تنش در روابط ریاض - واشنگتن پس از اعمال معافیت چند کشور از تحریم‌های ایران

به تازگی گفته‌ها حاکی از آن هستند که مقامات سعودی با ابراز نگرانی خود در مورد وضعیت بازار جهانی نفت، مخالفت خود در مورد معافیت تحریم‌های نفتی ایران و خشم خود را از این تصمیم امریکا اعلام کرده‌اند .

به گزارش ایسنا، به نقل از رویترز، ریاض به سرعت با تقاضای دونالدترامپ از عربستان سعودی در تابستان مبنی بر افزایش تولیدات نفت این کشور  برای جایگزین کردن کاهش صادرات نفت از ایران موافقت کرده بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما به گفته اوپک و منابع صنعتی، عربستان سعودی هشداری مقدم بر تغییر برنامه ترامپ برای اعمال معافیت‌هایی بر چند کشور که به جای به صفر رساندن صادرات رقیب اصلی ریاض موجب افزایش نفت خام ایران در بازار شد دریافت نکرده بود.

منابعی به رویترز گفته‌اند که عربستان سعودی ، خشمگین از این اقدام ایالات متحده آمریکا که نگرانی‌هایی  در مورد تامین اضافی به وجود آورده است، اکنون در حال بررسی  قطع کردن ارائه محصول به اوپک و متحدانش به مقدار تقریبا ۱.۴ میلیون بشکه در روز یا ۱.۵ درصد تامین موجودی جهانی است.

یک منبع علیرتبه در مورد سیاست‌های انرژی عربستان سعودی به رویترز گفت: سعودی‌ها از دست ترامپ بسیار عصبانی هستند.  آن‌ها دیگر به ترامپ اعتماد نداشته و در آستانه قطع ارتباط هستند. سعودی‌ها به هیچ وجه با معافیت‌ها موافق نبودند.

واشنگتن گفته است که معافیت‌ها امتیازی انحصاری به متحدانی هستند که  از ایران نفت خام وارد می‌کردند و برای جایگزین کردن منبع تامین‌کننده دیگری همگام با اعمال تحریم‌های آمریکا در چهارم نوامبر با مشکلاتی مواجه بوده‌اند.

مایک پمپئو در پنجم نوامبر در این باره گفته بود: به صفر رساندن سریع صادرات نفت ایران بازار جهانی را دچار شوک می‌کرد و من نمیخواهم قیمت نفت را بالا ببرم.

یک منبع آمریکایی با دانش بر این موضوع گفت: سعودی‌ها ، خواه از قبل مطلع می‌شدند و خواه پس از اعلام معافیت‌ها در هر صورت در این مورد خشمگین می‌شدند.

یکی از مقامات وزارت امورخارجه آمریکا گفت: ما در مورد روابط دیپلماتیک مذاکره نمی‌کنیم.

همگام با اعمال فشار آمریکا بر ریاض در مورد روشن سازی کامل قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار سعودی، تغییر رویه ایالات متحده آمریکا در جهت اعمال معافیت‌ها تنش میان ایالات متحده آمریکا و عربستان سعودی را افزایش می‌دهد.

یکی دیگر از مقامات در مورد موضع نفتی عربستان گفت: سعودی‌ها احساس می‌کنند که ترامپ به آن‌ها طعنه زده است. آن‌ها هر کاری برای افزایش مقدار نفتی که باید تامین کنند انجام دادند  این فکر را در سر داشتند که واشنگتن برای تحریم‌های خیلی سخت علیه ایران اعمال فشار خواهد کرد و در مورد این که آمریکا تحریم‌های منعطف‌تری علیه ایران اعمال کند هیچ موافقتی نداشتند.

وزیر انرژی عربستان سعودی به درخواست رویترز برای اعلام نظر در این باره پاسخی نداد.

ریاض سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک)، روسیه و سایر کشورهای تولیدکننده را به سمت افزایش مقدار نفت تامینی  تا حد یک میلیون بشکه در روزهدایت کرده است تا به این وسیله همگام با اعمال تحریم‌های آمریکا قیمت‌ها را ثابت نگه دارد.

به گفته یکی از منابع آشنا به مواضع سعودی‌ها محمدبن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی که یکی از متحدان اصلی دولت ترامپ است، خواستار قیمت هشتاد دلار و یا بیشتر در اصلاحات اقتصادی خود است.

یکی از مقامات ارشد آشنا به منابع نفتی خلیج فارس که با موارد مورد بحث در اوپک در این باره گفت: معافیت‌ها به ویژه پس از تقاضای افزایش مقدار بازده کاملا غیر منتظره بودند.

دغدغه ریاض آن است که از مقدار اضافی موجود در بازار که در سال ۲۰۱۴ به افت قیمت نفت به کمتر از ۳۰دلار منجر شد جلوگیری کند.

وجود ابهاماتی در مورد میزان نفت تامین شده توسط ایران  کار را برای عربستان سعودی در زمینه رسیدن به سطح مناسب تولیدات خود سخت کرده است، به ویژه آن‌که روسیه تولیدات خود را با شیب تندی افزایش داد و گفته است که تصمیم دارد در سال ۲۰۱۹ ان را افزایش دهد.

ممکن است عربستان سعودی مجبور شود تا روسیه را متقاعد کند که به هر اقدامی در زمینه قطع کردن منابع تامین کننده ملحق شود.

به گزارش ایسنا ، هشت کشور از جمله چین، هند، ایتالیا، یونان، ژاپن، کره جنوبی، تایوان و ترکیه معافیت‌های موقتی  را دریافت کرده‌اند که آن‌ها را مجاز می‌کند تا به خرید نفت ایران ادمه دهند، اگرچه دولت آمریکا می‌گوید آن‌ها باید نشان بدهند که در راستای رساندن این واردات به صفر کار می‌کنند. انتظار می‌رود این معافیت‌ها  ۱۸۰ روز دوام بیاورند، اگرچه قابل تمدید هستند. تصمیم برای صادر کردن معافیت‌ها موجب ایجاد شکافی میان حامیان ترامپ و متحدان محافظه‌کار شد.

دولت آمریکا همچنین به‌طور غیررسمی از عربستان سعودی و سایر تولیدکنندگان اوپک درخواست کرده بود تولیدشان را افزایش دهند اما به رقم مشخصی اشاره نشده بود. استیون منوچین - وزیر خزانه داری آمریکا - هشتم ماه مه، همزمان با اعلام تصمیم دونالد ترامپ برای خروج از توافق هسته‌ای بین‌المللی با ایران و وضع مجدد تحریم‌ها علیه تهران، اظهار کرده بود که برخی از کشورها مایل هستند تولید نفت‌شان را برای جبران کاهش احتمالی عرضه به بازار جهانی افزایش دهند.

از سوی دیگر خالد فالح - وزیر صنعت، معدن و انرژی عربستان در آن زمان  گفته بود: در واکنش به احتمال کاهش حجم نفت خام ایرانی در بازارهای بین‌المللی، پس از خروج رئیس جمهور آمریکا از توافق هسته‌ای، ما آماده افزایش تولید نفت هستیم. ما با بزرگ‌ترین تولیدکنندگان در داخل و خارج اوپک و با بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان همکاری خواهیم کرد تا کمبودها را به پایین‌ترین حد برسانیم.

به همین شکل همکاری آمریکا و عربستان برای جبران خلاء احتمالی نفت ایران آغاز شد. تمایل عربستان به افزایش تولید در ظاهر برای حفظ تعادل در بازار نفت و در باطن برای جامه عمل پوشاندن به خواسته‌های آمریکا بود. درواقع ترامپ می‌خواست نفت ایران را از بازار جهانی حذف کند و برای این‌که متهم به از بین بردن تعادل در بازار جهانی نشود و قیمت‌ها افزایش پیدا نکند، از همراهان خود در اوپک خواسته تولید خود را افزایش دهند.

