کوره بورس در انتظار نفت
تاریخ انتشار: ۲۸ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۰۲۵۳۸۵
بورس انرژی روزهای پیچیدهای را سپری میکند آن هم در شرایطی که گویا بدنه اجرایی و تصمیمسازی دولت کمتر از حد انتظار به این بازار توجه نشان میدهند. در حساسترین دوران در سالهای اخیر شاهد هستیم که عرضه نفت خام در بورس انرژی متوقف شده و همچنین بسیاری از عرضهکنندگان بهخصوص در رینگ بینالملل عرضههای کمتری را به تالار صادراتی بورس انرژی گسیل داشتهاند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در روزهای اخیر شاهد هستیم که معاملات بورس انرژی اغلب به عرضه فرآوردههای داخلی محدود شده و آخرین عرضه مهم در رینگ بینالملل یا همان عرضه ۳۰ هزار تنی نفتا هم مورد معامله قرار نگرفت. به جز این عرضهها داده مهمی در بازار مشاهده نشده و البته خروجی آن کاهش حجم و ارزش معاملات بوده است. ارزش معاملات بازار فیزیکی بورس انرژی در آذرماه تاکنون به بیش از ۵۸۷ میلیارد تومان رسیده که این رقم برای بورس انرژی رقمی پایین به شمار میرود. این در حالی است که رکورد ارزش معاملات در ماههای اخیر به آبانماه سال جاری باز میگردد آن هم در شرایطی که این رقم نزدیک به ۲ هزار و ۱۹۵ میلیارد تومان بوده است. البته ارزش معاملات آذرماه سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی نزدیک به ۷ درصد داشته است. در هر حال ارزش معاملات آذرماه تاکنون رقم پایینی به شمار رفته و کمترین رقم از فروردینماه سال جاری تاکنون است. حجم معاملات آذرماه نیز تاکنون بیش از ۱۲۷ هزار تن است که رقمی نزدیک به حجم معاملات فروردینماه امسال است. البته هنوز تا پایان آذرماه چند روز باقی مانده است و این ارقام معاملاتی تقویت خواهد شد ولی در کل میتوان گفت ماه جاری زمان خوشیمنی برای بورس انرژی نبوده است.
افت عرضه عامل عقبگرد بورسعقبگرد عرضه را میتوان مهمترین دلیل کاهش حجم معاملات در بورس انرژی به شمار آورد. خبری از عرضههای گسترده رینگ بینالملل نیست و حتی عرضههای داخلی هم اندکی تضعیف شده است. البته میتوان گفت حجم معاملات بازار داخلی نسبتا متعادل بود ولی انتظار بیشتری از این بازار وجود دارد. این شرایط داد و ستد نشان داد که بورس انرژی حتی بدون معاملات بینالمللی هم میتواند روی پای خود بایستد. اما در مورد حجم عرضهها در بورس انرژی باید با صراحت بیشتری سخن گفت. کاهش حجم عرضههای صادراتی در رینگ بینالملل به شدت مشهود است. در آذرماه تاکنون تنها سه عرضه صادراتی در بورس انرژی روی تابلو رفته آن هم در شرایطی که ۲۴۲ عرضه مختلف در بازار فیزیکی به ثبت رسیده است. همین رقم به تنهایی نشان میدهد که عرضههای صادراتی عقبنشینی جدی داشته است. در ماه جاری تاکنون تنها ۲ هزار تن گاز مایع شرکت نفت ستارهخلیج فارس در رینگ بینالملل عرضه شده و مورد معامله قرار گرفته است و دو عرضه دیگر بدون داد و ستد باقی ماندند. مهمترین عرضه صادراتی آذرماه عرضه ۳۰ هزار تن نفتای سنگین پالایش نفت لاوان در رینگ بینالملل بود که البته توسط یک شرکت بورسی به تالار آمد. این موارد نشان میدهد که گویی دستگاههای دولتی اندکی کملطفی کردهاند و دقیقتر؛ بورس انرژی را فراموش کردهاند. این مطلب در شرایط دشوار تحریم نه تنها قابل چشمپوشی نیست، بلکه به بررسی دقیقتر و حتی پاسخگویی نیاز دارد.
