چالشهای سیاست خارجی ایران در سال 98/ همسایگان توان احیای اقتصاد کشور را ندارند
تاریخ انتشار: ۲۸ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۳۱۶۴۳۶۴
علی بیگدلی، استاد سابق دانشگاه شهید بهشتی و تحلیلگر مسائل بینالمللی، در گفتوگو با خبرنگار ایکنا درباره مهمترین مسائل آتی سیاست خارجی کشور گفت: اولین مشکل کشور خارج شدن امریکا از برجام بود که مشکلات زیادی را در ادامه مسیر اجرای برجام ایجاد کرد و هرچند تحریمهای امریکا نتوانست جنبه جهانی پیدا کند ولی به طور غیرمستقیم اتحادیه اروپا را با وجود باقی ماندن آنها در برجام، تحت تأثیر قرار داد و کشورهای دیگر نیز هر یک به نحوی از این تحریمها متأثر شدند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
امریکا به دنبال بینالمللی کردن مسئله ایران است
وی اظهار کرد: در واقع امریکا به دنبال این است که موضوع ایران را به یک مسئله بینالمللی تبدیل کند و تا حدودی هم در این کار موفق بوده لذا آثار خروج آمریکا از برجام همچنان در سال آینده نیز تداوم خواهد یافت.
بیگدلی مشکل دیگر ایران در حوزه سیاست خارجی را نوع رابطه با اتحادیه اروپا خواند و گفت: الان یک رابطه نیمبند و نامشخصی بین ایران و اتحادیه اروپا برقرار است. اگرچه اروپاییها برای کنترل بیشتر ایران اصرار به باقی ماندن در برجام دارند اما آنها از ایران انتظاراتی دارند که این انتظارات برای اولینبار در کنفرانس امنیتی مونیخ از سوی وزیر امور خارجه آلمان به اطلاع آقای ظریف رسید که ایشان هم در آنجا گفته بود که باید اینها را در تهران مطرح کنم. این انتظارت در حوزه توانمندی موشکی، حضور ایران در منطقه و حقوق بشر بود که هنوز هم باقی است. در جلسه هفته گذشته عراقچی با مقامات اتحادیه اروپا در وین نیز این مسائل مطرح شد که به نتیجهای نرسید و لذا رابطه با اتحادیه اروپا همچنان در یک حالت بلاتکلیفی به پیش میرود.
این تحلیلگر مسائل بینالملی با بیان اینکه ایران در حوزه منطقهای نیز با مشکلات فراوانی روبروست، گفت: امریکاییها مثلثی را در جهت بینالمللی کردن مسئله ایران تشکیل دادهاند که یک ضلع آن خود آمریکا، ضلع دیگر عربستان و اسرائیل و ضلع سوم آن نیز اتحادیه اروپاست. به همین دلیل من در همه مصاحبهها همواره بر این تأکید دارم که نباید بگذاریم روزنه موجود میان ایران و اتحادیه اروپا بسته شود و گرنه ایران در فشار این سه ضلع مثلث بیش از پیش باید مرارتهای اقتصادی را تحمل کند. همچنین با توجه به نزدیکی بیشتر اسرائیل به کشورهای عرب این فشارها بر ایران بیشتر خواهد شد.
سفر روحانی به عراق؛ نمایش قدرت ایران در منطقه با خروجی اقتصادی کم
وی اظهار کرد: در این میان سفر حجتالاسلام و المسلمین روحانی به عراق اتفاق مهمی افتاد. هرچند ایران نتوانست به همه انتظارات خود از این سفر دست پیدا کند. دلیل آن هم شاید این بود که مقامات دیپلماتیک کشورمان به دو استراتژی عمده عراق توجه نکردند؛ اول اینکه عراق مصمم است به دنیای عرب برگردد و حتما هم برمیگردد و دوم این است که عراق در زمان نوری مالکی در سال 2007 مذاکراتی را با امریکا برای انعقاد یک پیمان امنیتی آغاز کرد که در سال 2008 نیز به امضا رسید و عادل عبدالمهدی، رئیسجمهور فعلی عراق، عاقد این پیمان امنیتی بود. لذا این دو استراتژی عراق برای ایران اهمیت بسیار زیادی داشت و ما تلاش کردیم علیرغم این دو استراتژی این سفر انجام شود.
بیگدلی با بیان اینکه این سفر خروجی اقتصادی چندانی نداشت، گفت: سفر آقای روحانی به عراق بیشتر یک نمایش قدرت بود که نشان دهیم در عراق حضور داریم و مقابل امریکا هستیم. امیدوارم نتایج بعدی این سفر ملموستر باشد.
همسایگان در شرایط تحریم به توسعه روابط با ایران روی نمیآورند
بیگدلی درباره امکان موفقیت استفاده از ظرفیت همسایگان ایران برای کاهش آثار تحریمها و عبور از چالشهای ذکرشده گفت: همسایگان ایران به دلیل نگرانی از تحریمهای امریکا هم وارد روابط گسترده اقتصادی با ما نمیشوند و هم اینکه توانایی احیای اقتصاد در حال احتضار ما را ندارند و حتی چین و روسیه نیز از این توان برخوردار نیستند و مقداری هم عقب نشستهاند.
استاد سابق دانشگاه شهید بهشتی ابراز کرد: دلیل دیگری که کشورهای همسایه تن به همکاری گسترده با ایران نمیدهند این است که ساختار حکومتی ایران به گونهای است که با نظام بینالمللی همسویی چندانی ندارد و همچنان در چارچوبهای از پیش تعیینشده خودش باقی مانده که با الگوهای بینالمللی سازگاری ندارد.
وی یادآور شد: ممکن است ارتباطاتی با همسایگان برقرار شود اما از درون آن نتایجی که منجر به کاهش فشارهای تحریم بر کشور شود حاصل نمیشود. برای نمونه ترکیه خودش با مشکلات اقتصادی زیادی مواجه است و با ایران هم بر سر مسئله کردها مشکل دارد و هر یک از همسایگان نیز به همین ترتیب توانایی و ظرفیت این را ندارند که اقتصاد ایران را احیا کنند براین مبنا نمیتوان این مسئله را به مثابه یک راهکار عبور از چالش تحریمها ارزیابی کرد.
گفتوگو از مهدی مخبری
انتهای پیام
منبع: ایکنا
کلیدواژه: سیاست خارجی برجام اتحادیه اروپا عربستان روابط منطقه ای تحریم ایکنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۱۶۴۳۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
گلایه تولیدکنندگان از کمبود نقدینگی و تأخیر بسیار زیاد بانک مرکزی در تخصیص ارز/ سیاستهایی که در حال متوقف کردن تولید است/ خودتحریمی بدتر از تحریم خارجی است
به گزارش تابناک اقتصادی؛ با گذشت یک ماه و نیم از شروع سال و تاکید رهبر انقلاب بر جهش تولید با مشارکت مردم، حال و روز بخش تولیدی کشور تحت تاثیر برخی سیاستها و برنامههای اقتصادی دولت، چندان مساعد نیست و فعالان اقتصادی و بخش مولد معتقدند سیاست بانک مرکزی موجب شده نه تنها جهش تولید نداشته باشیم که کاهش تولید هم داشته باشیم. این در حالی است که اخیرا انجمنهای بزرگ تولیدی کشور در نامهای به رهبر معظم انقلاب از سیاستهای بانک مرکزی در حوزه سرکوب نرخ ارز صادرات و انتشار گواهی سپرده ۳۰ درصدی انتقاد کردند و خواستار واقعیسازی نرخ ارز در سامانه نیما مبتنی بر نرخ شناور مدیریت شده نص صریح قانون شدند.
در این میان؛ نشست شورای راهبری بهبود محیط کسبوکار با موضوع بررسی راهکارهای تحقق شعار سال یعنی جهش تولید با مشارکت مردم برگزار شد. نشستی مهم که با حضور معاون هماهنگی و نظارت اقتصادی و زیر بنایی معاون اول رئیسجمهور برگزار شد و در آن نمایندگان بخش تولیدی و اقتصادی کشور به بیان نظرات و گلایههای خود پرداختند.
به عنوان نمونه؛ حمیدرضا فولادگر، رئیس شورای راهبری بهبود محیط کسبوکار، اظهار داشت: جهش تولید استفاده حداکثری از توان کشور برای تولید با حرکت بر لبه فناوری است. اما در مورد مفهوم مشارکت مردم که امسال به جهش تولید اضافه شده است، باید مشخص شود این مشارکت چه ابعادی دارد و با چه روشهایی محقق خواهد شد. موضوع جهش تولید با دو مانع اصلی تأمین نقدینگی واحدهای تولیدی و همینطور ناترازی انرژی مواجه است.
رئیس شورای راهبری بهبود محیط کسبوکار، افزود: بر اساس اعلام بانک مرکزی برای حفظ میانگین رشد سالانه ۴ درصدی در اقتصاد، به هزار و ۳۰۰ همت تسهیلات جدید نسبت به سال قبل و حدود پنج هزار همت هم برای تمدید تسهیلات گذشته نیاز است. یعنی در مجموع نزدیک به ۶ هزار همت تسهیلات فقط برای حفظ رشد ۴ درصدی نیاز داریم. در نتیجه برای تحقق رشد ۸ درصدی در برنامه هفتم به منابع بیشتری نیاز است. فولادگر اضافه کرد: بررسیها نشان میدهد، شرکتهای خصوصی واقعی، محصولات داخلی خودمان را بهعنوان مواد اولیه تولید به قیمت بالاتر از قیمت جهانی دریافت میکنند. در این شرایط رقابت چطور ممکن خواهد بود.
علیرضا کلاهی صمدی، رئیس کمیسیون صنعت اتاق ایران نیز درباره تأمین نقدینگی واحدهای تولیدی، گفت: با توجه به کمبود منابع نقدی در سیستم بانکی راهی جز خرید اعتباری مواد اولیه تولید وجود ندارد. وی افزود: این امر میتواند در همه زنجیره تولید اجرایی شود؛ اما به این شرط که از طریق سامانه جامع تجارت از ورود دلالان و قاچاقیان به بورس کالا جلوگیری شود.
محمدرضا نجفی منش، رئیس کمیسیون کسبوکار اتاق تهران هم گفت: کمبود نقدینگی از یکسو و تأخیر بسیار زیاد بانک مرکزی در تخصیص ارز از سوی دیگر، در حال متوقف کردن تولید است. وی با بیان اینکه صنعت خودرو با سیاست دولت در زمینه قیمتگذاری دستوری متحمل زیان ۲۰۰ همتی شده است، افزود: درخواست میکنیم قیمتگذاری دستوری متوقف شود. سیاست بانک مرکزی موجب شده نه تنها جهش تولید نداشته باشیم که کاهش تولید هم داشته باشیم.
بانکها پرداختی برای تسهیلات تولید ندارند/ خودتحریمی در کشور بدتر از تحریم خارجی استعباس جبالبارزی، نایبرئیس کمیسیون صنعت اتاق ایران نیز معتقد بود: معمولاً سیاستهای اجرایی برخلاف شعارهای سال دنبال میشوند. هر سال در خردادماه بسته رونق تولید ارائه میشد، اما در سال گذشته این بسته در مهرماه ارائه شد و بانکها هم اعلام کردند به دلیل سیاست کنترل تورم بانک مرکزی در جلسات کارگروه رونق تولید شرکت نمیکنیم، چون اساساً توان پرداخت تسهیلات نداریم. امسال هم وضع همین است. بانکها نقدینگی را جمع میکنند، اما از سوی دیگر اعلام میکنند از آنجا که تکالیف دیگری، چون پرداخت تسهیلات ازدواج و ... بر آنها بار شده توان پرداخت تسهیلات تولید را ندارند. وی با انتقاد از فرآیند ۶ ماهه تخصیص ارز، گفت: کدام تولیدکننده میتواند امروز ثبت سفارش کند و ۶ ماه دیگر ارز مورد نیاز خود را دریافت کند. خودتحریمی در کشور بدتر از تحریم خارجی است. فرآیند تخصیص ارز حداکثر باید یکماهه باشد.
ابراهیم بهادرانی، عضو شورای راهبری نیز با بیان اینکه ما در اتاق ایران نگران وضعیت فعلی تولید هستیم و نه جهش تولید، افزود: بر اساس گزارش شامخ در حال حاضر واحدهای تولیدی با ۴۱ درصد ظرفیت خود، تولید میکنند. سال گذشته در بررسی دیگری ۳۹.۷ درصد مشکلات بنگاهها مشکل تأمین مالی بوده است. گزارش ۱۲ ماهه عملکرد سیستم بانکی نشان میدهد تورم ۴۰.۷ است و رشد تسهیلات ۲۴.۷ درصد بوده است. همچنین وامهای بخش دولتی ۸۰ درصد رشد داشتهاند. یعنی بخش عمده همین رشد ۲۴ درصدی شامل بخشهای دولتی شده است. ۹۰ درصد تأمین مالی واحدهای تولیدی نیز از طریق بانکها انجام میشود؛ لذا ما نگران هستیم که حتی همین وضع فعلی تولید نیز تداوم نیابد.
لیلا مرادی، مدیرکل دفتر محیط کسبوکار وزارت صمت نیز با اشاره به نیاز مالی چهار هزار و ۲۰۰ همتی واحدهای تولیدی در سال گذشته، گفت: حدود ۱۷۰۰ همت از این نیاز از منابع بانکی و ۸۰۰ همت نیز از بازار سرمایه تأمین شد. اما ما اصابت این تسهیلات به هدف را ندیدیم و بخش عمده واحدهای ما گلهمند بودند. وی افزود: پیشنهاد وزارت صمت این است که بر اساس اولویتهای وزارتخانه این وامها پرداخت شود. در این صورت هدایت هدفمند نقدینگی بهتر انجام خواهد شد.
آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران نیز با تأکید بر ضرورت تکنرخی شدن ارز و کاهش مداخلهگری بانک مرکزی در بازار ارز، در رابطه به معضل ناترازی انرژی، اظهار کرد: راهحل کاهش ناترازی تولید نیست و تولید فقط ناترازی را عقب میاندازد. راهحل ناترازی بهبود مصرف و افزایش بهرهوری است. وی افزود: سال گذشته از آنجا که مشکل تأمین گاز وجود داشت، ۱۲ میلیارد دلار سوخت مایع در نیروگاهها استفاده شد. در حالی که پروژه پیشنهادی بخش خصوصی برای تعویض بخاریها ۶ میلیارد دلار هزینه دارد.
پایه پولی بهعنوان موتور تولید تورم، افزایش یافت
فرزانه صمدیان، رئیس گروه انرژی، صنعت و معدن مرکز پژوهشهای اتاق ایران، گفت: آنچه در یک سال اخیر موجب تشدید مشکل تأمین مالی بنگاهها شده است، سیاست بانک مرکزی در راستای کنترل تورم و محدودیت ترازنامه بانکها، بوده است. وی افزود: این امر باعث شد تسهیلات به نفع بخش دولتی تخصیص داده شود. در اثر این سیاست، در سال گذشته نقدینگی ۸ درصد کاهش یافت. اما بدهی بخش غیردولتی به بانکها با ۶ درصد کاهش و بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی ۴۵ درصد افزایش مواجه شد. در همین حال پایه پولی بهعنوان موتور تولید تورم، ۱۱ درصد افزایش یافته است.
پس از این اظهارات نمایندگان بخش خصوصی و تولیدی کشور، معاون هماهنگی و نظارت اقتصادی و زیر بنایی معاون اول رئیسجمهور گفت: بسته دولت برای اجرای شعار سال، بر مبنای دو محور اصلی تأمین مالی و بهبود فضای کسبوکار در دست تدوین است. حمید پاداش با بیان اینکه هنوز مفهوم مشارکت مردم کاملاً روشن نیست، افزود: در دولت روشهای متعارف مشارکت، همان روشهای مشخص شده در قانون بودجه تعیین شده است. درباره حوزهای که بخش خصوصی میتواند مشارکت کند نیز فعلاً جمعبندی ما خدمات فنی و مهندسی است. از اتاق ایران میخواهیم برای تعیین شاخصها و حوزههای مشارکت مردم کمک کند.
در خوشبینانهترین حالت تأمین مالی از طریق بازار سرمایه کمتر از ۷ درصد استپاداش با اشاره به اینکه اقداماتی در رابطه با بهبود تأمین مالی غیر بانکی در دست اجراست، گفت: در سال گذشته حدود ۸۰۰ همت تأمین مالی بنگاههای از طریق بازار سرمایه انجام شده است؛ اما کافی نیست و باید افزایش یابد. وی با بیان اینکه در خوشبینانهترین حالت تأمین مالی از طریق بازار سرمایه کمتر از ۷ درصد است، افزود: با دستور معاون اول رئیسجمهور، کارگروه تأمین مالی برای جهش تولید تشکیل شده است. اولویت روشهای تأمین مالی در این کارگروه به ترتیب بازار سرمایه، فایننس و از محل افزایش بخش حدید منابع در نظام بانکی است.
وی با تأکید بر اینکه باید نابرابری در دسترسی بنگاهها به منابع از بین برود، ادامه داد: در این راستا قرار است، بخش عمده تسهیلات به بخش خصوصی و بر اساس اولویتبندی وزارت صمت تخصیص داده شود. بسته تأمین مالی بخش خصوصی در سراسر کشور آماده شده و این مبنایی برای حل نابرابری تأمین مالی میان بخش خصوصی و دولتی است. وی اظهار کرد: با ایجاد کارگروه تأمین مالی با دو محور اصلی رفع نابرابری در دسترسی بخش خصوصی به منابع و تنوع ابزارهای تأمین مالی تلاش میکنیم مشکل تأمین مالی را حل کنیم.
معاون هماهنگی و نظارت و زیر بنایی معاون اول رئیسجمهور، با طرح پیشنهاد تشکیل کارگروه واکنش سریع با اتاق ایران، گفت: برای افزایش تعامل با اتاق ایران یک نماینده از سوی این معاونت به شورای راهبری معرفی خواهد شد.