دانش دین، نخستین دانشی که ایرانیان در زندگی اسلامی خود به آن پرداخته‌اند
تاریخ انتشار: ۱۳ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۸۰۸۲۸۷
به گزارش ایکنا از خراسان‌رضوی، محمدحسین ساکت شب گذشته 12 آذرماه در مراسم «شب علی‌اکبر فیاض» در دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد اظهار کرد: به گفته کریستی ویلسن، خاورشناس و پژوهشگر نامی در رشته تاریخ هنر اسلامی در کتاب تاریخ صنایع ایران هنر ایرانی بیش از این که وام گرفته باشد، بخشیده است و در آمیختن گرفته‌های خود در صنعت خویش کامیاب بیرون آمده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی ادامه داد: دانشگاه فاروق اول، آن روز و قاهره امروز از دانشگاه تهران خواست تا یکی از استادان برجسته زبان و ادبیات فارسی را برای تدریس به سرزمین نیل گسیل دارد. دانشگاه تهران در سال 1329 شمسی، 1950 میلادی شایسته‌ترین استاد را برای این کار برگزید؛ استاد علی‌اکبر فیاض. دکتر فیاض چندین ماه در قاهره ماند و با استادان سرشناس آنجا دیدار و گفت‌وشنود کرد. دکتر فیاض به هنگام ماندن در سرزمین نیل 10 سخنرانی در دانشکده ادبیات فاروق اول درباره شعر پارسی و تمدن اسلامی در ایران به زبان تازی ایراد کرد.
ساکت خاطرنشان کرد: این سخنرانی‌ها در همان سال در چاپخانه اسکندریه به چاپ رسید. دکتر فیاض را گهگاه در سال‌های 42 تا 45 در انجمن‌های ادبی منزل شادروان سرگرد نگارنده و انجمن ادبی زنده یاد سید محمود فرخ می‌دیدم.
این استاد دانشگاه افزود: آن سالیان دانش‌آموز دبیرستان در زادگاهم، تربت‌حیدریه بودم و تابستان‌ها که به مشهد می‌آمدم، به دیدار دانشمندان و شاعرانی که در آن انجمن‌ها می‌آمدند، کامیاب می‌شدم.
ساکت بیان کرد: یک روز استاد به من پیشنهاد کرد تا کتاب المحاضرات رابه فارسی درآورم و من با شوری فراوان پذیرفتم. استاد کتاب را خود به من داد. نخستین سخنرانی از 10 سخنرانی به نام آغاز شعر پارسی چند روز پس از درگذشت استاد یعنی نیمه نخست شهریور 50 در مجله وحید نشر یافت و با خوشامد دلبستگان به شعر و ادب پارسی روبه‌رو شد. برخی استادان مرا به ترجمه سراسر کتاب واداشتند.
وی ادامه داد: در آستانه ششمین سالگرد دکتر فیاض کتاب شعر پارسی و تمدن اسلامی در ایران، سخنرانی‌های شادروان دکتر علی‌اکبر فیاض در تیرماه 1356 از سوی انتشارات باستان مشهد در هشت صفحه به چاپ رسید. مایه اصلی کتاب درباره شعر پارسی و تمدن اسلامی در ایران است. شش سخنرانی درباره 9 شعر و معیارهای نقد در شعر پارسی است و چهار سخنرانی درباره تاریخ و فرهنگ و وضع دینی ایران پس از اسلام است.
این استاد دانشگاه گفت: در سخنرانی اول سخنران درباره نخستین شعر و شاعر پارسی سخن گفته است و به نقد و ارزیابی سخنان کسانی پرداخته که نخستین شعر و شاعر پارسی را شناسانده‌اند. در پایان از رودکی، پدر شعر پارسی در این که در روزگار او مثنوی رواج یافت و با سرایش کلیله و دمنه به شعر، رودکی راه را برای سرودن شعرهای داستانی و رزمی باز کرد، سخن به میان آمد.
ساکت اظهار کرد: سخنرانی دوم درباره شعر رزمی و حماسی است؛ این سخنرانی با این سخن آغاز می‌شود که ادب پارسی از سرشارترین ادبیات با داشتن شعر رزمی و حماسی است. شاعران ایرانی از آغاز شعر پارسی تاکنون بدان پرداخته‌اند. دسته‌ای از آن‌ها مانند شاهنامه فردوسی با سترگ‌ترین اشعارحماسی جهان برابری می‌کند.
وی تصریح کرد: در سخنرانی سوم، شعر داستانی پارسی به گفت‌وگو درآمده است. سخنران پس از شعر رزمی از شعر داستانی و مضمون‌های اخلاقی و عاطفی سخن گفته است. در این بخش از شعر نمایشی که شاخه‌ای از شعر داستانی است، سخن به میان آمده است. از نگاه سخنران نمایش‌های دینی یا شبیه‌خوانی، مایه‌ای شایان بررسی است.
این پژوهشگر و مترجم بیان کرد: دکتر فیاض ابراز امیدواری کرده است که پژوهش نوین به دست دسته‌ای از دانش‌پژوهان این رشته بتواند فصل تازه‌ای را به تاریخ ادبیات پارسی بیفزاید.
ساکت افزود: چهارمین سخنرانی شعر غنایی پارسی نام گرفته است؛ شعر غنایی در روزگاران نخستین شعر پارسی در دامن شعر ستایشی مانند پیچکی ناتوان بر تنه‌ی درختان تنومند بود. در سخنرانی پنجم نیز از تصوف در شعر پارسی سخن به میان آمده است و سخنران در این بخش از ابوسعید ابوالخیر، سنایی، عطار، باباطاهر، مولوی و دیگران و ویژگی شعر آنان سخن گفته است.
وی خاطرنشان کرد: واپسین سخنرانی بخش نخست درباره معیارهای نقد در شعر پارسی است. همچنین در سخنرانی‌های بعدی در اینجا از کتاب‌های مهم و تاثیرگذار نقد و خاستگاه آرایه‌های ادبی و کاربرد آن در شعر گفت‌وگو شده است. سخنرانی‌های تاریخی با بخش دوم با زندگی سیاسی و اجتماعی ایران در زمان فتح اسلامی آغاز می‌شود. زندگی سیاسی و اجتماعی و دینی ایران به هنگام پانهادن اسلام به این سرزمین باستانی در این سخنرانی بررسی شده است. از سیاست تاسف‌آمیز و رفتار ناپسند امویان در ایران سخن به میان آمده است. هشتمین سخنرانی درباره وضع دینی در ایران است. سخنران در اینجا از آیین زردشت و انحطاط اخلاقی موبدان یا آخوندهای زردشتی در زمان ساسانیان سخن گفته است .سخنران در اینجا تاکید می‌کند که تشیع در آغاز کار و آشکاری‌اش در ایران یک جنبش ملی ایرانی بدانگونه که دسته‌ای از تاریخ‌نگاران معاصر می‌پندارند، نبود؛ بلکه جنبشی بود عربی‌زاد و در آنجا پرورش یافته بود.
این مترجم افزود: بلندترین سخنرانی، سخنرانی نهم است که به زندگی علمی در ایران پرداخته است؛ دکتر فیاض می‌گوید ایرانیان در سده‌های نخست اسلامی از دانش دین به واژه علم تعبیر می‌کردند و نیز واژه دانشمند عالم را تنها و رها از هرگونه اضافه یا قید تعبیر می‌کردند. این نشانه آن است که دانش دین نخستین دانشی بود که ایرانیان در زندگی اسلامی خود بدان پرداخته‌اند. ایرانیان با داشتن فرهنگی ریشه‌دار و تمدن باستانی نقش سترگی در باروری تمدن اسلامی بازی کردند؛ تاریخ‌نگاران تمدن اسلامی از اروپایی و نااروپایی بیشتر کارکرد ایرانیان را به دو سده سوم و چهارم هجری از دیدگاه زمانی و تمدن بغداد و مصر از پایگاه مکانی محدود ساختند؛ زیرا سرچشمه و کتاب‌های بسیاری در این موضوعات در دست داشته‌اند و دستیابی به آن ساده بوده است برای همین زمینه تمدن اسلامی در ایران موضوعی ماند نزدیک به فراموشی و هنگام گشایش سرزمین‌های اسلامی برای بسیاری از فقیهان پیش آمد که در شهرهای ایران اقامت کنند.
وی ادامه داد: با ساخت مدرسه‌ها و کوچ حدیث‌پژوهان به شهرها، دانش‌پژوهان را در صف نخست قرار داد و آنان را راهی خاور و باختر کشورها ساخت. دستاورد این کوشش نگارش کتاب‌های صحاح بود که پنج کتاب از شش کتاب صحیح در ایران فراهم امد.
