به نقل از «شبستان»

علوم انسانی، دغدغه شریعتی نیست/ نوشریعتی های امروز او را به نفع خود مصادره می کنند

تاریخ انتشار: ۲۳ تیر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۹۶۵۷۲۱۲

نخستین برنامه از سری جدید مجله علوم انسانی «زاویه» با موضوع «علی شریعتی؛ روشنفکری و علوم انسانی» روی آنتن رفت و در آن تقی آزادارمکی و سیدجواد میری درباره دغدغه دکتر شریعتی نسبت به علوم انسانی و جامعه شناسی سخن گفتند.

به گزاش گروه اندیشه خبرگزاری شبستان به نقل از روابط عمومی شبکه چهار سیما، اولین مناظره زنده تلویزیونی برنامه «زاویه» در سری جدید به موضوع «علی شریعتی؛ روشنفکری و علوم انسانی» اختصاص یافت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

در این برنامه که چهارشنبه، بیستم تیرماه با اجرای حبیب الله رحیم پور به روی آنتن شبکه چهار سیما رفت، تقی آزاد ارمکی، جامعه شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و سیدجواد میری، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به مناظره درباره نسبت روشنفکری و علوم انسانی پرداختند.

 

در ابتدای برنامه علیرضا سمیعی، به مرور اخبار هفتگی حوزه علوم انسانی پرداخت و سپس بحث و مناظره میان میهمانان آغاز شد.

 

در میانه برنامه عبدالحسین کلانتری، دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه تهران نیز به صورت تلفنی به میهمانان پیوست.

 

قرار بود سرنوشت علوم انسانی چیز دیگر باشد

 

 

آزاد ارمکی در ابتدای بحث خود گفت: سرنوشت علوم انسانی در کشور ما قرار بود به گونه دیگری رقم بخورد. ورود روشنفکری به جامعه و دانشگاه ما به معنای بقای روشنفکری نیست. روشنفکر واقعی کسی است که دغدغه جامعه را دارد و نگران مردم است. دکتر شریعتی قرار بود منشاء کنشگری فرهنگی و سیاسی بشود ولی ما در صحبت هایمان بدون اعتنا به این موضوع درباره شریعتی حرف می زنیم و فکر می کنیم دغدغه شریعتی ساماندهی و جامعه شناسی بوده است، در حالی که این طور نیست.

 

این پژوهشگر با بیان اینکه دغدغه دکتر شریعتی اصلا علوم انسانی نیست، گفت: وی به هیچ کدام از سئوالات اساسی جامعه شناسی پاسخ نداده است. به عنوان مثال شریعتی به بحث هایی مثل دموکراسی و بورژوازی کاری ندارد.

 

اولین و اصلی ترین نزاع علم، نزاع با شبهه علم و سیاست است

 

وی افزود: شریعتی اصلا دغدغه اش علوم انسانی اسلامی نیست. او یک روشنفکر دینی بود و در ابتدا هم جایش در کنار روحانیت و وظیفه اش اصلاح گری دینی بود اما ما بعد از انقلاب از او تصویر دیگری ساختیم و او را مقابل روحانیت قرار دادیم. به عقیده من اولین و اصلی ترین نزاع علم، نزاع با شبهه علم و سیاست است. روشنفکرها یکی از همین مزاحم های شبهه علمی هستند. نکته ای که ما نباید فراموش کنیم این است که شریعتی را باید در جای خودش بخوانیم و بفهمیم.

 

سیطره سیاست مدیریت های علمی را غرق کرده است

 

 

در ادامه این بحث سیدجواد میری گفت: من با بخش زیادی از صحبت های دکتر آزاد همدل هستم اما ما باید پیش از هر چیزی فهم خودمان را از چیستی جامعه شناسی و کیستی جامعه شناس بدانیم. می توان جامعه شناس را به مثابه یک دانشمند، می توان به مثابه یک فرد انقلابی و یا به مثابه یک فرد حرفه ای تلقی. جامعه شناس دو حیث دارد؛ یک حیث روشنفکری و یک حیث تجزیه و تحلیل کردن. وقتی ما درباره شریعتی حرف می زنیم باید مفروضات خود درباره جامعه شناسان را مشخص کنیم. بنده با صحبت دکتر آزاد موافق هستم که در دانشگاه ها و پژوهشگاه های ما سیطره سیاست چنان گسترده شده که مدیریت های علمی را غرق کرده است.

 

تقی آزاد ارمکی در پاسخ به سیدجواد میری گفت: اینکه فهم ما از جامعه شناسی چیست احتیاج به درس و کلاس دارد و اینجا جای بحثش نیست. جامعه شناسی تدریس کتاب، سر کلاس آمدن، تالیف و تحقیق نیست. متاسفانه، امروز بخش اعظم جامعه شناسان ما کارمندان دولت هستند. مثل بخش اعظم دکترها که کارمند دولت هستند. جامعه شناس کسی است که توانایی فهم وضعیت و اتفاقات تاریخی را داشته باشد ولی مسئله دکتر شریعتی اصلا ایران نیست و دستگاه کلی شریعتی دستگاه جامعه شناسی نیست بلکه او یک نظام ایدئولوژیک می سازد. ما امروز مسائل را نمی توانیم حل کنیم چون یک فرمول تکراری داریم که آن را مرتب تکرار می کنیم.

 

نوشریعتی های امروز با متن شریعتی کاری ندارند

 

جواد میری در ادامه این بحث خطاب به آزاد ارمکی گفت: شما تصویری که از شریعتی ارائه می دهید به مثابه معلم انقلاب است در حالی که این یک برساخت از دکتر شریعتی است. متاسفانه نوشریعتی های امروز با متن شریعتی کاری ندارند و او را به نفع خود مصادره می کنند. خود شریعتی هیچ وقت خودش را روشنفکر دینی ندانسته و این تصویری که از او وجود دارد یک برساخت از شریعتی است.

 

آزاد ارمکی در پاسخ به میری گفت: جامعه شناسی که فهم توصیف واقعیت را نداشته باشد، جامعه شناس نیست.

 

در میانه این بحث عبدالحسین کلانتری به صورت تلفنی وارد بحث شد و در بخش هایی از صحبت هایش گفت: ما امروز به ترکیب مناسبی از دغدغه مندی و کار آکادمیک احتیاج داریم  که نه در دام ایدئولوژی بیافتیم  نه در دام کارمندان دانشگاهی.

 

تقی آزاد ارمکی در ادامه این بحث گفت: من شریعتی را ساکن علوم انسانی نمی دانم ولی معتقدم که برای علوم انسانی سوغاتی داشته است. چیزی که مشکل جامعه شناسی را روشن می کند تاریخ، اقتصاد، حقوق و... است. چون در جامعه شناسی مسائل را به واقعیت ارجاع می دهیم و وقتی برای ارجاع به جای واقعیت با توهم مواجه شویم، مشکل جامعه شناسی روشن می‌شود.

 

میری خطاب به آزاد ارمکی گفت: جامع شناس باید منطق تحولات جامعه را بفهمد. شما می خواهید شریعتی را در دهه ۴۰ و ۵۰ فریز کنید. به نظر شما چرا در دهه ۷۰ و ۸۰ خوانش جدیدی از شریعتی صورت نگرفته، چون ما با سیطره امر سیاسی مواجه هستیم. در حالی که این مناظره ادامه داشت وقت برنامه به پایان رسید و مجری برنامه با ارائه جمع بندی از بحث برنامه را به پایان رساند.

 

سری جدید برنامه «زاویه» به تهیه کنندگی علی خواجه و سردبیری محمدجواد قنبری چهارشنبه ها، ساعت ۲۱ به صورت زنده از شبکه ۴ سیما پخش می‌شود.

 

پایان پیام/248

منبع: شبستان

کلیدواژه: دهه کرامت مجلس آیت الله محمدرضا حدائق تصادف جامعه روحانیت شیراز اسحاق جهانگیری شیراز مسکو شورای اسلامی شهر شیراز دکتر شریعتی علوم انسانی اسلامی علوم انسانی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۹۶۵۷۲۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چرا خیلی ها تمایلی به تحصیل در مقطع کارشناسی علوم انسانی ندارند؟

صمد نژاد ابراهیمی، درباره استفاده از پژوهش های حوزه علوم انسانی در حل مسائل کشور گفت: علوم انسانی بخش تاثیرگذار در بخش پژوهش و کیفیت زندگی است. فرهنگ، تمدن و نوع رفتار افراد به علم انسانی مربوط است. به صورت کلی استراتژیک حرکت ما را تعیین می کند. استفاده از علوم انسانی در حل مسائل کشور درصد پایینی دارد؛ اما در حوزه استراتژیک، علم و فناوری و خط مشی و حکمرانی متخصصان خوبی درکشور داریم که نتایج آن را در آینده شاهد خواهیم بود.

وی افزود: از علوم انسانی خیلی اوقات درست حمایت نشده یا مسیر به درستی ترسیم نشده است. علوم انسانی در برخی حوزه ها با مشکلات جدی مواجه است. خیلی از افراد به دلیل عدم تصور از مشاغل مربوط به فلسفه ادبیات و جامعه شناسی تمایل به تحصیل در مقطع کارشناسی ندارند. برای این موضوع از سطح وزارت آموزش و پرورش تا وزارت علوم باید فرهنگ سازی شود.

نژاد ابراهیمی درباره افزایش پژوهانه اعضای هیئت علمی نیز گفت: در برنامه هفتم توسعه، بندی به نام آیین نامه جامع پژوهانه وجود دارد که در آن پژوهانه اعضای هیئت علمی افزایش یافته است با ابلاغ این برنامه این آیین نامه اجرا می شود.

وی در بخش دیگر از سخنان خود به نشریات علمی پرداخت و گفت: چاپ مقالات در سطح بین الملل مشروط به پرداخت هزینه است و این موضوع برای ما سخت شده است. به همین دلیل، می خواهیم از پتانسیل نشریات داخلی استفاده کنیم. در حال حاضر تعداد ۱۶۰۰ نشریه وجود دارد که در کمیسیون نشریات وزارت علوم به آن ها اعتبار داده می شود.

مدیر کل سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم، گفت: یکی از سیاست  های ما بین المللی کردن این نشریات است تا مطالب نشریات داخلی در سطح دنیا دیده شود. در حال حاضر ۱۶۰ نشریه در پایگاه بین المللی نمایه شده است. از این تعداد، ۳۳ نشریه در حوزه علوم انسانی است که به مسائل فرهنگی و تمدنی کشور مربوط می شود.  با بین المللی شدن  این نشریات، مقالات ایرانی در دنیا هم‌دیده خواهند شد.

منبع: خبرگزاری ایسنا