ساماندهی کالبدی مساجد با الگوی معماری ایرانی-اسلامی

مدیرکل معماری و ساختمان شهرداری تهران از برنامه ریزی و انجام مجموعه اقدامات در راستای ساماندهی کالبدی مساجد به عنوان الگوهای شاخص معماری ایرانی - اسلامی در پایتخت خبر داد.

به گزارش خبرگزای شبستان، سید حمید موسوی با اشاره به جایگاه مساجد به عنوان کانون های مذهبی تاثیرگذار بر فعالیت های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشور گفت: مساجد در تاریخ کشور ما همواره از جایگاه مهمی در زمینه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و کالبدی برخوردار بوده‌اند و به عنوان یک عنصر شهری تأثیرگذار در فضای شهری و نقطه عطف سیما و منظر شهری به شمار می‌روند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

وی افزود: طی سال های گذشته نقش شاخص مساجد در سیما و منظر با تغییر الگوی ساخت و ساز و بروز الگوی جدید توسعه در شهرهای بزرگ، کمرنگ شده است. البته، با وجود اینکه از دیدگاه کمی به موضوع احداث مساجد تا حد زیادی توجه شده ولی کیفیت طراحی و ساخت مساجد از سطح قابل توجهی برخوردار نبوده است.

 

موسوی تاکید کرد: در ساخت پرتعداد و سریع مساجد در دهه های اخیر، افت کیفیت را در همه جوانب معماری از طراحی پلان، نماسازی، تزئینات تا مکان یابی مساجد می توان به خوبی مشاهده کرد.

 

به گفته مدیرکل معماری و ساختمان شهر تهران توجه صرف به افزایش سرعت، توجه به کمیت نه کیفیت در ساخت و توجه صرف به عملکرد مساجد بدین معنا که تنها مکانی برای انجام فریضه نماز باشد از عمده دلایل بی توجهی به معماری و به کارگیری طرح مناسب برای احداث مساجد است.

 

 بنابرگزارش روابط عمومی معماری و ساختمان شهر تهران، موسوی افزود: به منظور تشخیص کالبدی، مساجد باید دارای عناصر هویتی لازم برای بازشناخت آن ها از سایر ابنیه شهری باشند. این امر دغدغه های متعدد سلبی و ایجابی را در مورد شکل، مواد و مصالح، اندازه ها و فعالیت های درونی مسجد مطرح می سازد.

 

وی اظهار کرد: وجود تنوع در مقیاس عملکردی مساجد محله ای، ناحیه ای و منطقه ای که سبب بروز تفاوت های بسیاری در برنامه ریزی و طراحی می شود، همچنین برخوردهای گوناگون با برنامه ریزی کلان و خرد و فقدان ضوابط فنی و استانداردهای لازم در این خصوص موجب بروز مشکلات غیر قابل بازگشتی در زمینه ساخت و سازهای مساجد شده است.

دسته بندی مساجد پایتخت

موسوی در زمینه گونه شناسی و بررسی تیپولوژی مساجد شهر تهران نیز گفت: به طور کلی، مساجد شهر تهران را می توان به دسته مساجد سنتی و سنت گرا (همچون آثار" لرزاده")، مساجد مدرن و نوگرا (از بهترین نمونه های این مساجد می توان به مسجد الجواد و مسجد حضرت امیر و مسجد خاتم الاوصیا اشاره کرد) و مساجد تلفیقی و پست مدرن (بهترین نمونه این سبک مسجد الغدیر) تقسیم کرد.

 

وی مساجد بدون سبک و سیاق را نیز از دیگر دسته های مساجد موجود نام برد و افزود: در ساخت این مساجد که متاسفانه بخش قابل توجهی از مساجد در دهه های گذشته را شامل می شود، اصول معماری سنتی و حتی نوآوری دیده نشده است. فقط تلاش شده تا فضایی ساخته شود که لباس مسجد را بپوشد نه فضایی که به راستی تجلی کننده معماری مسجد است. از نمونه های این مساجد می توان به «مسجد الرضا» در خیابان نیلوفر تهران، مسجد «امام جعفر صادق (ع) » نزدیک به پل سیدخندان اشاره کرد.

 

مدیرکل معماری و ساختمان شهرداری تهران افزود: براین اساس شهرداری تهران در کنار سایر نهادهای ناظر و فعال در امور مساجد نسبت به ارائه تسهیلات، برنامه ریزی، راهبری و نظارت در طراحی و اجرا از طریق شورا و کمیته های مربوطه اقدام و تنظیم و تدوین «مجموعه ضوابط و راهنماهای اقدام برای طراحی مساجد براساس سطوح عملکردی» را مدنظر قرار داده است.

 

فعالیت هزار و ۸۹۹ مسجد در تهران

موسوی با تاکید بر به روز شدن بانک اطلاعات مساجد در سال ۹۶ گفت: بر اساس این آمار، تعداد کل مساجد شهر تهران هزار و ۸۹۹، مسجد در حال ساخت و نوسازی ۱۴۶باب، مساجد نیمه کاره ۲۷ باب و مساجد نیازمند تخریب و نوسازی ۱۷۸باب است. بیشترین درصد تعداد به کل مساجد در منطقه ۱۲، ۱۲.۷۵ درصد و کم ترین میزان منطقه ۲۲ حدود ۱.۶۳درصد است. همچنین سرانه کاربری مذهبی معادل ۰.۲۱ متر مربع، به عنوان معیار قرار گرفته است که در وضع موجود بالاترین سرانه متعلق به منطقه ۱۲ به میزان ۰.۷۴ و پایین ترین سرانه متعلق به منطقه ۸ و ۱۳ به میزان ۰.۰۸ می باشد.

 

موسوی با اشاره به ملاک های اولویت بندی ساخت مساجد مورد نیاز با توجه به پهنه بندی طرح تفصیلی و جمعیت و مساحت محدوده محروم از پوشش مسجد، عنوان کرد: پهنه های سکونت با توجه به میزان بارگذاری در اولویت اول، پهنه های مختلط و خدمات در مقیاس محله و ناحیه در اولویت دوم و سوم، اراضی صنعتی پهنه خدمات در مقیاس شهری در اولویت چهارم و سایر پهنه ها و نیز اراضی صنعتی وضع موجود درصورت تغییر به سکونت به عنوان محدوده «توسعه آتی مساجد» محسوب می شوند.

 

وی افزود: در راستای دستیابی به کیفیت بیشتر و نظارت و رسیدگی جامع‌تر به امور مرتبط، کمیته‌ها و کارگروه‌هایی جهت بررسی ابعاد مختلف موضوع با محوریت کارگروه تخصصی ساماندهی معماری تشکیل شده است

 

 

 

پایان پیام/40

منبع: شبستان

کلیدواژه: محرم ماه محرم عاشورا هفته دفاع مقدس رژه نیروهای مسلح عزاداری محرم تاسوعای حسینی خامنه ای آیت الله خامنه ای عاشورای حسینی مسجد طراز اسلامی معماری مسجد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۷۳۳۷۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ماجرای چرایی ساخت مسجد در پارک‌های بزرگ شهر

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، در دنیای امروز پارک‌های شهری به عنوان یکی از فضا‌های عمومی، به دلیل دارا بودن کارکرد‌های گوناگون اجتماعی، اقتصادی و اکولوژیکی، جزء مهم‌ترین بخش‌های محیط‌های شهری به حساب می‌آیند که نبود یا کمبود آنها می‌تواند اختلالات جدی در روند زندگی شهروندان ایجاد کند. اهمیت فضا‌های سبز شهری تا بدان حد است که امروزه وجود این کاربری به‌عنوان یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی جوامع به‌حساب می‌آید.

فضای سبز حق همه شهروندان است

از طرف دیگر بوستان‌ها و فضا‌های سبز شهری به علت کارکرد‌های مختلفی که دارد از دیرباز مورد توجه مردم قرار داشته چراکه حضور در پارک به بهبود کیفیت زندگی شهری کمک می‌کند و به همین دلیل به محلی برای تجمع گروه‌های مختلف اجتماعی در آن شده است.
اگر پارک‌ها را صرفا محیطی سبز، بی‌دفاع و فاقد هرگونه فعالیت اجتماعی وفرهنگی در نظر بگیریم شاهد رشد و توسعه انواع آسیب‌های اجتماعی در آن قسمت‌ها خواهیم بود. با توجه به حضور نوجوانان، جوانان و خانواده‌ها در بوستان‌ها و فضا‌های سبز و تامین امنیت روانی آنها این مسئله از اهمیت دوچندانی برخوردار می‌شود.

فعالیت‌های فرهنگی در بوستان‌ها افزایش می‌یابد

مدیریت شهری باید بتواند پارک‌ها و فضا‌های سبز را به نحوی مدیریت کرده که شرایط حضور همه شهروندان اعم از کودکان، خانواده‌ها و سالخوردگان در آن محل‌ها فراهم شود. در این رابطه نرگس معدنی‌پور رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران ضمن تاکید بر اینکه برنامه‌ریزی و اجرای فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی را در پارک‌ها و بوستان‌های شهر باید افزایش داد معتقد است باید توجه ویژه‌ای به ایجاد زیر ساخت‌های فرهنگی و اجتماعی در پارک و بوستان‌های شهر شود و این یک ضرورت اجتناب ناپذیر است.

شهرداری تهران از گذشته در مناطق مختلف ۲۲ گانه شهر تهران اقدام به ساخت خانه‌های فرهنگ و برگزاری کلاس‌ها و برنامه‌های متنوع در محل بوستان‌ها و فضای سبز می‌کرد تا بتواند مدیریت فرهنگی پارک را به نحو صحیح عهده‌دار شود.

آن‌طور که از صحبت‌های معدنی‌پور بر‌می‌آید در پارک‌ها نه تنها باید برنامه و فعالیت‌های متنوع فرهنگی هنری اجتماعی و ورزشی با رویکرد خانواده محوری طراحی و اجرا شود، بلکه یکسری ساختار و زیرساخت‌های فرهنگی و اجتماعی نیز در آن باید ایجاد شود تا به کمک آنها بتوان مدیریت فرهنگی و اجتماعی در پارک‌ها را تقویت کرد.

مدیریت بر عهده مردم

همانطور که پیش از این در سازمان فرهنگی و هنری اکثر خانه‌های فرهنگ محله در پارک‌ها ایجاد می‌شدند تا آنها مدیریت فرهنگی پارک را به عهده بگیرند البته شهرداری تهران تلاش کرده تا با ایجاد شرایط حضور اقشار مختلف مردم در فضای پارک‌ها موقعیتی را فراهم کند که در کنار دریافت خدمات، شهروندان بتوانند محیط را مدیریت کرده و از بروز انواع آسیب‌ها جلوگیری کنند.

پروژه مشارکت مردم کلید خورد

در راستای اجرای این هدف برای سپردن بخشی از مدیریت بوستان‌ها و فضای سبز شهری به شهروندان در کنار توسعه خدمات اجتماعی و فرهنگی به افراد مانند طرح‌ها ورزشی، بازارچه‌های محلی، کافه‌‎های سیار و ...، پروژه ساخت مسجد در پارک‌های بزرگ کلید خورده است.

یکی از نیاز‌های مردم مسجد است

یکی از این پارک‌های بزرگ که اخیرا سروصدای زیادی هم به پا کرده، پارک قیطریه است. علیرضا زاکانی شهردار تهران درخصوص ساخت مسجد در این پارک بزرگ می‌گوید که پارک قیطریه را به عنوان جایی که نیاز‌های مردم را تامین کند، مد نظر قرار دادیم و یکی از نیاز‌های مردم هم مسجد است.

همچنین وی در ادامه ضمن تاکید بر اینکه در روند ساخت مسجد هیچ درختی قطع نمی‌شود بیان کرد: فقط موضوع مسجد مطرح نیست بلکه امکاناتی در موضوعات مختلف مثل مجموعه‌های آموزشی یا خدماتی در این پارک و دیگر پارک‌های فرامنطقه‌ای تهران که شرایط این کار در آنها وجود دارد، ساخته خواهد شد.

هیچ درختی قطع نخواهد شد

شهردار تهران در کنار بازدید حضوری از پروژه احداث مسجد در این پارک تاکید داشت که هیچ درختی نباید قطع شود و برهمین اساس نقشه اولیه احداث مسجد تغییر کرد و در حال حاضر، فقط چند نهال کوچک در محل نقشه جدید قرار دارد که قرار شد آنها نیز به بخش دیگری از پارک در کنار مسجد منتقل شود.

با این حال زاکانی به شهروندان اطمینان داد که پیشنهادات و نظرات آنها را مورد نظر قرار داده و همه تلاش خود را برای رضایتمندی و ارتقا سطح خدمت رسانی و فرهنگی اماکن شهر تهران از جمله پارک‌ها به کار خواهد بست.

تهران به سوی سبز شدن

پایتخت هم اکنون حدود ۲۴۰۰ پارک و بوستان دارد که در همین رابطه سال گذشته یک میلیون و ۳۰۰ هزار اصله درخت به فضای سبز اضافه شد. برنامه شهرداری تهران قطع درختان و یا توقف توسعه فضای سبز نیست بلکه با ایجاد بوستان‌ها و پارک‌ها تلاش می‌کند تا محلی برای آسودگی از شلوغی و آلودگی شهر فراهم کند. 

در نهایت پارک‌ها محلی برای است تفریح و استراحت تعبیه شده‌اند که نباید با وقوع سایر آسیب‌های اجتماعی در آن، حق استفاده از پارک برای شهروندان گرفته شود. می‌توان با مدیریت صحیح و افزایش فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی در این محل شرایط حضور همه اقشار جامعه را در بوستان‌ها فراهم کرد. امیدواریم که در آینده شاهد مشکلات و مسائل چالش برانگیز در فضاهای سبز شهری نباشیم.

انتهای پیام/