ساکت گفت: دهمین و واپسین سخنرانی درباره هنر در ایران است هنر ایرانی در تاریخ هنرهای اسلامی به‌گونه‌ای همگانی و هنر اسلامی هویت به‌سزایی داشته است. ایرانیان در میدان هنرها پیشتاز بوده‌اند و پس از یونان و چین، سومین کشور در هنر به شمار می‌آمده است؛ هنر ایرانی اندکی از هنرهای دیگر کشورها وام گرفت. ولی به گفته کریستی ویلسن، خاورشناس و پژوهشگر نامی در رشته تاریخ هنر اسلامی در کتاب تاریخ صنایع ایران هنر ایرانی بیش از این که وام گرفته باشد، بخشیده است و در آمیختن گرفته‌های خود در صنعت خویش کامیاب بیرون آمده است. بدین‌سان شیوه‌ای ویژه پدید آورده است.
انتهای پیام
منبع: ایکنا
کلیدواژه: خبرگزاری قرآن ایکنا خراسان رضوی دانشکده ادبیات و علوم انسانی قرآن
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۸۰۸۲۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چاپ کتابی درباره سکوت و پایبندی در آثار آلبر کامو
به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «زندگی‌ای که ارزش زیستن دارد؛ آلبر کامو و تمنای معنا» نوشته رابرت زارتسکی به‌تازگی با ترجمه محمدرضا عشوری توسط انتشارات ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این‌کتاب سال ۲۰۱۳ توسط انتشارات بِلْکنپ چاپ شده است.
«زندگی‌ای که ارزش زیستن دارد» به دو موضوع سکوت و پایبندی که به‌عقیده رابرت زارتسکی، کمتر در آثار کامو دیده شده‌اند، اختصاص دارد. سکوت مد نظر، سکوتی است که بر اثر حضور ساکت و خاموش مادر در آثار کامو بازتاب پیدا کرده است. تنها آرزو و حسرت کامو این بود که مادرش نوشته‌هایش را می‌خواند. مساله پایبندی هم به تأثیر پدر در زندگی کامو اشاره دارد. او هیچ‌وقت فرصت نکرد پدرش را بشناسد اما در تمام عمر به تنها آموزه‌اش وفادار ماند؛ پایبندی به انسان و ذات انسانی.
البته به‌جز سکوت و پایبندی، سه‌موضوع ثابت آثار کامو یعنی عصیان، میانه‌روی و پوچی هم در این‌کتاب مورد بررسی قرار گرفته‌اند. چون این‌اعتقاد وجود دارد که اندیشه و تفکرات کامو بر این‌سه‌اصل استوار بوده است.
محمدرضا عشوری مترجم این‌کتاب درباره لفظ ابسورد که در مطالعه کامو بسیار بسامد دارد، می‌گوید در اغلب فرازهای این‌اثر، absurd را ابسورد ترجمه کرده نه پوچی. چون پوچی بیشتر به نیهیلیسم نزدیک است تا ابسورد و در نظر کامو، بین ابسورد و نیهیلسم تفاوت وجود دارد؛ همان‌طور که بین عصیان و انقلاب هم تفاوت قائل است.
کتاب پیش‌رو به‌جز سخن آغازین و سخن پایانی، ۵ فصل دارد. عناوین ۵ فصل مورد اشاره به این‌ترتیب‌اند: ابسورد، سکوت، میانه‌روی، پایبندی، عصیان.
در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:
اولریش فن ویلامویتش پژوهشگر آثار کلاسیک زمانی گفته بود: «برای به سخن واداشتن مردم باستان، باید از خون خود تغذیه‌شان کنیم.» کامو هم همین را می‌گوید: «اسطوره‌ها به‌خودی‌خود حیات ندارند. منتظرند تا ما به آن‌ها حیات ببخشیم.» و زمانی که زنده می‌شوند رشد می‌کنند و تکامل می‌یابند. اندکی پس از انتشار اسطوره سیزیف در سال ۱۹۴۲، کامو به این‌نتیجه رسیده بود که باید از ابسورد فراتر برود. با این‌تشخیص درستی از وضع بشر داشت آگاه بود که این آموزه راهنمای مناسبی برای شرایط ناامیدکننده فرانسه تحت اشغال نازی‌ها نیست. کامو، قبل از آن‌که به جنبش مقاومت بپیوندد و نهایتا ویراستار روزنامه زیرزمینی کُمبا شود، مشغول برنامه‌ریزی برای نوشتن دوره دوم آثارش بود با مضموم عصیان.
این‌تغییر دیدگاه به خلق طاعون، صالحان و عصیانگر منجر شد: سه‌گانه جدیدی که کامو آن را پرومته نامید.
این‌کتاب با ۲۱۶ صفحه، شمارگان ۷۷۰ نسخه و قیمت ۱۵۰ هزار تومان منتشر شده است.
کد خبر 6092063
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور