آیا ماجرای خاشقجی فشار آمریکا بر ایران را ناکام میکند؟
تاریخ انتشار: ۲۶ مهر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۱۲۰۱۵۱
فرارو- از آنجا که عربستان در کنترل بازار نفت نقش مهمی بازی میکند، مقامات دولت امریکا نگران هستند که ماجرای خاشقجی در آستانه اعمال تحریمهای نفتی بر ایران، سیاست کاخ سفید در برابر تهران را تضعیف کند.
به گزارش فرارو، از روز ناپدید شدن جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد عربستانی، ریاض با فشارهای جهانی مواجه شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
سنگر افزود: "مقامات کاخ سفید نگران هستند که قتل ظاهری جمال خاشقجی، روزنامهنگار معارض، و گزارش متغیر عربستان درباه سرنوشت او، ممکن است مقابله با ایران را ناکام بگذارد و طرحها برای استفاده از کمک عربستان جهت اجتناب از به هم ریختگی بازار نفت را به خطر بیندازد".
مقامات آمریکا گفتهاند که ماجرای خاشقجی در یک لحظه حساسی برای دولت ترامپ اتفاق افتاده است. انتظار میرود که این دولت در پنجم نوامبر با هدف قطع کامل صادرات نفت ایران، تحریمهای سختی بر آن اعمال کند.
اما برای کارآمد کردن این استراتژی، آمریکا بر رابطهاش با سعودیها برای استمرار جریان جهانی نفت بدون افزایش قیمتها حساب باز کرده است. اگر این طرح هماهنگشده اجرا شود، احتمالا سعودیها دقیقا در زمانی که کنگره از تنبیه عربستان به خاطر پرونده خاشقجی سخن میگوید، شاهد افزایش درآمد نفتی شوند. به همین دلیل است که مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، برای دیدار با ملک سلمان و محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، به ریاض رفت.
مقامات آمریکایی میگویند بخشی از مشکل به افکار عمومی مربوط میشود. دقیقا در زمانی که ترامپ و پومپئو، ایران را به عنوان یک کشور یاغی در منطقه معرفی میکنند، عربستان مانند یک متحد بیرحم ظاهر شده است.
ریچارد هاس، رئیس شورای روابط خارجی که برای چندین رئیسجمهور جمهوریخواه کار کرده است، گفت: " این یک ترفند شسته ورفته است اگر بتوانید به طور همزمان یک کشور را هم تحریم کنید و هم با آن شراکت داشته باشد. زمانی که سعودیها سر روزنامهنگاران و مخالفان بلاهای وحشتناکی میآورند و کودکان را در یمن بمباران میکنند، ابقای تمرکز روی رفتار ایران آسان نیست".
روز سه شنبه، ترامپ پس از یک تماس تلفنی با محمد بن سلمان، گفت: حاکمان عربستان، مجددا هرگونه اطلاع از سرنوشت خاشقجی را انکار کردهاند. او گفته ولیعهد عربستان که در هنگام تماس در کنار پومپئو بود، تحقیقات درباره ناپدید شدن خاشقجی را گسترش خواهد داد.
خاشقجی، ستون نویس روزنامه واشنگتنپست، در دوم اکتبر، پس از ورود به کنسولگری عربستان در استانبول ناپدید شد. مقامات ترکیه اعلام کردهاند که خاشقجی در کنسولگری کشته شده و جنازه او تکه تکه شده است. اما مقامات سعودی، این اتهام را رد میکنند. ناپدید شدن خاشقجی تنشها میان عربستان و هر دو کشور ترکیه و آمریکا را بیشتر کرده است. در این میان، کاخ سفید مشغول سنجش آسیب به استراتژی خود در برابر ایران بوده است.
مقامات دولت ترامپ و کارشناسان بیرونی گفتهاند تبعات محتمل بر طرح اعمال فشار بر ایران، موضوع اصلی گفتگوهای داخلی دولت ترامپ درباره ماجرای خاشقجی بوده است. این مقامات گفتهاند مسئله محدود کردن فروش سلاح به عربستان، که ترامپ گفته اشتغال در آمریکا را تهدید میکند، در مقایسه با مسئله تبعات ماجرای خاشقجی بر استراتژی کاخ سفید در برابر ایران اهمیت کمتری دارد.
در پنجم نوامبر، قرار است دولت آمریکا اعلام کند که هر کسی با ایران دادوستد کند، از دادوستد در آمریکا و استفاده از تراکنشهای دلاری منع خواهد شد. کاخ سفید با عربستان یک جبهه مشترک ایجاد و ایران را منبع تقریبا همه بیثباتیها در خاورمیانه معرفی خواهد کرد. اما مقامات آمریکا اذعان کردهاند این استدلال اکنون به خطر افتاده است. پیام پومپئو به سعودیها این بوده که قبل از به خطر انداختن دستور کار ترامپ، باید به سرعت یک تحقیق معتبر درباره آنچه برای خاشقجی اتفاق افتاده است، انجام شود.
سایر مقامات دولت ترامپ برای جلب کمک عربستان در مسائل مرتبط با عراق، افغانستان و داعش به ریاض رفته بودند. با این حال تمرکز دولت آمریکا و متحدان سعودیاش بر مهار ایران است. نورمان رول، که برای چند دهه بر ارزیابیهای مربوط به ایران در سازمان سیا نظارت داشته و سال گذشته سیا را ترک کرده است، گفت: " سعودیها نیاز دارند که به طور سریع و شفاف با این (مسئله خاشقجی) تعامل کنند. پس از آن ما و سعودیها نیاز داریم که به کار اعاده اعتبار، مقابله با ایران و ساختن خاورمیانه بهتر بازگردیم".
اما بسیاری در کنگره و گروههای حقوق بشری، با این دیدگاه موافق نیستند. آنها معتقدند که دولت ترامپ به حدی بر ایران متمرکز است که مایل است اقدامات عربستان را نادیده بگیرد. اقداماتی که اگر توسط ایران انجام میشد، آن را به عنوان غیرقابل تحمل محکوم میکرد.
برخی از سیاستمداران آمریکا به دلیل ناپدید شدن خاشقجی، به شدت از مقامات سعودی انتقاد کردهاند. سناتور لیندسی گراهام، که پیشتر حامی پروپاقرص عربستان بوده، به یکی از صریحترین منتقدان محمد بن سلمان تبدیل شده است. گراهام با بیان اینکه خاشقجی در کنسولگری به قتل رسیده، گفت: " تا زمانی که این فرد (بن سلمان) بر سرکار است به عربستان برنمیگردم".
اما تنبیه مهمترین دارایی عربستان، یعنی درآمدهای نفتی، به معنای تضعیف سیاست آمریکا در برابر ایران خواهد بود و همزمان با نزدیک شدن زمستان، قیمتهای سوخت را به طرز چشمگیری بالا خواهد برد.
منبع: فرارو
کلیدواژه: ترامپ ایران جمال خاشقجی عربستان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۱۲۰۱۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مهار ایران توسط چین؛ چالشهایی برای اهرم فشار آمریکا
واشنگتن خواهان مهار پکن در تهران است، اما کارشناسان می گویند این موضوع به این سادگی ها هم نیست.
به گزارش خبرآنلاین نشریه فارن پالیسی در مقاله ای با عنوان "چین واقعاً چقدر بر ایران اهرم دارد؟" نوشت: حتی قبل از اینکه ایران صدها هواپیما بدون سرنشین و موشک را به سمت اسرائیل پرتاب کند، مقامات آمریکایی از چین خواسته بودند تا از نفوذ خود برای متقاعد کردن تهران برای مهار اقدامات تحریکآمیز خود و گروههای مقاومت در سراسر خاورمیانه استفاده کند.
حمله انتقام جویانه ایران که اولین حمله مستقیم این کشور به خاک اسرائیل بود، ایالات متحده را به استفاده بیشتر از اهرم بالقوه پکن در خاورمیانه ترغیب کرده است. چین مدتهاست که بزرگترین شریک تجاری ایران است و مقامات ارشد ایالات متحده از جمله رئیس جمهور جو بایدن، به طور علنی از پکن خواستهاند تا به کنترل تهران کمک کند، به ویژه در حالی که ماهها حملات گروه انصارالله در دریای سرخ که توسط ایران تشویق میشوند، حمل و نقل جهانی را مختل کرده است. جان آلترمن، مدیر برنامه خاورمیانه در مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی گفت: « حدود یک سوم از کل تجارت ایران با چین شکل میگیرد و این کشور به یک محافظ مهم برای منافع ایران در شورای امنیت تبدیل شده است. به نظر من چین تنها کشوری است که بیشترین توانایی را برای نفوذ بر ایران دارد، اگر بخواهد.»
با افزایش تنش بین اسرائیل و ایران، قانونگذاران آمریکا فشار را بیشتر میکنند. در تازهترین اقدام، مجلس نمایندگان آمریکا با اکثریت قریب به اتفاق قانون تحریمهای انرژی ایران و چین را تصویب کرد. این قانون برای هدف قرار دادن شرکتهای چینی که نفت خام ایران را خریداری میکنند و در نتیجه پول را به اقتصاد ایران پمپاژ میکنند، طراحی شده است. این لایحه برای تصویب نهایی به سنا منتقل شده است.
جاش گوتهایمر، نماینده دموکرات کنگره گفت: «در حالی که ما اینجا هستیم، ایران از تجارت نفتی خود با چین برای آوردن درآمد ۱۵۰ میلیون دلاری در روز استفاده میکند. چین با واردات میلیونها بشکه نفت در روز، ایران را در تجارت نگه میدارد و بودجههای مهمی را برای برنامه هایی چون توسعه موشکی و تسلیحات هستهای فراهم میکند.
اگرچه ایالات متحده به طور فزاینده ای به دنبال چین برای تحت تأثیر قرار دادن ایران است، برخی کارشناسان هشدار می دهند که این موضوع به این سادگی ها نیست.
کمتر کشوری به اندازه چین با ایران روابط اقتصادی قابل توجهی دارد. چین برای بیش از یک دهه بزرگترین شریک تجاری ایران بوده است، یک رابطه طولانی مدت که عمدتا حول محور تجارت نفت بوده است. بین سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳، شرکتهای چینی واردات نفت ایران را بیش از سه برابر کردند و فروش را به بالاترین حد در ۱۰ سال اخیر رساندند.
اما روابط اقتصادی آنها به لحاظ نفوذ نابرابر است. به عنوان مثال، سال گذشته بیش از ۹۰ درصد صادرات نفت خام ایران به چین بوده است. با این حال، چین تامینکنندگان بسیار دیگری فراتر از ایران دارد و عرضه تهران تنها ۱۰ درصد از کل واردات چین را تشکیل میدهد.
پاتریشیا کیم، یکی از همکاران موسسه بروکینگز، به فارین پالیسی گفت: پکن بهعنوان بزرگترین شریک تجاری و حامی قدرت بزرگ ایران، از کانالهای ارتباطی ممتاز با تهران برخوردار است و بدون شک نفوذ بیشتری بر این کشور نسبت به ایالات متحده یا متحدانش دارد.
او افزود: «اگر رهبران چین تصمیم بگیرند رویکرد مداخله جویانه تری اتخاذ کنند، سخت است بگوییم که پکن چقدر می تواند تهران را مهار کند.»
ویلیام فیگوروآ، کارشناس روابط چین و ایران در دانشگاه گرونینگن هلند، گفت: در حالی که چین از نظر فروش و تجارت نفت دارای اهرمی است، استفاده از این اهرم هم از نظر سیاسی و هم از نظر لجستیکی چالش برانگیز است.
به عنوان مثال، پالایشگاه های خصوصی چین که در بازار سیاه فعالیت می کنند، به طور غیرقانونی بیشتر نفت ایران را خریداری می کنند، نه پالایشگاه های دولتی. او گفت که این پالایشگاههای خصوصی «بهشدت دشوار است که کنترل شوند» و کنترل مستقیم واردات نفت ایران از چین را برای پکن چالشبرانگیز میکند.
مقیاس سرمایه گذاری چینی ها در ایران که عمدتاً توسط شرکت های خصوصی هدایت می شود، همچنان یک موضوع آزاردهنده در روابط بین دو کشور است. فیگوئروا گفت که چین به طور مزمن در ایران سرمایه گذاری ناکافی کرده است، که شکایت هایی را از سوی تهران برانگیخته و بر تمایل آنها برای تن دادن به فشار چین تأثیر می گذارد.
*ترجمه: ابوالفضل خدائی
کانال عصر ایران در تلگرام