«مغزهای کوچک زنگ زده»؛ روایتی دردناک از حفظ ارزش‌های اخلاقی

«مغزهای کوچک زنگ زده» را باید بهترین فیلم هومن سیدی در مقام کارگردان دانست؛ فیلمی که در فضای کارهای قبلی این فیلمساز تولید شده با این تفاوت که سلیقه مخاطب عام نیز در این کارمورد توجه قرار گرفته است. این اثر در جشنواره فیلم فجر با استقبال فراوان مخاطبان و منتقدان مواجه شد به همین جهت از میان 13 بخشی که در آن کاندیدای دریافت سیمرغ شد، توانست 4 سیمرغ را دریافت کند و سیمرغ بهترین فیلم از دیدگاه مردم را هم به خود اختصاص داد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

جایزه بهترین فیلم مردمی برای هومن سیدی، بزرگترین امتیازی است که این بازیگر و کارگردان می‌توانست کسب کند، زیرا همیشه متهم بود که مخاطب عام را در فیلم‌هایش نادیده گرفته است نقدی که تا حدودی درست است. برای مثال در فیلم «اعترافات ذهن خطرناک من» هیچ رنگ و بویی از توجه به ذائقه مخاطب وجود ندارد. در چنین شرایطی طبیعی است فیلم‌های قبلی این فیلمساز فروشی موفق نداشته باشند، اما مغزهای کوچک زنگ زده تمام معادلات قبلی این کارگردان را بر هم زد و بعد دیگر از هنر این کارگردان را در مقابل مخاطبان به منصه ظهور رساند. در این کار سیدی دریافته، سینما ملک شخصی نیست که در آن بتوان هر حرفی زد. صاحبان اصلی سینما مخاطبان هستند پس زمانیکه که قرار است اثری را برای آن‌ها تولید کنیم نیاز است ذائقه و سلیقه آن‌ها را به خوبی بشناسیم.

اولین و مهمترین نکته‌ای که برای شروع باید به آن اشاره کرد بازی‌های خوب و روان در فیلم است. در مغزهای کوچک زنگ زده تمامی نقش‌ها به بهترین شکل خلق شده‌اند، حتی برای شخصیت‌های فرعی شاخصه‌های درخشانی می‌توان مشاهده کرد اما درباره بازی نوید محمدزاده و فرهاد اصلانی هم بهتر است حرفی نزنیم، چون تنها باید این فیلم را دید تا اوج هنر این دو بازیگر توانا را مشاهده کرد. درباره فضاسازی  و دکوپاژ کار، شباهت‌های بسیاری به فیلم‌های وسترن در این فیلم مشاهده می‌شود. به ویژه قاب‌هایی در این فیلم بسته شده است به خوبی سبک وسترن را در ذهن متبلور می‌کند.

بحث دیگر به میزانس و کارگردانی کار مربوط می‌شود. عموم فیلم‌هایی که فضای باز دارند چیدن میزانس‌های بسیار دشواری فراوانی را در مراحل تولید ایجاد می‌کند، به ویژه اگر لوکیشن در زاغه‌ها فیلم‌برداری شود، اما هومن سیدی به خوبی از عهده کار بر‌آمده، به صورتی‌که با دید بسیار موشکافانه هم نمی‌توان از فیلم ایراد گرفت. دیگر بخش‌های دیگر این فیلم هم نظیر فیلم‌برداری، موسیقی، صدا و... بسیار تحسین برانگیز است. اما بی‌انصافی است که تدوین خوب این اثر را به طور ویژه مورد ارزیابی قرار ندهیم. مهدی سعدی در تدوین مغزهای کوچک زنگ زده به خوبی ریتم را در نظر گرفته است، به همین جهت  فیلم شکلی کسل کننده به خود نمی‌گیرد.

جدا از امتیازات فنی این فیلم بحث‌های معنایی این اثر هم درخور توجه است و بسیاری از منتقدان این فیلم را یک اثر تلخ و تاریک می‌دانند، اما به نظر این نوع نگاه از الزمات ذاتی این اثر است، اما هیچگاه تلخی حاکم معنای عجز را در خاطر مخاطب تداعی نمی‌کند. مغزهای کوچک زنگ زده، برای اینکه تماشاگر را تحت تاثیر قرار دهد مجبور است گاهی مواقع واقعیت را به عریان‌ترین شکل ممکن به نمایش درآورد، برای همین ممکن است این رویکرد باعث رنجش عده‌ای شود، دقیقاً همین ویژگی سبب جذب مخاطب به این فیلم شده است.

بحث بعد به عجزی مربوط می‌شود که فیلم‌های اجتماعی ما به نوعی درگیر آن هستند، اما هومن سیدی در مغزهای کوچک زنگ زده به تماشاگر نشان می‌دهد که در هر موقعیتی انسان قادر است سرنوشت خود یا دیگران را تغییر دهد . برای همین شاهین (نوید محمدزاده) وقتی می‌بیند کودکان قربانی سوء استفاده باندهای تهیه و توزیع مواد مخدر هستند و نمی‌تواند برای تغییر این وضعیت شخصاً اقدام کند محل اختفای کودکان را به پلیس لو می‌دهد تا به نوعی سرنوشت قربانیان را تغییر دهد و در صحنه‌ای دیگر وقتی کودک بیمار و بی‌سرپرستی را رها شده می‌بیند تا جان دهد کودک را با خود از محل دور می‌کند و این بخش این فیلم یکی از اثرگذارترین قسمت‌های این کار است که بیننده را به شدت متأثر می‌کند.

درباره روابط حاکم بر شخصیت‌های فیلم هم باید یک نکته را در نظر گرفت و آن‌هم این‌که هومن سیدی حتماً با آدم‌های این قشر آشنایی کاملی دارد، چون آنچه در مغزهای کوچک زنگ زده مرخ می‌دهد کاملاً واقعی و باورپذیر است، همچنین در این کار نگاهی سیاه و یا سفید به شخصیت‌ها وجود ندارد و هر یک از افراد خود قربانی شرایطی هستند که جامعه به آن‌ها تحمیل کرده است. درضمن در فیلم روابط درونی آدم‌های با یکدیگر بسیار عمیق و نزدیک است، منظور این‌که آدم‌هایی که ما از آنه‌ا به عنوان خلافکار می‌شناسیم در زندگی شخصی به شدت وابسته اخلاقیات انسانی هستند، ولی آن چیزی که باعث شده چنین مسیری را پیش گیرند، جبری است که ناشی از شرایط زندگی و محل تولد آن‌هاست، هرچند باز راه تغییر این مسیر هم در این فیلم مورد توجه قرار گرفته است.

درباره مغزهای کوچک زنگ‌زده نکات فراوانی می‌توان ذکر کرد اما مطلب مهمی که می‌توان به آن اشاره کرده این است که این کارگردان جوان به حدی از پختگی رسیده است که باید منتظر آثار زیبایی بعدی او بود.

به قلم، داود کنشلو

انتهای پیام

منبع: ایکنا

کلیدواژه: خبرگزاری قرآن قرآن ایکنا هنر فرهنگی عکس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۱۲۹۸۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جزییات دستگیری متهم به قتل زهره فکور صبور

وکیل زهره فکور صبور با اشاره به خبر منتشرشده درباره‌ی دستگیری فرد متهم به قتل او گفت: بعضی جزییات پرونده اخلاقی و محرمانه است و شامل تهدید، اخاذی از خانم فکور صبور بوده است.

به گزارش باشگاه خبرنگاران؛ حسین شاهرخی به انصاف نیوز گفت: فرد متهم به قتل زهره فکور صبور امروز از محلی که در آن مخفی شده بود طی یک عملیات فریب دستگیر شده است.

او با بیان اینکه «برخی جزییات پرونده اخلاقی و محرمانه‌ است» گفت: این موارد شامل تهدید و اخاذی از زهره فکور صبور بوده است.

آقای شاهرخی گفت: احتمالا تعداد شاکیان فرد متهم به قتل زهره فکور صبور بیشتر از چیزی‌ است که پیش‌بینی می‌کنند.

کانال عصر ایران در تلگرام