کارشناس مسائل منطقه در گفتوگو با تسنیم: افتتاح دفتر طالبان در تاشکند یکی از سناریوهای پیشروی ازبکستان
تاریخ انتشار: ۲۰ مرداد ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۰۹۰۳۷۷
پس از سفر هیات سیاسی طالبان به تاشکند و مذاکره با مقامات سیاسی این کشور، شاید افتتاح دفتر سیاسی طالبان در تاشکند یکی از سناریوهای محتمل باشد. ۲۰ مرداد ۱۳۹۷ - ۱۴:۰۵ بین الملل ترکیه و اوراسیا نظرات
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، ازبکستان طی ماههای اخیر تحرکاتی در زمینه میانجیگری در بحران افغانستان صورت داده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
علاوه بر این گفتوگوها و رایزنیها با بازیگران بینالمللی موثر همچون ایالات متحده، روسیه و چین، مقامات تاشکند چندین کنفرانس بینالمللی و رویدادهای مشابه را نیز مدیریت کردهاند.
در همین راستا، طی روزهای اخیر خبری در رسانهها منتشر شده مبنی بر سفر هیات سیاسی طالبان از دوحه قطر به ازبکستان به ریاست شیرمحمد عباس ستانکزی. در راستای ابعاد این سفر و پیامدهای احتمالی آن، گفتوگویی را با فرزاد رمضانی بونش، تحلیلگر مسائل منطقه ترتیب دادهایم که در ادامه میخوانید.
تسنیم: طی ماههای اخیر شاهد آن بودهایم که نه طالبان و نه کشورهای آسیای مرکزی موفقیت قابل توجهی در گفتوگوهای صلح افغانستان نداشتهاند. در کنفرانس اخیر تاشکند تحت عنوان «روند صلحآمیز، همکاری در حوزه امنیت و همکاری منطقهای» نیز گفته میشود هیچ چهرهای از طالبان شرکت نکرده بود. چطور شد که به یک باره شاهد این تغییر و سفر هیات سیاسی طالبان به ازبکستان بودیم؟
رمضانی بونش: اگر نگاهی به مواضع اخیر طالبان داشته باشیم، در مییابیم در شرایط کنونی تلاش طالبان بیشتر بر ارتباط مستقیمتر با ایالات متحده متمرکز است. در واقع رهبران طالبان تلاش میکنند که با دولت وحدت ملی مستقر در کابل مستقیماً تعامل نکرده و آن را نیز بهنوعی به رسمیت نشناسند.
در واقع هدف اصلی آن است تا با بازیگر اصلی صحنه افغانستان، یعنی ایالات متحده آمریکا ارتباط بگیرند. از طرف دیگر، در یک سال گذشته تلاشهای زیادی از سوی بازیگران جدید برای ایفای نقش در افغانستان را میبینیم. بهویژه از سوی کشورهای منطقهای اقداماتی برای میانجیگری صورت گرفته که طبیعتاً بخشی از آنها علنی است و بخش دیگر غیرعلنی و پنهانی.
در یک سال گذشته نیز در مورد ازبکستان شاهد آن هستیم که تلاش کرده به عنوان یک بازیگر قدرتمند در آسیای مرکزی نقش منطقهای خود را گسترش دهد. از طرف دیگر هم رهبران سیاسی تاشکند، ایفای نقش موثرتر در افغانستان را هم به صورت خاص مد نظر قرار دادهاند. علت اصلی این موضوع هم طبیعتاً منافع ملی و امنیتی در افغانستان و احیاء نقش منطقهای تاشکند است. طالبان در گذشته عملاً با عدم حضور در نشست تاشکند نشان داد تمایل چندانی برای اعطای این نقش به ازبکستان ندارد، اما اکنون بهنظر میرسد که نگاهها کمی تغییر کرده است.
تسنیم: این موضوع چطور ممکن است در تحولات منطقه بروز و ظهور داشته باشد؟
رمضانی بونش: شاید افتتاح دفتر سیاسی طالبان در تاشکند یکی از سناریوهای محتمل مد نظر باشد. به نظر میرسد که اخیراً مقامات طالبان رایزنیهایی در این حوزهها با مقامات ازبکستان داشته و با رضایتی که از دولت مرکزی کابل نسبت به این موضوع برداشت میشود، شاید بتوان این سناریو را مورد ارزیابی قرار داد. البته روند گفتوگوها همچنان ادامه دارد. اما اگر چنین اتفاقی بیفتد، بر نقش دفتر قطر (که با مخالفت عربستان بود) هم تاثیر بسزایی خواهد گذاشت و ممکن است شاهد کارشکنیهایی هم در این زمینه باشیم.
البته از جهتهای دیگر هم تلاشهایی به صورت موازی برای مسائل مربوط به طالبان وجود دارد. نشستی هم در این باره در اندونزی برگزار خواهد شد.
تسنیم: یکی از مسائلی که معمولاً در خصوص مواضع کشورهای آسیای مرکزی نسبت به طالبان مطرح میشود، تمایل آنها برای تضعیف طالبان و تقویت قدرت مرکزی بوده. از سوی دیگر هم افزایش تحرکات داعش در افغانستان و آسیای مرکزی را نمیتوان در این زمینه نادیده گرفت. این دو مولفه را در شکلگیری این گفتوگوها چگونه ارزیابی میکنید؟
رمضانی بونش: اگر به مواضع روسیه در سالهای اخیر توجه کنیم، شاهد رویکرد منعطفتری نسبت به طالبان بودهایم. این مساله باعث شده بازیگران کوچکتر منطقه نیز چنین انعطافی را لحاظ کنند. در واقع منافع امنیتی، سیاسی و اقتصادی که کشورهای منطقه در همسایگی با افغانستان دارند، آنها را واداشته که یک انتخاب راهبردی بین بد و بدتر صورت دهند.
یعنی گزینه بد طالبان و گزینه بدتر داعش. همچنان که داعش به عنوان یک خطر و تهدید برای بازیگران منطقه و افغانستان هست، آنها به این مساله توجه میکنند که طالبان میتواند یک گزینه موازنهگر و تلطیفگر داعش تلقی شود. لذا آنها تلاش میکنند تا با حمایت از این روند گفتوگوها به نوعی از یک سو اهرمهای امنیتی خود در افغانستان را قویتر کنند و شاهد افغانستانی امنتر باشند.
از سوی دیگر هم مانع از آن بشوند که داعش یا امثال آن از افغانستان به سمت کشورهای آسیای مرکزی نفوذ کند.
تسنیم: یکی از مسائلی که در خصوص طالبان مطرح میشود، امتیازات احتمالی و ضمانتهای اجرایی هر نوع توافقی است. طبیعتاً با پیچیده شدن نسخه داعش، کشورهای منطقه و دولت مرکزی افغانستان تمرکز بیشتری بر تضعیف و یا حتی از میان برداشتن کاملاً طالبان صورت خواهند داد. لذا، طالبان تلاش میکند امتیازاتی را به منظور تامین ضمانتهای لازم، درخواست کند. این امتیازات چه مواردی را میتوانند در بر بگیرند؟
رمضانی بونش: از آنجایی که هنوز گفتوگوها شکل رسمی نگرفته و مذاکرات آغاز نشده، نمیتوان پیشبینی کرد که طالبان چه امتیازاتی را ممکن است درخواست کند. اما با توجه به حضور سیاسی که این روزها در صحنه سیاسی افغانستان صورت داده و تحولات و تحرکات میدانی که در استانهای مختلف به دست آورده، طبیعتاً طالبان خواستار ایفای نقش بسیار مهمتر و کلیدیتر و البته بلندمدت در مناطق جنوبی افغانستان است.
البته باید به این نکته هم توجه داشت که مسلماً نگاههای حداکثری و درخواستهای طالبان با توجه به مخالفتهای گسترده دولت مرکزی و دیگر بازیگران تاثیرگذار همچون ائتلاف شمال و گروههایی مثل تاجیکها و هزارهها و ... نمیتواند تحقق کامل پیدا کند، اما به هر حال آن چه مشخص شده این است که طالبان این مذاکرات را موجب افزایش قدرت چانهزنی و ارتقاء نقشها و به دست گرفتن اهرمهای بیشتر در مناطق مختلف افغانستان میداند. لذا، به نوعی این مذاکرات را حتی اگر مذاکرهای برای مذاکره تلقی کند، ادامهای برای خواستههای خود در صحنههای سیاسی افغانستان میداند.
تسنیم: یکی از سوالاتی که در این زمینه مطرح میشود، منافع بازیگران دیگر در آسیای مرکزی است. طبیعتاً به خوبی میدانیم بازیگران منطقه، بهویژه تاجیکستان و ترکمنستان هم منافعی در حوزه افغانستان داشته شاید بخواهند منافع خود را در این گفتوگوها مطرح کنند. به نظرتان آیا ازبکستان هماهنگ با این بازیگران اقدام به میانجیگری در بحران افغانستان کرده؟
رمضانی بونش: مسلماً در وضعیت کنونی که ازبکستان در پی ایفای نقش رهبری در منطقه خودش است، نمیتوان گفت که نگاهها و درخواستهایش از طالبان 100 درصد منطبق بر دیدگاههای کشورهای دیگر منطقه است. اما این نیز مشخص است که این رویکرد ناهمخوان با منافع دیگر کشورها نیست. به هر حال منافع مشترکی در این زمینه وجود دارد. آنها هم از کاهش تحرکات و نقشآفرینی داعش در افغانستان پشتیبانی میکنند و خواهان افغانستانی امنتر برای توسعه طرحهای ترانزیتی و انتقال انرژی و دیگر برنامههای امنیتی و اقتصادی خود میباشند.
انتهای پیام/
R1396/P1396/S8,1414/CT2 واژه های کاربردی مرتبط اخبار "افغانستان" داعش طالبانمنبع: تسنیم
کلیدواژه: اخبار افغانستان داعش طالبان اخبار افغانستان داعش طالبان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۰۹۰۳۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کارشناس مسائل خاورمیانه: بایدن سیاست دودولتی را کنار گذاشت
یک کارشناس مسائل خاورمیانه به خبرآنلاین درباره اقدام آمریکا در وتوی قطعنامه عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل گفت: تصور آنها این است که اگر رای مثبت بدهند، مبارزات فلسطینی گسترش پیدا کرده و مبنای سیاسی پیدا میکند. چون به عنوان یک دولت دیده میشوند و مساله اتهام تروریست بودن به گروههای فلسطینی رنگ میبازد.
به گزارش خبرآنلاین، روز ۳۰ فروردین چشمها به شورای امنیت سازمان ملل دوخته شده بود تا فلسطین تبدیل به عضوی دائمی از سازمان ملل شود. رای وتوی ایالات متحده، اما بر روی امیدها خط بطلان کشید. در آن روز از ۱۵ عضو شورای امنیت به قطعنامهای که میتوانست به عضویت فلسطین در سازمان ملل بیانجامد، رای مثبت دادند. رای بریتانیا و سوئیس ممتنع بود و آمریکا در نهایت با وتو خود ماجرا را منتفی کرد.
رابرت وود، معاون نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل، در این زمینه توضیح داد: ایالات متحده همچنان از راهحل دو دولتی به شدت حمایت میکند. این رأی مخالفت با حق تشکیل کشور فلسطین را نشان نمیدهد، بلکه اذعانی است به این که این امر تنها از طریق مذاکرات مستقیم بین طرفین حاصل خواهد شد. محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، در بیانیهای وتوی آمریکا را ناعادلانه، غیر اخلاقی و غیرقابل توجیه خواند.
نماینده فلسطین در سازمان ملل، پس از رأیگیری به این موضوع اشاره کرد که فلسطینیها با وجود وتو ایالات متحده از حق خود دست نخواهند کشید. او گفت: این واقعیت که این قطعنامه تصویب نشد، اراده ما را نمیشکند و عزم ما را سست نمیکند. ما در تلاش خود متوقف نخواهیم شد.
ایالات متحده در کنار مقامات اسراییلی معتقد است حضور رسمی فلسطین در سازمان ملل، به روند صلح و دو کشوری آسیب میزند. این حرف در شرایطی مطرح میشود که راهحل دو کشوری و دو دولتی برای کشورهای مسلمان از جمله ایران راهحلی پذیرفته نیست. اما حتی اگر این راهحل یکی از گزینههای روی میز برای برخی از کشورها باشد، باز هم میتوان گفت در سالها اخیر گامی به سمت عملی شدن آن وجود ندارد و برخلاف گفته گیلعاد اردان، نماینده اسرائیل در سازمان ملل گفتگوی صلحی وجود ندارد که حالا بخواهد کنسل شده یا غیرممکن باشد.
جعفر قنادباشی کارشناس مسائل بین الملل درمورد هدف آمریکا از وتو قطعنامه پذیرش فلسطین در سازمان ملل و به رسمیت شناختن این کشور گفت: این رای وتو خلاف سیاست رسمی دولت امریکا است. آنها بهظاهر از سیاست دو دولتی در فلسطین حمایت میکنند. اما دلیل مخالفتشان به نوعی حمایت از اسرائیلیهاست. در واقع سیاستهایی که اتخاذ میشود مبتنی بر اصل حفاظت و سیاست از امنیت اسرائیل است. تصور آنها این است که اگر رای مثبت بدهند، مبارزات فلسطینی گسترش پیدا کرده و مبنای سیاسی پیدا میکند. چون به عنوان یک دولت دیده میشوند و مساله اتهام تروریست بودن به گروههای فلسطینی رنگ میبازد.
او تاکید کرد: آمریکاییها بهدلیل اینکه یک همسویی کامل با صهیونیستها داشته باشند، در این شرایط که اسراییل در شرایط بسیار دشواری قرار دارد، این قضیه را وتو کردند که خلاف سیاستها و منافع ملی آمریکا است. چرا که هر حمایتی از رژیم کودککش و اشغالگر که جولان و کرانهباختری را طبق قطعنامههای سازمان ملل اشغال کرده، بهطور کلی خلاف منافع آمریکا است و موجب خشم و نفرت عمومی و بدبینی جهانی علیه ایالات متحده میشود.
این دیپلمات سابق ادامه داد: همه جهان میداند که رژیم صهیونیستی یک مجرم بینالمللی است و حمایت آمریکا از آنها که کودککشی و نسلکشی و پاکسازی قومی و اشغال را در پرونده خود دارند، به ضرر واشنگتن است. در کرانه باختری ما هر شب کشته دادهایم. در نابلس در شب یکشنبه ۱۳ جوان کشته شدند و ۲۷ نفر به اسارت برده شدند. در این مناطق اشغالی طبق اصول سازمانملل همه جهان باید کمک کنند تا منطقه از اشغال خارج شود.
منافع آمریکا این نیست که چهره خشن و ضدحقوق بشری از این کشور در دنیا ترسیم شود؛ بنابراین تصمیم اخیر هم مخالف دو دولتی است که بسیاری از کشورها مانند ما آن را قبول نداریم و هم علیه منافع کشورشان. چون اگر این وتو انجام نمیگرفت گامی به سوی سیاست دو دولتی هم برداشته میشد. این تصمیم بسیار عجیب است. حتی امنیت ملی امریکا نادیده گرفته شده است.
وقتی سرباز آمریکایی به خاطر فلسطین خودش را آتش میزند یعنی پای امنیت ایالات متحده در میان است. بعید نیست در کنار کسی که خودش را آتش میزند کسانی هم پیدا شوند که به تجهیزات آمریکایی حمله کنند. ایالات متحده نگران شکست اسراییل و نگران موفقیت جبهه مقاومت است. برای این مساله است که آنها دست به اقدامی ضد امنیت و منافع ملی امریکا و سیاست رسمی خود زدهاند.
جعفر قنادباشی در مورد اینکه موضوع دو دولتی که مورد قبول امریکا است با وتوی این کشور در چه وضعیتی قرار میگیرد گفت: سیاست آمریکا در حدود ۴۰ سال پیش و زمانی که انورسادات در مصر صلحی با اسرائیل داشت و بعد مذاکراتی که کارتر و کلینتون با یاسر عرفات داشتند، این بود که صلحی بین اسراییلیها و فلسطینیها برقرار کنند. عرفات هم بر اثر این میانجیگریها تشکیلات خودگردان را ایجاد کرد که معتقد بودند مقدمه تشکیل دولت فلسطین است.
حتی به عرفات گفته شد که رامالله پایتخت فلسطین خواهد بود. سیاست دو دولتی سیاست جدیدی نیست و در قالب یک راهحل است که امریکاییها برای فلسطین در نظر گرفتهاند. اسرائیلیها پیوسته خواستهاند این سیاست را از دستورکار ایالات متحده خارج کنند و مدتی هم ترامپ با طرح معامله قرن و کوچاندن فلسطینیها به صحرای سینا را پیگیری کرد. وگرنه سیاست دو دولتی سیاست سنتی این کشور است.
اما اسراییلیها نتوانستند با وجود راه انداختن معامله قرن بهجایی برسند. اتفاقی که افتاد این بود که با آمدن باید دوباره دستورکار آمریکا به سمت سیاست دو دولتی رفت. اما دولت بایدن با وتوی خود سیاست دو دولتی را به دست خود کنار گذاشت که اتفاق غیرمعمولی است.