به نقل از «تابناک»

هشدار نسبت به بحرانی مهم تر از گرانی و واردات گوشت؛ آیا برای تامین شیر هم باید به فکر واردات باشیم؟

تاریخ انتشار: ۱۶ بهمن ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۶۴۰۸۰۶

این روزها خبرهای امیدوارکننده‌ای از صنعت دامپروری کشور به گوش نمی‌رسد. صنعتی که تأثیر مستقیم در تأمین سلامت افراد جامعه دارد، حالا در فضایی مه‌آلود و بدون تدبیر، در سراشیبی قرار گرفته است. برای درک این وضعیت، کافیست به‌عنوان نمونه به آماری که اخیراً توسط مرکز آمار منتشر شده است نگاهی داشته باشید. آمار نشان می‌دهد که در پاییز امسال نسبت به فصل مشابه سال گذشته، تولید گوشت قرمز با کاهش 20 درصدی مواجه شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش تابناک اقتصادی؛  یکی از نتایج تلخ این کاهش، در افت عرضه گوشت به بازار در مقابل افزایش تقاضا بوده است که در کنار عواملی دیگر باعث جهش قیمت گوشت در سبد مصرفی خانواده‌ها شده است. اما در این میان، خبرهای بدتر از افت تولید گوشت هم در میان صحبت‌های متولیان این صنعت شنیده می‌شود. ازجمله می‌توان به افزایش قاچاق دام (سبک و سنگین) و بدتر از همه کشتار دام مولد (گاو شیری) اشاره کرد.

سید احمد مقدسی رئیس انجمن صنفی گاوداران ایران معتقد است که دامدار در شرایط بسیار سخت اقتصادی به سر می‌برد و برای تأمین نقدینگی لازم جهت خرید غذا برای دام، مجبور به فروش دام مولد شده است.

این فعال صنعت دامپروری و دامداری کشور در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی اظهار داشت: امسال وقتی قیمت شیر خام به 2000 تومان تعیین شد، صنایع لبنی مدعی شدند که روزی 3000 تن کمبود تولید داریم، یعنی در سال حدود 2 میلیون تن شیرخام. این در حالیست که امسال تولید شیرخام نه تنها کم نشده است، بلکه 5.7 درصد هم رشد تولید داشته‌ایم، ولی نکته اساسی اینجاست که شیرخام تولیدی، جابجا شده است. یعنی قبلاً کارخانه‌های لبنی، شیر خام را از گاودار می‌خریدند و به کارخانه تولید شیر خشک می‌دادند و به‌صورت کارمزدی شیرخشک را در انبارهای خود ذخیره می‌کردند. ولی الآن رابطه گاودار با کارخانه تولید شیرخشک مستقیم شده است. مقدسی معتقد است که این اتفاق باعث تحریک بازار شد و همچنین به دلیل نوسانات نرخ ارز، صادرات غیرنفتی ازجمله صادرات شیرخشک، رونق پیدا کرد. به گونه‌ای که در سه چهار ماه اول سال، حدود 30 میلیون دلار صادرات شیر خشک با کیفیت بسیار عالی به 19 کشور داشتیم. بازارهای این کشورها با تلاش بسیار بدست آمده بود ولی به یک‌باره با ممنوعیت صادرات، بازارهای جهانی را از دست دادیم.

مقدسی در ادامه گفتگو با بیان اینکه کارخانه‌های لبنی در کشور از طریق دو ابزار شیرخشک و کره، همواره گاودار، کارخانه‌های شیرخشک و همچنین دولت را مدیریت می‌کردند، اظهار داشت: اما روند تولید شیرخشک و صادرات آن، باعث شد که کارخانه‌های لبنی احساس خطر کرده و احساس کردند که ابزارهای کنترلی خود را از دست داده‌اند. بر این اساس کارخانه‌های لبنی با لابی خیلی قوی با وزارت صمت از اول شهریورماه 97، صادرات شیرخشک و حتی پودر آب‌پنیر را هم ممنوع کردند. همچنین نکته جالب اینجاست که وزارت صمت صادرات کره را هم ممنوع کرد ولی در ابلاغیه خود این ممنوعیت را محدود به وزن بالای 500 گرم تعیین کرد. این در حالی است که هم‌زمان با ممنوعیت صادرات کره، کارتن‌هایی با وزن 25 کیلوگرم کره با ارز 4200 کشور وارد می‌شود و درنهایت به بسته‌بندی‌های 50 گرمی یا 100 گرمی تبدیل و از کشور صادر می‌کردند. یعنی با ارز دولتی وارد می‌شود و با ارز آزاد صادر می‌شود. همچنین کارخانه‌های که اهرم‌های شیرخشک و کره را ازدست‌رفته می‌دیدند، درخواست واردات 25 هزار تن شیرخشک با ارز دولتی به کشور را از وزارت صمت داشتند. هرچند با مقاومت وزیر جهاد کشاورزی، این درخواست مورد قبول هیات وزیران و شورای اقتصادی دولت قرار نگرفت. پس درنتیجه اهرم شیرخشک از دست کارخانه‌های گرفته شد و حالا به سراغ اهرم کره رفته‌اند تا بتوانند دوباره به گاودار فشار وارد کنند و نرخ خرید شیرخام را پایین بیاورند.

کارخانه‌های در حال حاضر به بهانه حمایت از مصرف‌کننده و کنترل بازار، کره وارد می‌کنند. درحالی‌که صادرات کره تولید داخل ممنوع می‌باشد. این کارخانه‌های به‌جای مصرف خامه تازه داخلی در تولید محصولات، شروع به استفاده از کره با ارز 4200 تومانی در تولید محصولات لبنی خود کردند. این کار ازنظر اقتصادی توجیه ندارد، زیرا هر یک‌دهم چربی تولید داخل را 20 تومان نرخ‌گذاری کرده‌اند ولی هر یک‌دهم چربی (کره) وارداتی را با ارز دولتی، به 35 تومان می‌باشد. این کار کارخانه‌های گواه این ضرب‌المثل هست که "مرغ همسایه غازه؟!" این در حالی است که دبیر ستاد تنظیم بازار سؤال کردند که این چه منطق اقتصادی است؟ پاسخ دادم: کارخانه با این کار ضرر نمی‌کند بلکه سرمایه‌گذاری می‌کند. زیرا درنهایت به دنبال این است که قیمت ماده اولیه تولید محصول یعنی شیر خام را کاهش دهد و به نرخ دلخواه خود بخرد و درنتیجه دامدار دچار مشکلات بیشتری شود.

درنتیجه حالا کارخانه‌های به‌جای مصرف خامه در تولیدات، از کره وارداتی استفاده می‌کنند. قیمت خامه تولید داخل (هر یک درصد) که 280 تومان بود، امروز به 205 تومان کاهش پیدا کرده و درنتیجه قیمت هر کیلو شیر خشک هم که 18900 تومان بود امروز به 16000 تومان رسیده است. در این شرایط بزرگ‌ترین کارخانه لبنی کشور که مدعی بود روزی 1200 تن شیر کمبود دارم و درخواست مجوز واردات شیر خشک را داشت، الآن روزی 500 تن شیر در کشور خشک می‌کند و خودش تبدیل به فروشنده شیرخشک در کشور شده است. زیرا با این کار به دنبال مدیریت و کاهش نرخ شیرخشک به مرز 16000 تومان است. در پاسخ به این سؤال که نتیجه این مسیر کارخانه‌های چه خواهد بود باید گفت: وقتی قیمت خامه تولیدی در کارخانه شیرخشک، به 205 برسد و پس‌ازآن بهای شیرخشک هم به 16000 تومان کاهش پیدا کند، شاهد افت نرخ شیرخام از رقم مصوب 2000 تومان به 1800 تومان خواهیم بود. که در حال حاضر در استان‌های اصفهان و خراسان رضوی که قطب تولید شیرخام در کشور هستند، شاهد نرخ 1800 تومانی برای خرید شیر خام هستیم و دامداری که در شرایط فعلی، بهای تمام‌شده شیر را 2300 تومان برآورد می‌کند، چگونه می‌توان با نرخ 1800 تومان به فعالیت خود ادامه دهد؟

دامدار در حال حاضر با بحران تأمین نهاده‌های دامی روبروست، زیرا کشتی‌ها به بنادر رسیده و بار موجود است، ولی مشکل انتقال ارز را داریم، هرچند در این روزها این مشکل تا حدودی برطرف شده است، اما در حدود یک ماهی که مشکل انتقال ارز وجود داشت، تأثیر منفی در روند تولید صنعت دامداری گذاشت.

سویای وارداتی که دولت 2450 تومان تعیین کرده است تا 3500 تومان هم افزایش داشته و به دست دامدار می‌رسد آن‌هم به‌صورت نقدی. این در حالی است که دامدار شیر تولیدی را به کارخانه‌های می‌فروشد و دو ماه بعد باید منتظر واریز پول شیرخام باشد. این در حالی است ماشین تولید دامدار، ماشین زنده (گاو) است و نمی‌تواند دامدار این ماشین را خاموش کند تا پول بدست آورد. درنتیجه گاودار بیچاره مجبور می‌شود علی‌رغم میل باطنی، گاو مولد (گاو شیری) را که 25 کیلو شیر در روز تولید می‌کند را به کشتارگاه بفرستند، مثلاً از هر ده تا گاو، دو تا را به کشتارگاه بدهد تا بتواند با پول این دام‌ها، غذای گران برای بقیه دام‌ها بخرد. توجه به اینکه نکته ضروری است که بدانیم کشورمان در این سال‌ها توانسته است در کنار کشور کانادا، سرانه تولید گاوهای شیری را به رقم 10 تن و 200 کیلوگرم برساند و پس از آمریکا جایگاه دوم را کسب کند. هرچند باید توجه داشت که گاوی که در این ایران به این سطح از تولید رسیده است، متعلق به هلند می‌باشد و سرانه تولید این گاو در کشور هلند، 9 تن و 800 کیلوگرم می‌باشد. درنتیجه نشان می‌دهد که توجه به این صنعت بسیار مهم می‌باشد.

مقدسی در ادامه بیان کرد: شما ببینید وقتی قیمت شیر خام را در مسیر کاهشی قرار داده‌اند و پرداخت‌ها را هم طولانی‌مدت (بیش از 2 ماه) کرده‌اند و از طرفی هم هزینه‌های دامدار روزبه‌روز رو به افزایش است و نهاده‌ها گران‌تر می‌شود و فروشنده نهاده‌ها هم پول را قبل از تحویل به‌صورت نقدی درخواست می‌کند، خب گاودار نقدینگی هم ندارد و نمی‌تواند تولید را هم متوقف کند، پس ناچار می‌شود گاو شیری را از چرخه خط تولید خود حذف کند.

نتیجه این کار ابعاد خطرناکی درپی دارد:

تولید گوساله پایه نر پرواری کشور کاهش پیدا می‌کند. (هم گاو مادر از این چرخه حذف می‌شود و هم گوساله تولیدی) و همچنین شاهد کاهش تولید شیر خواهیم بود. مقدسی تأکید کرد با این روند، زنگ خطر کاهش تولید شیر و گوشت در کشور به صدا درامده است.

امروز بازار گوشت داغ شده است، معضل قاچاق دام در کشور بیداد می‌کند. مقدسی بابیان اینکه امروز خارج از مرزهای کشور، هر کیلو گوشت دام زنده سبک و سنگین، بین 5 تا 7 دلار فروخته می‌شود، اظهار داشت: امروز وقتی نرخ شیر تولیدی دامدار کاهش پیداکرده و هزینه‌هایش هم بالاتر می‌رود و پول شیر فروخته‌شده را هم با تأخیر زیاد از کارخانه دریافت می‌کند، پس از فروختن دام گوشتی، ناچار می‌شود که به سراغ فروش دام مولد خود برود.  

در حال حاضر استان اصفهان به‌عنوان قطب تولید شیر در کشور با تولید روزانه 3500 تن شیر خام می‌باشد و پس‌ازآن تهران با 3000 تن شیر رتبه دوم را دارد.

در این شرایط، بحران الآن از اصفهان شروع شده است، زیرا گاودار بیچاره بُریده است و ناچارا علی‌رغم میل باطنی‌اش، گاوهای مولد (گاو شیری) را می‌فروشد تا بلکه اندکی نقدینگی داشته باشد.

وی بابیان اینکه سیستم‌های کنترلی و نظارتی ما ضعیف است، اظهار داشت: نهادهای وارداتی با ارز دولتی درنهایت در چرخه دلالی با نرخ‌های گران‌تر به دست دامدار می‌رسد.  باید بررسی و مشخص شود که شرکتی که با ارز دولتی نهاده وارد کرده است، این نهاده را به چه کسانی داده است؟ اگر برخی می‌گویند مشکل انتقال ارز وجود دارد، پس چگونه در بازار با نرخ گران‌تر موجوده؟ تولیدکننده ناچار به خرید با نرخ‌های گران است. چراکه نمی‌تواند بگوید نمی‌خرم تا ارزان شود، زیرا ماشین تولید یک ماشین زنده است و در صورت عدم تأمین غذا، از بین خواهد رفت. پس ناچار به خرید با نرخ‌های بالاتر است. و متأسفانه از این ضعف صنعت و مدیریت، دلالان بسیار منتفع می‌شوند و سود خوبی به جیب می‌زنند.

مقدسی در ادامه دوباره تأکید کرد که اعلام خطر می‌کنیم که اگر مسئولین مربوطه در وزارتخانه‌های مسئول و ستاد تنظیم بازار به فکر نباشند و به داد صنعت دام‌پروری و دامداری کشور نرسند و قیمت شیر را اصلاح نکنند، با مشکلات بسیار خطرناکی روبرو خواهیم شد و دو ماه دیگر دچار بحران کمبود شیر خواهیم شد. دوباره باید ارز تخصیص بدیم برای واردات لبنیات به کشور...

مقدسی با انتقاد از چرخه توزیع نهادهای وارداتی با ارز دولتی اظهار داشت: به گفته یکی از نمایندگان مجلس، در حال حاضر دولت 14 میلیارد دلار بابت واردات کالای اساسی هزینه می‌کند، که اختلاف این رقم با نرخ آزاد بالغ‌بر 100 هزار میلیارد تومان می‌شود.

مقدسی در ادامه بیان کرد: این کالای وارداتی به من تولیدکننده به‌درستی نمی‌رسد و ناراضی هستم، مصرف‌کننده هم ناراضی است، پس چرا دولت هنوز به این مسیر پرهزینه ادامه می‌دهد؟ چرا ارز را تک‌نرخی واقعی نمی‌کند؟ دولت کالای تولیدشده را با نرخ جهانی محاسبه کند، تا با عرضه و تقاضا قیمت مشخص شود. امروز اگر هر یک کیلوگرم شیر در اتحادیه اروپا، 43 سنت یورو می‌باشد، بخواهد با یورو آزاد وارد شود، به نرخ 6300 تومان می‌رسد.

دولت ادعا می‌کند که کالای یارانه به دامدار می‌دهد، آن‌هم با منت زیاد. درحالی‌که به‌درستی و از کانال صحیح به دست دامدار نمی‌رسد. خب این سه قلم را هم به دامدار ندهید بگذارید با ارز آزاد وارد شود و دامدار هم با ارز آزاد شیر را بفروشد.

الآن نرخ‌های نهاده‌های دامی بازار نسبت به آذرماه امسال که نرخ جدید شیرخام تعیین شد، با افزایش روبرو شده است ولی نرخ مصوب تغییری نداشته و حتی کمتر هم شده است. برخی از این نهادها با تغییر قیمت عبارت‌اند از:

سویا وارداتی با ارز دولتی با نرخ 2300 تعیین شد ولی در ادامه دولت این رقم را به 2450 تومان افزایش داد، هرچند همین سویا دولتی به دست دامدار، امروز به نرخ 3500 تومان می‌رسد. همچنین ذرت وارداتی با ارز دولتی 1200 تومان بود که دوباره به رقم 1350 تومان افزایش داشته ولی همین ذرت وارداتی به دست دامدار با نرخ 1800 تومان می‌رسد. جو وارداتی با ارز دولتی، 1250 تومان بود که به رقم 1350 تومان رسید، هرچند این مورد نیز با افزایش نرخ یعنی 1700 تومان به دست دامدار می‌رسد. کنجاله کلزا 1700 تومانی آذرماه با نرخ 2750 تومان رسیده است و یونجه نیز از 2100 به 2500 تومان افزایش داشته است. مقدسی در ادامه تأکید کرد، خرید این نهادها با نرخ نقدی می‌باشد و حال آنکه پول شیرخام فروخته شده با کارخانه‌های، با دو ماه تأخیر بدست گاودار می‌رسد که نتیجه چرخ معیوب، فروختن دام مولد برای تأمین نقدینگی لازم جهت خرید غذا برای دام می‌باشد.

وی در پایان پیشنهاد داد که دولت دوباره صادرات شیرخشک آزاد کند تا چرخه تولید و نقدینگی دامدار فعال شود همچنین ارز کره وارداتی حذف شود. مقدسی معتقد است اگر دولت محترم، مشکلات صنعت شیر را حل کند، درنتیجه به دنبال آن، مشکلات تولید گوشت و عرضه آن‌هم حل خواهد شد. زیرا در شرایط اقتصادی مناسبت و بهینه، گوساله نر در همین واحدهای دامداری به وزن مناسب برای عرضه بازار می‌رسد و دامدار مجبور به فروش با وزن کمتر آن نخواهد بود و شاهد افزایش تولید گوشت خواهیم بود.

 

منبع: تابناک

کلیدواژه: واردات شیر واردات گوشت گاوداری های صنعتی گرانی بحران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۶۴۰۸۰۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کالا‌های وارداتی که دلارشان ارزان ماند؛ اما تورمشان قد کشید

به گزارش تابناک اقتصادی؛ «از روز اول عید تا پایان ۲۹ اسفند ۱۴۰۲ نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار ارز ۲۸۵۰۰ تومانی بابت واردات کالا‌های اساسی تامین شد» این بخشی از صحبت‌های رئیس کل بانک مرکزی در فروردین امسال است که تاکید داشت در سالی که گذشت، در کنار تامین ۵۰ میلیارد دلار ارز با نرخ زیر ۴۰ هزار تومان برای واردات کالا، برای کالا‌های اساسی نظیر گوشت و مرغ و و شکر و نهاده‌های داملی، نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار به نرخ ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومان تخصیص و تامین شده است.

آماری که در نگاه اول، تحسین برانگیز است؛ چراکه با هدف مدیریت قیمت کالا‌های اساسی و ضروری مردم نظیر موارد مذکور، در دستور سیاست گذار قرار داشته است، اما با نگاهی به تغییرات تورمی کالا‌های وارداتی با ارز ثابت ۲۸۵۰۰ در سالی که گذشت، متوجه می‌شویم که بسیاری از این کالا‌های وارداتی، به رغم ادعای کنترل تورم قیمت ها، با افزایش نرخ تورم بالاتر از میانگین سالانه کشور مواجه بوده است.

به عنوان نمونه و بر اساس آمار رسمی منتشر شده توسط مرکز آمار ایران؛ نرخ تورم نقطه به نقطه فروردین امسال نسبت به فروردین سال قبل برای محصولی همچون گوشت گوساله و گوشت گوسفند به ترتیب ۶۴.۸ و ۵۹.۸ درصد بوده است.

این در حالی است که دی ماه سال قبل علیرضا پیمان پاک  قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی در امور تجارت و تنظیم بازار در گفتگو با تابناک اقتصادی اظهار داشت: روزانه بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ تن گوشت گرم گوسفندی و گوساله از حدود ۱۲ کشور (استرالیا، روسیه، مغولستان، کنیا، رومانی، ارمنستان، گرجستان و ...) با ارز ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومان وارد کشور می‌شود.

بنابراین به رغم واردات گوشت گرم گوساله و گوسفند با ارز ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومانی در سال گذشته، بازهم شاهد رشد نرخ تورم این محصول مهم در سفره مردم بوده ایم؛ موضوعی که نیاز به شفاف سازی از سوی مسئولان مرتبط با این بخش در وزارت جهاد کشاورزی دارد. چراکه به گواه گزارش مرکز آمار، در اردیبهشت ۱۴۰۲ میانگین قیمت یک کیلوگرم گوشت گوساله در مناطق شهری ۳۳۹ هزار تومان بوده است، اما در فروردین سال جدید این رقم به ۵۴۷ هزار تومان افزایش یافته است. همچنین متوسط قیمت یک کیلو گوشت گوسفند در اردیبهشت ۳۷۱ هزار تومان بوده، اما در شروع سال جاری به ۵۹۲ هزار تومان صعود کرده است که نشان از رشد تورم این محصول با وجود سیاست ارزی تخصیص دلار ۲۸۵۰۰ تومانی برای واردات گوشت قرمز دارد.

از سوی دیگر، در فروردین ماه سال جاری، نرخ تورم نقطه‌ای شکر نیز که به صورت وارداتی با ارز ۲۸۵۰۰ تومانی است به ۴۷.۸ درصد رسیده است؛ به بیان دیگر خانوار‌های کشور نزدیک به ۴۸ درصد بیشتر از فروردین ماه ۱۴۰۲ برای خرید یک کیلو شکر مصرف روزانه خودشان هزینه کرده‌اند. به گونه‌ای که متوسط نرخ یک کیلو شکر از قیمت ۲۸۱۰۰ تومان در اردیبهشت سال قبل به رقم ۳۹۴۰۰ تومان در فروردین امسال رسیده است.

این رویه تورمی در گروه حبوبات نیز به چشم می‌خورد؛ جاییکه بسیاری از نیاز بازار حبوبات با ارز نرجیحی واردات شده و بخشی هم با نرخ نیمایی کمتر از ۴۰ هزار تومان؛ اما نرخ تورم گروه حبوبات هم رشد داشته است. به عنوان نمونه، در نخستین ماه سال، نرخ تورم نقطه به نقطه کشکش پلویی ۶۷.۸ درصد، لوبیا قرمز ۴۲.۵ درصد و لپه و عدس نیز نزدیک به ۳۰ درصد بوده است.  

آنچه مسلم است در رویکرد ارزی مذکور، میلیارد‌ها دلار با هدف کمک به معیشت مردم و کنترل تورم کالا‌ها برای واردات این محصولات تخصیص و تامین شده است، اما در نهایت تورم بسیاری از این محصولات وارداتی چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم در سبد هزینه‌ای مردم، افزایش داشته است؛ این در شرایطی است که اختلاف معنادار نرخ ارز ۲۸۵۰۰ و نیمایی با بازار آزاد به قدری بوده است، که شائبه رانت ارزی برای برخی واردکننده‌ها را در افکار عمومی تقویت کرده است و نیازمند شفاف سازی از سوی بانک مرکزی، وزارت صمت و وزارت جهاد کشاورزی و همچنین ورود نمایندگان مردم در مجلس به این موضوع مهم است تا حداقل برای سال جاری، با درس گرفتن از گذشته، تصمیم بهتر و مناسب تری گرفته شود.