مورّخان ادیان شواهد متنوعی از پدیده جادویی-دینی «سماع» در سراسر جهان یافته‌اند. درواقع رقصیدنِ چندین ساعته یا حتی چندین روزه برای رسیدن به حالت خلسه پدیده‌ای نیست که به امروز و دیروز یا به غرب و شرق محدود و مقصور شود. سهند آقایی پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی در ایران نیز ما با این پدیده چندین بار برخورد می‌کنیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
ما در این یادداشت به رقصیدن‌های بی‌وقفه زردشت و یارانش در «مگه» اشاره می‌کنیم. باری،
رقص‌های درون «مگه» در زمانه زردشت هم درواقع راهی بوده است برای رسیدن به حالت خلسه؛ هر چند که ایران‌شناسان یا پژوهشگرانِ فرهنگ و زبان‌های باستانی همچنان بر سر واژه «مگه» به توافق نرسیده باشند. فی‌المثل تلقّی مری بویس، نویسنده کتاب «تاریخ کیش زردشت» از این واژه اساساً چیز دیگری است. بههرتقدیر ما درباب پدیده سماع در زندگی زردشت، نظر کسی چون ه.س. نیبرگ را می‌پذیریم. نیبرگ بر آن بود که
زردشت در تجربه‌های دینی‌اش نه یک ستاره‌نگر یا جادوگر که استاد خلسه شبیه شمن‌ها بوده است و دریافتِ او از «مگه» ذیل همین ادعای «زردشت یک شمن است» تشخّص یافته است. به زعم او زردشت و اطرافیانش برای رسیدن به حالت خلسه بی‌وقفه در فضای مقدس مگه می‌رقصیدند. والتر برونو هنینگ، ایرانشناس آلمانی در سخنان خود که در کتاب «زردشت، سیاستمدار یا جادوپزشک؟» گرد آمده است، با استناد به نوشته‌های نیبرگ «مگه» را جایگاه محصوری تعریف می‌کند که مناسک مقدس در آنجا برگزار می‌شود. هنینگ می‌گوید: «نیبرگ بر این عقیده است که اساساً این اصطلاح برای «سماع جادویی» و گروهی که آوازهای سحرآمیز می‌خواندند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در میان «مگه» گروهی از افراد قبیله که در «جمع مقدس» پذیرفته شده‌اند، گاه‌به‌گاه دور هم گرد می‌آیند و مراسمی را اجرا می‌کنند که هدف آن رسیدن به حالت جذبه است. سماع و احتمالاً رقص مهم‌ترین وسیله رسیدن به این حالت بوده است و البته با استفاده از بخور و بخار بنگ و شاهدانه این حالت سریع‌تر دست می‌داد... و همین که شرکت‌کنندگان این مراسم به حالت خلسه می‌افتادند، کلمات و اصوات نامفهوم را با فریاد بر زبان می‌راندند آنگاه کم‌کم به حالت بی‌هوشی و اغمای کامل می‌افتادند. در این حالت تصور می‌کردند که به گونه‌ای وحدت با خدا و بهتر بگوییم با بهمن (اندیشه نیک) رسیده‌اند. ارواحشان به یاری خلسه از قید تن آزاد شده‌اند و به آسمان صعود کرده‌اند تا در آنجا با ارواح دیگری که بدین شیوه یا از طریق مرگ از قید تن رسته‌اند یکی شود... رسیدن به حالت خلسه بزرگترین موهبت و برکناری از عضویت در مگه، وحشتناک‌ترین بدبختی به شمار می‌رفت. روشن است که در چنین قبیله‌ای شمن بزرگ نفوذ و اعتبار فراوان داشت؛ چه علاوه بر ریاست بر انجام مراسم آزمون الهی، رئیس و رهبر مگه نیز به شمار می‌آمد و در چنین مقامی او بود که تصمیم می‌گرفت چه کسانی شایستگی کسب برترین سعادت را که تنها به لطف مگه ممکن می‌نمود، دارا هستند.» میرچا الیاده در همین باب می‌نویسد: «در این فضای بسته ارتباط بین آسمان و زمین امکان‌پذیر می‌گشت؛ یعنی طبق منطقی رایج و جهانی فضای مقدّس به مرکز مبدل می‌شد.» و این یعنی رقصیدن‌های بی‌وقفه مگر برای رسیدن به خلسه نبوده است. بههرتقدیر ما در شمنیسم با پدیده «پرواز جادویی» بارها و تقریباً در همه جا برخورد می‌کنیم. شمن‌ها استادان بزرگ خلسه‌اند و می‌توانند در حالت خلسه پرواز کنند. در شمنیسم خلسه هم «پرواز جادویی» شمن و هم فرودآمدن روحش را امکان می‌بخشد و در یک کلام، رقصیدنِ روح پروازِ آن است؛ چنانکه شمن منتاوی آنقدر می‌رقصد که به خلسه بیفتد و روحش را قایقی به آسمان برد. این قایق را عقاب‌ها هدایت می‌کنند. و شگفت آنکه در شاهنامه هم در داستان پرواز جادویی کیکاووس به آسمان عقاب‌ها تختِ او را با بال‌زدن به آسمان می‌برند.
منبع: ایران آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا
منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۹۲۲۱۳۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حضور جیمی کرگر در دیوار زرد هواداران دورتموند و خوشحالی شدید از به ثمر رسیدن گل نیکلاس فولکروگ / فیلم
جیمی کرگر، امشب بازی دورتموند و پاری سن ژرمن را در جایگاه ویژه هواداران دورتموند، منسوب به دیوار زرد تماشا کرد.
دانلود (5.1MB)
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند