا بیان کردند قبول کردیم، اما شرایط کنونی نشان می‌دهد که هم رویکرد اقتصادی و هم رویکرد مدیریتی در موضوع ارز دچار اشکال است. به‌طور روشن و مشخص امروزه در سیاست‌های ارزی از نگاه اقتصادی دچار مشکل هستیم و طرح جامعی برای رویکرد اقتصادی در حوزه ارز وجود ندارد».
محمدرضا فرزین پیش از این گفته بود که سیاست تثبیت بازار ارز را در پیش دارند، اما مشخص نکرد که این سیاست اقتصادی قرار است چگونه پیش برود و او صرفاً به بیان این سخن عجیب اکتفا کرد که «نرخ بازار آزاد ارز را قبول نداریم. این نرخ صرفاً براساس انتظارات تورمی ناشی از اخبار منفی شکل می‌گیرد و به‌هیچ‌وجه با واقعیات اقتصاد ما همخوانی ندارد».
سخن او با واکنش‌های زیادی روبه‌رو شد؛ عمده واکنش‌ها حکایت از یک نکته داشت؛ آنکه چطور رئیس بانک مرکزی که متولی مدیریت ارز است از اساس منکر نرخ ارز در بازار می‌شود، درحالی‌که قیمت‌ها بر همان اساس تعیین می‌شوند و در پی سخن فرزین این پرسش به وجود آمد که آیا رئیس بانک مرکزی که کلاً واقعیت موجودِ این روزهای اقتصاد ایران را انکار می‌کند و صرفاً از سیاست‌های دستوری پیروی می‌کند، آیا قادر خواهد بود نرخ ارز را کنترل کند؟
البته این سخن عجیب فقط متعلق به فرزین نیست و احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد هم اواخر سال گذشته گفت که «نرخ ارز در بازار آزاد را به رسمیت نمی‌شناسیم و هدف دولت همان روش‌های توافقی است و از همه ابزار‌ها باید در ابن ارتباط استفاده شود».
این دست از سخنان در حالی است که مسئولان اقتصادی دولت هر چندوقت یکبار گزارش‌هایی از اقدامات خود ارائه می‌دهند، اما نتیجه مطلوب و ملموسی از آن اقداماتِ مطرح‌شده دیده نمی‌شود. همین موضوع در سخنان قالیباف هم به چشم می‌خورد؛ به نحوی که او با ذکر این احتمال که ممکن است مجلس با دولتی‌ها به نتیجه مشترک نرسند، می‌گوید: «در نشست قبلی به اندازه کافی گزارش ارائه شد. دوستانِ ما در دولت باید به‌طور روشن و شفاف رویکرد رو به جلو برای مدیریت بازار ارز ارائه کنند.
ما دنبال تکرار جلسات نیستیم و جلسه سومی وجود ندارد؛ بنابراین باید در مورد این موضوع به جمع‌بندی برسیم و نتیجه نهایی را به صحن علنی ارائه کنیم. در این رابطه با توجه به اصرار نمایندگان برای بررسی موضوع در صحن علنی، به صورت مشخص به نمایندگان گفتم اگر به جمع‌بندی و اتفاق نظر با دولت نرسیم، مجلس خود به جمع‌بندی روشن می‌رسد».
این روز‌ها بار دیگر نرخ ارز یکی از مهم‌ترین اختلافات دولت و مجلس شده است؛ هرچند باید گفت که در روزهای اخیر شاهد نزولی شدن نرخ ارز بودیم و به تبع آن، سایر بازارهای مالی نیز روند کاهشی داشتند.
بدون تردید کاهشی شدن این نرخ‌ها خواسته همگان است و باید امیدوار بود که دولت و مجلس به هر شیوه‌ی مدیریتی جامع و علمی‌ای برای کنترل بازار ارز دست یابند که خروجی آن ثبات در بازار مالی و حتی سرمایه‌ای باشد.
یحیی آل‌اسحاق، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق نیز در واکنش به کاهشی شدن قیمت ارز از کاهش قیمت دلار خبر داده است و اعلام کرده «احتمال دارد دلار به دامنه ۵۰هزار تومان برگردد.»
قبول نداشتن نرخ ارز بازار حرفی غیرعلمی استمرتضی افقه، اقتصاددان و استاد دانشگاه، در پاسخ به این پرسش که دولت چرا نمی‌تواند از پسِ مدیریت نرخ ارز برآید؟ گفت: «همیشه گفته‌ام و بازهم می‌گویم که نرخ ارز در ایران بیش از اینکه متأثر از سیاست‌های داخلی و بانکی باشد، متأثر از عوامل بیرونی است و کنترل چندانی بر آن وجود ندارد. این موضوع منافاتی با این واقعیت ندارد که در حوزه کنترل نرخ ارز هم کوتاهی‌های زیادی از سوی دولت شده است.
به هر حال مادامی که عوامل خارجی مانند جنگ غزه یا تنش با اسرائیل وجود داشته باشد، نرخ ارز می‌تواند افزایش یابد. رئیس بانک مرکزی خوشحال بود که مدتی نرخ ارز ثابت مانده است، اما همه اقتصاددان‌ها می‌دانستند که این ثبات موقت است و با اولین تنش خارجی بالا می‌رود. در داخل هم که سیاست‌گذاری دولت اقتصادی نیست و بیشتر در پی مسائل حاشیه‌ای است.
در مجموع من تصور نمی‌کنم بانک مرکزی و حتی همین مجلس که حالا منتقد شده است، بتوانند کاری بیش از آنچه تاکنون دیده‌ایم انجام دهند و مانند سابق نرخ ارز در ایران متأثر از عوامل خارجی خواهد بود و هر چه به انتخابات آمریکا نزدیک می‌شویم هم محور نرخ ارز صعودی می‌شود».
او درباره اینکه دولت در مقطع کنونی چه کاری برای کنترل نرخ ارز از دستش برمی‌آید، گفت: «به‌طور کلی دولت در حوزه اقتصادی از ابتدا ضعیف بوده و حالا هم ضعیف است و تیم اقتصادی دولت تیم قدرتمندی نیست؛ چه مدیران بانک مرکزی و چه مدیران وزارت اقتصاد، اما به هر حال دولت اکنون که می‌گوید فروش نفت خوبی داریم، یعنی ارز هم در اختیار دارد و می‌تواند مدیریت کند، اما در حوزه عرضه ارز با احتیاط رفتار می‌کند و در عرصه تقاضا هم قادر به مدیریت نیست».
این استاد دانشگاه در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه این سخن از سوی وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی که نرخ ارز بازاد آزاد را قبول نداریم، چقدر علمی است؟ بیان کرد: «من واقعاً نمی‌فهمم این چه حرفی است که دو مسئول عالی‌رتبه اقتصادی کشور یعنی وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی می‌زنند. واقعاً قابل فهم نیست، زیرا هیچ مبنای علمی و تخصصی ندارد. در بسیاری از اقلام‌ها ارز آزاد برای واردات استفاده می‌شود؛ یعنی خود دولت بهتر از هر کسی می‌داند کشور فقط محدود به همان اقلامی نیست که ارز دولتی دریافت می‌کنند و بسیاری از کالاها با ارز غیررسمی خریداری می‌شوند حتی بعضی از اقلام اساسی. حتی می‌شود گفت ۸۰ درصد از واردات ما با ارز آزاد است و من می‌گویم این حرف اگر نگوییم بچه‌گانه است، اما حتماً غیرعلمی است».
افقه درباره جراحی اقتصادی دولت و حذف ارز دولتی از بسیاری از کالاها و آثار این اقدام بر معیشت مردم گفت: «دولت تحت تأثیر یکسری پیشنهاد‌ها و مشورت‌ها سومین جراحی اقتصادی را در تاریخ پس از انقلاب انجام داد. دو جراحی دیگر یکی در دولت آقای هاشمی‌رفسنجانی بود و دیگری در دوره آقای احمدی‌نژاد و سومی هم که در همین دولت کنونی. در هر سه مقطع دولت‌ها تحت عنوان اصلاحات اقتصادی فقط دست به آزادسازی قیمت‌ها زدند که هر سه تجربه با شکست مواجه شد و هزینه‌اش را مردم دادند و بار فشارش را هم مردم تحمل کردند. واقعیت این است که مشکلات اقتصادی ایران لزوماً ریشه اقتصادی ندارند و دولت باید نگاهش به عرصه بین‌المللی را تغییر دهد. ما در ابتدا باید اول به سمت اصلاحات غیراقتصادی حرکت کنیم تا در ادامه نتایجش در اقتصاد هم مشاهده شود تا مردم بیش از این تحت فشار قرار نگیرند».
او ضمن انتقاد به عملکرد اقتصادی مجلس مطرح کرد: «اینکه مجلس می‌گوید اگر دولت به طرحی نرسد، خودمان طرح می‌دهیم با یک نکته مهم مواجهه است؛ اینکه اگر دولت طرحی نداشته باشد، مجلس قرار است طرح خود را تبدیل به قانون کند یا خیر؟ اما موضوع این است که مجلسی‌ها فرار رو به جلو می‌کنند و به نوعی می‌خواهند چنین القاء کنند که خودشان هیچ‌کاره بوده‌اند؛ در صورتی‌که همین نمایندگان بار‌ها و بار‌ها دولت را تأیید کرده‌اند و به همین وزرایی که حالا محل نقد قرار گرفته‌اند و حتی وزرایی که خود دولت چندی بعد از شروع به کارشان کنار گذاشت، از سوی همین مجلس رأی اعتماد گرفته بودند. همین مجلسی‌ها که اکنون در مقام انتقاد برآمده‌اند هم در کنار دولت مسئول نابسامانی موجودند».
مجلس آتش‌بیار معرکه استکامران ندری، اقتصاددان و استاد دانشگاه، درباره میزان سهم دولت در نابسامانی بازار، گفت: «به دولت در زوایایی می‌شود انتقاد کرد و حتماً دولت برنامه‌ای اقتصادی بهتر از دولت‌های قبل ندارد، اما واقعیت این است که دست دولت هم خیلی باز نیست. من متوجه نمی‌شوم که چرا باید این نوساناتی که در چند هفته قبل داشتیم را منتسب به دولت کنیم، زیرا بیشتر نوسانات اخیر ریشه در تحولات یا به تعبیر بهتر مناقشات منطقه‌ای و بین‌المللی داشته است و در بازار ارز نگرانی‌هایی را ایجاد کرد و منجر به افزایش نرخ آن شد؛ بنابراین مشکل اصلی در این حوزه به سیاست‌های خارجی و روابط کشور با دنیا و نقشی که ما در این بین بازی می‌کنیم، برمی‌گردد. البته می‌شود به بانک مرکزی انتقاد‌هایی را مطرح کرد؛ از جمله اینکه چرا از ابزار بهره‌های بانکی بهتر استفاده نمی‌شود، اما اینکه بگوییم نرخ ارز یکسره متأثر از عملکرد دولت است، حرف دقیقی نیست».
او درباره عملکرد اقتصادی مجلس هم بیان کرد: «انتقادی که اکنون مجلسی‌ها به دولت می‌کنند، به نظرم وارد نیست. آنها اگر می‌خواهند کاری بکنند مثلاً می‌توانند قانونی وضع کنند که دولت مکلف شود روابطش را با دنیا عادی کند. نه تنها چنین کاری نمی‌کنند بلکه خود همین نمایندگان مجلس در بزنگاه‌هایی آتش‌بیار معرکه بوده‌اند و سعی نکرده‌اند مشکلی را حل کنند.
موضع‌گیری‌های مجلس چه در عرصه داخلی و چه در عرصه خارجی گاهی باعث ملتهب‌شدن اوضاع می‌شود. وارد مصادیقش نمی‌شوم، اما مصادیقش کم نیست. فقط به ذکر این نکته توجه کنیم که همین مجلس که حالا منتقد شده است در حوزه داخلی و در عرصه اجتماعی کاملاً فضا را ملتهب می‌کند و در حوزه خارجی هم باعث می‌شود التهابات افزایش یابد. مجلس برای رفع مشکلات کار خاصی نکرده که حالا منتقد شده است.
باز هم می‌گویم که دولت هم باید در معرض نقد قرار بگیرد، اما نقد درست. مجلس به جای اینکه برای رفع مسائل کمک کند سعی می‌کند آتش‌بیار معرکه باشد و بر طبل درگیری بکوبد به جای اینکه در صدد ایجاد آرامش باشد؛ چه در سیاست داخلی و چه در سیاست خارجی».
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»