سال ۹۸ اصلاح طلبان در بن بست یا چهار راه؟/ بدترین سناریو برای جریان اصلاحات چیست؟

رویداد۲۴  میثم سعادت: سال ۱۳۹۸، اصلاح طلبان با چالش‌های مهمی رو به رو هستند. چالش‌هایی که می‌تواند در سرنوشت آینده ایران اثرگذار باشد. در این گزارش به برخی از مهمترین چالش‌های این جریان سیاسی در سال آینده پرداخته‌ایم.

«تکرار می‌کنم، به تمامی افراد هر دو لیست» سه سال از پیام سید محمد خاتمی در انتخابات ۹۴ گذشت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

یبا وجود همه فراز و فرود‌هایی که جریان اصلاحات در سال‌های اخیر داشته، این جریان در سال ۹۴ به مرور توانست ساز و کاری طراحی کند که به تشکیل شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان منجر شود.

این ساز و کار سه قسمت داشت:

اول برای همه احزاب عضو شورای هماهنگی جبهه اصلاحات، حق رای در نظر گرفته شده بود.
دوم برای احزابی مثل جبهه مشارکت و سازمان مجاهدین انقلاب که منع فعالیت سیاسی داشتند نیز حق حضور در این شورا پیش بینی شده بود.
سوم اینکه برای برخی شخصیت‌های برجسته جریان اصلاحات، با صلاحدید سید محمد خاتمی و احتما با نظر شورای مشاوران او، سهمیه‌ای در نظر گرفته شده بود. این سهمیه به خصوص به محمدرضا عارف و اعضای ستاد انتخاباتی او در انتخابات ۹۴، نگاهی ویژه داشت.

تجربه موفق انتخابات سال ۹۴، باعث شد اصلاح طلبان برای سال ۹۶ نیز مسیر مشابهی را طی کنند. البته بعضی احزاب کوچک‌تر به رهبری رسول منتجب نیا و محسن رهامی قصد داشتند از شورای عالی خارج شوند، اما در نهایت کاری از پیش نبردند. نتیجه انتخابات سال ۹۶ شگفت انگیز بود.

به جز انتخابات ریاست جمهوری، اصلاح طلبان در اکثر کلانشهر‌ها به پیروزی رسیدند. اصفهان، مشهد، کرمان، کرج، تبریز، اراک، یزد، شیراز و البته تهران، در دست نیرو‌های اصلاح طلب قرار گرفت. در شهر‌هایی مثل اهواز اصلاح طلبان به لیست اجماعی نرسیدند و در قم نیز همچنان اصولگرایان اکثریت خود را حفظ کردند.

چهار راه اصلاحات

با این حال جریان اصلاحات برای سال ۹۸، با سوالات و ابهامات زیادی مواجه است. پیش از این سعید حجاریان و مصطفی تاجزاده، در مقاله‌های تفصیلی قابل توجهی، به بررسی راهکار‌ها و امید‌های اصلاح طلبان برای سال ۹۸ پرداخته اند. (هر دو نوشتار با نام چهار راه اصلاحات منتشر شده بودند) اصلاح طلبان در سال ۹۸ با سه سوال عمده مواجه هستند.

سوال اول این است: آیا اجماع فعلی برای انتخابات حفظ خواهد شد؟ بسیاری از گروه‌های کوچک جریان اصلاحات برای تقویت جایگاه خود در شورای عالی سیاستگذاری، اقدام به تاسیس حزب کرده‌اند.

جواد امام که بعد از انتشار لیست اصلاح طلبان، انتقادات تندی را متوجه شورای عالی سیاستگذاری کرده بود، در قامت دبیرکل مجمع ایثارگران اصلاح طلب، عضو شورای عالی سیاست‌گذاری خواهد شد و همفکران او نیز حزبی با نام راه ملت تاسیس کرده اند تا وزن او افزایش بیاید.

رسول منتجب نیا نیز که در اعتماد ملی منتقد شورای عالی بود، حزب جمهوریت را بنا گذاشته است. هر کدام از این احزاب می‌توانند منتقد عملکرد شورای عالی سیاستگذاری باشند و رسیدن به هدف مشترک را به چالش بکشند. به جز این دو گروه، حزب پیشرو اصلاحات رقابتی تنگاتنگ با اعتماد ملی دارد تا خود را به عنوان ضلع سوم جریان اصلاحات معرفی کند.

تمام این گروه ها، در حالی قصد ورود به شورای عالی سیاستگذاری را دارند که خاتمی با دعوت از عماد بهاور، به شکلی نهضت آزادی را وارد شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان کرده است و از طرفی، ادوار تحکیم وحدت هم با حرف و حدیث زیاد، کنگره سالانه خود را برگزار کرده است و حضور احتمالی این دو مجموعه مدرن در شورای عالی، حتما به وزن اصلاح طلبان خواهد افزود.

سوال دوم این است که آیا شورای عالی سیاستگذاری، می‌تواند تبدیل به یک حزب فراگیر شود که احزاب فعلی نقش فراکسیون‌های آن را بازی کنند؟ رویایی که سال‌هاست تحت عنوان پارلمان اصلاحات یا مجمع عمومی اصلاح طلبان، بین اصلاح طلبان به بحث و گفتگو گذاشته شده است. این مهمترین قدمی است که شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان می‌تواند به سمت دموکراتیک شدن بردارد. با این حال این قدم، با مسائل فراوانی رو به رو خواهد شد. شفاف شدن روند تصمیمات در جریان اصلاح طلب، از یک طرف موقعیت را برای افرادی که در لابی‌های سیاسی تعیین کننده بودند محدود خواهد کرد.

از طرفی جریان‌های اثرگذاری مثل حامیان محمدرضا عارف به خاطر اینکه در حزب خاصی متمرکز نیستند، احتمالا در هر روشی برای انتخاب اعضای پارلمان یا مجمع اصلاحات، با ریزش موقعیت مواجه خواهند شد. مسئله بعدی حساسیت نیرو‌های امنیتی به برخی چهره‌هایی است که بعید نیست در صورت روند دموکراتیک در انتخاب اعضای پارلمان اصلاحات، در موقعیت‌های حساس تری قرار بگیرند.

سوال سوم این است که آیا مردم همچنان به اصلاح طلبان اقبال خواهند داشت؟ این سوال در زمستان ۹۷، جواب امیدوارانه‌ای به اصلاح طلبان نمی‌دهد. با این حال همچنان کورسوی امیدی در جریان اصلاحات روشن است. برخی چهره‌ها مثل خاتمی، ظریف و ... هنوز ظرفیتی بالا برای اصلاح طلبان دارند و برخی جریان‌ها مثل نهضت آزادی نیز ممکن است بتوانند در احیای سرمایه اجتماعی جریان اصلاحات موثر باشند. از طرفی، نا امیدی که امروز جریان اصلاحات را تهدید می‌کند، جریان اصولگرا را نیز تهدید می‌کند و بعید نیست برای اولین بار، حتی در یک مشارکت کم، اصلاح طلبان در شهر‌های بزرگ به پیروزی برسند.

با این شرایط بهترین شرایط برای اصلاح طلبان، شرایطی است که همچنان با یک لیست مشترک و با ساز و کاری شفاف و دموکراتیک در انتخابات مجلس دهم شرکت کنند و به پیروزی برسند. بدترین سناریوی ممکن هم این است که اختافات درونی، اصلاح طلبان را چند شقه کند و در نهایت شکستی سنگین‌تر از انتخابات شورای دوم، در انتظار این جریان باشند. حالات بینابینی نیز بین این دو حالت می‌توان تصور کرد، اما واقعیت این است که جریان اصلاحات در موقعیت خاصی قرار گرفته است که صفتی جز صبر و انتظار برازنده آن نیست.

منبع: رویداد24

کلیدواژه: رویداد24 اصلاح طلبان احزاب اصلاح طلب انتخابات مجلس یازدهم سیدمحمد خاتمی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.rouydad24.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «رویداد24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۱۸۹۷۱۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عباس عبدی خطاب به نواصولگرایان: آی‌ کیوتان در اندازه گنجشک هم نیست

به گزارش عصر ایران عباس عبدی در اعتماد نوشت: ماجرا این است که آقای مهدی نصیری اعلام کرده که برای یک سفر خانوادگی مدتی را عازم کانادا شده‌ است. وی در چند سال اخیر مواضع به نسبت رادیکالی علیه ساختار موجود داشت و آشکارا هم بیان و تبلیغ می‌کرد.   اتفاقا مواضعی که داشت بخش اصلی اصلاح‌طلبان با آن همراهی نمی‌کردند، هر چند از این نظر که وی منسوب به جناح اصولگرا بود و این حرف‌ها را می‌زد، غیرمنتظره نیست که برخی اصلاح‌طلبان هم مثل اغلب مردم استقبال می‌کردند، چون این مواضع از سوی خود اصولگرایان یا منشعبین آنان زده می‌شد، ولی آقای نصیری هیچ نسبتی با اصلاح‌طلبی به عنوان یک مجموعه‌ای با پیشینه‌ای فکری و سیاسی نداشت و هنوز هم به لحاظ مبانی فکری به مجموعه اصولگرایان نزدیک‌تر است.   البته این فقدان نسبت را نه به عنوان نقطه قوت ایشان می‌گویم و نه به عنوان نقطه ضعف، بلکه یک واقعیت است. ایشان تا زمانی که ایران بودند مواضع رادیکال خود را اظهار می‌کردند، مواضعی که اگر یک نفر از اصلاح‌طلبان اندکی از آن مواضع را می‌گرفت، در چشم به‌هم زدنی بازداشت و بازجویی می‌شد و جایش در زندان بود.   اتفاقا بهترین دلیلی که وی منسوب به اصلاح‌طلبان نیست، همین مصونیت سیاسی و قضایی ناگفته و نانوشته‌ای است که در عمل، مجموعه اصولگرایان از آن بهره‌مندند.   البته آقای نصیری ارتباطات گوناگونی داشت، با اصلاح‌طلبان هم نشست و برخاست داشت، همچنان که با دیگران داشت ولی هیچ‌گاه به عنوان یک فعال اصلاح‌طلب نه خودش را معرفی می‌کرد و نه کسی به چنین صفتی او را می‌شناخت. شاید هم سعی می‌شد که با چند تن دیگر از دوستان خودشان، جریانی به جز اصلاح‌طلبان و اصولگرایان راه بیندازند که نمی‌دانم چرا نشد یا شاید هم از ابتدا در پی آن نبودند.   حالا و پس از طرح رویکردی سیاسی از جانب او، یک روزنامه وابسته به جناح نواصولگرایان نوشته است که «مهدی نصیری «باطن» اصلاح‌طلبان است که «ظاهر» شده است و حالا اصلاح‌طلبان که سال‌هاست با باطنی غیر از شخصیت متظاهرشده خود با مردم و نظام روبه‌رو شده‌اند، از اینکه یک تازه‌وارد قواعد بازی را رعایت نکرده (یا هنوز نیاموخته) و باطن آنان را آشکار کرده است، به‌شدت دلخور و هراسان شده‌اند و در اقدامی سیستماتیک هر روز یکی از آنان، تکذیب و رد و تکفیر نصیری را برعهده می‌گیرد.   غافل از آنکه وقتی چندین سال است تریبونی برای اظهارات او شده‌اند، حالا که یک‌باره نصیری به صحرای سلطنت و براندازی و ضدانقلابی‌گری محض زده است، دیگر کسی از اصلاح‌طلبان نمی‌پذیرد که نصیری را از خود ندانند.»   ابتدا بهتر بود که پیش‌تر با دوستان خود هماهنگ می‌کردند، زیرا اغلب کسانی که موضع مطلوب رسمی گرفته‌اند به درخواست دوستان همان روزنامه بود. مگر آنان که نقدی بی‌طرفانه داشتند. علت نیز روشن است.   من در گفت‌وگویی با خبرآنلاین در همین مورد گفتم که چرا جناح حاکم در این موضوع سکوت کرده است؟ در درجه اول چون حرف‌های خودشان در نقد آقای نصیری را موثر نمی‌دانند. به علاوه نمی‌خواهند شرمندگی حضور وی در جناح متبوع را یادآور شوند و مسوولیت افکار و رفتار متضاد خود را بپذیرند، افکار و رفتاری که موجب این‌گونه ریزش‌ها شده است. اگر آقای نصیری جایی در میان اصلاح‌طلبان برای خودش می‌یافت احتمالا به آن سوی آب نگاه نمی‌کرد.   گرچه این نحوه نوشتن ناشی از بی‌صداقتی و دورویی است، ولی بی‌عقلی نیز در آن موج می‌زند. چرا؟ فرض کنیم که ادعای نویسنده درست باشد. آیا یک لحظه پیش خود فکر نکرده که اگر اصلاح‌طلبان هم سلطنت‌طلب شده باشند، حتما افراد با گرایش‌های فراتر از اصلاح‌طلبی هم شده‌اند، پس چه کسی برای سیاست رسمی می‌ماند؟ شما که حداکثر ۱۵درصد (با ارفاق) بیشتر نیستید، آن‌هم ۱۵درصد که به لحاظ متغیرهای اصلی جامعه جزو بخش‌های ضعیف‌تر و کم‌اثرتر است.   اگر اندکی، فقط اندکی درایت بود، حتی باید آقای نصیری را هم به نحوی توجیه و اصرار می‌کردید که وی هم طرفدار سلطنت نیست، حالا یک حرفی زده، وقتی دید که نظراتش درست نیست برمی‌گردد و... ولی به جای اینها یک مجموعه اصلی انقلاب که بسیار فراتر از کل اصولگرایان هستند را نیز باطن‌شناسی می‌کنید و نصیری را باطن آنها می‌دانید. آی‌کیو، در اندازه گنجشک هم نیست. کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: انتقاد تند ابطحی از مهدی نصیری: پوست خربزه زیر پایت انداخته اند مهدی نصیری و توهم اتحاد