بررسیهای «دنیای اقتصاد» نشان میدهد عقبگرد عرضهها به دلیل تلاش برای ایحاد شرایط جدیدی برای عرضه است؛ یعنی سهولتهای بیشتری در مسیر معاملات در حال طرحریزی است و به این دلیل بخشی از عرضهها به تالار نیامده است. در مورد عرضه نفت خام هم وضعیت همینگونه است؛ یعنی بدنه تصمیمسازی و اجرایی دولت در تلاش است تا عرضههای جدید را با شرایط بهتری به تابلو بیاورد تا بتوان از این پتانسیل مهم بیشتر استفاده کرد. البته تا همین حالا هم عرضه نفت خام با تعلل و تاخیر صورت گرفته و مدتهاست که خبر جدیدی از عرضه نفت خام نیست. حال سوال اینجاست که اولین عرضه نفت خام چه زمانی خواهد بود و تا چه زمانی باید بازار منتظر اعلام عرضه قطعی در بازار صادراتی بورس انرژی باشد. تعلل در عرضه جدید خود فضایی را ایجاد میکند تا هم شایعات فضا برای جولان داشته باشند و هم منتقدان دلایل جدیدی برای انتقاد پیدا کنند.
عرضه نفت خام را نمیتوان نادیده گرفت یا کم اهمیت فرض کرد. همینکه نزدیک به سه هفته خبری از عرضههای جدید نیست و به رغم اظهارنظر مدیران بازار سرمایه برای عرضه در آذرماه، هنوز حتی اطلاعیه عرضه نفت خام هم تا لحظه تنظیم این گزارش در پایگاه اطلاعرسانی بورس انرژی هم درج نشده است. این شرایط خود به اندازه کمی انتقاد در بر دارد ولی ذات عرضه نفت خام در شرایط فعلی ملزوماتی دارد که با فرض تغییر جدی در بازارهای جهانی نیاز به بحث و بررسی جداگانه خواهد داشت.
رخداد دیگری که در گذشته به آن بهصورت محدود اشاره کردیم ولی از نگاه رسانهها و حتی مسوولان مغفول مانده آغاز به کار بازار صادراتی گاز بهصورت گسترده در بورس انرژی است. عرضههای پراکنده گاز مایع در ماههای گذشته وجود داشت ولی در چند هفته اخیر شاهد بودیم که در دو عرضه مشخص، رقمی بیش از ۸۰ هزار تن گاز مایع روی تابلو به ثبت رسید. این عرضهها اگرچه ناکام ماند و به معامله ختم نشد ولی به این معنی است که ذهنیت کلی در شرکت گاز هم به سمت استفاده از ساز و کارهای معاملاتی بورس انرژی است ولی نیاز به پیگیری دارد. شاید ایجاد رینگ صادراتی گازی در بورس انرژی اهمیت بیشتری از بازار صادراتی نفت خام دارد آن هم در شرایطی که ذخایر گازی کشورمان به شدت گسترده است و سرمایهگذاری در این ذخایر ادامه دارد. به این معنی افزایش حجم تولید گاز طبیعی و میعانات گازی است و در آینده میتواند به یکی از بهترین و بزرگترین بازارهای صادراتی در بورس انرژی بدل شود.
این دو توانمندی یعنی صادرات نفت خام که در رسانهها به بورس نفت مشهور شد و دیگری آغاز به کار رینگ گازی در بورس انرژی بهصورت گسترده شاید دو نکته اصلی در پتانسیلهای اجرایی بورس انرژی باشد که دورنمای رشد این بازار را از همین دو بستر اصلی ترسیم خواهد کرد. البته شنیدهها حکایت از آن دارد که معاملات گاز مایع صادراتی به زودی از سر گرفته خواهد شد و هماکنون در حال چکشکاری شرایط جدید معاملاتی است تا بتوان تسهیلات بیشتری را برای داد و ستد فراهم کرد.
آینده بورس انرژی و حتی ابزار قدرتمند و مهم برای توسعه تجارت حاملهای انرژی در بازارهای جهانی این دو فرصت یعنی بورس نفت و بورس گاز خواهد بود و با توجه به اهمیت آن باز هم در آینده مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. البته رخدادهای جدیدی در بازارهای بینالمللی در حال خودنمایی است که نیاز دارد این تغییرات را در شرایط فعلی عرضهها و وضعیت فروش لحاظ کرد. شاید نوسان قیمتها در بازارهای جهانی خود بهعنوان سرعتگیر مهمی در برابر رونق معاملات در بورس انرژی قد علم کرده باشد.
کاهش بهای نفت خام و فرآوردههاافت قیمت نفت خام در بازارهای جهانی موجب شده تا بهای فرآوردههای نفتی هم با یک روند کاهشی نسبتا مهم همراه شود. این در حالی است که برآوردههای مختلفی در مورد دورنمای بازار جهانی نفت خام مخابره میشود که بعضا با یکدیگر در تناقض قرار دارند. این وضعیت به این معنی است که آینده بازار با ابهاماتی عمیق همراه بوده و به خریدار هم اجازه هر فعالیت یا آزادی عمل نسبی را نمیدهد. نوسان موجودی ذخایر نفت خام آمریکا، انتظار برای کاهش حجم تولید اعضای اوپک و حتیروسیه و نیاز به بررسی پایبندی اعضا همچنین ذهنیت منفی از دورنمای رشد تقاضای نفت خام در جهان، تعداد دکلهای فعال در آمریکا و ذهنیتهای مختلف از حجم و آینده تولید شیلهای نفتی و ذخایرنامتعارف، بحرانهای اجتماعی و بعضا امنیتی در حوزههای مهم تولید و صادرات نفت خام در جهان و حتی کاهش ارزش دلار همگی مواردی است که بر دورنمای بازار نفت خام موثر خواهد بود. اما اگر از یک نگاه دیگر به بازار نفت بنگریم شاید بتوان ذهنیت دقیقتری از سایر رسانهها را به دست آورد. نفت خام در مقایسه با سایر بازارهای کالایی افت قیمت کمتری داشته است اگرچه اوپک هم تلاش کرد تا با موضعگیری در فاز عرضه، از نوسان قیمتها حمایت کند. کاهش قیمتها در بازار محصولات کالایی سریعتر از افت نرخ در بازار نفت بود یعنی فاز اول کاهش نرخ را اول در بازارهای کالایی شاهد بودیم و سپس به بازار نفت خام سرایت کرد ولی شتاب افت قیمتها در روزهای اخیر در بازار نفت و فرآوردهها بیشتر بود. اگر معاملات روز گذشته را در نظر نگیریم میتوان گفت که این روند نزولی هنوز هم ادامه دارد ولی چیزی که بیشتر معاملهگران در بازار نفت خام و فرآوردهها را آزرده است شتاب کاهش قیمتی روزها و هفتههای اخیر است. این شرایط موجب شده تا ذهنیت کاهش نرخ در بازار عمیقتر باشد اگرچه مقایسه بهای نفت خام با شاخصهای کالایی نشان میدهد که بهای نفت خام آمریکا به نسبت مدت مشابه سال قبل شرایط دشوارتری را تجربه میکند هرچند وضعیت قیمتی نفت برنت اندکی بهتر است. رشد حجم تولید در آمریکا به کمک ذخایر نامتعارف خود یکی از دلایل مهم این وضعیت است. اگر فقط به مقایسه قیمتی در دو بازار توجه کنیم شاید بتوان گفت که بازار نفت خام هنوز هم فرصت افت نرخ دارد آنهم در وضعیتی که شاهد عقبگرد بهای دلار در بازارهای جهانی هستیم و اگر ارزش دلار باز هم افزایش یابد که چندان دور از ذهن نیست پتانسیل مضاعفی برای کاهش بهای نفت خام ایجاد خواهد شد. از سوی دیگر شاخصهای سهام در آمریکا و اقصی نقاط جهان در مسیر کاهش قرار دارد و همین داده بهعنوان یک سرکوب قیمتی برای نفت خام هم ایفای نقش میکند. این در حالی است که جو روانی در بازارهای جهانی نفت خام به شدت منفی است و این ذهنیت حتی در بین معاملهگران برجسته فرآوردهها هم دیده میشود.
بررسیهای «دنیای اقتصاد» نشان میدهد که بسیاری از معاملهگران بینالمللی در وضعیت فعلی تمایل چندانی به خرید فرآوردهها یا نفت خام از ایران نشان نمیدهند آنهم در شرایطی که بحث تحریمها اولویت دوم آنها برای عقبنشینی است و اولویت اول آنها عقبگرد نرخ و ترس از تداوم این افت قیمتی است. در این شرایط در برخی از گفت و شنودها شاهد هستیم که معاملهگران برجسته اگرچه میلی به گفتوگو ندارند ولی در خلال ادبیات آنها ترس از آینده بازار را میتوان به خوبی مشاهده کرد. حال در شرایطی که ترس از کاهش نرخ جدی است و البته هم معاملهگران و هم تولیدکنندگان نفت و فرآوردهها نیاز به تولید و تجارت دارند و البته با همه دشواریها ریسک تحریم را هم به جان خریدهاند، نیاز به اعطای تسهیلات در فرآیندهای معاملاتی فرآوردهها و نفت خام و همچنین انعطاف قیمتی و توجه به واقعیتهای بازار را باید در نظر گرفت. از سوی دیگر کاهش حجم معاملات در شرایط فعلی به این معنی است که حجم تولید با وقفه یا حداقل با نگرانی همراه خواهد شد و عدم فروش در روزهای اخیر به معنی کاهش نرخ و فروش با قیمتهای پایینتر است.
اگر گزارشهای پیشین «دنیای اقتصاد» را تعقیب کرده باشید به صراحت فاز اول رکود در بازارهای کالایی را که هماکنون هفتههاست دامنگیر آن هستیم، قبل از وقوع مورد بررسی قرار دادیم و روزهای سخت فعلی مورد پیشبینی قرار گرفت. هنوز هم میتوان گفت که فاز بعدی کاهش نرخ همگام با کاهش قیمتها در بازار سهام آمریکا احتمال وقوع دارد و در صورتی که این روند کاهشی در بازارهای سهام غربی ادامه یابد، پتانسیل کاهش بیشتر بهای نفت خام، فرآوردهها و بسیاری از بازارهای کالایی وجود دارد که البته اگر به چیزی شبیه به بحران بدل شود، حجم تقاضا را هم محدود خواهد کرد و در یک سیکل نزولی جدید و البته عمیق فرو میرویم. بهعنوان یک نمونه مشخص شاخص داوجونز در آمریکا به نسبت مدت مشابه سال قبل نزدیک به ۴ درصد و شاخص S&P۵۰۰ نزدیک به ۵/ ۴ درصد افت داشته است. تداوم این وضعیت به معنی تزریق نگرانیهای جدید در این بازارهاست.
موارد فوق با ذهنیتهای معاملهگران و تجار برجسته و شرکتهای صاحب نام در فرآیند صادرات نفت خام و فرآوردهها همخوانی دارد که در گفتوگو با این افراد میتوان به همین موارد پی برد. اگر قصد داشته باشیم تا از معاملات در بورس انرژی حمایت کنیم در نگاه اول باید رخدادها و واقعیتهای بازارهای جهانی و فرآیند صادرات را مدنظر قرار داد و در فاز دوم بهصورت واقعی از این بازارها و حجم معاملات حمایت کرد.
منبع: اکوفارس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ecofars.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «اکوفارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۰۲۵۳۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تابلوی بورس، تابلوی رکود
شاخص در روز یکشنبه با افت حدود ۵هزار واحدی به ۲میلیون و ۲۵۹هزار واحد رسید. کاهش قیمت ارز و تداوم تثبیت قیمت در بازار نیما سبب شد تا طی ۵ روز ۷۹۰میلیارد تومان پول از بازار خارج شود. امروز یکسال از سقوط شاخص از قله ۲میلیون و۵۰۰هزار واحدی میگذرد.
«دنیایاقتصاد» عملکرد بورس طی یکسال اخیر را بررسی کرده است. شاخصکل بورس در روز یکشنبه بهعنوان اولین روز کاری هفتهجاری با افت ۵ هزار و ۱۰۰ واحدی به ۲ میلیون و ۲۵۹ هزار واحد رسید، بهطوریکه بازدهی این نماگر بازار از ابتدای سال حدود ۳ درصد بوده است، ضمن آنکه شاخصکل هموزن نیز با رشد ۱۹۲ واحدی به ۷۵۱ هزار و ۳۷ واحد رسید. بازدهی این نماگر ثانویه بازار سرمایه نیز از ابتدای ۱۴۰۳، هنوز بیش از یکدرصد است.
بهنظر میرسد، رشد قیمـــــت دلار در روزهای ابتدایی سال۱۴۰۳ بازار را نسبت به رشد سهام کامودیتیمحور که از کل بازار به لحاظ بازدهی عقبتر بودند، امیدوارتر کردهبود، چراکه با وجود اختلاف بالای دلار نیما و آزاد بورس تهران، بهطور تاریخی حدس زده میشد این اختلاف به حداقل ممکن برسد.
ظاهرا دولت سیزدهم دلار نیما را خط قرمز خود میداند و رشد آن را با سرعت بسیار محدودی دنبال میکند. اکنون بورس دچار سردرگمی شدهاست. عملکرد خوب کلیت بازار در گزارشهای فروردین و از سوی دیگر کارنامه سبز برخی از صنایع در صورتهای مالی سالانه برخی از شرکتها که اخیرا منتشر شده، سبب شدهاست تا شاخص هموزن افت بیشتری را تجربه نکند، چراکه از اول سال نیز از شاخصکل عقبتر بودهاست. بهنظر میرسد شاخص هموزن جای زیادی برای افت بیشتر ندارد، چراکه بهطور تاریخی باید این نماگر فرعی بازار از نماگر اصلی جلوتر بیفتد.
بهنظر میرسد با توجه به احتمال نوسان اندک، اما مثبت دلار آزاد، جو بازار سرمایه در این هفته متعادلتر شود، اما در نهایت اگر مقاومت بانکمرکزی برای رشد دلار نیما ادامهیابد، بازار چارهای ندارد جز آنکه در محدوده ۲ میلیون و ۲۲۰ هزار واحد پناه گیرد.
تابلوی بورس، تابلوی رکودهمچنان ارزش معاملات در بورس تهران اعداد بسیار پایینی بهثبت میرسد، بهطوریکه با وجود ۸ روز معاملاتی نسبتا پررونق در دو هفته گذشته، دوباره ارزش معاملات به زیر ۳ هزار میلیاردتومان رسید. همچنین میانگین ارزش متحرک ارزش معاملات خرد نیز حکایت از آن دارد که ارزش معاملات کوتاهمدت بازار پایینتر از بلندمدت است. کاهش دوباره میانگین ارزش معاملات متحرک ۵روزه به زیر ۲۰روزه حکایت از تداوم رکود در بازار سهام دارد، ضمن آنکه میانگینهای متحرک بلندمدت ارزش معاملات بههم نزدیک شدهاند، از اینرو بهطور تاریخی در صورتیکه محرکها بازار را هدایت کنند، عبور میانگین متحرک ۵روزه از سایر میانگینها میتواند بازار را به سمت ارزش معاملات ۲۰ هزارمیلیاردی هدایت کند.
این درحالی است که ارزش معاملات دلاری نیز در سطوح پایینی قرار دارد و تا زمانیکه چند روز متوالی بالای ۱۰۰ میلیون دلار تثبیت نشود، نمیتوان از بازار انتظار رونق داشت. این شاخص، اکنون در محدوده ۳۰ میلیون دلار قرار دارد. علاوهبر این، در اولین روز معاملاتی هفته نزدیک به ۸۰ میلیاردتومان پول حقیقی از بازار خارجشده و این درحالی است که از ابتدای سال حدود ۴ هزار و ۳۰۰ میلیادتومان پول حقیقی از بازار خارج شدهاست.
با بورس چه میتوان کرد؟بورس تهران، درگیر چند متغیرسیاسی و اقتصادی است و نمیداند به کدامسو برود. از سویی با نوسانها نرخ ارز بهطور موقتی خوشبین و بدبین میشود. از سویی دیگر به امید رشد دلار نیما رونق میگیرد و دوباره با رکود همراه میشود. از طرف دیگر بازار ترجیح میدهد با وجود تعدیل P/E بازار سرمایه با انتشار برخی از گزارشها همچنین با P/E زیر میانگین تاریخی خود معامله شود، چراکه هنوز سایه نرخ بهره ۳۰ درصدی سنگینی میکند.
همچنین بورس، با درگیریهای منطقهای دستوپنجه نرم میکند و هر لحظه امکان دارد که دشمنهای منطقهای دوباره تنشها را افزایش دهند، لذا بازار دچار بی تصمیمی شدهاست. هرچند ممکن است در هفته پیشرو با نوسان اندک و مثبت دلار فضا متعادلتر شده و شاخصکل نیز استراحت کند، اما در صورتیکه رویکرد ارزش دولت تغییری نکند، بازار سهام به روند نزولی ادامه خواهد داد و در آغوش محدوده ۲ میلیون و ۲۲۰ هزارواحدی پناه خواهد گرفت.