نکته جالب این بود که عربستان حتی با این‌که از سوی آمریکا مورد اهانت قرار گرفت، باز هم دست از خوش خدمتی برنداشت. به طوری‌که چندی پیش رئیس‌جمهوری آمریکا در اظهارنظری درباره متحد نزدیک کشورش گفت، به پادشاه عربستان هشدار داده است که بدون پشتیبانی ارتش آمریکا "دو هفته" هم در قدرت دوام نمی‌آورد. بعد از این اظهار نظر، سعودی نه تنها شان خود را در برابر تحقیر آمریکا حفظ نکرد بلکه با چراغ سبز نشان دادن به خواسته‌های آمریکا در اوپک نشان داد، حتی در حد حفظ ظاهر در جهان هم رفتار دیپلماتیک ندارد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: آمريكا ايران عربستان سعودی نفت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۵۴۶۶۶۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

توافق امنیتی جدید عربستان و آمریکا در انتظار چراغ سبز اسرائیل!

به گفته مقامات آمریکایی، عربستان سعودی و ایالات متحده در حال نهایی کردن جزئیات یک توافق مهم برای تقویت تجارت و دفاع دوجانبه هستند، اما اگر عربستان و اسرائیل روابط دیپلماتیک برقرار نکنند، توافقی حاصل نخواهد شد.

به گزارش جماران، سی ان ان در تحلیلی در این باره می‌نویسد:

یک معاهده دفاعی، ائتلاف امنیتی هفت دهه‌ای بین عربستان سعودی و ایالات متحده را مستحکم و آن‌ها را هر چه بیشتر به یکدیگر نزدیک می‌کند، زیرا دشمنان ایالات متحده مانند ایران، روسیه و چین به دنبال گسترش نفوذ خود در خاورمیانه هستند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، مدت‌هاست که به دنبال روابط با عربستان سعودی است، زیرا این اقدام می‌تواند در سراسر جهان اسلام تاثیر خود را بگذارد.

متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز پنجشنبه گفت که ایالات متحده در حال مذاکره برای یک قرارداد بزرگ شامل سه جزء است.

مولفه اول شامل بسته‌ای از توافقات بین آمریکا و عربستان سعودی، مولفه دیگر عادی سازی روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل و مولفه سوم تشکیل کشور فلسطین است.

به گفته سخنگوی وزارت خارجه آمریکا این سه با هم مرتبط هستند و هیچ کدام بدون دیگران جلو نمی‌روند. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، در یک میزگرد در کنفرانس اقتصادی این هفته در ریاض گفت: برای اینکه عادی سازی بین عربستان سعودی و اسرائیل محقق شود، باید مسیری برای تشکیل کشور فلسطین و «آرامش در غزه» وجود داشته باشد. به نظر من کاری که عربستان سعودی و ایالات متحده با هم در زمینه توافقات خود انجام داده اند، به طور بالقوه به اتمام نزدیک است، اما برای پیشبرد عادی سازی دو چیز لازم است: آرامش در غزه و مسیری معتبر به سوی یک کشور فلسطینی.

وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد، در حاشیه این مجمع، بلینکن با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی (MBS) دیدار کرد تا در مورد این توافق گفتگو کند. کارشناسان، پیمان عربستان و آمریکا را «مجموعه‌ای جامع از تفاهمات» توصیف می‌کنند که شامل تضمین‌های امنیتی، اقتصادی و فناوری برای سعودی و همچنین حمایت از برنامه هسته‌ای غیرنظامی این کشور می‌شود.

انتظار می‌رود این توافق عادی‌سازی از توافق‌نامه ابراهیم، مجموعه‌ای از معاهده‌هایی که چهار کشور عربی اسرائیل را در سال ۲۰۲۰ به رسمیت شناختند و تقاضای دیرینه اعراب برای تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی به عنوان پیش‌شرط به رسمیت شناختن اسرائیل را نادیده گرفتند الگوبرداری شود.

محمد بن سلمان پیشتر گفته بود که توافق با اسرائیل «بزرگترین توافق تاریخی از زمان جنگ سرد» خواهد بود. در سال ۲۰۲۱، نتانیاهو این توافق را اینگونه توصیف کرد که اسرائیل را قادر می‌سازد «دکترین قدیمی و خطرناک سرزمین در ازای صلح را جایگزین کند و صلح را در ازای صلح به ارمغان آورد، بدون اینکه اسرائیل حتی یک سانتی‌متر از دست بدهد».

از آن زمان، دولت بایدن عادی سازی اسرائیل و عربستان را در مرکز سیاست خاورمیانه‌ای خود قرار داده است. ایالات متحده و عربستان سعودی در سال ۲۰۲۳ به گفتگو‌ها درباره این پیمان ادامه دادند و انتظار می‌رفت که بلینکن در ۱۰ اکتبر سال گذشته به ریاض برود تا درباره جزئیات آن صحبت کند، این تاریخ درست سه روز قبل از حمله حماس به اسرائیل بود که عملا این توافق را به تاخیر انداخت.

تحلیلگران می‌گویند که حمله بعدی اسرائیل به غزه که این منطقه را ویران کرده و بیش از ۳۴۰۰۰ فلسطینی را کشته، ممکن است پارامتر‌های توافق را برای عربستان سعودی تغییر داده باشد. اکنون پذیرش بخشی که خواستار مسیری «غیرقابل بازگشت» به سوی تشکیل یک کشور فلسطینی است، کلید اصلی بخش عادی سازی توافق گسترده‌تر خواهد بود.

نتانیاهو بار‌ها چشم انداز تشکیل کشور مستقل فلسطینی را رد کرده و استدلال می‌کند که این امر به امنیت اسرائیل آسیب می‌زند و بر ادامه جنگ غزه تا زمانی که حماس از بین برود، مصمم است.

تحلیلگران می‌گویند که این موانع ممکن است منجر به تلاش عربستان برای بستن توافق دوجانبه بدون جزء عادی سازی توافق شود. اما چنین رویکردی با موانع بزرگی روبرو خواهد شد. سناتور جمهوری خواه لیندسی گراهام در این باره می‌گوید: توافقی که تعهد نظامی قاطعانه ایالات متحده به امنیت عربستان سعودی را بدون مولفه عادی سازی ایجاد می‌کند، بعید است از کنگره آمریکا عبور کند.

اگر توافقنامه دفاعی متقابل در قالب یک معاهده مورد مذاکره قرار گیرد، برای الزام آور شدن نیاز به ۶۷ رأی در سنا دارد. گراهام در پاسخ به گزارش‌هایی مبنی بر تصمیم عربستان سعودی گفت: بدون عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان و اطمینان از تامین نیاز‌های امنیتی اسرائیل در مورد پرونده فلسطین، رای بسیار کمی برای توافق دفاعی متقابل بین ایالات متحده و عربستان سعودی وجود خواهد داشت.

کارشناسان می‌گویند که شاید بایدن بتواند با الگوبرداری از توافقنامه امنیتی دیگری که سال گذشته با بحرین امضا کرد، کنگره را برای رسیدن به توافق دور بزند. به گفته فراس مکساد، کارشناس ارشد و مدیر توسعه استراتژیک در موسسه خاورمیانه در واشنگتن دی سی، مسیر دیگری وجود دارد که حول توافقنامه یکپارچگی و رفاه امنیت جامع که دولت بایدن در سپتامبر ۲۰۲۳ با بحرین امضاء کرد، الگوبرداری شده است. متن این پیمان صراحتاً بیان می‌کند که ممکن است از طرف‌های دیگر برای پیوستن دعوت شود.

با این حال، هیچ نشانه‌ای مبنی بر اینکه دولت بایدن برای تصویب توافق دوجانبه با عربستان سعودی، کنگره را دور بزند، وجود ندارد. برای عربستان سعودی، توافق دوجانبه با ایالات متحده یک پیروزی بزرگ خواهد بود، که نشان دهنده پایان دورانی است که بایدن به دنبال تضعیف محمد بن سلمان به اتهام دست داشتن در قتل جمال خاشقجی، ستون نویس واشنگتن پست در کنسولگری سعودی در استانبول بود.

برخی کارشناسان معتقدند که این توافق همچنین «سلطه آمریکا را در خاورمیانه برای نسل‌ها تثبیت می‌کند و چالش رو به رشد چین و روسیه را کمرنگ می‌کند.» محمد بن سلمان مشتاق تقویت سیستم دفاعی عربستان و تنوع بخشیدن به اقتصاد عربستان به دور از هیدروکربن است، زیرا او یک سیاست اقتصادی بلندپروازانه به نام چشم انداز ۲۰۳۰ را دنبال می‌کند. پادشاهی سعودی دارای یک برنامه هسته‌ای غیرنظامی نوپا است که ولیعهد مایل به توسعه آن با حمایت ایالات متحده است.

به گفته کارن یانگ، محقق ارشد پژوهشی در مرکز دانشگاه کلمبیا، عربستان سعودی مایل است با ایالات متحده معامله کند و این احتمالاً بهترین زمان در دوران دولت بایدن برای کمک به برخی از مسائل مهم در کنگره نظیر سیاست جهانی انرژی است.

یکی دیگر از نقاط سخت در حمایت ایالات متحده از چنین برنامه ای، مخالفت آمریکا با غنی سازی محلی اورانیوم در داخل خاک کشور‌ها است، غنی سازی یک جزء کلیدی برای تولید انرژی هسته‌ای است که می‌تواند برای تولید سلاح‌های هسته‌ای نیز استفاده شود. عربستان سعودی از نظر ذخایر اورانیوم غنی است و اصرار دارد که بتواند آن را در داخل غنی سازی کند. در صورت تحقق چنین مسئله‌ای این برای یک کشور عربی برای اولین بار خواهد بود. برای مثال، امارات متحده عربی همسایه، اورانیوم غنی شده را برای نیروگاه‌های هسته‌ای خود وارد می‌کند.

روز چهارشنبه، سناتور دموکرات، اد مارکی، رئیس مشترک گروه کاری تسلیحات هسته‌ای و کنترل تسلیحات، از دولت بایدن خواست اطمینان حاصل کند که ریاض از غنی‌سازی و بازفرآوری مواد هسته‌ای خودداری می‌کند. او در بخش‌هایی از سخنان خود به اظهارات قبلی محمد بن سلمان استناد کرد که گفته بود عربستان سعودی در صورت حرکت تهران به سمت سلاح هسته‌ای در این مسیر گام خواهد گذاشت. وی گفت: مسیر صلح خاورمیانه نباید شامل چشم انداز عربستان سعودی مجهز به سلاح هسته‌ای باشد که منافع آمریکا، متحدان و شرکای خود را در سراسر منطقه تضعیف کند.

پیمان عربستان سعودی و آمریکا دو کشور را موظف می‌کند که برای بازدارندگی و مقابله با هرگونه تجاوز خارجی با یکدیگر همکاری کنند، اما به این تعهد جنبه معاهده رسمی نمی‌دهد.

زمانی که شرایط سیاسی اجازه دهد، هنوز جایی برای یک توافق امنیتی چندجانبه که در نهایت شامل اسرائیل، بحرین، ایالات متحده و دیگران باشد، وجود خواهد داشت. انتخاب با اسرائیل خواهد بود که چه زمانی آماده پاس دادن توپ به سمت تشکیل کشور مستقل فلسطین باشد.