چرا بعد از محاصره اقتصادی قطر، نتوانستیم بازار این کشور را بدست آوریم؟ / بازار قطر در تسخیر کالاهای ترکیه/ چالش صادرکننده ایرانی با تحریم داخلی است نه خارجی
تاریخ انتشار: ۱ بهمن ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۴۵۹۶۳۵
با قطع روابط دیپلماتیک عربستان و قطر، به نوعی این کشور دچار محاصره اقتصادی شد. در آن زمان همگان فکر می کردند که ایران می تواند با صادرات کالاهای خود به کشور قطر به نوعی سهم بسزایی را در بازار قطر به دست آورد. گذشت زمان نشان داد که ایران نتوانست آن گونه که باید سهم خود از بازار قطر را در شرایط محاصره اقتصادی این کشور به دست آورد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گزارش تابناک اقتصادی، در روز 5 ژوئن2017 مصادف با 15 خرداد 1396 عربستان سعودی و کشورهای همسو با آن یعنی مصر، امارات متحده و بحرین بنا به دلایل سیاسی روابط دیپلماتیک خود با قطر را قطع کردند. بعد از این ماجرا کشورهای دیگری نیز از این اقدام عربستان پشتیبانی نمودند و روابط خود را با قطر قطع کردند. این کشورها عبارت بودند از: لیبی، مالدیو، سنگال، موریتانی، کومور، نیجر و گابن. دولت اردن نیز اعلام کرد که سطح مناسبات دیپلماتیک خود را با قطر کاهش خواهد داد. با قطع شدن روابط دیپلماتیک، تمامی راه های زمینی، هوایی و دریایی عربستان و کشورهای همسو با او بر روی قطر بسته شد. این موضوع یعنی اینکه کشور قطر از سوی کشورهای مذکور محاصره اقتصادی شد.
با پیش آمدن محاصره اقتصادی قطر، یک فرصت استثنایی در اختیار ایران و کشورهای همسو با قطر از جمله ترکیه و عمان قرار گرفت. حالا بازار قطر در اختیار این کشورها بود و می توانستند با افزایش صادرات کالاهای خود به قطر، سهمشان از بازار این کشور را افزایش دهند.
آمارهای مربوط به صادرات ایران به کشورهای مختلف که توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران تهیه و منتشر می شود می تواند پاسخ این پرسش را بدهد. در سال 1395 میزان کل صادرات ایران به کشورهای مختلف 44 میلیارد دلار بوده است. در این سال که هنوز کشور قطر توسط عربستان و کشورهای همسو با آن تحریم اقتصادی نشده بود میزان صادرات ایران به کشور قطر 103 میلیون دلار بوده است و کشور قطر سی و دومین کشور مقصد کالاهای صادر شده ایرانی بوده است. سهم بازار قطر از کالاهای صادراتی ایران در سال 1395، 0.23 درصد بوده است. در سال 1396 میزان کل صادرات ایران به کشورهای مختلف 46.9 میلیارد دلار بوده است. در این سال ایران به کشور قطر 248 میلیون دلار کالا صادر کرده است و کشور قطر بدین لحاظ در جایگاه بیست و سوم قرار گرفته است. سهم بازار قطر از کالاهای صادراتی ایران در سال 1396، 0.52 درصد بوده است. در نه ماهه سال 1397 نیز میزان کل صادرات ایران به کشورهای مختلف 33.3 میلیارد دلار بوده است و کشور قطر بیست و دومین کشور مقصد کالاهای صادر شده ایران بوده است. در نه ماهه سال جاری ایران به میزان 184 میلیون دلار کالا به کشور قطر صادر کرده است. سهم بازار قطر از کالاهای صادراتی ایران در نه ماهه سال 1397، 0.55 درصد بوده است.
همان گونه که ملاحظه می شود ایران در مدتی که قطر با محاصره اقتصادی رو به رو بوده است، هرگز نتوانسته آن گونه که باید سهم قابل توجهی از بازار قطر را به دست آورد.
عدنان موسی پور رئیس اتاق بازرگانی ایران و قطر در مورد دلایل عدم موفقیت ایران در به دست آوردن سهم قابل توجه از بازار قطر بعد از محاصره اقتصادی این کشور، به خبرنگار تابناک اقتصادی گفت: من برای پاسخ به این پرسش شما ابتدا نیاز دارم تا به گذشته باز گردم و به صادراتمان به عراق هنگامی که رژیم بعث و صدام سقوط کردند اشاره کنم. در آن زمان صادرات ما به عراق سطح بسیار بالایی را داشت و بیشتر کالاهای عراق را ایران تامین می کرد و در آن زمان در بازار عراق نه از ترکیه، نه از کویت و نه از سایر کشورها خبری بود. ولی بعد از مدت کوتاهی و به دلیل عدم تدبیر مسئولان متاسفانه ما به سمتی پیش رفتیم که این بازار رفته رفته از دست صادرکنندگان ایرانی خارج شد و در حال حاضر سهم بسیار اندکی از این بازار در اختیار ماست. با این مقدمه حالا می توانیم به موضوع قطر ورود پیدا کنیم.
دلیل اینکه ما نمی توانیم به قطر کالا صادر کنیم، در وهله اول این است که کیفیت کالاهای ما استانداردهای لازم را ندارد. قطر برای واردات کالا، استانداردی با نام ASTM دارد که یک استاندارد بین المللی و آمریکایی است. هر کالایی که بخواهد وارد قطر بشود باید با این استاندارد همخوانی داشته باشد. متاسفانه بیشتر کالاهای ما این استاندارد بین المللی را برای صادرات به قطر ندارند. دومین دلیل این است که ما صادرات بیش از اندازه ای را به قطر داشتیم. به عنوان نمونه هنگامی که بعد از محاصره اقتصادی قطر اعلام شد که این کشور به لبنیات نیاز دارد، تولیدکنندگان لبنیات ما صادرات بی حد و اندازه ای را به این کشور داشتند. در نتیجه شیر یک لیتری یکی از برندهای مشهور لبنی داخل کشور که در آنجا 4.5 ریال (واحد پول قطر) به فروش می رفت هم اکنون قیمتش به 1 ریال رسیده است و مشتری هم ندارد.
سومین دلیل به موضوع بسته بندی کالاهای ما باز می گردد. برای روشن شدن این موضوع باید عرض کنم که هم اکنون در بازار قطر 6 فلفل دلمه ای با رنگ های مختلف در جعبه های زیبایی قرار گرفته است که مجموع وزن آن ها 150 گرم می باشد و از هلند وارد می شوند. قیمت این بسته فلفل دلمه ای 70 ریال (واحد پول قطر) می باشد که به پول ما حدوداً ده هزار تومان می شود. حالا در کنار این فلفل دلمه ای های هلندی، فلفل دلمه ای های ایرانی قرار دارد که از ایران با کارتن های موز صادر شده است و سایز این فلفل دلمه ای ها مختلف می باشد و در هایپرمارکت های قطر به قیمت 3 ریال عرضه می شود. چهارمین دلیل نیز این است که صادرکنندگان ما با مشکل بازگرداندن ارز حاصل از صادرات خود به کشور مواجه هستند.
هم اکنون دولت صادرکنندگان را مجبور می کند که ارز حاصل از صادرات خود را به کشور باز گردانند، خب وقتی بانک های ما تحریم هستند چگونه این ارز را به کشور باز گردانند؟ در اینجا صادرکنندگان مجبورند به کارت های بازرگانی یک بار مصرف و صوری روی بیاورند که دیگر نیاز نباشد این دلار را به چرخه بانکی برگرداند. می توان گفت بیشتر از آنکه تحریم های خارجی صادرکنندگان را آزار دهد این تحریم های داخلی است که صادرکنندگان را اذیت می کند.
رئیس اتاق بازرگانی ایران و قطر در رابطه با اینکه این اتاق چه پیشنهاداتی برای افزایش سهم ایران از بازار قطر دارد، گفت: مهمترین پیشنهاد این است که بر کالاهایی که قرار است به قطر صادر شود، نظارت وجود داشته باشد. اتاق بازرگانی ایران و قطر پیشنهاد داده است که گواهی مبداء کالاهایی که قرار است به قطر صادر شود، توسط این اتاق مُهر شود. این امر موجب می شود تا با توجه به اینکه اتاق، بازار قطر را به خوبی می شناسد بگوید که کالایی که قرار است صادر شود آیا کیفیت و استانداردهای لازم برای ورود به بازار قطر را دارد یا خیر؟ یا اینکه آیا کالایی که قرار است صادر بشود مورد نیاز قطر می باشد یا خیر؟ همچنین وقتی این اتفاق می افتد آن گاه ما می توانیم به صادرکننده مشورت بدهیم که چگونه ارز خود را در شرایط تحریم به کشور وارد کند. پیشنهاد دوم این است که تدوین استراتژی صادرات به کشور قطر توسط اتاق بازرگانی ایران و قطر انجام بشود.
در انتها موسی پور با اشاره به سهم ناچیز ایران از بازار قطر گفت: هم اکنون ترکیه بازار این کشور را با کالاهای خود تسخیر نموده است و کشورهای هند، پاکستان و عمان نیز سهم قابل توجهی از بازار قطر را در اختیار دارند.
منبع: تابناک
کلیدواژه: ایران و قطر صادرات گمرک
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۴۵۹۶۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
گسترش بازار صادراتی دانش بنیان‌های ایرانی در ۱۶ کشور دنیا
سیدمجتبی قدمگاهی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، با اشاره به برگزاری ششمین دوره برگزاری نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۴ (یکی از مهمترین رویدادهای تجاری برای معرفی توانمندی های صادراتی) اظهار کرد: آن چیزی که ما در سال های گذشته تاکنون شاهد بودیم این است که سال به سال بر رونق و پویایی این نمایشگاه در حال افزوده شدن است و این موضوع نشانگر این است که نمایشگاه اکسپو در سطح بین الملل دیده می شود.
معاون توسعه کسب و کار بین المللی سازمان توسعه همکاری های علمی و فناورانه بین المللی معاونت علمی یکی از موضوعات مدنظر و مورد تاکید مقامات و مسولان کشور را رونق شرکت های مبتنی بر دانش، عنوان کرد و گفت: نگاه کشور و حاکمیت این است که با فعال کردن و رشد اقتصاد دانش بنیان، نتیجتا رشد اقتصادی سریع تر و موثری نسبت به شرایطی که صرفا خام فروشی کنیم، خواهیم داشت.
قدمگاهی با اشاره به حضور فعال شرکت های دانش بنیان برای نمایش توانمندی های صادراتی خود در اکسپو ۲۰۲۴ گفت: امسال برای اولین بار شرکت های دانش بنیان در سالن ۳۷A که مرکز دائمی نمایشگاه دانش بنیان است، استقرار دارند و عموم مردم می توانند از این نمایشگاه بازدید کنند. سال‌های گذشته صرفا مقامات و هیات های تجاری امکان بازدید داشتند اما امسال ورود برای عموم آزاد است.
حضور ۷۰۰ شرکت دانش بنیان در اکسپو ۲۰۲۴/عرضه ۱۵۰۰ دستاورد فناوران ایرانی
وی ضمن اعلام اینکه در سالن ۳۷A نمایشگاه بین المللی به طور مجزا ۷۰۰ شرکت دانش بنیان به نمایش ۱۵۰۰ محصول و دستاورد فناورانه و نواورانه خود می پردازند، خاطرنشان کرد: البته برخی دیگر از شرکت های دانش بنیان در سایر سالن های نمایشگاه حضور دارند ولی آمار دقیقی از این شرکت ها نداریم.حضور فعال دانش بنیان ها در این نمایشگاه نشان می دهد چه ظرفیت خوبی در اکوسیستم دانش بنیان داریم.
معاون توسعه کسب و کار بین المللی سازمان توسعه همکاری های علمی و فناورانه بین المللی معاونت علمی ادامه داد: اکسپو ۲۰۲۴ از روز شنبه ۸ رادیبهشت ماه آغاز شده و تاکنون هیات های خارجی و مقامات بلندپایه کشورها از دستاوردهای دانش بنیان های ایرانی بازدید کرده اند که از جمله می‌توان به بازدید رییس اتاق تجارت روسیه، معاون وزیر صنعت ازبکستان، وزیر تجارت عمان، وزیر صنعت فناوری های پیشرفته امارات، رییس اتاق بازرگانی ترکیه و سفرای کشورهای اروگوئه، ونزوئلا و ازبکستان اشاره کرد.
پیش بینی درباره سهم ۲۰ درصدی از قراردادهای صادراتی اکسپو ۲۰۲۴
قدمگاهی ضمن اعلام اینکه سال گذشته در مجموع در نمایشگاه اکسپو ۴۰۰ میلیون دلار قرارداد منعقد شد، گفت: امسال پیش بینی می شود یک میلیارد دلار قرارداد در این نمایشگاه منعقد شود و ما امیدواریم که سهم دانش بنیان ها از قراردادها بیش از ۲۰ درصد یعنی ۲۵۰ میلیون دلار باشد.
صادرات ۲/۵ میلیارد دلاری دانش بنیان ها در ۱۴۰۲
وی ادامه داد: طبق آمار رسمی گمرک یک رشد قابل توجهی در صادرات دانش بنیان ها اتفاق افتاده است به طوری که در سال ۱۴۰۲ بیش از ۲/۵ میلیارد دلار صادرات دانش بنیان داشتیم که البته این رقم را کمتر از چیزی که گمرگ گفته است، اعلام می کنم چرا که تعدادی از این ها را در رصدخانه مهاجرت صادرات دانش بنیان را پایش و حذف می کنیم تا به آمار خالصی از صادرات دست یابیم.
معاون توسعه کسب و کار بین المللی سازمان توسعه همکاری های علمی و فناورانه بین المللی معاونت علمی با بیان اینکه به همت سازمان توسعه تجارت برای بازدید از نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۴ بیش از ۲ هزار مهمان خارجی که همه بازرگان و تاجر هستند وارد ایران و مستقر شده اند، گفت: این تجار در واقع سفیر معرفی دستاوردها و توانمندی های جمهوری اسلامی ایران در کشورهای خود هستند و قطعا این ۲ هزار نفر سال بعد ۶ هزار نفر را با خودشان خواهند آورد و این تصاعد را در سال های بعد خواهیم داشت کما اینکه سال گذشته حدود هزار مهمان داشتیم و امسال دو برابر شد.
کدام محصولات دانش بنیان ایرانی بیشتر صادر می‌شود؟
قدمگاهی در پاسخ به این سوال که کدام محصولات و دستاوردهای دانش بنیان های ایرانی صادرات بیشتری دارند؟ گفت: محصولات صنایع شیمیایی و پلیمری به لحاظ عددی بیشترین سهم را در صادرات دارند اما اعتقاد داریم این اعداد نیستند که برای ما آورده دارند، چرا در محصولات شیمیایی و پلیمری مواد را می فروشیم و هرچقدر هم فناوری به آن افزوده باشیم و محصول مبتنی بر دانش تولید کرده باشیم، نهایتا قیمت اصلی کالا را ماده اولیه آن که از منابع کشور تهیه شده، شکل می دهد و ما در حقیقت منابع می دهیم و در ازای آن پول می گیریم. در برخی محصولات تجهیزات آزمایشگاهی، پزشکی و صنعتی مواد و مصالحی که صرف شده، آنچنان عددی ندارد ولی قیمت و ارزش افزوده این محصولات بسیار بالاتر است و ما در در واقع فکر، دانش، طراحی و مهندسی را می فروشیم و در این شرایط ضریب بازدهی بسیار بیشتری در دراز مدت برای کشور به ارمغان خواهد آورد.
۱۶ کشور هدف صادراتی دانش بنیان‌های ایرانی
وی ضمن اشاره به اینکه ما در سامان همکاری های علمی و فناورانه بین المللی بنا داریم در یک سری بازارها عمیق تر شویم چرا که در گذشته همه دنیا را به یک شکل نگاه می کردیم و منابعمان به عبارتی در برخی کشورها هدر می رفت، تصریح کرد: ۱۶ کشور به عنوان هدف اصلی صادرات محصولات دانش بنیان ایرانی انتخاب کردیم که ۴ کشور همسایه یعنی ترکیه، افغانستان، عراق و جمهوری آذربایجان در اولویت قرار دارند و سعی داریم با یک جهت دهی مناسب، شرکت های دانش بنیان با بازار کشورهای هدف تعاملات بیشتری داشته باشند.
بازرگانان عراق و ترکیه تسلط خوبی بر بازار دانش بنیان‌ها دارند
معاون توسعه کسب و کار بین المللی سازمان توسعه همکاری های علمی و فناورانه بین المللی معاونت علمی ادامه داد: در حال حاضر بازرگانان عراق و ترکیه به طور مستمر در ایران رفت و آمد دارند و بعضا اطلاعاتشان درباره شرکت های دانش بنیان ایرانی از بازرگانان ایرانی بیشتر است و کاملا به این بازار مسلط هستند و لذا ما به عنوان دولت خیلی نیازی نیست روی این کشورها انرژی بگذاریم اگرچه همکاری با این کشورها نیاز به برنامه ریزی بلند مدت دارد. پاکستان، هندوستان، ویتنام، ازبکستان، عمان، اندونزی، برزیل، ونزوئلا و ... از دیگر مقاصد صادراتی دانش بنیان ها به شمار می رود تعامل بیشتر با آن ها در دستور کار قرار دارد.
صادرات تجهیزات آزمایشگاهی و پزشکی ایرانی به آمریکا و کشورهای اروپایی
قدمگاهی همچنین درباره صادرات محصولات دانش بنیان ایرانی به کشورهای اروپایی و همکاری با آن ها نیز توضیح داد و گفت: تجارت با اروپا به لحاظ فنی و هم به لحاظ تجاری و شرایط تحریمی برای ما متفاوت است. همکاری با کشورهایی که در اتحادیه اروپا هستند، سختی کار بیشتری برای ما دارد اگرچه شدنی است و شرکت های داریم که محصولات خود را به ایالات متحده آمریکا هم صادرات کردند به طور مثال شرکت هایی داریم که توانسته اند تجهیزات آزمایشگاهی به آمریکا و تجهیزات پزشکی به کشورهای اروپایی بفروشند منتها اگر قرار باشد سرمایه گذاری آنچنانی در این مسیر داشته باشیم، بازدهی که از ارتباط و تعامل با کشورهایی مثل هندوستان یا پاکستان داریم، در ارتباط با کشورهای اروپایی نخواهیم داشت و لذا موظفیم منابعمان را آنجایی هزینه کنیم که بازدهی بیشتری برایمان داشته باشد.
کد خبر 6092782
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان