6 عاملی که ما ایرانیان را به شایعه‌پردازی ترغیب می‌کند؟
تاریخ انتشار: ۴ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۸۵۲۱۵۵
روزی نیست که در صفحه نخست روزنامه‌ها یا در صدر اخبار رسانه‌ها بحث از شایعه و اخبار جعلی و تکذیب آنها نشود. اما در برخی از برهه‌ها شاهد هستیم که «اخبار فیک» شدت و حدت بیشتری می‌یابد؛ چنانکه تشخیص خبر درست از شایعه حتی برای اهالی رسانه و کارگزاران خبری هم دشوار می‌شود. تأملی جامعه‌شناختی بر پدیده شایعه‌پردازی در یک جامعه، شاید بر ما آشکار کند که قطار شایعه معمولا در چه جوامعی و در چه موقعیت‌هایی سرعت بیشتری می‌گیرد؟
شایعه و شایعه‌پراکنی تقریبا در تمامی جوامع وجود دارد و نمی‌توان آن را خاص برخی جوامع دانست.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
درباره وقوع شایعه در جامعه ایران البته هنوز پژوهش‌های دقیق و علمی صورت نگرفته است و هرگونه اظهارنظر در این زمینه صرفا در حد برخی پیش فرض‌ها و محصول برخی تأملات مربوط به هر رشته علمی بوده و برای اظهارنظر دقیق‌تر ضرورت دارد تا پژوهش‌های جدی‌تری صورت گیرد.
نکته مهم دیگر در این زمینه این است که برخلاف تصور معمول و رایجی که وجود دارد شایعه را فقط افراد نمی‌سازند بلکه در موارد زیادی مشاهده شده است که برخی گروه‌ها، سازمان‌ها، نهادها، بنگاه‌های اقتصادی و حتی دولت‌ها با اهداف خاصی اقدام به شایعه پراکنی می‌کنند.
اما در ارتباط با اینکه چرا در جامعه ایران شایعه تا این حد رواج دارد و دست بر قضا مورد توجه هم قرار می‌گیرد حقیقتا محل تأمل و تعمق جدی است. باید بررسی و واکاوی نمود که مشکل در کجا است که تا این حد و اندازه شایعه‌های گوناگون در جامعه رواج می‌یابد و میلیون‌ها نفر را درگیر می‌کند و ذهن و روان آدمیان را مورد تاخت و تاز قرار می‌دهد و صد البته عواقب بسیار جبران‌ناپذیری را هم به همراه دارد. در این نوشته کوتاه و موجز اگرچه نمی‌توان تمامی ابعاد و زوایای پیدا و پنهان این موضوع مهم را مورد واکاوی قرار داد، اما برخی دلایل بروز و رواج شایعه در جامعه را می‌توان به صورت فهرست‌وار به شرح زیر تأمل نمود:
1. سنخ روانی ایرانیان؛ که عموما عادت به بزرگ‌نمایی برخی مسائل داشته و بر همین اساس بطور خودکار برخی شایعه‌ها را رواج می‌دهند. ایرانیان عموما دارای «روحیه دیونوسوسی» که محصول شادی، سرمستی، شور و هیجانات است بوده و در طول تاریخ نیز این روحیه را کم و بیش به نمایش گذاشته‌اند. چنین روحیه‌ای تاحدود زیادی از نظم و ترتیب و از عقلانیت دروی می‌جوید و هر مطلبی را بدون تأمل و تعمق می‌پذیرد و کمتر آن را به محک خرد و عقل می‌سنجد. اینگونه است که بارها و بارها مشاهده می‌شود که کسی مطلب بی‌پایه و اساسی را می‌گوید و بقیه هم بدون تأمل و تفکر آن را سریعا می‌پذیرند و صد البته به دیگران هم منتقل می‌کنند و اینگونه است که برخی مطالب نادرست و غلط در جامعه شیوع پیدا می‌کند.
2. شرایط تاریخی؛ کشور ایران به دلایل تاریخی چون حملات و یورش‌های گسترده‌ای که به خود دیده است و همچنین به دلیل اینکه در تاریخ گذشته خویش در ذیل حکومت‌های دیکتاتوری و استبدادی بوده است لذا پنهان بودن بسیاری از امور در چنین حکومت‌هایی مستعد شایعه‌سازی و شایعه‌پراکنی بوده است و به گونه‌ای مشکل فرهنگی و تاریخی همچنان در جامعه رواج دارد.
3. التیام‌بخشی به دردها و رنج‌ها؛ رواج شایعه در جامعه ایران نوعی التیام‌بخشی در زمینه درد و رنج‌ها و مشکلات است؛ چرا که عموماً نهادها و سازمان‌هایی برای پاسخگویی به انبوه مشکلات و مسائل وجود ندارد و حقیقتا اگر پاسخگویی منطقی در این زمینه وجود داشته باشد به احتمال زیاد برخی از این شایعه‌ها خودبه‌خود برطرف شده و زمینه بروز و ظهور نخواهند یافت.
4. انگیزه‌های شخصی، گروهی و جناحی؛ در بسیاری از مواقع بنا به برخی اقتضائات افراد، گروه‌ها و جناح‌ها برای حذف و شکست رقبا دست به شایعه‌سازی می‌زنند تا از این طریق بتوانند حریف را از میدان رقابت بیرون کنند و از این طریق به اهداف خاص‌شان دست یابند.
5. حضور فرهنگ شفاهی در جامعه ایران؛ در جامعه ایران افراد عموما گرفتار فرهنگ شفاهی هستند و کمتر به دنبال ایجاد فرهنگ مکتوب می‌روند و اساسا فرهنگ شفاهی بر فرهنگ مکتوب غلبه دارد. به این معنا که ایرانیان عموما مباحث شفاهی را بر مطالعه و تأمل و تحقیق ترجیح می‌دهند و چنین فرهنگی بسیار زمینه را برای بروز و ظهور فرهنگ شایعه تقویت می‌کند.
6. عدم شفافیت و پاسخگویی نهادها و سازمان‌های دولتی؛ در کشور ایران نهادها و سازمان‌های دولتی و حتی غیردولتی کمتر خود را موظف به پاسخگویی شفاف و منطقی می‌دانند و با این کار، زمینه را برای بروز انواع و اقسام شایعات فراهم می‌سازند. به عبارت دیگر، پنهان‌کاری نهادها و سازمان‌ها یکی از مهمترین دلایل بروز و ظهور شایعه در دنیای امروز است.
منبع: ایران آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۸۵۲۱۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
راه کارهای اساسی در زمینه حفظ سلامت دهان و دندان در جامعه/ برنامه وزارت بهداشت برای سلامت دندان چیست؟
به گزارش گروه سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا، هزینه‌های بالای دندان پزشکی در ایران باعث شده است تا بسیاری از مردم از نتوانند از خدمات درمانی در این زمینه استفاده کنند، از سوی دیگر هزینه‌های بالای مواد اولیه دندان پزشکی باعث ایجاد مشکلاتی برای قشر دندان پزشک در کشور شده است، در همین زمینه انتظار می‌رود تا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بتواند با راه حل‌های مناسب چالش‌های پیش رو دندان پزشکی در ایران را حل کند.
هزینه درمان دندان گران است
علی تاجرنیا رئیس هیئت مدیره جامعه دندانپزشکی ایران در گفتگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری آنا اظهار کرد: قیمت بالای تعرفه دندانپزشکی موضوع جدیدی و فقط ویژه کشور ما نیست و در برخی کشور‌های دیگر نیز قیمت تعرفه دندانپزشکی ارزان قیمت نیست، برای کشور انگلستان که بحث بیمه قوی است هزینه درمان دندان گران است و علت اصلی هزینه تمام شده مواد دندان پزشکی است.
وی افزود: نزدیک ۶۰ درصد هزینه یک تعرفه خدمات دندانپزشکی هزینه‌های مربوط به بدون دست مزد و مواد اولیه است و این موضوع قیمت‌ها را افزایش می‌دهد.
رئیس هیئت مدیره جامعه دندانپزشکی ایران ادامه داد: برخی از کشور‌های اروپایی موضوع پیشگیری را در دستور کار بهداشتی کشورشان قرار داده و سعی کردند به همراه آموزش صحیح و اصولی سعی کنند در زمینه بهداشت و حفظ سلامتی دندان مراجعات به دندان پزشکی را کاهش دهند؛ برای مثال مردم کشور سوئد به اندازه ایرانی‌ها دچار پوسیدگی دندان نمی‌شوند؛ از سوی دیگه برخی از کشورها تمرکز خود را در زمینه بیمه‌های خصوصی به کار برده و بیمه‌ها هزینه‌های درمان دندان را بر عهده گرفتند.
عدم آموزش در حوزه دندان
تاجرنیا با اشاره به اینکه راه کار برای کاهش درمان هزینه‌های درمان دندان چیست گفت: در طول سال‌های گذشته و به دلیل سیاست‌های اشتباه ادوار مختلف وزارت بهداشت شاخص پوسیدگی دندان یکسان بوده است و عدم آموزش باعث کاهش میزان پوسیدگی نشده است؛ همچنین با توجه به وضعیت اقتصادی بسیاری نمی‌توانند از خدمات دندانپزشکی استفاده کنند از سوی دیگر با توجه به هزینه‌های موجود دندان پزشکان نمی‌توانند از تعرفه‌های خود را کاهش دهند.
رئیس هیئت مدیره جامعه دندانپزشکی ایران تصریح کرد: بسیاری از مواد اولیه دندانپزشکی نیز با ارز تهیه می‌شود که نرخ ارز نیز در این زمینه تاثیر گذار است، بسیاری از دندانپزشکان درحال تعطیل کردن مطب‌های خود بوده و در کلینیک‌ها به صورت درصدی فعالیت می‌کنند، زیرا مشکلات درآمدی به وجود آمده است؛ از سوی دیگر موج مهاجرت در میان دندانپزشکان در حال شکل گیری است و در یک استان کشور کانادا ۴۰۰ فقط دندان پزشک ایرانی مهاجرت کردند.
تاجرنیا گفت: سرمایه گذاری در زمینه آموزش پیشگیری پوسیدگی دندان بهداشت دهان و دندان و از سوی دیگر تشکیل یک صندوق واحد در دولت به منظور خدمات دندانپزشکی می‌تواند مشکلات را کاهش دهد؛ باید توجه داشت کاهش تعرفه گذاری خدمات دندان پزشکی می‌تواند خدمات بی کیفیت را به دنبال داشته باشد.
برنامه وزارت بهداشت برای سلامت دهان و دندان
زهرا سید معملی مدیرکل دفتر سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت اظهار کرد: سلامت دهان و دندان به نوعی سر منشأ سلامتی جسم، روح و روان است و حتی در سلامت اجتماعی نیز نقش آفرین بوده و می‌تواند در روابط اجتماعی افراد را تقویت یا در آن اختلال ایجاد کند.
وی ادامه داد: امسال تمرکز ما این است که از تمام حوزه‌ها و رده‌های بهداشتی و درمانی برای بهبود سلامت دهان و دندان مردم استفاده کنیم. از بهورز در روستاها تا مراقبان سلامت در شهرها، پزشکان و کارشناسان بهداشتی در تمام مراکز متعلق به حوزه سلامت می‌توانند به ما در این عرصه کمک کنند.
مدیرکل دفتر سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت با بیان اینکه عواملی که می‌توانند در ناحیه دهان و دندان بیماری ایجاد کنند می‌توانند در بقیه قسمت‌های بدن نیز ایجاد بیماری کنند، اظهار کرد: به عنوان مثال بین بیماری‌های شدید لثه و دیابت ارتباط وجود دارد. این دو بیماری بر یکدیگر اثرگذار هستند. همچنین بین بیماری‌های قلبی و عروقی و بیماری‌های دهان و دندان و لثه ارتباط وجود دارد.
سیدمعلمی یادآور شد: مادر باردار نیز می‌تواند برای جنین و نوزادش از طریق بیماری‌های دهان و دندان مشکلاتی ایجاد کند؛ بنابراین سلامت دهان و دندان به سلامت سایر قسمت‌های بدن کمک شایانی می‌کند.
وی افزود: بنابراین نقش مشترک تمام افراد درگیر بهداشت و درمان در سلامت دهان و دندان مشهود است و این مسئله تنها وظیفه بهداشت کاران دهان و دندان و دندانپزشکان نیست.
مدیرکل دفتر سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت ادامه داد: یکی از اهداف مشخص ما در سال جاری این است که از دیدگاه عامل خطر مشترک، یعنی توجه به عواملی که هم بیماری‌های دهان را ایجاد می‌کنند و هم بیماری‌های دیگر را، به مسئله بهداشت دهان و دندان بپردازیم.
وی خاطرنشان کرد: البته در این راستا نقش ویژه متوجه بهداشت کاران و مراقبان سلامت دهان و دندان و دندانپزشکانی است که در بخش‌های دولتی و خصوصی کار می‌کنند.
پویش سلامت دهان و دندان
مدیرکل دفتر سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت با اعلام اینکه ۱۷ تا ۱۹ اردیبهشت «پویش سلامت دهان و دندان» با هدف افزایش آگاهی عمومی در سلامت دهان و دندان در سطح کشور برگزار می‌شود، گفت: در این سه روز برنامه‌های مختلفی برای دانش آموزان، مدارس و جامعه برگزار خواهیم کرد که شناساندن عوامل سلامت و بیماری دهان و دندان از جمله مهمترین برنامه‌های این پویش خواهد بود.
سیدمعلمی، دندانپزشکان بخش خصوصی و دولتی را به همکاری در این پویش برای آموزش و ارتقای سلامت دهان و دندان مردم دعوت کرد.
لزوم آموزش مناسب در مدارس
نکته حائز اهمیت این است که قیمت خدمات دندانپزشکی در کشور ما گران است و برای دریافت این خدمات، یا مردم باید توانایی مالی مناسبی داشته باشند یا دولت باید کمک کند، اما موضوع بسیار مهم‌تر این است که باید در زمینه‌های پیشگیری اقدامات لازم صورت بگیرد، آموزش در مدارس و مراکز آموزشی می‌تواند کمک شایانی در زمینه حفظ سلامت دهان و دندان باشند.
انتهای پیام/
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلاله‌ای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت