ایران ما سرزمین حکومت شعر است / پیغمبر ، پیغمبر است و شاعر، شاعر

امروز روز شعر و ادب فارسی است، می خواهم سخت ترین سوال را همین ابتدا بپرسم، مرتضی امیری اسفندقه با بی شمار تعابیر شاعرانه و کتاب هایی پرمخاطب که هرکدام پنجره ای است به زبان و ادب فارسی چه تعریفی از شعر دارد؟

(می خندد) از تعاریفی که پیشتر راجع به شعر داده ام، جز شرمساری برای من چیزی باقی نمانده است...

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

‌‌

چرا؟

چون اکنون «از کرده ی خویشتن پشیمانم / جز توبه ره دگر نمی دانم» ما که هستیم که بگوییم شعر یعنی چه؟ ما در این وادی چه کاره ایم؟ من اکنون هیچ تعریفی از شعر ندارم، جز این که به وضوح می توانم بگویم شعر همان کسی است که غربال به دست دارد و از دنبال می آید.

شما متعلق به سرزمین خراسان هستید، مهد شعر و سرزمین بزرگان ادب از فردوسی بگیریم تا اخوان و دیگران، مرحوم اخوان ثالث تعبیر جالبی دارد « شعر در پرتو شعور نبوت اتفاق می افتد» واقعا این گونه است؟

درباره سخن آن عزیز سفر کرده باید گفت که این شعور در شاعران کلاسیک پرتو افکنده است: پیش و پسی بس صف کبریا / پس شعرا آمد و ... نظامی هم جایی از شعور نبوت صحبت می کند، وقتی به اشعار اخوان نگاه میکنیم شعر نمازش یا آن گاه پس از تندر و شعر سبز از توان شاعران دیگر خارج است. چه کسی می تواند این طور حرف بزند؟ خب من چه بگویم جز این که آن ها این تعریف را داده اند و نمونه اش را هم بیان کرده اند.

به نظر شما این شعور نبوت دقیقا چیست؟

من واقعا نمی دانم که آیا نبوت را به معنی پیامبری گرفته اند یا خبرآوری؟ و شاعر از چه خبر می آورد؟ به هر حال شاعر، مجری اخبار نیست که بگوید مثلا امروز در فلان جا باران می بارد یا بارید و یا در فلان جا هوا گرم است. خبر از جنس این اخبار نیست. آیا منظورش از نبوت این است که شاعر به نوعی پیغمبری می کند؟ من باور نمی کنم این را. خیلی چیزها در تخیل اتفاق می افتد اما من نمی توانم باور کنم این که سرانجام شاعری پیامبری ست، من خودم هنوز نمی دانم ساحت شاعری چیست. ضمن این که نمی دانم ساحت پیغمبری چیست که بگویم شبیه شاعری هست یا خیر. آنچه می دانم این است که به هر رو علاقه مندم بگویم پیغمبر پیغمبر است و شاعر شاعر.

آقا مرتضی بگذارید مثالی از کسی بزنم که می دانم شما را بسیار دوست دارد و متعاقبا ارادت شما به ایشان را هم می دانم، استاد شفیعی کدکنی فرموده اند که «شعر رستاخیز کلمات است» منظور چه رستاخیزی است؟

کلا رفته اید سراغ پرسش های سخت...

نه! از این رستاخیزی و پیغمبری می خواهم به جایی و هدفی برسم.

ببینید این را باید کسی بگوید که صوری داشته باشد و در کلمات بدمد. اخوان می تواند این حال را برای شعر و خودش تعریف کند، فروغ هم می تواند چون بسیاری از واژه ها که به نظر مرده می آمدند، اینها یک زندگی را از آن بیرون کشیده و زندگی را در آن نشان داده اند. اما من زمانی می توانم حرف بزنم که در این دایره قرار گرفته باشم. «هرکه در این حلقه نیست، فارغ از این ماجراست» و من واقعا فارغ از این ماجرا هستم و بهتر است بگویم غافل از این ماجرا هستم. من البته با این موضوعات و مفاهیم درگیرم، اما چیزی به من نشان نمی دهند، گوشه چشمی، آبرویی. نه این که فکر کنی من در حال تواضع هستم، ابدا این تواضع نیست. من ناراحتی ها و دل نگرانی هایم را با مفتعلن مفاعلن بازگو می کنم. اینها نقد و نقل حال کوچک و کاهل خود من است.

رستاخیز کلمات را باید رفت و در شعر اخوان و فروغ دید. دکتر شفیعی کدکنی که گفتید کتابی به نام رستاخیز کلمات دارند آن کتاب را اگر بخوانیم شاید بهتر بشود در مورد این موضوع صحبت کرد.

اینها را گفتم تا برسم به شعر امروز، شعری که به نام شعر انقلاب مشهور شده است و بسیاری زلف آن را با تعهد و عنوان شعر متعهد گره می زنند و البته برخی نیز آن را حکومتی می نامند.

پیش از این هم مطرح کرده ام شعر پارسی را از بسیار قرن ها دورتر انقلابی می دانم، ایران ما ایران عزیز اسلامی همواره و در تمام این سال ها سرزمین حکومت شعر بوده است و نه شعر حکومتی، ادبیات ما نه جلوه می¬فروخته است و نه عشوه می خریده است چون جلوه از آن حق تعالی است. همان پرتو نبوت همان رستاخیز کلمات.

من با این نگاه ناصر خسرو را هم یک شاعر انقلابی می نامم، انقلاب در شعر او، انقلابی معنوی و اعتقادی است. جالب است بدانید ناصر خسرو به خاطر نوشته هایش تبعید می شود. جامعه از نظر او آرمانگرا و بر اساس تعالیم نبوی و علوی بوده است، ناصر خسرو شاعر پیکار و ستیز است نه ستایش این و آن. خب چنین شاعری انقلابی نیست؟ سنایی چطور؟ پایبندی به اصول دین، ترویج راستگویی و صداقت، ظلم ستیزی، عدالت و حتی آزادی در شعر او و آثارش موج می زند، سنایی شاعر انقلابی نیست؟

شعر مولوی را وقتی می خوانیم گویی یک آیینه در دست گرفته ایم و نمایی کامل از فکر و فرهنگ ایرانی-اسلامی را در اثر سترگ او مثنوی معنوی می بینیم. این اثر یک انقلاب در حوزه ادبیات است. می خواهم بگویم تمام سطرها بیت ها و غزلها و مثنوی ها و قصیده های باشکوه شعر پارسی راوی شعر انقلاب و انقلاب شعر هستند.

چون در روزهای محرم به سر می بریم، دوست دارم درباره این گونه و مضمون خاص هم از شما بپرسم.
شعر عاشورایی هم شعری انقلابی است، مضمون اشعار عاشورایی چیست؟ ضد دیکتاتوری، ضد فساد، همراه با آزادی و جوانمردی و ایثار؟ غیر از این است؟ ما وقتی از شعر عاشورایی صحبت می کنیم با یک مخزن و گنجینه عظیم از ایستادگی و مفاهیم زیبا رو به رو هستیم.

منبع: جام جم آنلاین

کلیدواژه: رستاخیز شعر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۶۸۲۶۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رفع محرومیت تنها با روحیه جهادی و عمل انقلابی امکان‌پذیر است

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، متن پیام تبریک فرمانده کل سپاه به مناسبت فرارسیدن روز بسیج سازندگی بدین شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

 کار جهادی به معنای کار برخاسته از ایمان و به کارگیرنده هرچه بیشتر از ظرفیت وجودی انسان است مقام معظم رهبری

۱۷ اردیبهشت ماه در تقویم تاریخی میهن اسلامی مزین به نام " بسیج سازندگی" از نهاد‌های روییده از بطن حقیقت انقلاب اسلامی است؛ امروز بسیج سازندگی ارائه تعریف نوینی از مدیریت جهادی در عرصه‌های خدمت خالصانه و بی منّ و اذی در پرتو ولایتمداری در مسیر تابناک آرمان‌های انقلاب اسلامی به شمار می‌رود.

بسیج سازندگی طی سال‌های فعالیت خود با اتکا به انگیزه و همت والای جوانان مومن و انقلابی و ورود به میدان‌های سازندگی، خدمت رسانی و محرومیت زدایی و دیگر عرصه‌های مختلف نیاز کشور به ویژه عمرانی، آبرسانی، نهضت کمک‌های مومنانه، اقتصاد مقاومتی و نهضت مسکن محرومان و شتافتن به کمک مردم در بلایای طبیعی، به شایستگی از توانمندی‌های شگفت آور و غیر قابل انکار خود برای آبادانی ایران عزیز رونمایی کرد و با ترسیم نقش موثر پویا و حیاتبخش تجربه گرانبها و الهام بخشی فراروی علاقمندان به انقلاب و نظام اسلامی فراتر از جغرافیای این سرزمین گشود.

حضور مجاهدانه و هوشمندانه در صحنه‌های پرمسئولیت خدمت رسانی و مردم یاری با نصب العین قرار دادن منویات و رهنمود‌های حکیمانه رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی حضرت آیت الله امام خامنه‌ای از شاخصه‌های برجسته‌ی " سازمان بسیج سازندگی" است که موجبات گسترش فرهنگ و تفکر ناب جهادی بعنوان یادگار ارزشمند حضرت امام خمینی (ره) را بین جوانان ایران اسلامی رقم زده است.

اینک در گام دوم انقلاب اسلامی که تجلی عزت مداری، اقتدار، پیشرفت و شکوه ایران عزیز در مسیر تمدن سازی و درک عصر ظهور است، باور داریم رفع محرومیت تنها با اتکال به خداوند متعال و برخورداری از تفکر و روحیه جهادی و عمل انقلابی و اعتماد به نیروی انسانی مخلص و شیفته خدمت و فداکاری امکان‌پذیر خواهد بود.

اینجانب سالروز تشکیل بسیج سازندگی را به مسئولین ارجمند و یکایک جهادگران خدوم این نهاد مقدس تبریک می‌گویم و امیدوارم حرکت متعهدانه و مخلصانه جهادگران ولایی و انقلابی تحت تعالیم اسلام ناب محمدی (ص) و آموزه‌های تاریخی انقلاب، در راستای جلب رضای پروردگار و خرسندی رهبر عزیز و جانباز انقلاب و آرامش بخشی به ملت شریف ایران، شکوهمندانه و پرفروغ‌تر از گذشته تداوم یابد.

سرلشکر پاسدار حسین سلامی

فرمانده کل سپاه