يِسپا لوتسهوفت: مردم دانمارک موسيقي ايراني گوش مي‌کنند و «شهرام ناظري» تقريباً آنجا شناخته شده است

خبرگزاري آريا - فرزان صوفي - دومين روز از جشنواره موسيقي فجر گروهي از کشور دانمارک قطعه‌اي اجرا کرد که يک آهنگساز دانمارکي حدود صد سال پيش با الهام از ميدان نقش جهان اصفهان نوشته بوده است؛ قطعه‌اي با نام «کوئينتت بادي، اپوس 43» که کارل نيلسون آن را به سفارش اپراي سلطنتي کپنهاگ براي «قصه‌هاي هزار و يک شب» نوشته و آنسامبل «آتلاس» به سرپرستي يِسپا لوتسهوفت که سال‌ها است در دنيا قطعات مختلفي را اجرا مي‌کند، آن‌را براي اولين‌بار در ايران روي صحنه برد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با سرپرست گروه به بهانه اجرايشان در ايران گفت‌وگو کرديم که ناگفته‌هاي جالب بسياري از ذهنيت مردم دانمارک نسبت به موسيقي ايران، به خصوص اصفهان داشت. گفت وگويي که صبحِ روز اجرا با هماهنگي و ترجمه اميرمهيار تفرشي‌پور -که اين آنسامبل يکي از قطعات او را در جشنواره اجرا کرد- به زبان دانمارکي انجام شد و به اين ترتيب گفت‌وگوي ويژه‌اي از آب درآمد.
* از قطعه‌اي شروع کنيم که قرار است در جشنواره موسيقي فجر از «کارل نيلسون» اجرا کنيد؛ قطعه‌اي که حدود صد سال پيش با الهام از ميدان «نقش جهان» اصفهان نوشته شده است. فکر مي‌کنم اولين‌بار باشد که اين قطعه در ايران اجرا مي‌شود!بله اولين‌بار است. آقاي اميرمهيار تفرشي‌پور ايده اجراي اين قطعه را به ما داد. به نظرم ايده بسيار جالبي است چون بزرگ‌ترين آهنگساز دانمارکي اين قطعه را براي ايران نوشته است. اين قطعه بخشي از يک اثر بزرگ‌تر است که به سفارش «اپراي سلطنتي کپنهاگ» براي نمايشي به نام علاءالدين و قصه‌هاي هزار و يک شب نوشته شده است. اين اثر بخش‌هاي مختلفي دارد که درباره موسيقي مشرق‌زمين است. يکي از ويژگي‌هاي اين قطعه، شيوه آهنگسازي کارل نيلسون است که خودش آن را ابداع کرده است.
* مگر چه شيوه‌اي است؟او خودش را در بخش‌هاي مختلف ميدان «نقش جهان» مي‌بيند که گوشه‌گوشه آن آدم‌هاي متفاوتي حضور دارند؛ تُجار، مردهايي که يک گوشه نشسته‌اند و قهوه مي‌خورند، خانم‌هايي که در حال خريد هستند، بچه‌هايي که بازي مي‌کنند و... شروع اين قطعه صبحِ اين ميدان را به تصوير مي‌کشد و آرام‌آرام تمام اين آدم‌ها شروع به فعاليت مي‌کنند. انگار يک نفر در چهار جاي مختلف ميدان ايستاده و اين اتفاقات را رصد مي‌کند که همين اتفاق در ارکستر هم مي‌افتد و چهار بخش مختلف ارکستر دارد. کم‌کم روز تمام مي‌شود و شهر قرار است در آرامش شب فرو رود و موسيقي هم به انتها مي‌رسد.
* پس بيشتر از معاشرت آدم‌ها الهام گرفته شده تا معماري بناهاي مختلفي که دور تا دور ميدان نقش جهان هستند.دقيقاً همين است. بيشتر درباره برخورد مردم در آن جامعه است. کارل نيلسون يک آهنگساز مردمي بود و علاقه زيادي به روان‌شناسي آدم‌ها داشت. براي ما در دانمارک آهنگساز جالبي است که هم آثار فرازميني دارد و هم آثاري که در واقع آواز براي کودکان است. ساختار اين قطعه جوري است که ارکستر به چهار قسمت تقسيم مي‌شود و هر کدام از بخش‌هاي ارکستر يک تصوير را به نمايش درمي‌آورند که با تصوير بعدي کاملاً متفاوت است اما روي هم قرار مي‌گيرند. «چارلز آيوز» آمريکايي هم اين کار را کرده است.
* «چارلز آيوز» قطعات ربع‌پرده‌داري را هم با تغيير کوک پيانو نوشته است. فکر مي‌کنم با يکديگر هم‌دوره بودند.بله اما جالب اين است که آن‌ها هيچ‌وقت همديگر را نديدند. با هم هم‌دوره بودند اما «چارلز آيوز» آن زمان خيلي در اروپا شناخته شده نبود.
* اين را مي‌دانيد که معماري در اصفهان به موسيقي منجمد معروف است و آرشيتکت‌ها خيلي از موسيقي براي طراحي‌هايشان الهام مي‌گرفته‌اند؟اين تصورِ بسيار درستي است که معماري موسيقي منجمد است. امکان دارد کارل نيلسون هم اين قطعه را بر همين اساس پيش برده باشد چراکه تصميم گرفته آن را با الهام از اصفهان بنويسد نه مثلاً شيراز يا تهران. ما وقتي به زبان دانمارکي مي‌گوييم «اصفهان»، به اين نام احساس عشق مي‌کنيم. زيبايي کم‌نظيري در اين کلمه به زبان دانمارکي وجود دارد.
* هيچ وقت اصفهان بوده‌ايد؟نه اما دفعه بعد حتماً اين شهر را مي‌بينم.
* شما چقدر با موسيقي ايراني و در ابعاد وسيع‌تر، موسيقي مشرق‌زمين آشنايي داريد؟خيلي به موسيقي ايراني گوش مي‌کنم اما متخصصِ آن نيستم. درباره ربع‌پرده و علامت‌هاي سوري و کُرن مي‌دانم. بيشترِ موسيقي‌هايي که ما در دانمارک مي‌شناسيم، موسيقي‌هاي ايراني، عربي و هندي است. موسيقي ايراني تأثير زيادي روي من مي‌گذارد چون از تناليته‌اي استفاده مي‌کند که براي ما خيلي عجيب است. اولين برداشت يک دانمارکي در مواجهه با موسيقي ايراني اين است که (به دليل همين ربع‌پرده‌ها) يک صداي خارج از کوک مي‌شنود؛ اما مثل کسي که مثلاً سس چيلي مي‌خورد و بعد از يک مدت به آن عادت مي‌کند، کوک‌هاي ربع‌پرده هم بعد از يک مدت جا مي‌افتند و اصلاً بدون آنها، شنيدن آن موسيقي ديگر شدني نيست.
* پس به موسيقي کلاسيک ايراني گوش مي‌کنيد. بيشتر کدام هنرمندان ايراني را دنبال کرده‌ايد؟کسي که بيشتر از همه مي‌شناسم شهرام ناظري است که تقريباً در دانمارک شناخته شده است. يک‌سري سي‌دي‌هاي موسيقي ايراني هم دارم که در آنها غزل خوانده مي‌شود اما نام‌شان را يادم نمي‌آيد.
* اين عجيب و غريب و خارج از کوک بودن، در آوازهاي ايراني هم به گوشتان مي‌آيد؟بله اما خيلي زودتر نسبت به ساز جا مي‌افتد و مي‌توانيد زيبايي آن را درک کنيد. گوش خيلي کنسرواتيو است. موسيقي ايراني داراي نُت‌هايي است که به آن‌ها در موسيقي بلوز، نت‌هاي آبي مي‌گوييم ولي در موسيقي ايراني خيلي آبي‌تر است...
* به هر حال موسيقي ايراني هم مثل موسيقي جز و بلوز پر از بداهه‌پردازي است.مي‌دانم که مقايسه تطبيقي اين دو سبک کار اشتباهي است اما احساسات يک خواننده ايراني وقتي مي‌خواند و بداهه‌پردازي مي‌کند، من را ياد موسيقي بلوز مي‌اندازد؛ ولي با پالايش و ظرافت بيشتر.
* به اجراي آنسامبل «آتلاس» در جشنواره موسيقي فجر برسيم. با توجه به اين‌که قرار بود در اين فستيوال براي مخاطب ايراني اجرا داشته باشيد، انتخاب اين رپرتوآر بر چه اساس بود و چرا آثار اين آهنگسازان ايراني را براي اجرا انتخاب کرديد؟وقتي يک آنسامبل دانمارکي در دنيا مي‌چرخد و کنسرت مي‌گذارد، برايش مهم است که يک اثر مهم و شناخته‌شده از آهنگساز دانمارکي اجرا کند. ما هم اين‌بار کارل نيلسون را انتخاب کرديم که بيشتر از مدرن، کلاسيک باشد. «فرانسيس پولانک» فرانسوي هم که يک آهنگساز شناخته شده است و براي انتخابش به اتفاقاتي که بين تاريخ موسيقي ايران و فرانسه پيش آمده فکر کرديم.
با افتخار اثر اميرمهيار تفرشي‌پور را هم قرار است اجرا کنيم چون قبلاً هم با اين آهنگساز کار کرده‌ايم. آقاي تفرشي‌پور دو آهنگساز ديگر را هم به ما معرفي کردند که دو فرهتِ آهنگساز هستند. اين خواسته ما هم هست که با آهنگسازهاي شما آشنا شويم و موسيقي شما را ياد بگيريم. در دانمارک خيلي سخت است که از اين مدل آهنگسازهاي کلاسيک، آثاري را پيدا کنيم. شايد اين اتفاق دفعه اولمان باشد اما بار آخر نيست و ما هم مثل همان محقق ايران‌شناس دانمارکي دوست داريم که به ناشناخته‌ها دست پيدا کنيم.
* آشنايي با اميرمهيار تفرشي‌پور از چه طريق بود؟ما از طريق يک ويلونيست انگليسي همديگر را شناختيم و در يک سال گذشته با هم همکاري داشتيم. او هم آثار ديگر آهنگسازان ايراني را به ما معرفي کرد. ما يک سي‌دي از ايشان دريافت کرديم که يکي از قطعات آن را در کوپنهاگ اجرا کرديم و الان هم قرار است قطعه ديگري را اجرا کنيم.
* هدف‌تان از اين اجرا چه بود؟هدف ما در اجراي کوپنهاگ اين بود که دانمارک را به دنيا و دنيا را به دانمارک معرفي کنيم. گاهي سياست دولت ما به گونه‌اي است که بيشتر مي‌خواهد سرزمين‌مان را بسته نگه دارد اما ما دوست داريم آن را با موسيقي باز کنيم. ما به عنوان هنرمند از برداشت‌هاي همديگر در تمام دنيا الهام مي‌گيريم و براي همين هم همکاري‌مان با آقاي تفرشي‌پور ادامه خواهد داشت. ما اثر ديگري را به او سفارش داده‌ايم و مشغول برنامه‌ريزي براي اجراي بزرگتري با اپراي سلطنتي کوپنهاگ هستيم تا در فصل پاييز، اُپراي آقاي تفرشي‌پور را در کوپنهاگ و پاريس اجرا کنيم.
ما براي اين کنسرت، از او قطعه «آلاس» به معناي «دريغا» را انتخاب کرده‌ايم؛ چراکه آميختگي بسيار خوبي از موسيقي ايراني و موسيقي مدرن غربي دارد.
* اگر موافقيد کمي هم درباره موسيقي کلاسيک در دانمارک صحبت کنيم. در کشور شما مخاطبِ امروز چقدر با اين موسيقي هم‌ذات‌پنداري مي‌کند و تا چه حد در زندگي مردم شما جريان دارد؟سوال خيلي خوبي است. موسيقي کلاسيک در دانمارک خيلي بزرگ‌تر از آن چيزي است که در رسانه‌هاي بين‌المللي يا دانمارکي به آن پرداخته مي‌شود. اين موسيقي براي اکثريت دانمارکي‌ها استفاده روزمره دارد. ما يک کانال دولتي موسيقي داريم که فقط براي موسيقي کلاسيک است. ما تحقيق‌هايي داريم که نشان مي‌دهد مخاطب موسيقي کلاسيک بيشتر از مخاطب فوتبال است و بيش از نيمي از دانمارکي‌ها، حداقل يک‌بار در زندگي در يک گروه کُر خوانده‌اند.
* شيوه برخورد هنرمند با مخاطب معمولاً دو نوع است؛ هنرمندي که بر اساس سليقه مخاطب کارش را پيش مي‌برد و هنرمندي که به دنبال کشف و شهود و لذت‌هاي خودش است و مخاطب را در اين لذت‌ها شريک مي‌کند. مبناي آنسامبل شما در مواجه با مخاطب بر چه اساس است؟ما چون به عنوان يک آنسامبل شناخته شده در دنيا زير نظر بودجه دولتي هستيم، نحوه برخوردمان کمي با گروه‌هاي خصوصي متفاوت است. وظيفه ما اين است که سنت‌ها را ادامه دهيم و بعد هم ناشناخته‌ها را به آدم‌ها بشناسانيم. ما به آهنگسازهاي جوان و ناشناس سفارش مي‌دهيم تا بتوانيم آنها را معرفي کنيم و مخاطب هم با ايده‌ها و صداهاي جديد آشنا شود.
* که البته در اجراي ايران رپرتوارتان را کمي شناخته شده‌تر انتخاب کرده‌ايد.در وهله اول کار ما حفظ و ارائه ايده‌هاي جديد است اما بايد اعتراف کنم که در اجراي تهران، موسيقي‌اي را انتخاب کرديم که شايد مزه شيرين‌تري نسبت به کنسرت‌هاي معمول ما دارد. در خانه خودمان يعني کپنهاگ، ترسي از اين‌که چه آثاري بايد اجرا شوند نداريم ولي در کشوري که مخاطب خودمان را نمي‌شناسيم، سعي کرديم مزه‌اي از تمام سبک‌ها در رپرتوار ما وجود داشته باشد. در نهايت زبان هر کدام از ما متفاوت است؛ شما از راست و ما از چپ مي‌نويسيم اما در موسيقي هر دو از يک سمت مي‌نويسيم و زبان مشترکي داريم.
* اين روزها نام «ايران» بيشتر به واسطه سياست در دنيا شناخته شده؛ شما به عنوان يک هنرمند با چه نگاهي ايران را به ديگران معرفي خواهيد کرد؟اگر سياست را کنار بگذارم بايد به سادگي بگويم آنچه که براي من در ايران جالب است خود ايراني‌ها هستند. من تا به حال انقدر زيبايي و برخورد خوب در هيچ جاي دنيا نديده‌ام. به نظرم شما آدم‌هايي فرهنگي هستيد و شُعراي خودتان را مي‌شناسيد. البته بسيار هم مهمان‌نوازيد.

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۸۲۶۸۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آلبوم «عشق ناباور» به زودی منتشر می‌شود

به گزارش خبرگزاری مهر، آلبوم «عشق ناباور» با صدای عمران درویش به تولید رسید و به زودی وارد بازار می‌شود.

هانا استیفایی مدیر هنری این پروژه گفت: آلبوم «عشق ناباور» شامل ۱۰ قطعه به آهنگسازی پیمان خازنی بر اساس موسیقی ایرانی شکل گرفته است و خواننده این اثر از مکتب‌خانه میزرا عبدالله برگرفته از رهنمودهای محمدرضا لطفی موسیقی را آموخته است.

وی با بیان اینکه از ترانه‌های امروز برای این اثر بهره گرفته شده است، ادامه داد: مراحل ضبط با اشعاری از امیر ارجینی و احسان افساری در استودیو هنر پایان یافته است. البته در آهنگسازی این آلبوم از موسیقی ایرانی و ارکستر سازهای ایرانی و کلاسیک استفاده شده است.

کد خبر 6098028 علیرضا سعیدی